Top 10 ngôi chùa nổi tiếng và đẹp nhất tại Hà Nam

Chùa Đặng Xá, tọa lạc tại thôn Đặng Xá, xã Văn Xá, huyện Kim Bảng, là một ngôi chùa cổ có tuổi đời lâu dài. Ban đầu mang tên chùa Khánh Hưng, chùa thờ Đại Thánh Pháp Vân Phật, một trong Tứ Pháp. Theo các tài liệu thần phả và sắc phong lưu giữ, chùa sở hữu nhiều di vật cổ quý giá, trong đó nổi bật là một hương án đá xanh, được tạo lập vào tháng 11 năm Mậu Tý (1708) dưới triều vua Lê Dụ Tông. Hương án này được đặt tại phía trước tòa hậu cung của chùa.

Qua nhiều thăng trầm, Chùa Đặng Xá vẫn giữ nguyên vẻ đẹp cổ kính, nhờ vào sự chăm sóc, trùng tu của người dân địa phương và sự hỗ trợ của chính quyền tỉnh Hà Nam và huyện Kim Bảng. Đặc biệt, từ năm 2007 đến 2008, ngôi chùa đã được nâng cấp, trùng tu quy mô lớn và xây dựng thêm nhiều công trình mới.

Đáng chú ý là vào thời gian gần đây, chùa đã đúc và nhập một pho tượng Phật bằng đồng nặng gần 9 tấn, được đặt trên một bệ đá kiên cố. Đây là pho tượng Phật đồng lớn nhất trong các ngôi chùa tại Việt Nam, thờ 4 vị Phật Pháp, biểu trưng cho nền văn minh lúa nước của dân tộc.

Chùa Tiên nằm trên đỉnh núi Đụn, thôn Đồi Ngang, xã Thanh Lưu, huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam, là một danh thắng nổi tiếng của vùng đất này, gắn liền với những huyền thoại kỳ bí. Theo truyền thuyết, Chùa Tiên tọa lạc trên vùng đất linh thiêng, nơi có 99 con phượng hoàng bay về cư ngụ trên đồi thông 99 ngọn và bàn cờ tiên, nơi mà các tiên nhân thường hạ giới đánh cờ dưới ánh trăng thanh mát, thưởng ngoạn cảnh sắc núi non trùng điệp.

Chùa được xây dựng từ những năm 1670, có tuổi đời hơn 350 năm, là ngôi chùa cổ nhất trong các chùa tại Hà Nam. Trải qua bao thăng trầm, chùa Tiên vẫn giữ được vẻ đẹp huyền bí, với những câu chuyện kỳ lạ không ngừng thu hút sự tò mò của du khách. Đặc biệt, khu vực chùa còn lưu giữ nhiều ngọc phả và sắc phong quý giá, chứng minh giá trị lịch sử lớn lao của nơi này.

Vào thời kỳ kháng chiến chống Pháp, người Pháp đã lựa chọn chùa Tiên làm nơi nghỉ dưỡng và phát triển du lịch sinh thái. Mặc dù trải qua nhiều lần tu sửa, ngôi chùa vẫn giữ được nét cổ kính và linh thiêng. Lễ hội Chùa Tiên được tổ chức từ năm 1992, kéo dài từ ngày mùng 1 đến mùng 3 tháng 3 âm lịch, với các nghi thức tế lễ cầu quốc thái dân an, rước mẫu lên chùa, cùng các hoạt động văn hóa, văn nghệ thu hút đông đảo du khách và phật tử tham gia.

Chùa Tam Giáo, còn được gọi là chùa Ông, tọa lạc từ đền Tiên Ông, chỉ cần men theo sườn núi khoảng 1km sẽ đến chùa Tam Giáo. Chùa xưa kia sở hữu hàng trăm gian, mỗi gian là một pho tượng Phật uy nghi, tráng lệ. Được xây dựng dưới chân núi, chùa nằm gần một con suối trong xanh, chảy từ lòng núi ra.

Trên con đường từ đền Tiên Ông đến Chùa Tam Giáo, trước đây từng có nhiều hang động đẹp, nhưng do biến động tự nhiên và sự tác động của con người, nhiều hang đã bị phá hủy. Xung quanh chùa còn lưu giữ nhiều thần tích, như việc Lê Thái Tổ đã ban tặng mỹ tự và bộ kiệu gỗ dâu khi phù Lê diệt giặc Minh, hay việc giúp nghĩa quân Đề Yêm đánh giặc Pháp. Đây cũng là căn cứ hoạt động của các đồng chí lãnh đạo trung ương và tỉnh, là kho tiếp liệu của công binh xưởng sản xuất vũ khí trong kháng chiến chống Pháp tại Hà Nam.

Núi Song Thu hút lòng người không chỉ bởi vẻ đẹp hoang sơ, mà Tượng Lĩnh còn được coi là nơi khởi nguồn câu chuyện dân gian Trầu Cau, một trong những truyền thuyết đặc sắc của người Việt. Nơi đây hiện vẫn còn địa danh suối Cau trong dãy núi đá vôi (nay gọi là suối Tân Lang) và chợ Trầu (nay là chợ Giầu). Với cảnh quan thiên nhiên kỳ thú và những dấu tích lịch sử còn lại, quần thể Bát Cảnh Sơn, nếu được khai thác đúng hướng, hứa hẹn sẽ trở thành một điểm du lịch sinh thái - văn hóa hấp dẫn tại Kim Bảng, Hà Nam.

Chùa Bầu, hay còn gọi là Thiên Bảo Tự, tọa lạc tại đường Nguyễn Văn Trỗi, phường Hai Bà Trưng, thành phố Phủ Lý, tỉnh Hà Nam, là một di tích linh thiêng, gắn liền với truyền thống văn hóa tâm linh của vùng đất này. Chùa có diện tích rộng lớn 4000 m², với hồ nước trước mặt, thông với sông Đáy, tạo nên cảnh quan thơ mộng và không gian tĩnh lặng cho chùa. Theo thuyết âm dương ngũ hành, hồ nước trước chùa mang ý nghĩa âm, trong khi chùa đại diện cho dương, tạo ra sự cân bằng hài hòa giữa trời đất. Đây cũng là nơi mà người dân rửa sạch bụi trần để đến với lễ bái trong sự thành kính.

Chùa Bầu hiện nay đã được trùng tu lại trong vòng 3 năm, với sự kết hợp hài hòa giữa kiến trúc cổ truyền và hiện đại. Theo tài liệu, chùa đã có hơn 1000 năm tuổi và thuộc quần thể làng Bầu, vực Bầu, chợ Bầu. Đây là nơi sinh hoạt văn hóa tâm linh của Phật tử từ xưa đến nay. Chùa Bầu được xây dựng hai tầng: tầng một làm nhà khách và là nơi sinh hoạt cho các nhà sư và Phật tử, tầng hai là nơi thờ tự.

Bước qua cổng tam quan, du khách sẽ thấy tòa tiền đường, nơi thờ Đức Ông và Đức Thánh Hiền, cùng chính điện thờ Phật. Trong tòa Tam Bảo của Phật điện, các pho tượng được sắp xếp theo trật tự từ trên xuống: ba pho Tam Thế ở Thượng điện, pho tượng A Di Đà lớn nhất ở tầng giữa, Thích Ca Mâu Ni ngồi giữa Bồ Tát Văn Thù và Bồ Tát Phổ Hiền, và tượng Thích Ca sơ sinh ở cuối. Đằng sau tiền đường là nhà Tổ, nơi thờ Mẫu. Giữa lòng hồ là tháp nhỏ, tạo nên khung cảnh đẹp cho toàn bộ khu vực chùa.

Chùa Bầu vẫn lưu giữ nhiều hiện vật quý giá từ triều đại Vĩnh Thịnh năm thứ 6 (1663), bao gồm 28 đạo sắc phong về Đức Pháp Vân Phật, một quả chuông đúc vào mùa xuân năm thứ 3 Hoàng triều Minh Mệnh (1822), và một tấm bia đá xanh có kích thước 1,25m x 0,8m. Đây là một ngôi chùa không chỉ đẹp về kiến trúc mà còn là nơi lưu giữ những giá trị lịch sử vô cùng quan trọng.

Với sự kết hợp giữa phong cách kiến trúc truyền thống và hiện đại, Chùa Bầu nổi bật giữa thành phố Phủ Lý. Các công trình ở đây không chỉ chiếm lĩnh không gian rộng rãi, cảnh quan thoáng đãng, mà còn mang lại cảm giác thanh tịnh và yên bình giữa thành phố ồn ào, làm cho nơi đây trở thành một điểm đến tâm linh lý tưởng cho du khách và Phật tử.

Chùa mang tên chữ “Phật Tích tự” và tên Nôm “Trinh Tiết”, tọa lạc trên núi Trinh Tiết, bờ trái dòng sông Đáy. Khu vực này, với các ngọn núi bao quanh và dòng sông uốn lượn, tạo nên một bức tranh thiên nhiên sơn thủy tuyệt đẹp. Chùa Phật Tích, hướng ra dòng sông Đáy, được xây dựng lại vào thời Lê Chung Hưng. Chùa có kiến trúc hình chữ “Nhị”, gồm hai tòa, mỗi tòa ba gian, trải qua nhiều lần trùng tu, trong đó lần gần nhất vào năm 1930. Trên nóc Tiền đường, chữ viết ghi rõ: “Bảo Đại Canh Ngọ thập nhị nguyệt sơ lục nhật trùng tu”.

Phía bên phải chùa có ngôi miếu thờ “Thập Bát Long thần Chân tể”, một vị thiên thần được dân gian tôn xưng là Đức ông. Cửa miếu có câu đối nhấn vữa, miêu tả phong cảnh nơi đây: “Thụ thập kỳ viên, cổ vãng kim lai quang bất tận. Sơn danh Trinh Tiết phong thanh nguyệt bạch hội thường vân”. Tạm dịch: Trong vườn cây kỳ viên, ánh sáng xưa nay vô tận. Tên ngọn núi Trinh Tiết, trăng thanh gió mát hội tụ thành vận hội mới.

Dù xa khu dân cư, nhưng chùa lại gần Quốc lộ 1A, thuận tiện cho khách tham quan. Chùa Phật Tích quanh năm khói hương tỏa sáng. Không chỉ là nơi lễ Phật, nơi đây còn là chốn thờ cúng công chúa thời Trần. Chuyện kể rằng vào tháng 3 năm Mậu Dần (1389), Hồ Quý Ly ép vua Trần Thuận Tông đi tu và nhường ngôi cho Thái tử Trần An mới chỉ 3 tuổi. Trần Thị Bạch Hoa, chị gái của Thái tử, được Hồ Nguyên Trừng thương tình, cho người đưa thuyền đưa bà đi lánh nạn. Đến Kẽm Trống, phong cảnh hữu tình, bà quyết định dừng lại, chọn đất dựng chùa và dốc lòng làm việc công đức. Sau này, bà qua đời và được thờ tại chùa.

Theo quan niệm của các nhà sử học, chùa Long Đọi Sơn tọa lạc trên thế đất Cửu Long, với hình dáng giống như một con rồng lớn nằm giữa dải đất đồng bằng rộng lớn và phì nhiêu. Đỉnh núi Đọi cao vút, hướng về thủ đô Thăng Long. Từ đỉnh núi, bạn sẽ được chiêm ngưỡng một cảnh sắc thiên nhiên hùng vĩ, với 9 con đường uốn lượn và dòng sông quanh co như 9 con rồng đất. Điểm đặc biệt là những chiếc giếng nằm rải rác quanh núi Đọi, vừa tô điểm cho cảnh vật vừa tạo nên vẻ đẹp thanh bình của khu dân cư dưới chân núi.

Khi bắt đầu hành trình từ dưới chân núi Đọi, du khách sẽ phải chinh phục 373 bậc đá uốn lượn để đến với di tích chùa linh thiêng rộng hơn mười nghìn mét vuông. Đến đây, bạn sẽ cảm nhận được không khí yên tĩnh và thanh bình dưới những tán cây cổ thụ, với vẻ đẹp rêu phong đậm chất cổ kính. Phía sau chùa, sân và vườn hoa tạo không gian tĩnh lặng cho những ai tìm đến đây để tĩnh tâm. Bên hành lang chùa, các tượng La Hán và hậu điện tỏa sáng, là nơi lưu giữ những di vật lịch sử quý giá, mang đậm nét văn hóa truyền thống.

Với hơn ngàn năm lịch sử, Chùa Long Đọi đã chứng kiến bao thăng trầm của thời gian nhưng vẫn kiên cường đứng vững trên núi Đọi, quan sát thế giới xung quanh biến đổi từng ngày. Hiện nay, chùa lưu giữ nhiều tác phẩm nghệ thuật nổi tiếng như bia Sùng Thiện Diên Linh, tượng Quan Âm Thị Kính, và tượng Dị Lặc... Tất cả những hiện vật này tạo nên một dấu ấn riêng biệt, là nét đặc sắc không thể tìm thấy ở bất kỳ ngôi chùa nào khác.

Chùa Khánh Long Tự là một ngôi chùa cổ, có lịch sử từ thời nhà Trần, được biết đến như là nơi đàm đạo, lưu trú của các bậc hiền sư. Theo truyền thuyết dân gian, chùa từng là điểm đến quen thuộc của các vị trí thức đương thời. Vào thời Cảnh Hưng thứ 7, ngôi chùa được quy hoạch lại và đại trùng tu, đánh dấu sự xuất hiện của chiếc chuông cổ kính, một trong những đặc trưng nổi bật của ngôi chùa.

Vào năm 2010, Thích Tâm Tuệ từ Huế đã quyết định dừng chân tại đây, kế thừa và tái thiết lại chùa trên nền di tích cũ, mang đến diện mạo mới cho Chùa Khánh Long Tự như ngày nay. Ngôi chùa được xây dựng theo lối kiến trúc Huế, thanh thoát và nhẹ nhàng, hòa quyện với không gian xanh mướt, tạo thành một chốn an yên, lý tưởng cho những ai tìm kiếm sự tĩnh lặng trong tâm hồn.

Đi qua cổng chùa, du khách sẽ thấy các dãy nhà hai tầng được xây dựng theo phong cách truyền thống, với mái ngói thấp. Tầng một được sử dụng làm trà thất, còn tầng hai là khu phòng của các vị tăng ni. Các không gian được sắp đặt gọn gàng, đẹp mắt, tạo cảm giác gần gũi, và nổi bật là các cửa vòm hẹp bên ngoài chính điện, mở ra không gian sân vườn xanh mát, khác biệt so với lối kiến trúc của các ngôi chùa Bắc Bộ.

Chùa Tam Chúc được vinh danh là ngôi chùa lớn nhất thế giới, sở hữu tổng diện tích lên đến gần 5.000 ha, bao gồm hồ nước rộng 1.000 ha, núi đá và rừng tự nhiên chiếm 3.000 ha, cùng các thung lũng xinh đẹp rộng 1.000 ha. Điểm nổi bật của ngôi chùa là phong cảnh thiên nhiên hùng vĩ: phía trước chùa có 6 ngọn núi giữa lòng hồ, theo truyền thuyết là 6 quả chuông từ trời rơi xuống; phía sau chùa là 7 ngọn núi có khả năng phát sáng khi có ánh sáng chiếu vào ban đêm.

Chùa được xây dựng bởi các thợ thủ công tài ba đến từ nhiều tôn giáo khác nhau, bao gồm Phật giáo, Ấn Độ giáo, Hồi giáo và Thiên Chúa giáo. Vào năm 2000, trong quá trình khảo sát khu vực lòng hồ Tam Chúc để làm thủy lợi, các công nhân đã phát hiện nhiều di tích cổ xưa của chùa, cho thấy chùa có lịch sử hơn 1.000 năm. Tuy nhiên, chỉ còn lại những dấu tích như cột gỗ, cột đá, và xà đá lớn, khiến ta không khỏi ngỡ ngàng trước sự kỳ vĩ của công trình xưa. Chùa Tam Chúc hiện nay có đến 12.000 bức tranh đá, tạc bởi các nghệ nhân Hồi giáo Indonesia từ đá núi lửa, cùng với một vườn cột kinh khổng lồ với 1.000 cột đá, mỗi cột cao 12m và nặng 200 tấn. Khi hoàn thành, đây sẽ là vườn cột kinh lớn nhất thế giới.

Trục thần đạo của Chùa Tam Chúc bao gồm các công trình lớn như Chùa Ngọc, Điện Tam Thế, Điện Pháp Chủ, Điện Quan Âm, Cổng Tam Quan, và Phòng họp Quốc tế. Các điện và pho tượng tại đây đều có kích thước khổng lồ. Chùa Ngọc nằm trên đỉnh núi Thất Tinh, do các nghệ nhân Ấn Độ giáo xây dựng và hoàn thành vào năm 2018. Điện Tam Thế cao 39m với diện tích 5.400m², có thể chứa tới 5.000 Phật tử hành lễ cùng lúc. Phòng họp Quốc tế nằm nổi trên mặt hồ, có diện tích 10.000m² và sức chứa 00 chỗ ngồi. Dự kiến, quần thể chùa sẽ hoàn thành vào năm 2048, đánh dấu một công trình tâm linh đồ sộ, đồng thời góp phần thúc đẩy du lịch và phát triển kinh tế xã hội cho tỉnh Hà Nam.

Không cần phải đến những địa danh ồn ào và xa xôi, ngay tại Hà Nam, có một ngôi chùa nổi bật với vẻ đẹp thanh tịnh và yên bình, thu hút nhiều du khách ghé thăm. Chùa Địa Tạng Phi Lai Tự, tọa lạc tại thôn Ninh Trung, xã Liêm Sơn, Thanh Liêm, Hà Nam, là một công trình mới xây dựng nhưng đã nhanh chóng trở thành điểm đến lý tưởng cho những ai tìm kiếm sự bình yên. Chùa sở hữu Tam Bảo, nhà thờ tổ, nơi thờ Đức Ông và các thánh hiền, cùng với các khu nhà ở, giảng đường, nhà khách dành cho phật tử. Toàn bộ quần thể chùa ẩn mình trong rừng thông bạt ngàn, tạo nên một không gian vừa uy nghiêm, vừa thanh thoát mà bất kỳ ai ghé thăm cũng sẽ cảm nhận được.

Đến Chùa Địa Tạng Phi Lai Tự, sau những phút thắp hương tỏ lòng thành kính, bạn hãy dành thời gian để tận hưởng không khí trong lành và thư giãn tâm hồn giữa thiên nhiên hoang sơ. Dưới bầu trời xanh ngát, bạn sẽ có thể chiêm ngưỡng ngôi chùa từ nhiều góc độ khác nhau, mỗi góc nhìn lại mang đến cho bạn một cảm giác khác biệt về vẻ đẹp nơi này. Những ai đã có duyên đến đây đều cảm thấy tâm hồn mình bình an và thư thái.

Trong khuôn viên chùa, mọi thứ đều được sắp đặt một cách tỉ mỉ và tinh tế bởi bàn tay của các sư thầy. Các loài hoa, cành cây được chăm sóc cẩn thận, tạo nên một không gian thoải mái và gần gũi với thiên nhiên. Ngoài ra, du khách còn có thể leo núi và khám phá những cánh rừng nguyên sinh xung quanh. Nếu bạn đang tìm một điểm đến không quá xa, nhưng lại đắm chìm trong vẻ đẹp bình yên, thì Chùa Địa Tạng Phi Lai Tự chính là nơi bạn không thể bỏ qua.

Chùa Bà Đanh, tọa lạc tại thôn Đanh, xã Ngọc Sơn, huyện Kim Bảng, tỉnh Hà Nam, rộng 10 ha, là một ngôi chùa nổi bật với vẻ đẹp cổ kính. Cách trung tâm Phủ Lý khoảng 7km về hướng Tây Nam, chùa nằm bên mạn sông Đáy, với cổng tam quan hoành tráng nằm gần bờ sông. Toàn thể khuôn viên chùa bao gồm hơn 40 gian nhà, với nền tôn cao và bậc thềm đá trang nghiêm. Tam quan chùa được thiết kế hai tầng, mái ngói nam với các trấn song con tiện, dùng làm gác chuông. Đặc biệt, chùa Bà Đanh là một trong những ngôi chùa rộng nhất tại Hà Nam.

Chùa Bà Đanh không chỉ là một công trình kiến trúc nghệ thuật độc đáo mà còn là nơi lưu giữ những giá trị tâm linh đặc biệt. Chùa thờ Phật cùng với các tượng Nam Tào, Bắc Đẩu, Thái Thượng Lão Quân và các tượng thờ tín ngưỡng Tứ Phủ – một nét tín ngưỡng dân gian đặc trưng của người Việt. Chùa có vị trí sơn thủy hữu tình, làm say đắm lòng người với vẻ đẹp tĩnh lặng, thanh tao.

Lịch sử chùa Bà Đanh gắn liền với truyền thuyết về một ngôi đền thờ Tứ Pháp từ thế kỷ thứ VII. Vào thời Lê Huy Tông (1675 - 1750), chùa được xây dựng khang trang, tráng lệ hơn. Năm 1994, chùa được công nhận là Di tích lịch sử cấp quốc gia. Năm 2007, với sự đầu tư của chính quyền và Bộ Văn hóa - Thể thao - Du lịch, chùa Bà Đanh đã được tôn tạo và nâng cấp, trở thành điểm đến tâm linh nổi bật của Hà Nam.

Về tên gọi, theo truyền thuyết địa phương, chùa thờ nữ thần linh thiêng chuyên điều khiển mưa gió, giúp dân xua tan tai họa, mang lại mùa màng bội thu. Vì vậy, chùa còn được gọi là chùa Đức Bà làng Đanh, sau này rút gọn thành Chùa Bà Đanh như hiện nay.