Danh sách 10 bài thơ xuất sắc nhất của văn học Việt Nam thế kỷ 20

Khi con tu hú gọi bầy

Lúa chiêm chín, trái cây ngọt ngào

Vườn râm vang tiếng ve ngân dài

Bắp rải vàng hạt lấp đầy sân nắng

Trời xanh vời vợi, cao mãi

Diều sáo lượn, vút lên từng không…

Ta nghe mùa hè vẫy gọi trong lòng

Mà chân muốn vội vã bước ra ngoài, mùa hè ôi.

Ngột ngạt làm sao, ấm ức thật thôi

Con chim tu hú ngoài kia vẫn không ngừng kêu!

Tác giả: Tố Hữu

Khi nào em về thăm

Quê hương anh, nơi từng cháy bỏng lửa chiến tranh

Miền Trung mỏng manh mà mạnh mẽ, như lớp vỏ nứa

Chắt chiu từng khúc ruột thành dòng sông Lam thắm đượm

Miền Trung
Tấm lưng trần đen nhẻm

Những đỉnh núi Trường Sơn nhấp nhô, rào rạt cơn bão

Với bóng dáng giặc thù, cắt xẻ qua từng thớ đất

Những đứa con vỡ vụn như mảnh bom

Thương mẹ một mình, đất trời hoang sơ, mồ côi vắng lặng

Miền Trung
Cả bao nhiêu đời, bể dâu và núi non vây quanh

Ôi! Biển Đông - giọt nước mắt của vô vàn thế hệ

Nóng hổi như vừa rơi xuống

Theo những tảng đá Trường Sơn, nghiêm trang nhưng cụt đầu

Miền Trung
Câu ví dặm đọng lại trên nắng

Và dưới cát, sao mà nghẹn ngào

Nghe rồi mà vẫn vấn vương quanh năm

Miền Trung
Bao giờ em về thăm

Mảnh đất nghèo, cỏ mùng tơi chưa kịp rụng

Lúa con gái gầy guộc, úa đỏ

Chỉ có gió bão là tươi tốt như cỏ

Chẳng ai trồng mà vẫn trắng xóa nụ cười của người

Miền Trung
Eo đất này thắt chặt như lưng ong

Giữ lại mật ngọt tình người

Em hỡi, hãy về

Đừng để mẹ già mong ngóng mãi.

Tác giả: Hoàng Trần Cương

Mỗi độ xuân về, hoa đào nở rực

Lại thấy bóng dáng ông đồ già

Đặt mực tàu, giấy đỏ trên hè phố

Giữa dòng người tấp nập qua lại

Bao nhiêu người xin ông viết chữ

Và ai cũng tấm tắc khen tài

Đầu bút lả lướt những nét chữ

Như phượng múa, như rồng bay trong không

Thế nhưng mỗi năm, mỗi vắng lặng

Không còn ai đến thuê ông viết nữa

Giấy đỏ đã phai dần, không còn tươi thắm

Mực đọng trong nghiên, cũng như nỗi buồn

Ông đồ vẫn ngồi đó, tĩnh lặng

Dòng người qua mà chẳng ai hay

Lá vàng rơi xuống trên giấy

Trời ngoài kia mưa bụi bay bay

Năm nay, đào lại nở rực

Nhưng ông đồ xưa đã chẳng còn đâu nữa

Những người cũ ấy, hồn họ giờ ở đâu?

Tác giả: Vũ Đình Liên

Chẳng dại gì em ước trái tim mình bằng vàng

Vì anh đã từng hiểu, em ơi, trái tim em là thế

Anh không màng vật chất, chỉ cần tình yêu

Vậy nếu cần, anh sẽ trao đi hết, không cần giữ.

Em cũng không mơ nó giống ánh mặt trời

Bởi rồi nó cũng sẽ tắt khi bóng chiều xuống

Lúc ấy chỉ còn mình anh, với đêm dài im lặng

Và trái tim anh, giờ đây đã cách xa em.

Em trở về với bản chất trái tim em

Biết hồi sinh những nhịp đập đã tắt,

Biết làm lại những gì đã mất đi,

Biết thu hẹp khoảng cách của yêu thương, của niềm tin.

Em trở lại với bản sắc trái tim em

Biết khao khát những điều anh vẫn mơ

Biết xúc động qua từng cảm nhận mới mẻ

Biết yêu anh, và cũng biết anh yêu em.

Mùa thu này sao mưa bão dồn dập

Cửa sổ tàu con chẳng bao giờ đóng

Vùng đồng hoang, đại ngàn vắng lặng

Em lạc bước giữa sâu thẳm của rừng anh.

Em lo lắng trước những con đường phía xa

Trái tim đập mạnh, cồn cào không thể thốt ra lời

Trái tim đập thổn thức như cơn đói

Ngọn lửa nào le lói trong màn đêm cô độc.

Em trở về đúng nghĩa trái tim em

Là máu thịt, đời thường ai chẳng có

Rồi cũng ngừng đập khi cuộc đời tàn phai

Nhưng sẽ vẫn yêu anh, cả khi mình không còn bên nhau.

Tác giả: Xuân Quỳnh

Mặt trời càng lên, ánh sáng bừng sáng

Bông lúa nở vàng trên cánh đồng

Sương đọng trên ngọn gió nhẹ

Và những giọt sương lấp lánh, lung linh.

Chiền chiện vút cao, tiếng hót ngân vang

Tiếng chim hót trong vòm trời thênh thang

Văng vẳng khắp cánh đồng rộng lớn

Em đứng đó, lòng khấp khởi, rộn ràng

Bởi em nhớ lại buổi sáng mai tươi sáng

Anh tình nguyện ra đi, ngắm lúa chín vàng

Chiền chiện vẫn hót, lúa vẫn trĩu hạt

Em tiễn anh đi, tay cầm xắc mây

Em mang theo bên mình món quà từ ruộng vườn

Lúa níu anh lại, chẳng muốn anh đi xa

Anh cúi xuống, sửa vội đôi dép

Vượt qua cánh đồng, anh dặn dò em

"Nhớ cày xáo ruộng, lúa sẽ chín đều"

Xa xa, tiếng hát vọng lại từ những người đi xa

Chợt lòng anh rộn ràng, xốn xang vì nhớ em

Em ngoái lại, như nghe lời anh dặn

"Cam ba lần ra trái, bưởi ba lần nở hoa"

Anh bước đi, lòng em thổn thức, xao xuyến

Ngày qua, từng mùa lại đến, em vẫn nhớ

Ruộng lúa xanh tốt, tay em vui sướng bấm đốt

Xòe bàn tay tính bao nhiêu mùa lúa

Ai cũng bảo em đừng chờ đợi

Nhưng em vẫn nhớ, chuối đầu vườn đã lở

Cam đầu ngõ đã vàng ươm, ngọt ngào

Em nhớ ruộng lúa, nhớ vườn tược

Không thể quên anh, người đi xa ấy

Chờ mùa sau, khi lúa chín, em vác cuốc

Thăm đồng, nhìn lúa nặng trĩu bông

Lòng vui mừng, em mong ngày anh trở về

Ngày chiến thắng sẽ đến, em chờ đợi.

Tác giả: Trần Hữu Thung

Sông núi nối tiếp nhau, vươn dài mênh mông

Cò bay thẳng cánh, nối liền cánh đồng xanh tươi

Người ta nói Huế xa xôi, xa lắm

Nhưng Huế trong tôi mãi ở giữa lòng.

Hơn mười năm qua, Huế vẫn luôn bên tôi

Đèo cao, nắng gắt, bóng cây cheo leo

Giọng hò mái đẩy, vờn mây trên núi

Sông Hương man mác lướt qua đỉnh đèo

Tôi gặp bao người, những người con xứ Huế

Đèn khuya vẫn sáng, chí xông pha không ngừng

Mở đường giải phóng, hướng về quê mẹ

Những xóm làng mọc lên, non sông rộng mở

Có những người Huế, giờ không thể trở về nữa.

Gửi lại đá núi, chép lại chiến công anh hùng

Chôn sâu trong lòng đất, những mồ liệt sỹ.

Buồm phá Tam Giang, gió thổi vào lòng

Trăm năm vẫn còn bóng cổ thành in sâu

Đã bao lần máu đỏ nhuộm đồng xanh tươi

Sao lúc ấy lại có nỗi buồn như cung cấm?

Sông nước xôn xao, núi chuyển mình mãi

Qua mỗi độ thu về, nhớ nhung dâng trào

Huế tôi, thăm thẳm, như nhớ một con xa

Mỗi lần phượng nở, đỏ rực trời quê

Sương rơi, tiếng gà vang vọng, báo hiệu một ngày mới.

Tác giả: Thanh Tịnh

Sao anh không ghé thăm thôn Vĩ thân yêu?

Nơi nắng mai rọi xuống hàng cau xanh mướt.

Vườn ai như tấm lụa mượt mà, xanh biếc

Lá trúc che ngang, như bức tranh thanh bình.

Gió lướt qua, mây bay tựa lối mơ màng

Dòng nước nhẹ nhàng, hoa bắp lay động trong gió.

Thuyền nào đậu bên sông Trăng dịu dàng

Chở theo ánh trăng về, như hẹn thề đêm nay?

Chỉ mơ về khách xa xôi, người lạ phương nào

Áo em trắng như sương, khiến anh chẳng thể nhận ra...

Ở đây, sương khói mờ ảo, hòa vào nhân ảnh

Ai hiểu thấu tình yêu, có sâu nặng, thắm thiết?

Tác giả: Hàn Mặc Tử

Những mùa quả mẹ tôi thu hoạch được

Mẹ vẫn đong đầy niềm hy vọng từ đôi tay cần mẫn

Những mùa quả lặng yên rồi lại trỗi dậy

Giống như ánh sáng mặt trời, khi là bình minh, lúc lại là hoàng hôn.

Chúng tôi lớn lên từ bàn tay mẹ vất vả

Còn những bí bầu, cây trái cứ âm thầm lớn lên dưới đất

Chúng mang theo sự tần tảo, mồ hôi mẹ thấm đẫm

Lặng lẽ chảy xuống, như tình mẹ âm thầm, vĩnh hằng.

Và chúng tôi, những quả thơm trên đời này

Bảy mươi tuổi mẹ vẫn kiên trì đợi chờ một mùa quả mới

Tôi bàng hoàng, lo sợ khi bàn tay mẹ đã mệt mỏi

Liệu tôi còn đợi được một quả xanh non từ chính bàn tay mẹ?

Tác giả: Nguyễn Khoa Điềm

Đột nhiên tôi cảm nhận được hương ổi

Lướt nhẹ vào trong gió se lạnh

Sương mù dâng lên, lững thững qua ngõ

Hình như thu đã gõ cửa về rồi.

Sông lặng yên trôi, nước dềnh dàng hơn

Chim cũng bắt đầu vội vã bay đi

Có đám mây mùa hạ lững lờ trôi

Chúng như vắt mình về phía thu sang.

Vẫn còn bao nhiêu ánh nắng vàng

Nhưng cơn mưa đã dần vơi đi

Sấm chớp cũng không còn đột ngột nữa

Trên những cây đứng tuổi, thời gian như lắng đọng.

Tác giả: Hữu Thỉnh

Ai sẽ trở về thăm mẹ quê mình?

Chiều hôm nay, có đứa con xa nhớ thương lặng thầm...

Bầm ơi, có rét không bầm?

Gió núi lạnh lẽo, mưa phùn rơi lâm thâm

Bầm lại ra đồng, tay run run cấy lúa

Chân lội dưới bùn, tay cấy những cây mạ non

Những cây mạ non, bầm cấy mấy lần rồi?

Trong lòng bầm lại thương con vô cùng.

Mưa phùn ướt đẫm chiếc áo tứ thân

Những hạt mưa rơi, là bao nhiêu nỗi thương bầm!

Bầm ơi, sáng sớm chiều tà

Thương con, đừng lo lắng quá bầm nhé!

Con đi qua bao dặm đường xa xôi

Chưa bằng nỗi nhớ bầm, nỗi nhớ đậm sâu trong lòng bầm

Con đi chiến đấu suốt mười năm dài

Chưa bằng nỗi vất vả, khổ cực đời bầm sáu mươi.

Con ra chiến trường xa xôi, gian khổ

Yêu bầm, yêu quê hương, yêu mẹ hiền vô vàn.

Nhớ bầm, đừng lo âu, bầm nhé!

Bầm ơi, mẹ của con là chiến sĩ bảo vệ Tổ quốc.

Con đi xa, nhưng lòng vẫn gần

Chúng ta, đồng chí, anh em, như là con của nhau.

Bầm yêu con, yêu cả đồng chí

Bầm quý con, quý cả anh em chúng ta.

Bầm ơi, tình thương của bầm dạt dào

Có con có mẹ, lại còn cả bao đồng bào nữa

Con đi, vất vả gian nan từng bước

Xa bầm, nhưng lòng luôn cảm nhận bao tình thương bầm dành cho.

Những bà cụ, những trái tim nhân hậu như mẹ

Cũng yêu con, như thể con là đứa con đẻ của mình.

Cho con chiếc áo, cho con quà tặng

Cho củi sưởi ấm, cho nhà con nơi yên bình.

Con đi, lớn lên trong tình yêu của quê hương

Chỉ thương bầm, ngồi một mình nhớ con!

Nhớ con, bầm nhé, đừng buồn bã

Giặc tan rồi, con lại về, cùng bầm mỗi ngày.

Mẹ già tóc bạc, những tháng năm dẫu vất vả

Chiều nay chắc cũng nghe thầm tiếng con trở về...

Tác giả: Tố Hữu