Acrylamide là gì? Loại chất gây ung thư này có trong những thực phẩm nào bạn nên tránh ngay hôm nay?

17/05/2025

Nội dung bài viết

Acrylamide là một hợp chất độc hại với khả năng gây ung thư cao. Khám phá ngay các loại thực phẩm chứa chất này trong bài viết dưới đây!

Acrylamide tuy là cái tên xa lạ nhưng lại tồn tại trong nhiều món ăn quen thuộc hàng ngày. Vậy thực chất acrylamide là gì và những thực phẩm nào chứa chất này bạn cần lưu ý? Cùng khám phá thêm qua bài viết này nhé!

Acrylamide là gì?

Acrylamide được phát hiện lần đầu vào năm 2002. Theo Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA), chất này hình thành trong nhiều loại thực phẩm quen thuộc mà ta tiêu thụ hàng ngày.

Cụ thể, acrylamide hình thành từ phản ứng giữa đường và axit amin asparagine dưới nhiệt độ cao như trong quá trình chiên, nướng, rán thực phẩm.

Ngoài ra, acrylamide còn được ứng dụng rộng rãi trong ngành công nghiệp giấy, nhuộm, xử lý chất thải, và xuất hiện trong một số sản phẩm như đồ gia dụng, mỹ phẩm cũng như khói thuốc lá.

Acrylamide

Tác động nguy hại của acrylamide

Gia tăng nguy cơ ung thư

Nghiên cứu khoa học đã khẳng định acrylamide có thể kích hoạt các bệnh ung thư nếu hấp thụ ở mức độ lớn trong cơ thể con người.

Theo báo cáo FAO/WHO năm 2002, việc dùng acrylamide với liều cao trên động vật gặm nhấm đã làm tăng nguy cơ ung thư tại các cơ quan như hệ thần kinh, tuyến vú, tử cung, và tuyến giáp.

Chuyên gia khuyến nghị hạn chế tiêu thụ acrylamide không vượt quá 0,5 mg/kg trọng lượng cơ thể mỗi ngày để duy trì sức khỏe an toàn.

Gia tăng nguy cơ ung thư

Tác động lên hệ thần kinh

Một nghiên cứu đăng trên Journal of Agricultural and Food Chemistry năm 2008 chỉ ra rằng acrylamide có khả năng ức chế dẫn truyền xung thần kinh, góp phần không nhỏ vào sự phát triển của bệnh Alzheimer.

Ngoài ra, những người làm việc trong môi trường có acrylamide như ngành sản xuất giấy, nhuộm màu... dễ bị phơi nhiễm, dẫn đến tổn thương thần kinh ngoại biên và thường xuyên gặp phải tình trạng tê bì chân tay.

Tác hại đến hệ thần kinh

Ảnh hưởng xấu đến khả năng sinh sản

Do bản chất là một chất độc thần kinh tích tụ lâu dài, acrylamide có thể gây suy giảm chức năng sinh sản theo thời gian.

Hơn nữa, acrylamide dễ hòa tan trong nước nên phụ nữ mang thai cần tránh tiêu thụ các thực phẩm chứa nhiều acrylamide, vì lượng nước lớn trong cơ thể mẹ và thai nhi có thể tạo điều kiện để acrylamide xâm nhập, ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi.

Các chuyên gia khuyến cáo phụ nữ mang thai và cho con bú không nên tiêu thụ quá 20 microgram acrylamide mỗi ngày để bảo vệ sức khỏe mẹ và bé.

Tác động đến khả năng sinh sản

Những thực phẩm chứa hàm lượng acrylamide cao nhất

Acrylamide thường hiện diện trong các sản phẩm từ khoai tây, ngũ cốc và cà phê. Khi những thực phẩm này được chế biến ở nhiệt độ cao như chiên, rang, nướng, lượng acrylamide tạo thành sẽ tăng cao, tiềm ẩn nguy cơ ung thư.

Thực phẩm giàu acrylamide

Ngoài ra, acrylamide còn thường xuất hiện trong khói thuốc lá và nguồn nước bị ô nhiễm gần các khu công nghiệp như sản xuất nhựa, giấy, thuốc nhuộm...

Phương pháp giảm thiểu lượng acrylamide tiêu thụ

Để giảm thiểu tác động xấu của acrylamide lên sức khỏe, hãy áp dụng những biện pháp thiết thực sau đây:

Xây dựng chế độ ăn uống cân bằng và lành mạnh

FDA khuyên bạn nên điều chỉnh khẩu phần hợp lý giữa tinh bột, rau xanh và chất đạm. Hãy ưu tiên bổ sung nhiều trái cây tươi, rau củ, ngũ cốc hữu cơ cùng các nguồn protein từ thịt, trứng và hạt. Đồng thời hạn chế tiêu thụ chất béo bão hòa, chất béo chuyển hóa, muối và đường tinh luyện.

Ăn uống khoa học và lành mạnh

Điều chỉnh phương thức chế biến thực phẩm

Thay vì chiên, nướng hay rán ở nhiệt độ cao, bạn nên ưu tiên hấp hoặc luộc để giữ trọn dinh dưỡng và bảo vệ sức khỏe gia đình.

Cách chế biến thực phẩm an toàn hơn

Những cách giảm thiểu acrylamide sinh ra trong thực phẩm

Với khoai tây – nguồn thực phẩm dễ tạo acrylamide nhất khi chế biến, hãy ngâm khoai tây tươi trong nước từ 15 đến 30 phút trước khi chiên để giảm thiểu lượng acrylamide hình thành.

Ngoài ra, khoai tây nên được bảo quản ở nơi thoáng mát, tránh để trong tủ lạnh nhằm hạn chế quá trình tạo acrylamide khi nấu ăn.

Hơn nữa, bạn nên tránh ăn khoai tây chiên, bánh mì nướng có màu nâu đậm hoặc cháy khét để giảm thiểu lượng acrylamide hấp thụ vào cơ thể.

Giảm thiểu acrylamide từ nguồn thực phẩm

Trên đây là những kiến thức cần thiết về acrylamide và các thực phẩm chứa hợp chất này có nguy cơ gây ung thư cao. Mong rằng bài viết sẽ mang đến cho bạn nhiều thông tin hữu ích!

Nguồn: Chuyên trang Nhịp sống Việt - Báo điện tử Tổ Quốc

Khám phá và lựa chọn những loại trái cây tươi ngon tại Tripi để làm phong phú thực đơn hàng ngày của bạn nhé!

Tripi - Nơi hội tụ những sản phẩm trái cây chất lượng và tươi mới nhất.

Du lịch

Ẩm thực

Khám phá

Đi Phượt

Vẻ đẹp Việt Nam

Chuyến đi