10 Đặc Sản Hưng Yên Lừng Danh - Báu Vật Ẩm Thực Đất Nhãn

Tương Bần - món quà ẩm thực từ lòng đất Hưng Yên, từng được tiến vua như một báu vật. Trải qua bao thế kỷ, thứ nước chấm này vẫn giữ nguyên vẹn hồn quê trong từng giọt tương đậm đà. Chỉ từ gạo nếp cái hoa vàng, đỗ tương và muối biển, người thợ tài hoa đã thổi hồn vào món ăn dân dã ấy.

Quy trình chế biến tưởng đơn giản mà đầy tinh tế: lên mốc xôi nếp vàng ươm, ngả đỗ thơm lừng, rồi phơi tương dưới nắng gió đồng bằng. Tương Bần quyện trong mình vị ngọt thanh của gạo nếp, vị bùi béo của đỗ tương và cái mặn mà của đất trời. Độ sánh mượt như lụa, hương thơm quyến rũ khó cưỡng.

Dù ẩm thực hiện đại có phát triển, Tương Bần vẫn chiếm vị trí độc tôn trong gian bếp người Việt. Không chỉ là nước chấm hoàn hảo cho đĩa rau luộc, thứ gia vị này còn làm dậy mùi các món kho, món hấp, trở thành linh hồn của ẩm thực Bắc Bộ.

"Đi thì nhớ vợ cùng con - Về nhà lại nhớ ếch om Phượng Tường" - câu ca dao truyền đời đã khẳng định vị thế bất tử của món ăn dân dã mà tinh tế này. Ếch om Phượng Tường không đơn thuần là món ăn, mà là cả một nghệ thuật chế biến công phu. Từ khâu sơ chế đòi hỏi sự tỉ mẩn: dùng lá tre, nước vôi, muối và dấm để làm sạch nhớt, giữ trọn vẹn hương vị tinh túy.

Nghệ nhân ẩm thực nơi đây chế biến ếch thành hai món độc đáo. Món ếch mọc là kỳ công của sự khéo léo - lột da nguyên vẹn từ miệng xuống chân, nhồi nhân thịt băm với vỏ quýt, nấm hương, trứng gà tạo hình con ếch đói, hấp cách thủy rồi rưới trứng tạo hoa văn như mướp đơm hoa. Khi thưởng thức, từng lát cắt tỏa hương thơm ngào ngạt, vị ngọt đậm đà hòa quyện cùng nước mắm tiêu.

Món ếch om càng thể hiện tài hoa - dần nhuyễn xương mà giữ nguyên hình, ướp gia vị đậm đà rồi om cùng măng, thịt ba chỉ. Lửa nhỏ liu riu, om lâu đến khi nước quyện vàng như mật ong, thịt ếch mềm tan trong miệng. Mỗi lần thưởng thức là một lần ngỡ như thấy cả hồn quê Hưng Yên quyện trong từng thớ thịt.

Thôn Tiểu Quan - cái nôi của nghệ thuật chế biến chả gà truyền thống, nơi mỗi miếng chả là kết tinh của sự tinh tế và công phu. Nguyên liệu chọn lọc kỹ càng: thịt gà nạc ngon nhất được lọc bỏ hoàn toàn gân xương, giã nhuyễn bằng tay trong cối đá. Bí quyết nằm ở cách phối trộn khéo léo giữa lòng đỏ trứng gà, nước mắm ngon, hạt tiêu, gừng tươi và những hạt mỡ lợn thái hạt lựu.

Nghệ thuật nướng chả đạt đến độ chuẩn mực: miếng mo cau được dùng để phết thịt lên phên với độ dày vừa phải, nướng trên than hoa củi - tốt nhất là than nhãn, điểm xuyết thêm quả thông khô để dậy hương. Ngọn lửa hồng làm chín đều từng thớ thịt, tạo nên lớp vỏ vàng ruộm bên ngoài mà bên trong vẫn mềm mại, ngọt thơm.

Thưởng thức chả gà Tiểu Quan là cả một nghệ thuật - từ từ cảm nhận vị ngọt thanh của thịt gà hòa quyện cùng vị cay nồng của tiêu, vị ấm của gừng. Đặc biệt tuyệt vời khi thưởng thức cùng rượu Trương Xá trong tiết trời se lạnh, khiến món ăn dân dã trở thành đặc sản làm say lòng biết bao thực khách sành điệu.

Nhắc đến Hưng Yên là nhắc đến vương quốc nhãn lồng - loại quả quý từng được chọn tiến vua, nay trở thành niềm tự hào bất diệt của vùng đất địa linh. Nhãn lồng không đơn thuần là trái cây, mà là báu vật thiên nhiên ban tặng, kết tinh từ tinh hoa đất trời và bàn tay chăm sóc tài hoa của người dân Hưng Yên.

Mỗi độ tháng 8 về, cả vùng Hưng Yên ngập tràn sắc vàng óng ả của nhãn chín. Những chùm nhãn căng mọng, trĩu nặng như những chiếc lồng vàng treo lơ lửng. Đặc điểm nhận dạng độc đáo: vỏ vàng sậm bóng mượt, cùi dày mọng nước, hạt đen nhánh bé xíu, đặc biệt là hai múi cùi lồng khít vào nhau tạo nên nét đặc trưng hiếm có. Hương thơm ngào ngạt, vị ngọt thanh khiết khiến bất kỳ ai một lần nếm thử đều nhớ mãi.

Không chỉ là đặc sản có giá trị kinh tế cao, nhãn lồng còn chứa đựng nguồn dinh dưỡng quý giá. Từ chỗ là sản vật địa phương, nay nhãn lồng Hưng Yên đã vươn mình trở thành thương hiệu quốc gia, từng bước chinh phục thị trường quốc tế bằng chính chất lượng vượt trội và hương vị đặc biệt không nơi nào có được.

Gà Đông Tảo - báu vật gia cầm độc nhất vô nhị của đất Hưng Yên, nổi bật với đôi chân voi sần sùi đặc trưng. Đây là giống gà thuần chủng quý hiếm, được nuôi dưỡng công phu qua nhiều thế hệ tại xã Đông Tảo, huyện Khoái Châu.

Gà Đông Tảo sở hữu thân hình vạm vỡ, cặp chân to khỏe như chân voi - đặc điểm nhận dạng không thể nhầm lẫn. Giống gà này đòi hỏi quy trình chăm sóc đặc biệt, càng nuôi lâu năm càng quý giá. Thịt gà có hương vị thơm ngon đặc trưng, độ dai ngọt tự nhiên không giống bất kỳ loại gà nào khác.

Không chỉ là đặc sản cao cấp, gà Đông Tảo còn mang lại giá trị kinh tế lớn với khả năng chế biến đa dạng: từ món gà hấp nấm thượng hạng đến chân gà hầm thuốc bắc bổ dưỡng. Tuy nhiên, người tiêu dùng cần tỉnh táo lựa chọn để tránh mua phải gà lai tạp, mất đi những đặc tính quý giá của giống gà thuần chủng này.

Cách Hà Nội chưa đầy một giờ đi dọc con đê sông Hồng, làng Phú Thị (Văn Giang, Hưng Yên) nổi tiếng với món bánh cuốn độc đáo không nơi nào có được. Khác biệt hoàn toàn với bánh cuốn Thanh Trì mỏng tang, bánh cuốn Phú Thị gây ấn tượng bởi lớp vỏ dày dặn, mềm mịn như lụa, gói trọn nhân thịt xào hành khô thơm phức.

Nét đặc sắc của bánh cuốn Phú Thị nằm ở cách chế biến tức thì - chỉ khi khách gọi, người làm bánh mới cuộn từng chiếc bánh với nhân thịt nóng hổi, đảm bảo độ tươi ngon tuyệt đối. Điều đặc biệt là dù không dùng mộc nhĩ hay hành phi rắc lên mặt, chiếc bánh vẫn toát lên vẻ hấp dẫn khó cưỡng nhờ sự hài hòa giữa vỏ bánh dai mềm và nhân thịt đậm đà.

Thưởng thức bánh cuốn Phú Thị là trải nghiệm ẩm thực thuần khiết: từng miếng bánh trắng ngần quyện với nước chấm chua ngọt vừa phải, vị bùi béo của thịt xào hòa cùng vị thơm của hành khô, tất cả tạo nên hương vị khó quên. Sự giản dị mà tinh tế này chính là lý do khiến bánh cuốn Phú Thị chiếm trọn trái tim những thực khách sành ăn nhất.

Bánh răng bừa - món quà ẩm thực độc đáo của làng Phụng Công (Văn Giang, Hưng Yên), mang hình dáng như chiếc răng bừa nông cụ truyền thống. Để làm nên chiếc bánh hoàn hảo, người dân nơi đây chỉ sử dụng gạo tám xoan, tám lim - loại gạo thơm dẻo đặc sản trồng trên chính mảnh đất quê hương.

Bí quyết nằm ở sự tỉ mỉ trong từng công đoạn: từ việc ngâm gạo đủ thời gian, say bột mịn màng đến cách phối trộn nhân bánh tinh tế gồm thịt lợn thái hạt lựu, hành củ phi thơm, mộc nhĩ giòn tan và đặc biệt là hương vị đậm đà của cà cuống. Mỗi nguyên liệu đều được cân đo đong đếm kỹ lưỡng để tạo nên sự hài hòa tuyệt đối.

Khi thưởng thức, chiếc bánh để lại ấn tượng khó quên: vỏ bánh ráo mịn không dính tay, cắn vào cảm nhận được độ giòn dai hiếm có. Hương thơm của gạo mới hòa quyện cùng vị ngọt thịt, vị bùi của mộc nhĩ và vị cay nồng của tiêu tạo nên trải nghiệm vị giác đa tầng. Dù chấm cùng tương ớt, nước mắm hay tương Bần, bánh răng bừa Phụng Công vẫn giữ trọn vẹn nét đặc trưng khiến ai một lần nếm thử đều nhớ mãi.

Giò bì Phố Xuôi - niềm tự hào ẩm thực Hưng Yên, còn được gọi bằng cái tên dân dã "giò sậm sật" bởi độ giòn dai đặc trưng. Món ăn này là tinh hoa kết tinh từ bí quyết gia truyền nhiều đời của người dân xã Thụy Lôi, huyện Tiên Lữ.

Nguyên liệu chọn lọc kỹ càng: bì heo được xắt chỉ mỏng như sợi tơ, thịt nạc quết tay nhuyễn mịn, kết hợp cùng nước mắm nhĩ thượng hạng. Quy trình chế biến công phu: từ khâu luộc bì, trộn gia vị đến gói lá chuối cẩn thận. Khi hoàn thành, miếng giò có độ săn chắc hoàn hảo, hương thơm quyến rũ từ lá chuối xanh hòa cùng vị béo ngậy của thịt, vị giòn sần sật của bì.

Dù ngày nay đã có sự hỗ trợ của máy móc, nhưng hương vị đặc trưng của giò bì Phố Xuôi vẫn được gìn giữ nguyên vẹn nhờ bí quyết nêm nếm gia truyền. Món ăn này không chỉ là linh hồn của mâm cỗ Tết mà còn trở thành món nhậu tuyệt hảo, khiến thực khách một lần thưởng thức là nhớ mãi không quên.

Bánh dày làng Gàu - món quà tinh túy từ gạo nếp đồng quê Cửu Cao, Văn Giang, đã trở thành biểu tượng văn hóa ẩm thực Hưng Yên cùng với rượu Trương Xá, tương Bần. Theo truyền thống, mỗi dịp giỗ Tổ, cả làng lại rộn ràng giã xôi nặn bánh, gìn giữ nét đẹp ẩm thực từ thời Vua Hùng.

Điều làm nên sự khác biệt của bánh dày làng Gàu chính là sự kết tinh từ hạt gạo nếp trồng trên đồng đất quê hương, ngâm nước giếng làng, và được chế biến bởi bàn tay khéo léo của những người con gái địa phương. Nhân bánh làm từ đỗ xanh được chọn lọc kỹ lưỡng, ngâm ủ cẩn thận và hấp chín nhừ để khi giã đạt độ mịn sánh hoàn hảo.

Những chiếc bánh trắng tinh xếp lớp dưới nền lá chuối xanh không chỉ là món ăn mà còn là tác phẩm nghệ thuật, là sự hóa thân kỳ diệu của hạt gạo quê hương. Bánh dày làng Gàu mang trong mình hương vị thuần khiết của đồng nội, là minh chứng cho tài hoa và tâm hồn ẩm thực của người dân Hưng Yên.

Chè sen long nhãn - món tráng miệng cung đình xưa, nay trở thành đặc sản trứ danh của đất Phố Hiến. Sự kết hợp hoàn hảo giữa hạt sen tươi bùi ngọt và cùi nhãn lồng giòn thơm đã tạo nên món chè đạt đến độ tinh tế bậc nhất. Điều làm nên sự khác biệt chính ở kỹ thuật tách nhãn điêu luyện - người thợ dùng dao sắc như dao bổ cau để khéo léo lấy nguyên vẹn cùi nhãn bao bọc hạt sen, giúp hai hương vị quyện vào nhau một cách tự nhiên.

Dù nhiều nơi có chế biến món chè này, nhưng chỉ ở Hưng Yên, chè sen long nhãn mới đạt đến độ hoàn hảo nhờ chất lượng nhãn lồng đặc sản - cùi dày giòn, vị ngọt thanh không nơi nào sánh bằng. Bí quyết nằm ở đôi tay khéo léo của những người phụ nữ Hưng Yên, từ khâu chọn nguyên liệu đến kỹ thuật nấu chè giữ trọn hương vị. Ghé thăm chùa Hiến vào mùa thu, du khách sẽ có dịp thưởng thức món chè tiến vua này trong không gian cổ kính, như được sống lại những tháng ngày vàng son của ẩm thực cung đình.