CPU usage là gì?

CPU – Bộ vi xử lý trung tâm, thường được ví như "bộ não" của máy tính, đảm nhận vai trò xử lý đa nhiệm và tính toán các dữ liệu phức tạp trên hệ thống. Đối với người dùng phổ thông, thuật ngữ CPU usage có thể còn xa lạ. Vậy CPU usage thực chất là gì? Hãy cùng khám phá chi tiết trong bài viết dưới đây.

1. CPU usage là gì?

Từ 'usage' trong tiếng Việt có thể hiểu là thói quen hoặc tần suất sử dụng. Khi kết hợp với CPU, 'CPU usage' mang ý nghĩa về mức độ hoạt động của bộ xử lý trung tâm. Thông số này thường được theo dõi qua công cụ Windows Task Manager trên hệ điều hành Windows, giúp người dùng nắm bắt các thông tin chi tiết về các tiến trình đang chạy, kể cả những tiến trình ngầm, thời gian hoạt động của CPU và phần tài nguyên CPU còn trống.

Trên Windows Task Manager, CPU usage được hiển thị qua biểu đồ thời gian thực, phản ánh sự biến động trong mức độ sử dụng của CPU. Đặc biệt, trên Windows 10, công cụ này còn cung cấp thêm các thông số chi tiết như tên mã CPU, tốc độ xung nhịp, số nhân, số luồng, và dung lượng bộ nhớ đệm L1, L2, L3, L4.

Tỷ lệ phần trăm CPU usage giúp bạn đánh giá tình trạng hoạt động của CPU, liệu nó có đang bị quá tải hay không. Khi CPU usage đạt 100%, máy tính sẽ gặp hiện tượng giật lag, đơ máy, và nhiệt độ CPU tăng cao, ảnh hưởng đến tuổi thọ của linh kiện. Các phần mềm đồ họa hoặc game nặng có thể đẩy CPU lên mức sử dụng cao, nhưng nếu tình trạng này kéo dài, bạn cần cân nhắc nâng cấp CPU hoặc hạn chế sử dụng các ứng dụng đó để tránh gây hư hỏng hệ thống.

Đôi khi, CPU usage có thể thấp nhưng máy tính vẫn bị giật lag. Nguyên nhân có thể do máy bị nhiễm virus hoặc CPU quá nóng do keo tản nhiệt khô. Để khắc phục, bạn nên kiểm tra các tiến trình đáng ngờ trong Task Manager và dừng chúng lại. Đối với vấn đề quá nhiệt, công cụ HWMonitor sẽ giúp bạn theo dõi và xử lý kịp thời.

2. Các giải pháp khắc phục tình trạng CPU usage quá cao

2.1. Kiểm tra nhiệt độ CPU và bôi keo tản nhiệt (nếu cần thiết)

Đầu tiên, hãy tải phần mềm HWMonitor tại đường dẫn sau: https://www.cpuid.com/downloads/hwmonitor/hwmonitor_1.41.zip

Sau khi tải xong, mở phần mềm và nhấp vào tên CPU (1) => chọn Temperatures (2).

Tiếp theo, kiểm tra nhiệt độ CPU khi hoạt động. Nếu nhiệt độ CPU dao động từ 70 – 80°C trong điều kiện sử dụng bình thường (không chạy phần mềm hay game nặng), có khả năng CPU đang bị quá nhiệt. Lúc này, bạn cần kiểm tra và bôi lại keo tản nhiệt để cải thiện tình trạng.

2.2. Xác định và tắt các chương trình tiêu thụ nhiều tài nguyên CPU

Bước 1: Nhấp chuột phải vào thanh Taskbar (1) => chọn Start Task Manager (2).

Bước 2: Chuyển sang tab Process (1) trong Task Manager. Sau đó, quan sát cột CPU (được khoanh đỏ) để xác định Process nào đang chiếm dụng nhiều tài nguyên nhất. Tiếp theo, nhấp chuột phải vào ứng dụng cần tắt (2) => chọn End Process (3).

Nếu xuất hiện cảnh báo, bạn chỉ cần nhấp vào End process để đóng ứng dụng đó lại.

2.3. Thực hiện thay đổi trong Registry

Bước 1: Nhấn tổ hợp phím Windows + R để mở hộp thoại Run. Sau đó, nhập regedit (1) => chọn OK (2).

Bước 2: Truy cập theo đường dẫn HKEY_LOCAL_MACHINE\SYSTEM\CurrentControlSet\Control\Session Manager\Memory Management.

Tiếp theo, nhấp chuột phải vào ClearPageFileAtShutDown (1) => chọn Modify... (2).

Bước 3: Nhập giá trị 1 vào ô Value data (1) => chọn OK (2).

2.4. Cập nhật Driver cho máy tính

Xung đột driver hoặc sử dụng phiên bản driver lỗi thời có thể làm giảm hiệu suất máy tính và khiến CPU usage tăng cao. Để khắc phục, bạn nên tải driver mới nhất từ trang chủ của nhà sản xuất mainboard hoặc sử dụng phần mềm cập nhật driver tự động. Để biết thêm chi tiết, bạn có thể tham khảo hướng dẫn tại: https://Tripi/4-cach-cap-nhat-driver-cho-may-tinh-laptop-tot-nhat/

Qua bài viết này, hy vọng bạn đã hiểu rõ hơn về CPU usage cũng như cách tối ưu hóa hiệu suất và kéo dài tuổi thọ cho CPU. Chúc bạn áp dụng thành công và có trải nghiệm sử dụng máy tính mượt mà hơn!