Top 10 Điều Quan Trọng Phật Tử Tại Gia Cần Biết Để Tu Tập

Con đường tu tập cũng giống như một đứa trẻ bước vào con đường học hỏi, cần phải học hỏi từ những điều cơ bản nhất cho đến những điều phức tạp. Kinh điển là những lời Phật dạy, được các Tổ ghi chép lại và cũng là những kinh nghiệm quý báu của các Tổ được truyền thừa cho hậu thế. Vì thế, mỗi trang kinh đều là kho tàng trí thức vô cùng quý giá, là kim chỉ nam để chúng ta thực hành và tu dưỡng bản thân, mở rộng tầm nhìn.

Đọc kinh là phương pháp quan trọng để tăng trưởng trí tuệ, giúp xóa tan vọng tưởng, đem lại sự hòa hợp giữa lời kinh và tâm trí, từ đó khai mở trí huệ. Khi đọc kinh, người tu hành cũng có thể đạt được vô ngã, giúp bản thân thấu hiểu những nguyên lý sâu xa của đời sống.

Đối với Phật tử tại gia, việc tụng niệm Phật cũng cần phải kết hợp với việc đọc Tịnh độ tam kinh để hiểu rõ về cảnh giới Cực Lạc, và khi tâm thanh tịnh, sẽ có khả năng phân biệt rõ ràng giữa cảnh giới chân thật và cảnh giới ảo vọng.

Đối với những người tu tập Thiền định, Tịnh độ hay Mật tông, việc đọc Ngũ Ấm Ma trong kinh Lăng Nghiêm là cần thiết để tránh bị lạc vào những cảnh giới sai lầm khi tâm đã thanh tịnh.

Phật tử tại gia nếu thật sự tin sâu vào luật Nhân Quả sẽ không bao giờ thoái chí khi đối mặt với chướng ngại. Nếu giữ gìn giới hạnh một cách tinh nghiêm, chắc chắn sẽ sớm cảm nhận được sự giao cảm với đạo, nguyện lực sẽ nhanh chóng thành tựu.

Luật Nhân Quả là bất biến: có nhân ắt có quả, có cảm ắt có ứng. Chính vì chúng ta chưa thấu hiểu Phật pháp nên hành vi tạo nghiệp thường không trong sạch. Những việc thiện ác pha trộn khiến cho quả báo cũng sẽ khác nhau, có nặng có nhẹ. Cũng giống như người làm ruộng, nếu gieo trồng đủ loại hạt giống và cỏ dại thì khi thu hoạch sẽ là một mớ hỗn độn, không theo trật tự nào.

Những lời Phật dạy có thể chuyển hóa nỗi khổ thành niềm vui ngay trong hiện tại. Tin vào nhân quả, làm thiện sẽ nhận phước, làm ác sẽ phải gánh chịu quả báo. Không ai có quyền ban phước hay giáng họa; tất cả đều do chính chúng ta tạo nên.

Chúng ta tạo nghiệp lành hay dữ, mỗi hạt giống ấy sẽ đi vào kho tâm thức và chờ đến khi đủ duyên để nhận quả. Người tu hành sẽ không than oán khi gặp quả khổ, mà sẵn sàng thọ nhận và tìm cách chuyển hóa. Mỗi người khi sinh ra đều mang trong mình sự khác biệt về hoàn cảnh, như giàu nghèo, sang hèn, khỏe mạnh hay tật nguyền, nhưng tất cả đều là do nghiệp lực của chính mình.

Dù gieo nhân nào cũng phải gặt quả ấy, nhưng nhân quả không phải là cố định, có thể thay đổi. Những người sinh ra trong nghèo khó, tật nguyền, xấu xí, nếu nỗ lực vươn lên thì có thể thay đổi vận mệnh, đạt được thành công, giàu có và danh vọng, và được mọi người kính trọng.

Vì vậy, tin sâu vào lý nhân quả sẽ giúp chúng ta có cái nhìn cởi mở, không còn lệ thuộc vào một quyền lực nào mà nhận ra rằng chính mình mới là người làm chủ vận mệnh của chính mình.

Phật giáo dạy rằng, mỗi người phải tự mình đoạn ác và tu thiện để có thể thoát khỏi khổ đau, không phải là để tìm kiếm sự bảo vệ cho những hành động sai trái. Phật tử tại gia cần lấy giới luật làm kim chỉ nam cho cuộc sống. Nếu hành vi và lời nói không phù hợp, thiện ác lẫn lộn, chắc chắn sẽ gặp phải quả báo xấu. Khi quả báo đến, họ lại không tự tỉnh ngộ, hối lỗi, mà còn trách Phật không gia hộ. Liệu có công bằng không?

Không nên vì niệm Phật hay đọc kinh mà thấy chưa có kết quả, rồi sinh ra nghi ngờ với Phật pháp. Cảm ứng từ Phật chỉ đến với tâm thanh tịnh, không vì ích kỷ mà cầu nguyện. Chỉ có tâm từ bi, vì chúng sinh chứ không phải vì bản thân mình, mới có thể mở ra sự cảm ứng chân thật. Khi đó, nghiệp chướng sẽ tiêu trừ, và chúng ta sẽ thực sự tìm được an vui.

Phật tử tại gia giữ giới nghiêm chỉnh sẽ luôn được Long thần, hộ pháp bảo vệ. Nếu không giữ giới, không thể bước vào thiền định, và nếu không đạt được thiền định, trí huệ cũng không thể khai mở. Vì thế, giới luật rất quan trọng. Giữ được năm giới cơ bản, dù ở đâu cũng sẽ được quỷ thần kính trọng và hộ trì.

Có những người trước khi trì niệm Phật, tụng kinh, gia đình và sự nghiệp vẫn ổn định. Tuy nhiên, sau khi bắt đầu trì giới và niệm Phật, họ lại gặp phải khó khăn: Đây chính là sự chuyển hóa từ hậu báo thành tiền báo, từ quả nặng thành quả nhẹ. Nhờ sự cảm ứng mà nghiệp xưa được tiêu trừ. Trước kia, họ đã từng tạo nghiệp xấu như sát sinh, gây chướng ngại cho người khác. Chỉ cần kiên trì, không bỏ cuộc, một thời gian sau, gia đình và sự nghiệp sẽ chuyển biến tốt đẹp, chướng ngại sẽ tan biến.

Lưu ý rằng, thành tâm sám hối là vô cùng quan trọng. Có thể nói, nếu bạn chưa học Phật, mọi thứ hiện tại vẫn bình yên. Nhưng nếu sau khi học Phật mà gặp khó khăn, hãy giữ tâm luôn nhận lỗi mình và không đổ lỗi cho người khác. Bởi vì lỗi của người chính là lỗi của ta, tất cả chúng ta đều là phàm phu, và hãy coi mọi người như Bồ Tát.

Khi đối diện với người có ân oán với mình, hãy thành tâm quỳ trước Phật và niệm Phật, tụng kinh hồi hướng cho họ. Bởi vì: “Muốn hiểu rõ nhân đời trước, hãy nhìn vào quả thọ đời này.” Có thể trong quá khứ bạn đã thiếu nợ họ, vì vậy kiếp này cần phải đền trả.

Phật tử tại gia, nếu tâm trong sáng và thanh tịnh, trí huệ và thần thông sẽ tự nhiên hiện hữu. Tuy nhiên, việc tu hành không bao giờ nên chạy theo cầu thần thông, vì sao vậy? Bởi thần thông chỉ có ích khi được dẫn dắt bởi chánh tri kiến, nếu không sẽ gây hại.

Trong Kinh Kim Cang có nói: “Nếu dùng sắc để thấy ta, dùng âm thanh cầu ta, người ấy hành đạo tà, không thể thấy Như Lai”. Khi tĩnh tọa mà thấy cảnh lạ hay gặp các cảnh giới khác, đừng vội mê luyến, phải giữ tâm bất động, không cho Năm Mươi Loại Ngũ ấm Ma có cơ hội xâm nhập. Dễ dàng bị cuốn vào ma cảnh, ham muốn thần thông sẽ khiến Phật tử lạc lối, xa rời chánh pháp.

Hòa Thượng Tuyên Hóa thường giảng rằng: Lục Thông là kết quả của trí tuệ hiển hiện trong quá trình tu hành vô nhiễm, chứng quả và khai ngộ của hành giả. Điều này không có gì huyền bí, quan trọng là cái nhìn của hành giả có chân chính hay không? Hành giả cần giữ giới thanh tịnh và ngăn ngừa tham dục để không bị sai đường, không lạc vào tà đạo.

Thần thông không thể luyện tập hay truyền thụ, nó xuất hiện tự nhiên khi hành giả đạt đến mức độ nhất định trong tu hành. Tuy nhiên, thần thông không phải là công cụ để thoát khỏi sanh tử, cũng không phải mục tiêu cứu kính mà Phật giáo hướng đến. Thực chất, thần thông chỉ là sự thể hiện của tự tánh, ai cũng có sẵn nhưng bị che khuất bởi vô minh và phiền não.

Phật và Bồ-tát sử dụng thần thông để giáo hóa chúng sanh, nhưng sự giáo hóa này không giống như ma quái. Ma không thể giảng Kinh, không thể thuyết pháp, chỉ biết hiện thần thông để mê hoặc chúng sinh. Phật không dùng cách này, Ngài dùng phương pháp giáo học mà ma không thể làm được để thị hiện.

Quy y Tam Bảo phải được hiểu một cách rộng rãi và thấu suốt. Nhiều người chưa hiểu rõ lý này, nên thường khởi tâm phân biệt, cho rằng danh hiệu Phật này hơn danh hiệu Phật kia; bộ kinh này hơn bộ kinh kia; thầy của mình giỏi hơn thầy khác, v.v. Vậy ta phải hiểu thế nào về Quy y Tam Bảo?

Quy y Phật không phải là quy y một vị Phật cụ thể nào, mà là quy y tự tính Phật vốn có trong tất cả các vị Phật, rộng khắp từ hư không đến pháp giới. Quy y tự tính Phật có nghĩa là tâm ta từ tối tăm chuyển sang sáng, tức là tâm ta chính là Phật.

Quy y Pháp không phải là quy y một bộ kinh riêng biệt, mà là quy y tất cả những gì thuộc về Phật Pháp. Trong “Luận Đại Trí Độ” có nói: Phật pháp không chỉ là những lời Phật thuyết, mà còn là những thiện ngữ chân thật, vi diệu, tốt lành của thế gian, tất cả đều được sinh ra từ Phật Pháp.

Quy y Tăng có nghĩa là quy y tất cả các Hiền Thánh, những bậc có đức hạnh siêu việt. Quy y Tăng là quy y Phúc điền Tăng thanh tịnh, những bậc không tham cầu tài sắc, danh lợi.

Phật tử tại gia cần thấu hiểu điều này để phá bỏ tâm phân biệt, vì tâm phân biệt chính là rào cản lớn trên con đường giải thoát của mình.

Gần đây, có một số người tuyên truyền một tà kiến cực kỳ nguy hiểm trên mạng: Quy y Phật, Quy y Pháp, nhưng lại không quy y Tăng! Quy y Tam Bảo có nghĩa là quay về nương tựa Phật, Pháp và Tăng. Nếu thiếu sự có mặt của Tăng, nghi lễ quy y sẽ không thể trọn vẹn được.

Trong thời mạt pháp, dù có một số Tăng sĩ phạm sai lầm, chúng ta không thể vì vậy mà sanh tâm khinh miệt, báng bổ Tăng chúng. Quả báo của việc phỉ báng Tăng là vô cùng nghiêm trọng, không thể không biết! Chúng ta là Phật tử tại gia, thường phạm sai lầm vô lượng, không thể áp đặt các Thầy phải là những bậc thánh nhân không có lỗi lầm.

Lục đạo luân hồi không phải chỉ có loài người, và khổ đau cũng không chỉ dành riêng cho loài người. Nếu không có Tăng, thì các chúng sanh ở các cõi khác sẽ nương tựa vào đâu? Ai sẽ giảng Pháp để họ có thể thoát khỏi vòng sanh tử luân hồi? Vì thế, tà kiến này có thể gây hại vô cùng lớn, nó sẽ hủy hoại Phật Pháp. Phật tử tại gia cần đặc biệt lưu tâm đến vấn đề này.

Như câu nói của người đời: “Kính Phật, trọng Tăng”. Kính trọng Tăng không chỉ vì họ là sứ giả của Như Lai, mà còn vì Tăng là những người có đức hạnh vượt trội. Tuy nhiên, vẫn có không ít người chỉ kính Phật mà không trọng Tăng, họ thờ Phật ở nhà và tu hành theo Phật Pháp nhưng hiếm khi đến chùa. Điều này có thể không hoàn toàn trách họ, vì trong xã hội hiện nay, có không ít thông tin về những vị sư giả, những vị sư sống không khác gì người thế tục, hoặc những vụ tranh chấp đất đai trong chùa chiền, v.v.

Nhiều người có quan niệm rằng: Không thể thờ Phật trong chung cư vì sợ gây bất kính với người ở tầng trên, hoặc không được đặt tượng Phật ở nơi thờ gia tiên vì cho rằng gia tiên là những vong linh chưa giác ngộ. Một số khác lại cho rằng, việc thỉnh tượng Phật về nhà phải chọn ngày giờ nhất định, nếu không sẽ gặp tai họa.

Đây là những tà kiến, xin bạn đừng tin. Nếu ai đó nói rằng “thỉnh tượng Phật về nhà không đúng giờ sẽ gây họa”, vậy thì liệu còn ai dám thờ Phật nữa? Phật tử tại gia cần hết sức chú ý: Nếu bạn truyền bá những mê lầm thiếu trí tuệ này, thì sẽ tạo thành ác tri thức. Dùng những lý luận sai lệch để hướng dẫn người khác chính là làm trái với nhân quả.

Phật không trú ngụ trong tượng gỗ, không chỉ tồn tại vì bát hương, chén nước chúng ta cúng mỗi ngày. Phật là bậc đại giác ngộ, vượt qua luân hồi nên Ngài không bị chướng ngại bởi những điều đó. Những nỗi sợ hãi của chúng ta chỉ là những mê chướng, cản bước hành đạo. Thờ Phật trong chung cư vẫn có thể tốt, miễn là chỗ thờ được thanh tịnh, trang nghiêm. Thỉnh tượng Phật về nhà vào bất kỳ ngày nào, giờ nào cũng được, miễn là đủ duyên.

Thờ Phật phải thành tâm. Gia chủ cần giữ gìn Ngũ giới, đặc biệt là không sát sinh trong nhà. Nên thực hành chay tịnh vào các ngày đầu tháng, rằm và các ngày vía của Chư Phật, Bồ Tát. Giữ gìn thân-khẩu-ý trong sạch, tham thiền, niệm Phật, lạy sám hối, làm lành lánh dữ...

Khi lập bàn thờ Phật tại gia, cần lưu ý những điểm sau: Đặt bàn thờ ở sảnh chính, cao hơn đầu người, lưng dựa vào tường vững chắc. Bàn thờ phải quay về hướng chính của nhà, để tất cả mọi người, dù còn sống hay đã khuất, đều có thể nhìn thấy và phụng thờ Phật. Điều này sẽ mang lại lợi ích cho gia đình và cả chúng sanh trong các cảnh giới vô vi.

• Không đặt bàn thờ đối diện với lò bếp, phòng ngủ, nhà vệ sinh hay những nơi bất tịnh.
• Không đặt bàn thờ trong phòng ngủ, vì đó là nơi không thanh tịnh.

Phật không cần chúng ta khai quang và chúng ta cũng không thể khai quang cho Ngài, bởi Ngài là bậc đại giác ngộ, thầy của muôn loài chúng sinh!

Hiểu đúng về khai quang chính là khởi đầu cho việc lễ Phật, học Phật. Thờ Phật tại gia giúp chúng ta luôn có hình ảnh của Phật trong tầm mắt, từ đó nhắc nhở mỗi Phật tử về việc hành trì Chánh Tri, Chánh Kiến trong cuộc sống. Điều quan trọng nhất trong việc thờ Phật là phải ngưng dứt tham, sân, si, và chăm chỉ thực hành giới, định, huệ.

Khi thỉnh tượng Phật về nhà, bạn có thể đặt tượng ở bất kỳ vị trí nào mình cảm thấy thích hợp nhất. Sau khi chuẩn bị hương hoa, phẩm vật cúng dâng và đảnh lễ trước tượng Phật, là đã hoàn tất việc khai quang. Việc thỉnh tượng Phật và đảnh lễ với tâm thành kính sẽ làm cho tượng Phật trở nên linh thiêng hơn, như thể Phật Bồ Tát hiện diện tại đó.

Và khi thờ Phật, bạn có thể niệm danh hiệu Phật, tụng Chú Đại Bi, Bát Nhã Tâm Kinh, Kinh Kim Cang, Kinh A Di Đà… Phật đã dạy rằng “Tất cả do tâm tạo”, vì vậy chỉ cần sau khi thỉnh tượng Phật về, bạn duy trì việc hành trì ngũ giới và thực hành thập thiện, bạn sẽ trở thành đệ tử chân chính của Phật.

Có những quan niệm sai lầm (tích tụ từ sự mê tín, thiếu hiểu biết): ví dụ như việc không nên tụng Kinh Địa Tạng vào buổi tối, bởi cho rằng quỷ thần sẽ đến nghe và việc tiễn họ đi sẽ rất khó khăn. Hay có người cho rằng chỉ nên tụng Chú Lăng Nghiêm vào 3-5 giờ sáng, nếu không sẽ gặp điềm xấu, và niệm sai một từ sẽ bị đọa địa ngục. Tất cả những luận điệu này là do những người còn vô minh, chấp vào hình thức, dễ dàng bị lừa dối bởi những thuyết không có căn cứ. Phật tử tại gia nên tránh xa những lý thuyết mê tín này.

Hòa thượng Tuyên Hóa đã từng giảng: Thời gian tụng kinh không hề bị giới hạn! Hơn nữa, khi người giữ ngũ giới tụng kinh, bao giờ cũng có vô số chúng sinh đến quỳ nghe. Nếu như thật sự tụng sai một từ mà xuống địa ngục, vậy thì còn ai dám tụng kinh để tin vào Phật pháp nữa? Chẳng lẽ Phật giảng kinh thuyết pháp lại làm hại chúng sinh?

Hãy tụng kinh bằng một tâm sáng trong, trí tuệ, mong cầu sửa đổi bản thân và học theo lời Phật dạy, cứu độ chúng sinh. Bởi khi tụng kinh, vô số chúng sinh, oan gia, trái chủ sẽ đến nghe. Họ nhờ nghe được Phật pháp mà giác ngộ, lìa khổ. Nương nhờ Phật lực gia trì, họ sẽ được tái sinh vào cõi lành. Vì vậy, họ sẽ không thể làm hại ta, ngược lại họ còn biết ơn. Chư Thiên, Vi Đà Bồ Tát, Hộ Pháp và các vị thần linh đều đang bảo vệ người tụng kinh trì chú. Những oan gia trái chủ hay các thế lực xấu không thể gần gũi để gây hại.

Như vậy, khi tụng kinh với lòng thành kính, không vì mục đích cá nhân mà chỉ vì lợi ích chung của chúng sinh, công đức sẽ được hồi hướng cho tất cả chúng sinh trong pháp giới. Dần dần, những oán thù sẽ được hóa giải, bệnh tật sẽ khỏi, sự nghiệp sẽ thuận lợi hơn.