Top 10 Món Ngon Nổi Bật Tại Nam Định

Bánh xíu páo là món ăn mang một cái tên rất đặc biệt, với vỏ bánh ngoài giòn và thơm, có thể bóc từng lớp mỏng. Nguyên liệu làm món này bao gồm bột mì, thịt lợn, trứng, mỡ lợn và gia vị tùy thuộc vào công thức mỗi gia đình. Để tạo nên món bánh hoàn hảo, thịt lợn thăn được ướp cùng tỏi băm, ngũ vị hương, dầu hào, mật ong, rồi được chiên vàng giòn và thơm lừng. Món bánh này đã gắn liền với tuổi thơ của bao thế hệ học sinh Thành Nam và là một phần không thể thiếu trong cuộc sống nơi đây. Bánh có hình dáng nhỏ gọn, tròn dẹt, giống như chiếc bánh bao chiên, nhưng nhân bánh lại là sự hòa quyện của nhiều nguyên liệu, mang đến cảm giác giống bánh trung thu nướng. Đặc biệt, vỏ bánh có màu nâu mật ong, khiến nhiều người lầm tưởng đây là bánh pía của Sóc Trăng.

Để làm nên chiếc bánh xíu páo nổi tiếng, người làm bánh phải sử dụng nguyên liệu đơn giản như thịt lợn, bột mì, húng lìu, dầu hào, trứng, mật ong... và gia vị bí truyền. Nhân bánh bao gồm thịt nạc vai và thịt ba chỉ, được thái hạt lựu, ướp với gia vị và trộn với mộc nhĩ băm nhuyễn. Vỏ bánh được làm từ bột mì qua nhiều công đoạn, từ nhào nặn đến cán bột, đòi hỏi sự tỉ mỉ và khéo léo của người thợ làm bánh, vì đây là yếu tố quyết định đến sự thành công của món bánh.

Bánh nhãn Hải Hậu là món đặc sản nổi tiếng của huyện Hải Hậu, tỉnh Nam Định. Mặc dù tên gọi của bánh dễ khiến người ta lầm tưởng nó được làm từ nhãn hoặc có hương vị của nhãn, nhưng thực chất bánh chỉ mang tên này vì hình dạng và màu sắc giống quả nhãn. Nguyên liệu để chế biến món bánh này chủ yếu là gạo nếp hương, trứng gà, đường kính và mỡ lợn, tất cả đều được lựa chọn kỹ càng để bánh có được độ tròn, màu vàng óng và bóng bẩy. Gạo nếp cái hoa vàng Hải Hậu là đặc sản nổi tiếng của vùng đất này, được sử dụng để làm bánh trở nên ngon và giòn hơn. Khi thưởng thức, bánh có vị giòn giòn bên ngoài, bên trong mềm dẻo với hương vị ngọt nhẹ, phù hợp để ăn cùng trà.

Bánh nhãn Hải Hậu có hình tròn nhỏ, màu vàng đẹp mắt, khiến người ta liên tưởng đến quả nhãn. Vỏ bánh giòn giòn, trong khi nhân bên trong dẻo và thơm ngon. Món bánh này đã trở thành một phần không thể thiếu trong nền ẩm thực Nam Định, được mọi người yêu thích và truyền nhau thưởng thức qua các thế hệ. Với hương vị đặc trưng, bánh nhãn đã trở thành món ăn không thể thiếu trong những dịp lễ tết, góp phần làm phong phú thêm văn hóa ẩm thực của địa phương.

Đặc sản Nam Định trong ký ức của nhiều người chính là vị ngọt ngào, giòn tan và bùi ngậy của những viên kẹo lạc sìu châu. Chế biến từ những hạt lạc, vừng, kết hợp với sự khéo léo của người dân Thành Nam, món kẹo này mang một hương vị đặc trưng và mộc mạc, nhưng lại vô cùng tinh tế. Kẹo sìu châu không thể thiếu trong những dịp Tết đến, xuân về, là món quà quê đặc biệt. Cắn một miếng kẹo, bạn sẽ cảm nhận được vị giòn tan, thơm bùi và ngọt thanh mà không hề dính răng. Thưởng thức kẹo cùng chén trà nóng trong không khí se lạnh của mùa xuân quả là một trải nghiệm tuyệt vời.

Nguyên liệu để làm kẹo sìu châu rất đơn giản và dễ tìm, gồm có lạc, vừng, đường và mạch nha. Lạc và vừng được rang chín, tách vỏ sạch sẽ. Sau đó, nấu đường và mạch nha trên bếp lửa lớn, khi hỗn hợp đường sôi lên, cho lạc và vừng vào đảo đều tay cho đến khi tất cả hòa quyện vào nhau. Hỗn hợp kẹo được đổ lên khay có bột nếp chống dính, cán mỏng và cắt thành miếng nhỏ vừa miệng. Để làm được kẹo sìu châu ngon, người thợ cần có đôi tay tinh tế, biết điều chỉnh nhiệt độ bếp và độ ngọt của kẹo sao cho hoàn hảo.

Bánh cuốn làng Kênh nổi bật với bí quyết gia truyền được truyền dạy cẩn thận, chỉ dành cho con gái hoặc con dâu trong gia đình. Nguyên liệu chính là gạo Mộc Tuyền, được pha trộn với gạo cũ từ vụ mùa trước theo tỷ lệ bí truyền, sau đó ngâm và xay bằng cối đá. Việc xay bột thủ công bằng cối đá, mặc dù tốn nhiều thời gian và công sức, nhưng lại cho ra bột mịn và thơm hơn rất nhiều so với bột xay bằng máy công nghiệp. Máy xay công nghiệp khiến bột trở nên nóng và không đạt được độ mịn như khi xay thủ công. Quá trình tráng bánh cũng rất cầu kỳ. Gáo múc bột được làm từ tre, có lớp vải bảo ôn bên trong để tránh mùi nhựa. Bột được đổ lên màng hấp, dùng đũa xoa mỏng thành lớp tròn, và nắp vung phải đạt yêu cầu giữ nhiệt và thấm nước để bánh chín nhanh chóng. Sau một phút, vung được mở, hơi nóng bốc lên, và bánh được khéo léo gỡ khỏi màng hấp bằng đũa tre, đưa vào đĩa.

Khi một lớp bánh được lấy ra, vung nồi lại được đậy và tiếp tục thoa dầu lạc lên bánh để bánh mềm mại và bóng bẩy. Sau đó, mộc nhĩ và nấm mèo băm nhỏ đã xào chín được rắc lên mặt bánh. Những lớp bánh cuốn này được xếp ngay ngắn trong chiếc thúng lót bằng lá chuối tươi. Ngoài ra, nước chấm cũng đóng vai trò quan trọng để làm nên sự hoàn hảo cho món bánh cuốn. Nước mắm ngon được pha theo tỷ lệ chuẩn với nước lọc, giấm thanh, thêm chút nước cốt chanh, ớt và một vài giọt cà cuống. Chính nhờ nước chấm này mà bánh cuốn làng Kênh không chỉ đơn thuần là món ăn, mà còn là một tác phẩm nghệ thuật ẩm thực với hương vị tuyệt vời mà bánh cuốn nóng nơi khác không thể so sánh.

Bún đũa - đặc sản Nam Định là món ăn khiến bao người dân xứ Thành Nam say mê, một món bún giản dị nhưng lại không thể thiếu khi đến vùng đất này. Bún đã trở thành món ăn quen thuộc, nhưng ở Nam Định, bún đũa lại mang một hương vị rất đặc biệt mà không đâu có được. Món bún này trông giống như bánh canh miền Nam với sợi bún to như đầu đũa, trắng muốt, mềm nhưng lại rất săn chắc, không hề nhũn. Nước dùng của bún đũa có vị riêu cua đặc trưng, hơi chua, béo ngậy và ngọt đậm đà. Nồi riêu cua bao giờ cũng đượm màu vàng óng ánh của mỡ phi hành, có chút gạch cua rực rỡ và một ít ớt khô chưng lên tạo nên một màu sắc cực kỳ hấp dẫn. Bề mặt nồi riêu lúc nào cũng nổi lăn tăn những mảng gạch cua, nhìn là thấy đã thèm rồi.

Sự khác biệt của bún đũa Nam Định so với các món bún khác chính là sợi bún lớn, mềm nhưng không nhũn, kết hợp với nước riêu cua có vị ngọt thanh và hơi chua. Màu sắc của nồi riêu cua cũng rất đẹp mắt với mỡ hành phi vàng, gạch cua óng ánh, tạo nên một mùi hương rất đặc trưng, vừa béo vừa thơm. Món bún đũa luôn đi kèm với rau tươi theo mùa như rau muống, cải, kinh giới, tía tô, rau mùi, húng láng, rau ngổ, thậm chí còn có cả giá sống. Mùa rau rút thì người ta lại thêm vài cọng rau để làm cho bát bún thêm phần hương vị đậm đà.

Củ niễng, hay còn gọi là lúa bắp, là một loài cây thảo sinh sống chủ yếu ở vùng nước bùn, với thân rễ phát triển mạnh, có thể cao tới 1-2m. Mỗi năm, người dân nơi đây cấy niễng vào tháng 2 âm lịch và đến tháng 10 âm lịch sẽ thu hoạch. Vào những ngày thu hoạch, họ chèo thuyền nhỏ trên đầm, bóc lớp lá khô xám xịt như lá mía để bẻ lấy những củ niễng trắng nõn, đẹp mắt. Củ niễng ăn sống có vị ngọt lừ, mát và dễ chịu. Có hai loại: niễng đực và niễng cái, trong đó củ niễng cái thường to, mẩy và ngọt hơn hẳn.

Vào những ngày đầu đông, khi gió heo may thổi qua, các chợ ở Nam Định lại bày bán món đặc sản này. Củ niễng mọc ngập trong nước hoặc bùn, với hình dáng giống cây sả. Khi thưởng thức món củ niễng xào rươi, bạn sẽ cảm nhận được vị ngọt mát từ củ niễng hòa quyện với rươi beo béo, thơm lừng. Nước xào với gia vị vừa phải, tạo nên hương vị thanh nhẹ nhưng đậm đà. Món ăn này có mùi thơm đặc trưng của vỏ quýt, thì là, húng, khiến mỗi miếng củ niễng xào rươi như một lễ hội vị giác, đưa bạn vào một không gian ẩm thực vừa lạ vừa quen, vừa thơm ngọt, vừa thanh mát.

Chè kho Nam Định là một món quà dân dã nhưng vô cùng đặc sắc, mang đậm hương vị của vùng đất cổ xứ Nam. Chè kho được làm từ đậu xanh, nấu khéo léo để tạo ra một món ăn có độ ngọt vừa phải, khô dẻo, ăn trên đĩa nhỏ thay vì trong cốc như các món chè khác. Được dân gian Nam Định phục vụ vào dịp lễ tết, cúng rằm, giờ đây chè kho đã trở thành món ăn phổ biến, vừa giản dị lại đậm đà tình quê. Không cầu kỳ như chè cung đình Huế, cũng không đòi hỏi nhiều nguyên liệu phức tạp như chè miền Nam, chè kho chỉ cần những hạt đậu xanh tươi, bột mịn và lượng đường vừa đủ, khi kết hợp với bàn tay khéo léo của người làm, tạo ra hương vị ngọt thanh đặc biệt.

Để làm chè kho, đậu xanh được lựa chọn kỹ càng, ngâm, đãi sạch, rồi rang cho thơm, sau đó xay thành bột mịn. Bột đậu được trộn đều với nước đường (đường trắng hoặc đường phèn), sau đó đun nhỏ lửa và khuấy đều tay để tạo nên một hỗn hợp dẻo, mịn. Chè kho khi hoàn thành có màu vàng óng, mềm dẻo, và có hương thơm của đậu xanh rất đặc trưng. Khi múc chè ra đĩa, để nguội, rắc một ít vừng rang và nén lại thật chặt, chè có thể để được từ 10-15 ngày mà không cần bảo quản. Cảm nhận vị ngọt ngào của chè kho, thưởng thức cùng trà sen, bạn sẽ cảm nhận được sự hòa quyện tinh tế của đất trời, của cái tấm lòng hiếu khách và ấm áp lạ thường của người Nam Định.

Trải dài trên mảnh đất hình chữ S, Phở bò Nam Định đã trở thành một thương hiệu quen thuộc không chỉ đối với người dân miền Bắc mà còn với du khách khắp nơi. Dù có rất nhiều quán phở, nhưng phở bò Nam Định luôn giữ một vị trí đặc biệt trong lòng người thưởng thức. Cái bí quyết của phở bò Nam Định nằm ở cách chế biến tinh tế, từ nước dùng, bánh phở cho đến thịt bò và gia vị. Những sợi bánh phở ở đây mịn màng, dẻo dai, không quá cứng cũng không quá mềm, lại không có mùi nồng như những nơi khác. Phở Nam Định đặc biệt bởi vì bánh phở được làm từ gạo chiêm, xay bằng cối đá, tạo nên bột mịn, dẻo mà vẫn giữ được độ mềm vừa phải.

Không thể thiếu trong bát phở bò Nam Định chính là nước dùng. Nước dùng trong veo, ngọt thanh là điểm nhấn của món phở này. Để có nước dùng ngon, người thợ phở phải luộc xương bò thật kỹ, rửa sạch rồi mới nấu để nước dùng giữ được độ trong, không bị váng. Mỗi tô phở không chỉ có nước dùng ngọt thanh mà còn có một sự hài hòa tinh tế giữa gia vị, đặc biệt là nước mắm ngon. Để nồi nước dùng không quá mặn, người chế biến phở phải thật khéo léo trong việc điều chỉnh gia vị. Tất cả những yếu tố ấy kết hợp với nhau tạo nên một bát phở bò Nam Định thơm ngon, ngọt đậm đà, khiến ai thưởng thức một lần là không thể quên.

Nam Định không chỉ nổi tiếng với những danh thắng như Đền Trần hay lễ hội Phủ Dầy mà còn ghi dấu ấn sâu đậm trong lòng du khách bởi món nem nắm Giao Thủy nổi danh. Đây là món ăn mang đậm hương vị truyền thống của vùng đất này, được chế biến từ những nguyên liệu tinh túy và công phu. Món nem nắm này được làm từ thính gạo, thứ thính được tạo nên từ hạt gạo thơm ngon nhất, đem lại hương vị riêng biệt mà chỉ Giao Thủy mới có. Từ lâu, nem nắm Giao Thủy đã trở thành món quà dâng vua trong các dịp lễ tết, sau đó lan tỏa và trở thành đặc sản được yêu thích trong và ngoài tỉnh.

Người dân Giao Thủy tự hào với món ăn này bởi cách chế biến tỉ mỉ và sự cẩn thận trong từng công đoạn. Thịt nạc được luộc vừa chín tới, thái mỏng và dần cho mềm, bì được luộc và thái thật mỏng, sau đó kết hợp tất cả nguyên liệu với nhau. Một trong những điểm đặc biệt của món nem này chính là việc gói nem vào lá sung, giúp món ăn giữ được hương vị tươi mới và béo ngậy. Nem nắm Giao Thủy không chỉ là món ăn đơn thuần mà còn là một phần không thể thiếu trong nền văn minh lúa nước của dân tộc, với sự hòa quyện của thính gạo, bì lợn và các gia vị khác.

Khi thưởng thức, nem nắm Giao Thủy gây ấn tượng mạnh bởi hình dáng tròn trịa, chắc nịch, màu vàng ngà ngà, cùng mùi thơm béo ngậy khó cưỡng. Món ăn này không chỉ ngon miệng mà còn mang đậm tinh hoa của đất trời, là sự kết hợp hoàn hảo giữa sự khéo léo trong chế biến và sự tinh tế trong việc lựa chọn nguyên liệu. Cách ăn cũng rất đặc biệt, khi người ta nắm từng miếng nem nhỏ, ăn kèm với các loại rau sống, tạo nên một trải nghiệm ẩm thực thú vị và đầy cảm xúc.

Một món ăn đặc trưng của Nam Định mà mỗi du khách đến đây đều phải thử chính là cá nướng úp chậu, món ăn vừa lạ, vừa quen, với cách chế biến độc đáo và hương vị vô cùng hấp dẫn. Đặc biệt trong những dịp Tết, mâm cơm gia đình luôn không thể thiếu món cá nướng úp chậu này. Cá được chọn là loại tươi sống, thịt chắc và thơm ngon. Sau khi sơ chế, cá được cắt thành khúc vừa ăn, ướp gia vị bao gồm bột canh, sả, lá mắc mật, và gừng trong vòng 30 phút để thấm đều gia vị. Đặc biệt, trong món ăn này, quá trình nướng cá rất đặc biệt khi cá được đặt trong một chiếc chậu nhôm, bên dưới là một lớp rơm khô dày và lá chuối tươi, tạo ra một lớp bao phủ kín, giúp cá nướng chín đều mà vẫn giữ được độ ẩm tự nhiên.

Chậu được úp ngược, rơm phủ lên và bắt đầu nướng trong khoảng 30 phút. Sau đó, trấu được thêm vào để nướng cá trong 4-5 giờ nữa, làm cho cá có lớp da giòn, béo ngậy và vàng óng. Khi cá đã chín, hương thơm tỏa ra ngào ngạt. Cá nướng úp chậu được ăn kèm với lá sung, lá mơ, rau thơm, và mắm gừng tạo nên một món ăn hòa quyện giữa vị béo ngậy của cá, vị tươi mát của rau và vị mặn ngọt của mắm. Mỗi miếng cá cuốn trong rau, chấm cùng mắm gừng sẽ khiến người thưởng thức nhớ mãi không quên.