13 món ăn đặc sắc không thể thiếu trong dịp Tết của người Nam Bộ

Khổ qua hầm hay khổ qua nhồi thịt là món ăn quen thuộc trong mâm cỗ Tết của người miền Nam. Món ăn không chỉ có hương vị đặc trưng mà còn mang ý nghĩa sâu sắc, với mong muốn mọi 'khổ' sẽ qua đi trong năm mới. Với cái tên gợi lên niềm hy vọng về sự thanh thản, món canh này không chỉ làm ấm lòng người ăn mà còn giải nhiệt trong những ngày Tết nắng nóng. Khổ qua, tuy là loại trái cây phổ biến, nhưng vào dịp Tết lại mang một ý nghĩa khác biệt. Chẳng cần là món ăn cầu kỳ, nhưng nó đem lại sự bình an và gạt bỏ những khó khăn, vất vả của cuộc sống. Ngoài ra, món ăn này còn giúp làm dịu dạ dày, chống ngán, hỗ trợ tiêu hóa rất tốt trong những ngày ăn uống liên tục của dịp lễ.

Mỗi dịp Tết đến, gia đình quây quần bên nhau, thưởng thức những món ăn đặc biệt chỉ có trong ngày lễ như lạp xưởng tươi, bánh tét chả lụa... Trong khi miền Bắc không thể thiếu món giò chả (chả lụa ở miền Nam), thì miền Nam lại có món lạp xưởng làm nên hương vị Tết riêng biệt. Món ăn này trở thành một phần không thể thiếu trong mâm cỗ của người Nam Bộ trong dịp lễ. Có nhiều loại lạp xưởng như lạp xưởng tươi, khô, nạc... Tết đến, bà con Nam Bộ luôn tìm mua lạp xưởng để đãi khách hoặc thết đãi gia đình. Lạp xưởng không chỉ ngon mà còn mang ý nghĩa may mắn, giàu sang. Hình dáng lạp xưởng giống như sâu tiền bao đỏ, biểu tượng của tài lộc và thịnh vượng. Nếu bạn đã từng thưởng thức lạp xưởng tươi miền Tây, đừng quên thử tự tay làm để gia đình cùng thưởng thức trong dịp Tết này.

Xôi vò là món ăn mang đậm hương vị ngọt ngào và thơm mát, từng hạt xôi dẻo quánh kết hợp với vị béo ngậy của nước cốt dừa và vị bùi của đậu xanh. Món ăn này không cầu kỳ trong cách chế biến nhưng lại mang đến một cảm giác ấm áp, gần gũi trong mỗi dịp Tết. Xôi vò thường xuất hiện trong mâm cơm của người miền Nam trong ngày lễ, thể hiện sự hiếu kính và lòng thành đối với tổ tiên. Xôi được nấu từ nếp thơm, đậu xanh chín mềm, và nước cốt dừa béo ngậy, tất cả hòa quyện tạo thành một món ăn mà ai đã thưởng thức qua đều nhớ mãi không quên.

Món xôi vò đặc biệt ở chỗ hạt xôi rời rạc, không dính vào nhau nhưng vẫn giữ được độ dẻo của gạo nếp, mang đến sự khác biệt so với những loại xôi khác. Mỗi đĩa xôi vò vàng óng được bày biện trang trọng trong mâm cỗ, như một lời cầu chúc năm mới an lành và thịnh vượng, đồng thời bày tỏ lòng thành kính với ông bà tổ tiên.

Canh măng là món ăn quen thuộc trong mâm cơm ngày Tết miền Nam, cung cấp đầy đủ chất xơ và vitamin cho cơ thể. Món canh này sử dụng măng tươi, mang đến hương vị thanh mát và thơm ngon đặc biệt. Dù nguyên liệu đơn giản và cách chế biến không cầu kỳ, canh măng lại chứa đựng một nét tinh túy của ẩm thực Việt. Món canh này thường xuyên xuất hiện trên mâm cỗ Tết, vừa nhẹ nhàng vừa bổ dưỡng, làm dịu vị giác sau những món ăn nhiều dầu mỡ. Hương thơm của canh măng trong những ngày Tết không chỉ là món ăn, mà còn mang đậm sự yêu thương và gắn kết gia đình.

Món ăn này tồn tại qua bao mùa Tết, không vì sự phức tạp mà bởi chính cái sự giản dị, chân quê của nó. Cứ mỗi dịp Tết đến, bát canh măng nghi ngút khói trên bàn thờ tổ tiên là sự kết nối giữa quá khứ và hiện tại, thể hiện lòng thành kính với ông bà, tổ tiên. Hương vị ấy, thân thuộc và gần gũi, tạo nên sự thiêng liêng, là một phần không thể thiếu trong những bữa cơm sum vầy ngày Tết.

Giò chả là món ăn không thể thiếu trong mâm cỗ Tết miền Nam, cùng với bánh chưng, tượng trưng cho sự sum vầy và thịnh vượng. Tuy nhiên, vì là thực phẩm chế biến sẵn, giò chả không thể bảo quản lâu dài, thường chỉ giữ được độ tươi ngon trong khoảng 1-3 ngày. Giò chả được làm từ thịt lợn nạc, thịt mỡ, gia vị như tiêu, nước mắm và các thành phần khác. Đây là một món ăn dân dã nhưng mang đậm giá trị văn hóa. Hương vị thơm ngon của giò chả khiến ai ai cũng muốn thưởng thức trong dịp Tết, tạo nên không khí ấm cúng, sum vầy của gia đình.

Lịch sử của giò chả bắt đầu từ thế kỷ 18, thời kỳ Lê Trung Hưng, khi món ăn này được dâng cúng vua chúa trong các dịp lễ quan trọng. Trong bối cảnh đất nước nghèo khó, giò chả trở thành biểu tượng của sự cao quý và sang trọng. Món ăn này không chỉ thể hiện sự phú quý mà còn chứa đựng nét văn hóa lâu đời của ẩm thực Việt Nam. Ngày nay, giò chả đã trở thành món ăn quen thuộc, nhưng vẫn giữ nguyên giá trị truyền thống, vừa dân dã lại vừa thanh nhã, luôn có mặt trong những bữa tiệc trọng đại.

Gỏi gà xé phay là một món ăn đặc biệt của miền Nam, gợi nhớ những kỷ niệm quê hương qua từng miếng gà xé thơm ngọt và những loại rau củ tươi ngon. Món gỏi này rất dễ làm, nhưng để có được hương vị riêng biệt, mỗi người có một công thức độc đáo, tùy vào sự kết hợp của các nguyên liệu như bắp cải, cà rốt, dưa leo hay hoa chuối. Điều quan trọng nhất khi chế biến là chọn lựa và chuẩn bị nguyên liệu tươi ngon.

Để món gỏi gà xé phay trở nên đậm đà hơn, bạn có thể ăn kèm với nước mắm chua ngọt và bánh phồng tôm chiên giòn. Đây là món ăn không thể thiếu trong mâm cỗ ngày Tết của người miền Nam, với hương vị chua ngọt thanh mát, lại không gây ngán. Gỏi gà xé phay thật sự chiếm trọn cảm tình của mọi thực khách, khiến ai cũng muốn thưởng thức trong những dịp sum vầy bên gia đình.

Củ kiệu là một loại đặc sản nổi tiếng của miền Tây Nam Bộ, được trồng chủ yếu ở các tỉnh Đồng Tháp, Bạc Liêu, Sóc Trăng vào mùa thu đông. Dù có hình dáng giống hành, nhưng kiệu có hương vị nhẹ nhàng hơn và kích thước nhỏ bé hơn rất nhiều. Mỗi khi Tết đến, bên cạnh bánh tét, dưa kiệu luôn là món ăn truyền thống mà mọi gia đình đều không thể thiếu. Món dưa kiệu chua ngọt giòn giòn khi ăn kèm bánh tét hay thịt kho tàu sẽ làm bữa ăn thêm ngon miệng và dễ chịu hơn. Tuy nhiên, kiệu không chỉ dành riêng cho ngày Tết, món ăn này có thể được chế biến để thưởng thức quanh năm, mang đến hương vị đặc biệt mà ai cũng yêu thích.

Sự kết hợp giữa tôm khô trứ danh và trứng bắc thảo khi trộn với dưa kiệu tạo nên món củ kiệu trộn tôm khô đầy hấp dẫn. Món ăn này mang vị ngọt của tôm, béo thơm của trứng và vị chua giòn đặc trưng của kiệu, tạo nên một sự hòa quyện hoàn hảo. Đây là món ăn rất được yêu thích trong dịp Tết, đặc biệt là trong các buổi tiệc gia đình, và được những người yêu thích ẩm thực miền Nam vô cùng ưa chuộng. Nếu ăn kèm với bánh tét, món này sẽ khiến bạn khó lòng cưỡng lại, đảm bảo là một lựa chọn tuyệt vời cho mâm cỗ ngày Tết.

Miền Nam, vùng đất trù phú với những món ăn dân dã nhưng đậm đà bản sắc, đã làm say lòng bao thế hệ. Trong số đó, củ cải ngâm mắm là món ăn đặc trưng không thể thiếu trong mâm cơm ngày Tết của người dân nơi đây. Mặc dù các món ăn ngày Tết thường giàu chất béo và đạm, dễ khiến người ăn nhanh chán, nhưng củ cải ngâm mắm lại là món ăn giải ngán tuyệt vời. Để có món ăn chuẩn vị, việc chọn nguyên liệu là yếu tố tiên quyết. Củ cải và cà rốt phải tươi, đều, non, tránh những củ già vì chúng sẽ có xơ và ít ngon hơn.

Nguyên liệu khi được lựa chọn kỹ càng sẽ giúp món ăn thêm phần hấp dẫn. Sau khi rửa sạch, gọt vỏ, củ cải và cà rốt sẽ được cắt thành miếng vừa ăn hoặc tỉa hoa theo sở thích. Cần chú ý cắt đều tay để gia vị dễ dàng thấm đều vào từng miếng củ. Sau khi bóp muối cho ra nước, phải vắt khô và đem phơi cho đến khi nguyên liệu hơi héo, chỉ cần một buổi là đủ. Củ cải ngâm nước mắm với vị chua ngọt, giòn dai, đậm đà sẽ khiến bạn khó lòng quên, trở thành món ăn không thể thiếu trong dịp Tết miền Nam. Ăn kèm với bánh tét, món này thực sự là một lựa chọn tuyệt vời cho mâm cỗ Tết, giúp cân bằng hương vị và tạo thêm sự mới mẻ cho bữa ăn.

Bánh gai là một món bánh truyền thống mang đậm bản sắc văn hóa ẩm thực Việt Nam, đặc biệt phổ biến tại các tỉnh miền Bắc và đã trở thành món ăn không thể thiếu trong dịp Tết của người miền Nam. Bánh có hình vuông đặc trưng, màu sắc đen nhánh của lá gai và mùi thơm ngọt ngào của đỗ xanh, gạo nếp. Giờ đây, bánh gai đã xuất hiện ở khắp mọi nơi, từ các chợ địa phương đến siêu thị, có thể mua sẵn hoặc tự tay làm tại nhà. Với lớp nếp dẻo, nhân đậu xanh hoặc nhân dừa được bao bọc bởi lá gai, bánh gai không chỉ hấp dẫn mà còn mang đến sự gần gũi, ấm áp trong mỗi dịp lễ Tết.

Bánh gai đã trở thành món ăn biểu tượng của Tết Việt, không chỉ là một món tráng miệng mà còn là sự kết hợp tuyệt vời của hương vị và văn hóa. Mỗi chiếc bánh gai đều mang trong mình sự tinh túy, mùi vị đặc trưng từ lá gai và nhân bánh. Người dân miền Nam thường mua bánh gai để thết đãi khách trong dịp Tết, với những cặp bánh đen bóng, nhân ngọt đầy hấp dẫn. Cắn một miếng bánh, bạn sẽ cảm nhận được sự mềm dẻo, thơm ngon lôi cuốn, là biểu tượng của sự hạnh phúc, sum vầy trong mâm cỗ Tết.

Dưa giá là món dưa muối quen thuộc của miền Nam, nổi bật với vị giòn ngon và tính mát, giúp giải nhiệt trong những ngày Tết. Không cầu kỳ, món dưa này được chế biến đơn giản từ giá đỗ, hẹ và cà rốt, nhưng lại mang đến hương vị vừa chua ngọt lại vừa thơm ngon lạ miệng, giúp cân bằng hương vị cho các món ăn nhiều thịt cá, tạo cảm giác dễ ăn không ngán.

Món dưa giá chua này đặc biệt được ưa chuộng vào dịp Tết, khi mâm cơm đầy ắp thịt thà dễ gây ngán. Món dưa này có thể dùng cùng cơm trắng, cuốn bánh tráng hoặc ăn kèm với thịt kho hột vịt - món ăn Tết truyền thống của người miền Nam. Không chỉ làm dịu bớt sự ngán ngẩm, dưa giá còn mang lại sự bổ dưỡng nhờ vào sự kết hợp của các nguyên liệu như giá đỗ, hẹ và cà rốt. Bạn có thể chọn cách muối xổi cho dưa giòn, hoặc muối lâu để dưa thấm đẫm gia vị, tùy theo sở thích.

Thịt kho tàu, hay còn gọi là thịt kho nước dừa, thịt kho hột vịt, là món ăn không thể thiếu trong những dịp Tết của người miền Nam. Vào những ngày giáp Tết, mỗi gia đình thường chuẩn bị nồi thịt kho hột vịt to để dâng cúng tổ tiên, đồng thời cũng là món ăn phổ biến trong mâm cơm ngày Tết. Thịt kho tàu có hương vị đậm đà từ nước dừa, ngọt ngào và béo ngậy, thường được ăn kèm với dưa giá để cân bằng độ ngấy, tạo nên một bữa ăn ngon miệng và dễ chịu.

Không giống với món thịt đông miền Bắc, thịt kho tàu trở thành đặc trưng của ngày Tết miền Nam. Món ăn này không chỉ đơn giản là một món ăn ngon mà còn mang một ý nghĩa sâu sắc. Hột vịt trong món thịt kho tàu không bao giờ được cắt ra mà để nguyên vẹn, tượng trưng cho một năm mới trọn vẹn, đầy đủ và may mắn. Thịt kho tàu được nấu lâu dài, để có thể lưu trữ suốt những ngày Tết, và dù không khó nấu, nhưng để món ăn đạt chuẩn hương vị lại không phải dễ dàng. Sự kết hợp hoàn hảo giữa vị mặn, ngọt, bùi béo của thịt và vị chua của dưa giá tạo nên một món ăn đầy quyến rũ, làm say lòng những ai thưởng thức.

"Thịt mỡ dưa hành câu đối đỏ/Cây nêu tràng pháo bánh chưng xanh". Trong mỗi mâm cơm Tết của người Việt, không thể thiếu món dưa chua – một phần quan trọng không chỉ về hương vị mà còn mang đậm bản sắc văn hóa. Các món ăn Tết như bánh chưng, thịt kho tàu hay thịt đông đôi khi khiến người ta cảm thấy ngán ngẩm vì lượng đạm và chất béo quá lớn. Và lúc này, một đĩa dưa chua sẽ là cứu cánh hoàn hảo, giúp giải ngấy, làm cân bằng lại khẩu vị, đồng thời hỗ trợ hệ tiêu hóa làm việc hiệu quả hơn.

Dưa món thường được chế biến từ các loại rau củ như cà rốt, cải, giá, củ kiệu, muối trong nước mắm đường hoặc giấm đường để dưa ngấm đều gia vị. Món ăn này không chỉ là món ăn kèm, mà còn là một phần không thể thiếu trong những bữa cơm ngày Tết. Những gia đình miền Nam luôn không thể thiếu dưa món trong mâm cỗ, bởi nó không chỉ giúp giảm độ ngấy của thịt mà còn làm phong phú thêm hương vị cho bữa ăn. Đặc biệt, dưa món còn thường xuyên xuất hiện trong những buổi tiệc Tết, làm phong phú thêm không khí ấm cúng và vui vẻ khi đón khách.

Trong khi miền Trung có món bánh chưng giản dị, thì miền Nam lại nổi bật với sự sáng tạo và phong phú hơn trong món bánh tét. Bánh tét miền Nam có hai loại nhân chính là nhân mặn và nhân ngọt. Nhân mặn, ngoài đậu và thịt, còn có thể thêm trứng muối, lạp xưởng, tạo nên nhiều sự kết hợp mới lạ. Còn bánh tét nhân ngọt thường có nhân đậu đỏ, đậu xanh hoặc chuối. Mỗi gia đình đều có cách gói bánh tét đặc trưng, tạo nên sự đa dạng nhưng vẫn giữ được nét truyền thống. Bánh tét không thể thiếu trong mâm cúng tổ tiên vào dịp Tết, như một biểu tượng thiêng liêng của ngày xuân.

Bánh tét được gói kỹ lưỡng trong nhiều lớp lá xanh, giống như người mẹ bọc lấy đứa con. Khi thưởng thức, bánh tét gợi nhớ đến tình mẫu tử thiêng liêng, như một lời nhắc nhở về sự đùm bọc, yêu thương giữa con cái và gia đình. Cùng với đó, màu xanh của lá bánh tét cũng biểu trưng cho sự thanh bình, an cư và hạnh phúc trong cuộc sống, còn nhân nhụy vàng là biểu tượng cho sự sinh sôi, nảy nở. Dù bánh tét và bánh chưng có cách thức gói khác nhau, nhưng cả hai đều mang ý nghĩa tôn vinh sức lao động của con người và sự hòa hợp âm dương, trời đất trong ngày Tết, khi mọi người sum vầy bên nhau.