Top 8 Sự kiện văn hóa nổi bật tháng 2 năm 2022

Lễ hội Chùa Hương, nằm tại xã Hương Sơn, huyện Mỹ Đức, Hà Nội, là một trong những điểm đến tâm linh nổi tiếng của miền Bắc, đặc biệt vào dịp đầu xuân. Lễ hội diễn ra từ tháng 1 đến tháng 3 âm lịch, thu hút hàng triệu phật tử và du khách cả trong và ngoài nước.

Khai hội vào ngày mùng 6 tháng Giêng, ngày này gắn liền với tập quán 'mở cửa rừng' của người dân địa phương, từ đó trở thành ngày lễ chính thức. Lễ hội kéo dài cho đến hết tháng 3 âm lịch, với vô vàn hoạt động văn hóa hấp dẫn. Du khách đến đây có thể tham gia các hoạt động đặc sắc như bơi thuyền, leo núi, thưởng thức các tiết mục hát chèo, hát văn… Tuy nhiên, năm nay, do ảnh hưởng của dịch Covid-19, lễ hội đã mở cửa muộn hơn và áp dụng các biện pháp phòng dịch nghiêm ngặt.

Lễ hội Côn Sơn – Kiếp Bạc, tổ chức vào tháng 2 hàng năm, là dịp để tưởng niệm ngày mất của Đệ tam tổ Trúc Lâm Huyền Quang Tôn giả (1334-2014) và vinh danh những đóng góp to lớn của thiền phái Trúc Lâm đối với sự nghiệp thống nhất tôn giáo, bảo vệ Tổ quốc. Lễ hội còn là dịp quảng bá những giá trị văn hóa của khu di tích quốc gia Côn Sơn – Kiếp Bạc.

Lễ hội này, một sự kiện văn hóa lớn của tỉnh Hải Dương, đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Diễn ra từ ngày 10 đến 23 tháng Giêng âm lịch hàng năm, lễ hội bao gồm các nghi lễ truyền thống như khai hội, tưởng niệm Đệ Tam Tổ Trúc Lâm Huyền Quang, lễ tế trên núi Ngũ Nhạc, giỗ Đệ Tam Tổ cùng các hoạt động sôi nổi như thi gói bánh chưng, bánh dày, hội thi pháo đất, giải vật dân tộc, cờ tướng…

Yên Tử, ngọn núi thiêng nổi tiếng, luôn là điểm đến lý tưởng cho những ai muốn hành hương, tìm về cõi Phật mỗi dịp xuân sang. Lễ hội Yên Tử được tổ chức từ ngày mùng 10 tháng Giêng âm lịch và kéo dài suốt ba tháng mùa xuân. Lễ khai hội bao gồm các nghi lễ trang trọng như cầu quốc thái dân an, lễ đóng dấu thiêng Yên Tử, múa lân, các tiết mục văn nghệ đặc sắc và trò chơi dân gian. Sau các nghi thức, hàng vạn phật tử và du khách bắt đầu cuộc hành hương lên đỉnh Yên Tử, nơi có chùa Đông – điểm cao nhất của núi thiêng. Đường lên đỉnh uốn lượn qua rừng thông, trúc, dưới bóng những cây cổ thụ, tạo nên một không gian huyền bí và thanh tịnh.

Đến với Yên Tử, du khách không chỉ cầu an, tham quan cảnh đẹp mà còn tưởng niệm vua Trần Nhân Tông, một anh hùng dân tộc, cùng cảm nhận sự tĩnh lặng, linh thiêng nơi cõi Phật.

Lễ hội Tịch điền Đọi Sơn, diễn ra tại xã Tiên Sơn, thị xã Duy Tiên, Hà Nam, là một lễ hội mang ý nghĩa khuyến nông và tôn vinh văn hóa truyền thống, thể hiện sự quay về với nguồn cội. Lần đầu tiên tổ chức vào thế kỷ X tại quê hương vua Lê Đại Hành, nghi thức tịch điền đã bị thất truyền, và được khôi phục từ năm 2009 vào ngày mùng 7 tháng Giêng.

Theo truyền thuyết, lễ Tịch điền có nguồn gốc từ thời vua Thần Nông, vị vua huyền thoại được coi là thủy tổ của người Việt. Sau này, lễ Tịch điền trở thành một nghi thức tế lễ Thần Nông và các vị thần mưa, gió, sấm, chớp, nhằm cầu mong mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu. Vì thế, lễ hội còn được gọi là Hạ điền cầu bông.

Lễ Tịch điền không chỉ là một nghi thức tôn thờ, mà còn mang ý nghĩa sâu sắc về nhân văn, thể hiện sự quan tâm của các vị vua đối với đời sống người dân. Đồng thời, lễ hội này cũng là dịp giáo dục lòng biết ơn đối với tiền nhân và khuyến khích sự phát triển sản xuất nông nghiệp, giúp thế hệ trẻ nhận thức sâu sắc hơn về tầm quan trọng của lao động và sản xuất. Do đó, người dân Hà Nam nói riêng, và Việt Nam nói chung, cần tiếp tục phát huy truyền thống lao động, sản xuất, xây dựng quê hương ngày càng giàu mạnh.

Lễ hội Tịch điền Đọi Sơn năm nay diễn ra trong ba ngày từ mùng 5 đến mùng 7 tháng Giêng (tức 5-7 tháng 2 năm Nhâm Dần), với sự tham gia của Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc. Trong các ngày mùng 5 và mùng 6 tháng Giêng, lễ hội tổ chức các nghi lễ tâm linh, như lễ cáo yết, lễ rước nước lên Đàn tế, lễ Sái tịnh và lễ cầu an tại chùa Đọi Sơn…

Chợ Âm Dương (hay còn gọi là chợ Âm Phủ) là một phiên chợ đặc biệt, chỉ diễn ra duy nhất vào đêm mùng 4 Tết (ngày 4 tháng 2) và kết thúc vào sáng mùng 5 Tết (ngày 5 tháng 2) tại làng Ó, nay thuộc khu Xuân Ổ, phường Võ Cường, thành phố Bắc Ninh.

Phiên chợ này được tổ chức với mục đích cho người đã khuất được gặp lại người thân, bạn bè ở cõi trần. Theo quan niệm cổ truyền, người sống sẽ thắp hương, đốt vàng mã, đốt nến hoặc ngọn đèn dầu để liên lạc với thế giới bên kia. Chợ Âm Dương cũng là nơi diễn ra các hoạt động “mua may bán rủi”, với những đặc trưng riêng biệt. Người mua không mặc cả, còn người bán không kiểm đếm lại tiền của người mua. Đặc biệt, thay vì trả tiền trực tiếp, người mua sẽ thả tiền vào chậu nước, nếu tiền nổi lên thì đó là của người âm, còn nếu chìm xuống, đó là tiền của người dương.

Vào những đêm tối tăm mịt mù, ánh nến le lói trong từng gian hàng là thứ ánh sáng duy nhất dẫn dắt bước chân người đi chợ. Dưới ánh nến mờ ảo, du khách sẽ tìm thấy những gian hàng bán rượu, cau, trầu, hương, và đồ mã. Sau khi đồng hồ điểm qua 12h đêm, phiên chợ bắt đầu vãn, và người dân cùng ngồi lại uống nước, mời nhau miếng trầu, hát những bài quan họ Bắc Ninh đầy tình cảm.

Với người dân làng Ó, phiên chợ Âm Dương không chỉ là một nghi lễ truyền thống mà còn là dịp để họ tổ chức lễ hội làng vào ngày mùng 5 Tết, kỷ niệm chiến thắng vang dội của vua Quang Trung Nguyễn Huệ khi đánh tan quân Thanh, bảo vệ bờ cõi của dân tộc.

Tết Nguyên Đán, lễ hội cổ truyền của dân tộc Việt Nam, đánh dấu khoảnh khắc chuyển giao giữa năm cũ và năm mới. Mặc dù chỉ trong một khoảng thời gian ngắn, nhưng ngày Tết này lại kéo dài suốt nhiều ngày, với những phong tục, tập quán đặc trưng được người Việt gìn giữ qua bao thế hệ.

Vào dịp Tết, dù bận rộn đến đâu, người Việt luôn tìm cách trở về sum họp với gia đình, quây quần bên mâm cơm ấm cúng để đón chào năm mới. Trong những ngày này, công việc được tạm gác lại, để tâm hồn thư giãn, vui vẻ và thỏa sức tham gia các hoạt động chúc Tết, chúc mừng nhau.

Các lễ hội truyền thống cũng được tổ chức vào dịp Tết Nguyên Đán, mỗi nơi lại mang một sắc thái riêng biệt. Bên cạnh đó, những món ăn đặc sắc như bánh chưng, bánh tét, các loại mứt Tết, bánh ngọt… là những phần không thể thiếu trong ngày Tết. Hoa đào, hoa mai cũng được người Việt dùng để trang trí nhà cửa, tạo không khí Tết ấm cúng và mang đậm nét văn hóa dân tộc. Ngoài việc tạm biệt năm cũ, Tết Nguyên Đán còn là dịp để gia đình đoàn viên, sum vầy, là ngày của niềm vui, của những gặp gỡ, sẻ chia đầy yêu thương.

Rằm tháng Giêng hay còn gọi là Tết Nguyên Tiêu, là ngày trăng tròn đầu tiên của năm mới, được coi là ‘Tết muộn’ vì nó diễn ra ngay sau dịp Tết Nguyên Đán. Đây là dịp để các gia đình có thể đoàn tụ, đặc biệt là những người thân đi vắng hay ốm đau trong dịp Tết trước đó. Vào ngày này, người Việt thường đi chùa cầu an, thắp hương tại các đền miếu hay di tích lịch sử để cầu mong sự bình an, hạnh phúc cho gia đình và bản thân.

Đây cũng là dịp để con cháu bày tỏ lòng thành kính với tổ tiên, chuẩn bị những mâm cỗ cúng đầy đủ, dâng lên bàn thờ tổ tiên, nhớ về công đức của các bậc sinh thành và gốc gác của mình. Dù mỗi gia đình, mỗi vùng miền có phong tục và mâm cỗ cúng khác nhau, nhưng tất cả đều chung một tấm lòng thành kính, sự biết ơn đối với các bậc đấng sinh thành và các đấng linh thiêng.

Trước đây, vào đêm Rằm tháng Giêng, khắp nơi đều sáng rực ánh đèn, treo hoa, ngâm thơ, đọc thơ và thực hiện các nghi lễ truyền thống. Mặc dù ngày nay phong tục này không còn phổ biến như xưa, nhưng không thể phủ nhận rằng nó vẫn mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc, là một phần không thể thiếu trong kho tàng văn hóa tinh thần của người Việt.

Ngày Valentine, hay còn gọi là ngày lễ tình yêu, ngày lễ tình nhân, là dịp để những đôi lứa thể hiện tình cảm sâu sắc của mình. Được đặt tên theo Thánh Valentine, một vị thánh tử vì đạo Kitô giáo, ngày lễ này đã trở thành một truyền thống đặc biệt, bắt nguồn từ phương Tây nhưng giờ đây được đón nhận rộng rãi ở mọi quốc gia.

Valentine không chỉ là ngày 14 tháng 2 mà còn có ba ngày đặc biệt trong năm: Valentine Đỏ (14/2), Valentine Trắng (14/3), và Valentine Đen (14/4). Trong đó, Valentine Đỏ và Valentine Trắng là những ngày dành riêng cho các cặp đôi yêu nhau, còn Valentine Đen là dịp đặc biệt cho những người độc thân.

Ngày này, các cặp đôi thường trao tặng cho nhau những món quà ý nghĩa như chocolate, hoa hồng đỏ, và thiệp chúc mừng. Mặc dù các món quà ngày nay đã trở nên đa dạng hơn, nhưng chocolate và hoa hồng vẫn là những biểu tượng không thể thiếu. Chocolate đại diện cho sự ngọt ngào nhưng cũng đầy cảm xúc phức tạp trong tình yêu, trong khi hoa hồng đỏ là biểu tượng cho tình yêu nồng cháy và sự lãng mạn, gắn liền với hình ảnh của nữ thần tình yêu Venus trong thần thoại La Mã.