Top 10 Điều thú vị nhất về loài lười

Ngón chân của loài lười có đặc điểm cong vào một cách tự nhiên, giúp chúng có thể treo mình trên cây mà không cần phải bám vào bất cứ vật gì, chỉ cần móc móng vuốt qua cành cây. Với cấu tạo đặc biệt của cổ và các cơ quan nội tạng, chúng có thể ngủ trong tư thế treo người, đầu hướng xuống ngực trong thời gian dài. Là loài động vật yêu thích sự nghỉ ngơi, lười có thể ngủ tới hơn 20 giờ mỗi ngày. Dù lông chúng thường bị rong rêu bám đầy, chúng vẫn không quan tâm. Khi sinh con, con lười nhỏ nằm ngay trên bụng mẹ, ăn và vệ sinh ngay tại chỗ. Khi rừng bị ngập, chúng cũng có thể bơi, nhưng rất hiếm khi thực hiện điều này.

Nhưng thực tế, hình ảnh loài lười ngủ suốt ngày đôi khi có thể thay đổi. Các con lười trong tự nhiên chỉ ngủ trung bình khoảng 9,6 giờ mỗi ngày, thay vì hơn 16 giờ như trong môi trường nuôi nhốt. Mặc dù chúng vẫn di chuyển rất chậm, giấc ngủ của chúng không phải lúc nào cũng bất thường. Được nuôi nhốt, chúng ngủ nhiều hơn do được đáp ứng đầy đủ nhu cầu sinh hoạt.

Loài lười sinh sống chủ yếu trong các khu rừng nhiệt đới ở Trung và Nam Mỹ. Với cánh tay dài và xù xì, phủ đầy lông, chúng dễ dàng gây nhầm lẫn với những con khỉ. Kích thước cơ thể của chúng dao động từ 0,6 đến 0,8 mét, trọng lượng từ 3,6 đến 7,7 kg, tùy thuộc vào từng loài.

Mặc dù lười có thể phân biệt màu sắc, nhưng thị lực và thính giác của chúng khá hạn chế. Chính vì vậy, chúng chủ yếu tìm thức ăn qua xúc giác và khứu giác. Ngoài ra, chúng sở hữu một tỷ lệ trao đổi chất thấp, chỉ bằng một nửa so với các động vật có vú khác. Lười là loài động vật biến nhiệt, với nhiệt độ cơ thể thay đổi theo môi trường sống, thường dao động từ 25 đến 35 độ C, và đôi khi có thể giảm xuống chỉ còn 20 độ C.

Loài lười được chia thành hai nhóm chính: một nhóm có hai móng vuốt trên chân trước và một nhóm có ba. Dù có hình dáng tương tự nhau với đầu tròn, đôi mắt lờ đờ và tai nhỏ, loài lười hai ngón thường dành phần lớn thời gian để treo mình trên các cành cây, trong khi loài ba ngón lại thích ngồi thẳng trên nhánh cây. Đặc biệt, lười ba ngón luôn mang nét mặt như đang mỉm cười, và chúng có khả năng xoay đầu lên đến 270 độ nhờ thêm hai đốt sống cổ đặc biệt.

Có một số giả thuyết cho rằng, sự chậm chạp của loài lười là một chiến lược giúp chúng tránh được sự chú ý của các kẻ săn mồi như diều hâu hay mèo. Bên cạnh việc cung cấp chất dinh dưỡng cho lông, lớp rêu mọc trên cơ thể chúng cũng đóng vai trò như một lớp ngụy trang hoàn hảo, giúp chúng hòa mình vào những tán cây xanh rậm rạp.

Lười rất ít khi di chuyển, và chỉ một lần mỗi tuần, chúng mới xuống dưới mặt đất để tự làm sạch cơ thể. Chúng từ từ dùng móng vuốt để loại bỏ bụi bẩn. Tuy nhiên, khi bị săn đuổi, loài lười sẽ chuyển mình từ một sinh vật chậm chạp thành một chiến binh bất ngờ. Chúng sử dụng móng vuốt và cắn mạnh vào kẻ thù, đồng thời hét lên để tạo ra tiếng ồn và làm đối phương sợ hãi.

Không chỉ vậy, lười còn có thể sử dụng cánh tay dài để lội qua các dòng sông, bơi qua các đảo. Thậm chí, chúng có khả năng giảm tỷ lệ trao đổi chất và làm chậm nhịp tim đến mức ba lần bình thường để lặn dưới nước trong suốt 40 phút mà không gặp khó khăn gì.

Loài lười hai ngón chỉ sinh con một lần mỗi năm. Trong suốt sáu tháng đầu, con non sẽ có ba ngón chân, và phải đến 12 tháng sau chúng mới phát triển đủ hai ngón chân. Lười cái thường mang thai chỉ một con mỗi năm, tuy nhiên, do tốc độ di chuyển chậm chạp, chúng có thể mất hơn một năm để tìm thấy bạn tình, điều này làm chậm quá trình sinh sản của chúng.

Đặc biệt, sự khác biệt giữa giống đực và cái rất khó phân biệt, khiến cho nhiều sở thú từng mắc phải sai sót trong việc lựa chọn cặp đôi phù hợp để nhân giống loài này.

Tuổi thọ trung bình của lười hai ngón trong tự nhiên lên tới 20 năm, và có thể kéo dài đến 30 năm khi chúng được nuôi dưỡng trong môi trường nuôi nhốt.

Chế độ ăn của con lười có sự hạn chế rõ rệt về sự đa dạng dinh dưỡng, kết hợp với thói quen di chuyển chậm chạp trong việc tìm kiếm thức ăn. Do đó, loài này sở hữu một dạ dày lớn với nhiều buồng để chứa đựng lượng thức ăn mà chúng tiêu thụ. Quá trình tiêu hóa của lười có thể kéo dài đến hàng tháng trời, khiến chúng cần một lối sống ít vận động để duy trì năng lượng ở mức tối thiểu, đồng thời giảm thiểu tiêu hao năng lượng. Điều này cũng dẫn đến việc thân nhiệt của chúng giảm xuống khá thấp, và nếu xuống quá mức, hệ vi khuẩn trong đường ruột có thể ngừng hoạt động, khiến lười dù đã ăn đủ nhưng vẫn có thể chết vì đói do thức ăn không được tiêu hóa.

Chúng dành phần lớn thời gian của mình để ăn, ngủ và nghỉ ngơi trên những cành cây trong rừng nhiệt đới. Trong khi nhiều loài động vật ăn cỏ bổ sung vào chế độ ăn của mình nhiều loại thực phẩm giàu năng lượng như trái cây và hạt, lười – đặc biệt là lười ba ngón – lại gần như chỉ phụ thuộc vào lá cây. Để thích nghi với chế độ ăn nghèo nàn này, chúng đã phát triển một chiến lược tiêu hóa đặc biệt.

Lười có một chiếc dạ dày nhiều ngăn chiếm tới một phần ba cơ thể, giúp chúng có thể tận dụng tối đa năng lượng từ thức ăn. Quá trình tiêu hóa một bữa ăn có thể kéo dài từ 5 đến 7 ngày, thậm chí vài tuần, để đảm bảo rằng mỗi bữa ăn được hấp thu hoàn toàn.

Do không có khả năng tự vệ hoặc di chuyển nhanh, lười đã phát triển một chiến thuật sinh tồn độc đáo để đối phó với kẻ thù: ngụy trang. Bộ lông của chúng trở thành một hệ sinh thái sống động, nơi chứa đựng các loài tảo cộng sinh, vi sinh vật, động vật ký sinh chân đốt và đặc biệt là loài bướm đêm.

Bướm đêm sống trên thân thể lười, hòa mình vào màu sắc của tảo, khiến chúng trở nên khó phân biệt với những cành cây xung quanh. Bên cạnh đó, sự chậm chạp và ít cử động của lười càng giúp tăng cường hiệu quả ngụy trang này.

Tuy nhiên, để sinh sản, bướm đêm cần một nơi kín đáo, ấm áp và giàu dinh dưỡng cho ấu trùng phát triển. Lỗ phân của lười, do đó, trở thành nơi lý tưởng cho chúng.

Nhờ vào việc này, khi bướm đêm trưởng thành và bay lên, chúng mang theo chất dinh dưỡng từ phân lười để duy trì sự sống cho cộng đồng tảo và vi sinh vật trên cơ thể loài lười.

Vì thế, lười phải chú trọng tới việc đi vệ sinh, không chỉ vì nhu cầu của bản thân mà còn để hỗ trợ cho sự sống của hệ sinh thái nhỏ bé trên cơ thể mình.

Dù không phải loài nào cũng đứng trước nguy cơ tuyệt chủng, nhưng một vài loài lười đang phải đối mặt với mối đe dọa nghiêm trọng do mất môi trường sống. Việc phá rừng ở các khu vực rừng nhiệt đới tại Nam và Trung Mỹ đang tàn phá những cây cối mà lười phụ thuộc để kiếm ăn và tìm chỗ trú ngụ. Để đối phó với tình trạng này, WWF đã khởi xướng chương trình ARPA for Life, cùng với chính phủ Brazil thành lập quỹ 215 triệu đô la nhằm bảo vệ 150 triệu mẫu rừng Amazon quan trọng của quốc gia này.

Phần lớn cuộc đời của lười diễn ra trên các tán cây, nơi chúng có thể tránh được những mối nguy hiểm từ các loài săn mồi như báo đốm hay đại bàng. Những tán cây là nơi che chở an toàn, giúp lười ngụy trang hoàn hảo. Tuy nhiên, trong những tình huống hiếm hoi, chúng sẽ phải rời khỏi nơi trú ẩn để tìm kiếm thức ăn hoặc bạn tình, đánh cược với sự nguy hiểm từ mặt đất.

Lười là một phân bộ động vật thuộc nhóm thú cỡ trung bình, bao gồm các loài thuộc họ lười hai ngón và lười ba ngón, tổng cộng có sáu loài khác nhau.

Điều đặc trưng nhất ở lười chính là tốc độ di chuyển chậm chạp và bản tính ít vận động. Ngoại hình của chúng có vẻ ngớ ngẩn, thờ ơ, nhưng thực tế đó là một sự tiến hóa kỳ diệu giúp lười thích nghi hoàn hảo với môi trường sống của mình. Đặc biệt trong những khu vực nghèo dinh dưỡng, chúng phải tiết kiệm năng lượng bằng cách hạn chế tối đa hoạt động thể chất. Lười ngủ trung bình 10 giờ mỗi ngày, và chế độ ăn của chúng chủ yếu là rau xanh, với một lối sống điều độ và tĩnh lặng.

Lười hiện đại có mối quan hệ gần gũi với loài lười mặt đất, loài lười cổ xưa đã tuyệt chủng. Loài lười mặt đất không có răng nanh, sống trên mặt đất và có cấu tạo móng vuốt sắc nhọn, giúp chúng đứng thẳng bằng hai chân sau. Chúng có thể dài tới 6m và nặng khoảng 4 tấn, tương đương với trọng lượng của một con voi châu Phi. Lười mặt đất là động vật ăn cỏ, di chuyển rất chậm và sử dụng móng vuốt để bám vào cành cây mà tìm thức ăn.

Những con lười ngày nay sống trên cây chính là hậu duệ của những loài lười lớn trong quá khứ. Khi nguồn thức ăn trên cạn trở nên khan hiếm, chúng bắt đầu di chuyển đến biển để tìm thức ăn. Thậm chí, loài lười cổ xưa đã từng lặn xuống biển, thưởng thức rong cỏ trong vùng nước nông và đôi khi đi xa hơn để lặn sâu. Tuy nhiên, lười không chuyển hẳn sang môi trường biển, đó chỉ là một giải pháp tạm thời khi thiếu thức ăn.

Lười là biểu tượng của sự chậm rãi. Với thân hình có vẻ thờ ơ, chúng tạo ra ấn tượng về sự chậm tiến hóa và tụt lại so với các loài động vật khác. Tuy nhiên, đây là một chiến lược tiến hóa độc đáo giúp chúng tiết kiệm năng lượng tối đa.

Chúng di chuyển rất chậm, đạt tốc độ tối đa là 160m mỗi giờ, giống như cảnh quay chậm trong phim. Mặc dù vậy, khi ở trên cây, chúng có thể leo trèo với tốc độ 4m/phút. Đặc biệt, khi bị đe dọa, chúng có thể gia tăng tốc độ lên tới 4,5m/phút. Dưới mặt đất, tốc độ của chúng thậm chí còn chậm hơn, chỉ đạt khoảng 3m mỗi phút. Nhưng điều đặc biệt là khi bơi, lười có thể di chuyển với vận tốc lên đến 13,5m/phút.

Sự chậm chạp của chúng đến mức cây cỏ có thể mọc trên cơ thể. Hệ tiêu hóa của lười cũng vận hành với nhịp độ tương tự. Chúng thường xuống đất mỗi tuần để đi vệ sinh và uống nước, nhưng đó là một điều hiếm hoi. Một số con lười thậm chí vẫn treo trên cây, ngay cả sau khi đã chết.