Top 16 Món ngon trứ danh làm nên tên tuổi ẩm thực Cao Bằng

Phở chua – một trong những món ăn đặc sắc và nổi bật nhất của vùng đất Cao Bằng, mang đến hương vị chua thanh mát, rất thích hợp để thưởng thức trong những ngày hè oi ả hay thu dịu nhẹ. Phở chua không đơn giản chỉ là một món ăn, mà còn là biểu tượng của sự cầu kỳ, tinh tế trong nghệ thuật ẩm thực miền sơn cước.

Thành phần của món ăn là sự kết hợp hài hòa giữa các nguyên liệu dân dã nhưng được chọn lựa kỹ lưỡng: bánh phở mềm dẻo, thịt ba chỉ rán giòn vàng ruộm, miến dong sậm màu chao mỡ giòn tan, khoai tàu “phước hom” đặc sản vùng Tày chiên giòn, gan và dạ dày lợn sơ chế cầu kỳ, thêm vào đó là lạc rang, rau thơm, hành, dưa chuột thái mỏng.

Điểm nhấn độc đáo của phở chua chính là phần nước trộn sánh vàng, pha từ nước hầm cùng giấm, đường, mì chính và bột đao, mang lại vị chua ngọt đầy quyến rũ. Khi thưởng thức, bánh phở được xóc nước sôi rồi để nguội, trộn đều với các nguyên liệu và tưới nước trộn, rắc thêm chút lạc rang giã nhỏ. Tùy khẩu vị, người ăn có thể thêm chút ớt hay tiêu cho đậm đà.

Dù là món nguội và nhiều chất béo, phở chua lại không hề gây ngấy. Từ món ăn đặc trưng trong các dịp lễ cỗ xưa kia, nay phở chua đã trở thành món điểm tâm yêu thích không chỉ của người dân Cao Bằng mà còn có mặt trong thực đơn của nhiều nhà hàng lớn tại Hà Nội. Một lần nếm thử, bạn sẽ khó lòng quên được hương vị đậm đà và tinh tế của món ăn này.

Vùng núi Cao Bằng – nơi sản sinh ra những món ngon dân dã mà đầy tinh tế, trong đó không thể không nhắc đến thịt bò gác bếp. Món ăn đặc sản này không chỉ mang đậm hương vị núi rừng mà còn là kết tinh của sự cần cù, khéo léo trong từng công đoạn chế biến. Những miếng thịt bò – thường là thịt mông hoặc thịt bắp – được xẻ dày chừng hai, ba ngón tay, dài tầm một gang, tẩm ướp với muối, nước gừng, rượu trắng rồi khía nhẹ để gia vị thấm đều, sau đó xâu bằng lạt tre và treo lên gác bếp.

Bếp lửa nhà người Tày, người Nùng cháy âm ỉ suốt ngày đêm, chính là nơi lý tưởng để hong khô thịt. Sau khoảng 10 – 15 ngày, từng miếng thịt đã săn chắc, thẫm màu, ám khói nhẹ, tỏa mùi thơm đặc trưng. Khi ăn, người ta có thể hấp hoặc rim lại với tỏi, gừng, gia vị… cho mềm rồi thưởng thức. Lát thịt khô có sắc đỏ nâu, dai mà không cứng, nhai kỹ sẽ cảm nhận rõ vị ngọt thanh, mùi thơm nồng của gừng và tỏi hòa quyện.

Một cách thưởng thức khác cũng rất độc đáo là hơ miếng thịt khô trên than củi, sau đó dùng sống dao dần mềm, rồi xé nhỏ như khô mực, chấm cùng nước mắm gừng cay nồng. Thịt bò gác bếp Cao Bằng thường được dùng để đãi khách quý hoặc làm quà biếu mang đậm dấu ấn bản địa. Nếu một lần ghé qua vùng đất này, đừng quên nếm thử món ngon đậm đà dư vị núi rừng này nhé!

Bánh trứng kiến – món bánh lạ tai, lạ mắt nhưng lại mang đậm nét đặc trưng của ẩm thực vùng cao Đông Bắc, đặc biệt là ở Bắc Kạn và Cao Bằng. Mỗi năm chỉ vào cuối tháng 4 và tháng 5, khi trứng kiến rừng đen vào mùa sinh sản mạnh, người dân nơi đây mới bắt đầu làm bánh. Loại trứng kiến được chọn là của loài kiến đen lành tính, thường làm tổ trên cây nứa, vầu. Trứng trắng ngà, căng mọng như hạt gạo, sau khi được làm sạch sẽ đem xào cùng hành khô, thịt băm, lạc giã và một ít củ kiệu, tạo thành nhân bánh béo ngậy, thơm bùi và đậm đà hương núi rừng.

Bột bánh được làm từ gạo nếp nương hạt to, dẻo mịn, sau khi ngâm qua đêm thì xay nhuyễn và nhào thật kỹ cho dẻo quánh. Lớp bột được cán mỏng rồi đặt lên trên lá non của cây vả – thứ lá vừa tạo hình, vừa có thể ăn kèm khi bánh chín. Nhân trứng kiến được rải đều, sau đó phủ thêm một lớp lá vả nữa rồi gói lại thật kín. Bánh được hấp chín trong khoảng 45–50 phút, cho ra thành phẩm vuông vức, dẻo thơm và đẹp mắt.

Bánh trứng kiến có thể dùng nóng hoặc nguội, đều giữ được vị ngon riêng biệt. Khi thưởng thức, bạn sẽ cảm nhận được vị dẻo của nếp nương, vị mát của lá vả, cùng nhân trứng kiến béo bùi lan tỏa trong khoang miệng. Đây không chỉ là món ăn, mà còn là biểu tượng của sự hòa hợp giữa con người và thiên nhiên nơi miền cao. Nếu có dịp ghé qua Cao Bằng mùa tháng 4, đừng quên tìm và nếm thử món bánh độc đáo này.

Nhắc đến Trùng Khánh – Cao Bằng, người ta không thể không nhớ tới món hạt dẻ trứ danh, một sản vật độc nhất vô nhị của vùng núi phía Bắc. Không giống như bất kỳ loại hạt dẻ nào khác trên thị trường, hạt dẻ Trùng Khánh mang trong mình hương vị ngọt bùi, béo ngậy rất riêng, là kết tinh của thổ nhưỡng màu mỡ và khí hậu mát lành nơi đây. Giống hạt này nếu mang đi nơi khác trồng sẽ mất đi hương vị đặc biệt ấy, như thể chỉ có đất Trùng Khánh mới hiểu được cách nuôi dưỡng cho những hạt dẻ đạt độ ngon trọn vẹn.

Vào độ thu sang – khoảng tháng 8, tháng 9 âm lịch – là mùa hạt dẻ rộ nhất. Những quả dẻ xù lông rụng xuống, bên trong chứa 3–4 hạt căng tròn, vỏ nâu cứng cáp, to cỡ đầu ngón chân cái. Để thưởng thức, người dân thường luộc rồi rang với cát để giữ nguyên độ ngọt và thơm đặc trưng. Một số còn chế biến thành các món hấp dẫn như chè hạt dẻ, hạt dẻ xào bơ, súp hạt dẻ… Dù chế biến theo cách nào, vị ngọt mát, béo thơm của hạt dẻ Trùng Khánh vẫn luôn khiến thực khách say mê.

Vỏ ngoài của hạt dẻ có gai nhọn như chôm chôm, phải dùng que tre hoặc dao bén mới tách được. Sau khi bóc, lớp hạt bên trong lộ ra trắng mịn, hứa hẹn một hương vị bùi ngậy lan tỏa. Ghé Cao Bằng mùa thu, bạn nhất định phải thưởng thức món quà của núi rừng này – một món đặc sản giản dị mà đậm đà tình đất, tình người, và là món quà tuyệt vời mang về cho người thân nơi miền xuôi.

Bánh cuốn canh Cao Bằng là sự giao hòa tinh tế giữa ẩm thực truyền thống và nghệ thuật chế biến đầy khéo léo của người dân vùng núi. Mỗi miếng bánh mỏng tang, dẻo dai được làm từ loại gạo tẻ trồng trên đất địa phương – thứ gạo cho ra thứ bột mịn, sánh, thơm thoang thoảng mùi đồng ruộng, mang đến hương vị đặc trưng mà không đâu sánh được.

Gạo được ngâm đủ thời gian, nghiền thành bột loãng rồi tráng trực tiếp khi khách gọi món. Những tấm bánh nóng hổi, vừa tráng xong được cuốn vội với nhân thịt, trứng hoặc mộc nhĩ, nấm hương. Mỗi quán đều giữ bí quyết pha bột riêng, khiến thực khách dù ăn nhiều lần vẫn luôn thấy mới lạ.

Điểm nhấn tuyệt hảo của món ăn này chính là bát nước canh xương ninh nhừ – không dùng nước mắm như các nơi khác, mà là thứ nước trong veo, ngọt thanh, thơm nức hương hành hoa, mùi, thịt băm và quả mắc mật. Bánh không chấm riêng, mà được thả trực tiếp vào bát nước canh nóng hổi, thêm chút tương ớt hoặc măng chua tùy khẩu vị. Cách ăn ấy khiến hương vị lan tỏa sâu sắc, đọng lại nơi đầu lưỡi cảm giác tròn đầy, khó quên.

Bánh cuốn canh không chỉ là món ăn, mà còn là ký ức, là tình cảm quê hương. Mỗi lần thưởng thức là một lần được ôn lại hồn cốt đất Cao Bằng – mộc mạc, đậm đà và chan chứa yêu thương.

Miến dong Phia Đén – một tinh hoa ẩm thực đến từ đất Cao Bằng, mang trong mình vị ngon thuần khiết từ bột dong riềng nguyên chất. Không cần đến hóa chất hay chất bảo quản, từng sợi miến vẫn giữ được độ dai, độ giòn và hương thơm nồng nàn đặc trưng – tất cả tạo nên sự khác biệt đậm chất vùng cao.

Người dân Phia Đén chế biến miến bằng phương pháp truyền thống. Bột dong được hòa đều với nước nguội, rồi thêm nước nóng đun sôi để chín dần, đòi hỏi bàn tay khéo léo và sự tỉ mỉ đến từng thao tác. Sau đó, bột được ép thành từng sợi miến dài óng, mang sắc nâu đen hoặc trắng ngà – màu sắc tự nhiên không hề qua tẩy trắng.

Điều làm nên danh tiếng của miến dong Phia Đén là sự bền bỉ và tính nguyên bản: sợi miến không hề nát dù nấu nhiều lần, hương vị giữ trọn qua từng bữa ăn. Vào dịp Tết, bát miến nấu với thịt gà, nấm hương và mộc nhĩ như một phần không thể thiếu trong mâm cỗ truyền thống, ấm cúng và đầy gợi nhớ.

Đến với Cao Bằng, đừng quên mang theo vài bó miến Phia Đén về làm quà – một món đặc sản chứa đựng hương vị đất trời và tấm lòng mộc mạc của người dân vùng cao.

Lạp xưởng Cao Bằng – món quà ẩm thực mang đậm hương vị núi rừng, là niềm tự hào của người dân nơi đây. Lạp xưởng được chế biến tỉ mỉ từ những thớ thịt vai, thịt thăn chọn lọc, tẩm ướp cùng mật ong, rượu trắng, gừng đá và đặc biệt là quả mắc mật khô – thứ gia vị chỉ vùng cao mới có. Sau đó, những khúc lạp xưởng được phơi nắng trong 2–3 ngày rồi hong trên bếp củi mía, thấm đẫm hương khói mộc mạc mà khó nơi nào sánh được.

Để tạo nên hương vị thơm ngon khó quên, người làm phải lựa chọn ruột non sạch làm vỏ, sơ chế kỹ lưỡng với muối, giấm và rượu. Thịt lợn được thái mỏng, phần nạc và mỡ được cân chỉnh hợp lý để lạp xưởng mềm mà vẫn giữ độ béo vừa phải. Khâu tẩm ướp là linh hồn của món ăn, với sự hòa quyện giữa các loại gia vị rừng: hạt tiêu, quế, gừng, thảo quả... được nghiền nhỏ và phối trộn theo bí quyết riêng từng mùa, tạo nên mùi thơm đặc trưng khó cưỡng.

Khâu nhồi lạp xưởng cũng là một nghệ thuật. Phần thịt đã ướp được đưa vào ruột non, buộc thành từng đoạn đều nhau rồi phơi nắng, hong khói liên tục nhiều ngày. Ánh nắng cao nguyên cùng hơi ấm bếp lửa khiến miếng lạp xưởng săn chắc, ánh lên màu đỏ hồng quyến rũ xen lẫn vân mỡ trắng ngà, mùi thơm lan tỏa đầy quyến rũ.

Thưởng thức lạp xưởng Cao Bằng, bạn sẽ cảm nhận được vị đậm đà của thịt vai, chút chua nhẹ của mắc mật, cay ấm của gừng đá, hòa quyện cùng hương vị đặc trưng của lòng non. Đây không chỉ là món ăn mà còn là một trải nghiệm văn hóa đặc sắc, một dư âm đậm đà níu chân du khách khi đến với miền sơn cước.

Bánh chè lam Cao Bằng – món quà mộc mạc đượm tình người vùng cao, là sự hòa quyện của bột nếp rang thơm, mạch nha dẻo ngọt, gừng già cay nồng và lạc rang bùi béo. Khi thưởng thức, thực khách cảm nhận rõ độ dẻo mềm của bột nếp, vị ngọt thanh từ mật, cay dịu của gừng và sự giòn tan từ lạc. Những ngày đầu xuân se lạnh, ngồi bên tách trà nóng, nhâm nhi miếng bánh chè lam, ngắm nhìn núi rừng Cao Bằng là một trải nghiệm bình dị mà đong đầy cảm xúc.

Dù món bánh này xuất hiện ở nhiều vùng miền như Thạch Xá, Đường Lâm hay Bắc Giang, nhưng chè lam Cao Bằng vẫn mang một hương vị rất riêng. Điều đó đến từ khâu chọn nguyên liệu kỹ lưỡng – gạo nếp phải là loại hạt to đều, thơm, mật mía phải đặc quánh và trong, gừng dùng phải là gừng ta già, củ nhỏ, được hấp chín để giảm độ nồng và giữ lại vị thơm tự nhiên. Lạc cũng phải chọn hạt tròn, to, rang chín đều và giã dập vừa phải để giữ nguyên vị béo bùi vốn có.

Quy trình làm chè lam tuy đơn giản nhưng đòi hỏi sự kiên nhẫn, khéo léo. Bột nếp phải rang chín đều trên lửa nhỏ, luôn đảo tay để tránh khê, rồi nghiền mịn. Các nguyên liệu sau đó được nhào quyện trong lớp mật nóng, đổ ra mâm, cán đều tay rồi cắt thành từng khúc vuông vắn. Từng miếng bánh dẻo dính nhưng không bết, ngọt mà không gắt, cay nồng vừa đủ, bùi bùi tinh tế – tất cả tạo nên một bản hòa ca hương vị đậm đà bản sắc vùng cao.

Bánh chè lam Cao Bằng không chỉ là món ăn truyền thống mà còn là tấm lòng của người dân gửi gắm vào từng thớ bánh. Đến Cao Bằng, đừng quên mang về vài hộp chè lam – món quà giản dị mà chan chứa yêu thương của núi rừng Đông Bắc.

Xôi trám Cao Bằng là món ăn truyền thống độc đáo, được vinh danh trong Top 100 đặc sản ẩm thực Việt Nam. Món ăn dân dã này là sự kết hợp tinh tế giữa gạo nếp hương dẻo thơm và quả trám đen bùi béo – hai sản vật đặc trưng của núi rừng Cao Bằng. Trước khi chế biến, quả trám được làm sạch, om nước ấm ở nhiệt độ khoảng 70 độ C để loại bỏ vị chát và tách lấy phần cùi. Trong khi đó, gạo nếp ngon nhất là từ vùng Bảo Lạc, sau khi vo sạch và ngâm kỹ từ 8-10 tiếng sẽ được đồ cùng cùi trám đã sơ chế.

Điều tạo nên sự khác biệt của món ăn này chính là mùi thơm nhẹ của nhựa trám quyện vào từng hạt nếp dẻo, khiến xôi khi chín không chỉ bắt mắt với màu tím hồng quyến rũ mà còn đậm đà hương vị núi rừng. Xôi trám thường được ăn kèm với muối vừng đen hoặc lạp sườn, vừa bùi, vừa béo, lại không gây ngấy. Mỗi miếng xôi là sự hòa quyện tuyệt vời giữa dẻo thơm của nếp và bùi ngậy của trám rừng, khiến thực khách lưu luyến mãi không thôi.

Không chỉ dừng lại ở món xôi, trám đen còn được người dân Cao Bằng chế biến thành nhiều món ngon như trám nhồi thịt, trám rim tóp mỡ hay rim thịt ba chỉ. Vị cay nhẹ của gừng, tiêu hòa với vị béo bùi đặc trưng của trám tạo nên một bức tranh ẩm thực phong phú, mang đậm dấu ấn miền sơn cước. Nếu có dịp ghé thăm Cao Bằng, hãy dành thời gian nếm thử xôi trám – một món ăn vừa mộc mạc, vừa sâu sắc hương vị, chắc chắn sẽ khiến bạn nhớ mãi.

Bánh trôi, hay còn gọi là coóng phù, là món quà giản dị mà đượm tình mỗi khi đông về trên mảnh đất Cao Bằng. Những viên bánh tròn trĩnh hoặc thuôn dài, nhân lạc và vừng giã nhuyễn, được chan cùng nước đường nấu gừng thơm nồng, luôn níu giữ lòng người. Tại thành phố Cao Bằng, từ chợ Xanh đến các con phố nhỏ, bánh trôi xuất hiện khắp nơi, đặc biệt khi tiết trời se lạnh. Những người sành ăn thường tìm đến các quán lâu năm như quán bà Hợp trên đường Hoàng Văn Thụ, quán cô Diệp góc phố Lý Tự Trọng hay quán cô Nồ, cô Như tại chợ Xanh – nơi giữ trọn hồn vị truyền thống và chất thơ của món ăn.

Nguyên liệu làm bánh tuy đơn giản: gạo nếp thơm ngọt, chút gạo tẻ pha thêm, lạc rang, vừng cùng gừng tươi. Gạo được xát thành bột nước, để ráo rồi nhào kỹ đến khi dẻo vừa phải. Nhân bánh là lạc rang giã nhỏ, hòa cùng đường và vừng thơm lừng. Bánh thường có hai dạng: viên tròn không nhân và viên dài bầu dục nhân lạc vừng. Một số nơi còn sáng tạo thêm màu sắc từ gấc, lá cẩm hay lá sau sau, làm nên sự đa dạng hấp dẫn. Nước chan bánh cũng mang hai sắc thái riêng biệt: nước đường gừng cay nồng hoặc nước đường cốt dừa béo ngậy.

Đêm đông Cao Bằng, cái lạnh buốt thấu da khiến người ta muốn cuộn tròn trong chăn ấm, nhưng các quán bánh trôi nhỏ vẫn rộn ràng khách ra vào. Mâm bánh đầy đặn với những viên bánh nhỏ xinh, hương thơm nước đường gừng lan tỏa khắp góc phố. Khi có khách, người bán thả bánh vào nồi nước sôi, bánh nổi lên báo hiệu đã chín, rồi vớt ra chan nước đường gừng nóng hổi. Cầm bát bánh trên tay, hít hà hương thơm, cảm nhận vị ngọt dịu, cay ấm đầu lưỡi rồi thưởng thức viên bánh mềm dẻo, thơm bùi, thực khách như được sưởi ấm lòng trong những ngày đông giá lạnh. Một bát bánh trôi chỉ từ 10 – 15 nghìn đồng nhưng lưu giữ mãi vị ngon tinh tế, khiến ai đã một lần nếm thử đều nhớ mãi mùa đông Cao Bằng.

Ẩm thực chợ phiên Cao Bằng đầy sắc màu và hương vị với những món bánh rán, bánh gio, xôi ngũ sắc, cùng những bát phở, đĩa bánh cuốn nghi ngút khói. Nổi bật trong đó là Bánh bò Cao Bằng – món bánh giản đơn mà đậm đà hương vị quê hương, gắn bó mật thiết với ký ức tuổi thơ của bao đứa trẻ theo mẹ đi chợ phiên. Bánh bò với sắc vàng mật ong tươi sáng, kết cấu tơi xốp, tan nhẹ trên đầu lưỡi, ngọt thanh thanh mà không ngấy, trở thành dấu ấn riêng biệt, không thể thiếu trong ẩm thực địa phương bên cạnh các món bánh rán, bánh gai và bánh cuốn mỡ màng.

Nguyên liệu chính làm nên chiếc bánh bò truyền thống gồm gạo tẻ, men và đường phên. Gạo thường dùng là loại gạo Đoàn Kết thơm ngon, được vo sạch, ngâm từ 6 đến 8 tiếng rồi xay thành bột mịn. Sau đó, men được trộn đều, ủ đến khi bột nở vừa phải, rồi thêm đường phên đã được nấu chảy và lọc kỹ. Hỗn hợp được đổ vào khay nhôm và hấp chín, tạo nên chiếc bánh bò dai xốp với vị ngọt thanh mát của đường phên và hương men tự nhiên, giúp kích thích tiêu hóa, tạo cảm giác dễ chịu sau bữa ăn.

Sự tỉ mỉ trong từng công đoạn chuẩn bị từ đêm hôm trước cho đến sáng ngày chợ đã làm nên những mẻ bánh bò thơm ngon, nóng hổi khi vừa ra lò. Bánh được giữ ấm dưới lớp vải phủ, hương thơm quyến rũ lan tỏa mỗi sớm mai chợ phiên. Dù để trong tủ lạnh đến ba ngày, bánh vẫn giữ được độ tươi ngon, chỉ cần hấp lại là như mới. Bánh bò Cao Bằng giản dị mà sâu sắc, lưu giữ hồn quê qua từng miếng bánh, khiến những ai từng thưởng thức không thể quên.

Tại huyện Bảo Lạc, Cao Bằng, bánh chưng đen là một món đặc sản độc đáo mang đậm dấu ấn văn hóa của đồng bào dân tộc Tày. Hương thơm nồng ấm của gạo nếp dẻo, vị béo ngậy ngọt thanh của thịt lợn núi cùng vị bùi bùi của nhân đỗ xanh hòa quyện với hương thơm đặc trưng của cây rừng, tạo nên một trải nghiệm ẩm thực khó quên.

Món bánh không chỉ là biểu tượng của lòng biết ơn sâu sắc đối với tổ tiên và thiên nhiên mà còn là nét tinh hoa trong các dịp lễ truyền thống, đặc biệt trên mâm cỗ cúng vào mùa xuân. Ngày nay, bánh chưng đen đã vượt ra khỏi giới hạn lễ Tết, trở thành món quà quê mang đậm bản sắc vùng cao, được yêu thích quanh năm tại Bảo Lạc.

Rau dạ hiến đã trở thành một trong những đặc sản nổi bật của Cao Bằng. Vào mùa xuân hè, ở các thị xã, thị trấn, hay những bữa tiệc truyền thống không thể thiếu đĩa rau dạ hiến xào cùng thịt bò tươi hoặc lòng lợn, lòng gà. Trong những năm gần đây, nhiều du khách từ miền xuôi khi đến Cao Bằng vào khoảng tháng 2 đến tháng 6, 7 âm lịch đều tìm đến món phở xào rau dạ hiến – món ăn khiến người ta nhớ mãi hương vị đồng quê đặc trưng.

Rau dạ hiến ngon nhất khi được xào với tỏi phi thơm lừng. Chỉ cần vài miếng, thực khách đã cảm nhận được vị béo ngậy của mỡ, hương thơm nồng nàn của tỏi, cùng hương vị mộc mạc, dân dã khiến lòng người bồi hồi nhớ nhà. Theo các bậc cao niên, rau dạ hiến không chỉ là món ngon mà còn được xem như vị thuốc bổ thận, khỏe gân cốt. Đặc biệt, rễ cây dạ hiến đỏ còn được dùng trong y học dân gian để chữa chứng vô sinh, mang ý nghĩa quan trọng trong đời sống đồng bào nơi đây.

Bánh khảo là một trong những đặc sản nổi bật của Cao Bằng, được người dân yêu thích, đặc biệt trong dịp Tết Nguyên đán. Với người Tày, bánh khảo không chỉ là món bánh mà còn là linh hồn của Tết, mang theo hương vị truyền thống và tình thân gia đình. Mỗi dịp cận Tết, khắp bản làng lại rộn ràng chuẩn bị làm bánh khảo. Loại bánh này có thể bảo quản lâu mà vẫn giữ nguyên vị thơm ngon, không hỏng hay mốc, như một món lương khô ngọt ngào của núi rừng.

Quá trình làm bánh đòi hỏi sự tỉ mỉ và công phu: từ việc chọn gạo nếp thơm, rang chín vừa tới, xay thành bột mịn bằng cối đá, cho đến khâu hạ thổ bột trong mẹt lót giấy. Đường làm bánh thường dùng là đường kính hoặc đường phèn, trong đó đường phèn được giã mịn kỹ càng để bánh có độ kết dính hoàn hảo. Kỹ thuật hạ thổ đòi hỏi kinh nghiệm để giữ bánh không bị bở, đảm bảo hương vị chuẩn.

Bánh khảo không chỉ là món quà Tết, mà còn là vật phẩm trang trọng trên bàn thờ tổ tiên và tiếp khách dịp lễ, tết. Đặc biệt, trong ngày đầu năm, đôi vợ chồng mới cưới khi về thăm nhà ngoại luôn mang theo gói bánh khảo như biểu tượng của sự gắn kết và may mắn.

Khi nhắc đến đặc sản Cao Bằng, vịt quay 7 vị luôn là món ăn không thể bỏ qua. Tên gọi đặc biệt bắt nguồn từ sự hòa quyện của bảy loại gia vị truyền thống gồm: gừng, tỏi, hành khô, hạt tiêu, mật ong, đậu hũ và quả mắc mật khô, tạo nên hương vị độc đáo khó lẫn.

Quy trình chế biến món vịt này không hề đơn giản. Người ta lựa chọn những con vịt khỏe mạnh, lông sáng, được nuôi thả đồng với thức ăn tự nhiên như cám và ngô. Khi vịt đạt khoảng 80-90 ngày tuổi, trọng lượng 1,8-2kg sẽ được làm sạch, nhúng qua nước sôi giúp da căng bóng. Giai đoạn quan trọng là tẩm ướp: các gia vị được băm nhuyễn, xào thơm với dầu rồi thêm mắm muối, nước, trộn đều và nhồi kỹ vào bụng vịt, sau đó buộc chặt để hương vị thấm sâu từng thớ thịt.

Tiếp đến, vịt được lăn qua mật ong rồi sấy trong lò khoảng 15 phút. Khi da khô, vịt sẽ được chiên ngập dầu trong 50-60 phút cho đến khi có lớp da vàng ươm, bóng mượt và mùi thơm nức mũi lan tỏa khắp nơi. Nước ướp bên trong bụng được giữ lại làm nước chấm hoặc rưới lên thịt, góp phần tăng thêm vị đậm đà. Thưởng thức vịt quay 7 vị, bạn sẽ cảm nhận được vị mềm mại của thịt, ngọt ngào mật ong rừng, hòa quyện vị cay nồng, thơm đặc trưng của các loại gia vị.

Bánh áp chao là món ăn đặc trưng của vùng Cao Bằng, còn được gọi là bánh vịt chao. Sức hấp dẫn của chiếc bánh nằm ở lớp vỏ giòn thơm hòa quyện cùng nhân thịt vịt đậm đà, điểm xuyết nước mắm chua cay – tạo nên hương vị độc đáo của ẩm thực Đông Bắc. Nguyên liệu đơn giản gồm bột gạo nếp, gạo tẻ và đỗ tương được ngâm mềm, xay mịn hòa quyện thành lớp vỏ bánh mềm dẻo, phồng đều sau khi ủ kỹ.

Phần nhân bánh là thịt vịt lọc bỏ xương, tẩm ướp gia vị tinh tế, sau đó gói lại từng miếng nhỏ, chiên vàng rộm hai mặt trong dầu nóng. Khi ăn, bánh được kèm với nước mắm chua ngọt, rau thơm và đu đủ bào sợi mỏng, khiến vị giác say mê mỗi lần thưởng thức.

Những chiếc bánh vàng ươm, thơm nức không chỉ là món khoái khẩu của người Cao Bằng mà còn là điểm dừng chân lý tưởng của du khách khi đến đây. Mùa bánh áp chao thường từ tháng 11 đến tháng 2, khi bếp than đỏ rực, mùi thơm phảng phất khiến ai cũng khó lòng cưỡng lại.

Nổi tiếng gần xa, bánh áp chao không chỉ là món quà quê bình dị mà còn là niềm tự hào của người dân Cao Bằng – nơi mà chỉ cần nhắc tới là người ta nhớ ngay đến hương vị đặc trưng này.