Bạn có từng thắc mắc vì sao những món bánh như bánh bông lan, bánh trung thu, bánh bò lại có những cái tên đặc biệt như vậy không?

02/06/2025

Nội dung bài viết

Nếu bạn từng tò mò về nguồn gốc những tên gọi của các loại bánh quen thuộc, hãy cùng Tripi khám phá và hiểu rõ hơn về lý do đằng sau những cái tên ấy trong bài viết này.

Việt Nam nổi bật với nền ẩm thực phong phú và đa dạng, đặc biệt là các món bánh. Mỗi loại bánh đều mang trong mình màu sắc, hương vị và cái tên riêng biệt. Vậy những cái tên này có nguồn gốc từ đâu? Liệu có phải chúng liên quan đến hình dáng, cách chế biến hay bắt nguồn từ một vùng miền nào đó?

Dưới đây là những lý giải thú vị về tên gọi của những loại bánh mà bạn có thể đã từng thưởng thức:

Bánh xèo

Bánh xèo là món ăn đặc trưng của miền Nam, nhưng cũng xuất hiện ở một số vùng khác với sự khác biệt về nguyên liệu và kích thước. Món bánh này có màu vàng óng, bên trong là lớp nhân thịt hoặc tôm, ăn kèm rau sống và chấm với nước mắm chua ngọt. Tên gọi 'bánh xèo' bắt nguồn từ âm thanh xèo xèo phát ra khi người làm bánh rót bột vào chảo dầu nóng.

Bí quyết làm bánh xèo miền Tây với bột pha sẵn thơm ngon, giòn lâu
Để bánh xèo giòn lâu hơn, hãy áp dụng mẹo này nhé!

Bánh xèo

Bánh bò

Bánh bò là một món bánh quen thuộc, với nhiều kiểu dáng và màu sắc đa dạng, nhưng vẫn giữ nguyên hương vị ngọt ngào. Mặc dù bánh làm từ bột và không có hình dáng giống một con bò, vậy tại sao lại được gọi là bánh bò?

Tên gọi 'bánh bò' xuất phát từ đặc điểm khi ủ bột, bột sẽ nở ra và tạo ra hình dạng giống như những vết bò lên mặt tô. Đây là lý do người làm bánh đã thống nhất và đặt tên cho món bánh này như vậy.

Hướng dẫn làm bánh bò rễ tre miền Tây chuẩn vị, sử dụng bột pha sẵn, dễ dàng thực hiện và ngon miệng hơn cả ngoài tiệm

Bánh bông lan

Bánh bông lan không phải là món bánh xa lạ với người Việt. Thậm chí, có một bài hát tân cổ mang tên 'Bánh bông lan', được thể hiện bởi các nghệ sĩ nổi tiếng và đã nhận được sự yêu thích nồng nhiệt từ khán giả.

Bánh bông lan có nguồn gốc từ Pháp, được chế biến từ bột mì, bột nở và trứng, với hương vani đặc trưng. Vani này được chiết xuất từ loài hoa phong lan, và trong tiếng Pháp, 'Orchid' có nghĩa là 'bông lan' trong tiếng Việt. Tên gọi của bánh vì thế mà ra đời từ đó. Tuy nhiên, tại sao không gọi là bánh hoa lan mà lại là bánh bông lan? Lý do là người Việt thường dùng từ 'bông' thay vì 'hoa'.

Hướng dẫn cách làm bánh bông lan với bột Mikko
Bạn đã biết cách phân biệt các loại bánh bông lan chưa?

Bánh trung thu

Tết Trung Thu, một trong những dịp lễ lớn nhất trong năm, chỉ đứng sau Tết Nguyên Đán. Đây là thời điểm để mọi người vui chơi, thưởng thức ánh trăng sáng và tận hưởng những chiếc đèn lồng lung linh. Một món bánh không thể thiếu trong dịp này chính là bánh trung thu. Vì bánh được dùng trong ngày lễ Trung Thu, nên nó mang tên gọi ấy từ bao đời nay.

Bánh trung thu có nguồn gốc và ý nghĩa như thế nào?

Bánh bao

Bánh bao là món ăn quen thuộc khắp mọi miền đất nước. Thường được dùng vào bữa sáng hoặc bữa xế, bánh bao với lớp vỏ mềm mại, thơm béo bên ngoài, và nhân thịt, trứng cút bên trong là lựa chọn lý tưởng để bắt đầu một ngày làm việc đầy năng lượng.

Hiện tại, chưa có tài liệu chính thức giải thích lý do vì sao bánh bao lại mang tên gọi như vậy. Tuy nhiên, có thể thấy rằng, bánh bao trong tiếng Trung Quốc là 包子 (phiên âm là bāozi), có thể người Việt đã mượn tên gọi này từ phiên âm của tiếng Trung Quốc.

Một số tài liệu khác lại cho rằng món bánh bao thực chất có tên gốc là 'màn thầu'. Tuy nhiên, sau khi nghiên cứu, chúng ta thấy rằng màn thầu chỉ dành cho bánh bao ngọt, còn bánh bao nhân mặn, nhân thịt thường được gọi là bāozi.

Hướng dẫn làm bánh bao bằng bột Mikko trộn sẵn
Cách làm bánh bao nhân thịt thơm ngon từ bột mì

Bánh cống

Bánh cống là món đặc sản nổi bật của người Khmer tại miền Nam. Tên gọi 'bánh cống' xuất phát từ việc khuôn bánh có hình dạng giống như chiếc cống – một công cụ thường được sử dụng để đong chất lỏng của những người bán tạp hóa xưa.

Cách làm bánh cống Sóc Trăng giòn rụm, ngon như ngoài tiệm

Bánh da lợn

Bánh da lợn là một món bánh dân gian với cái tên hết sức dễ thương và độc đáo. Tên gọi này xuất phát từ việc bánh có nhiều lớp bột mỏng, mỗi lớp lại mang một màu sắc khác nhau, đan xen như da của con lợn, khiến dân gian đặt tên cho món bánh này thật đáng yêu và gần gũi.

Bánh tằm

Bánh tằm là món bánh dân dã rất phổ biến ở miền Nam, gắn liền với bao kỷ niệm tuổi thơ của nhiều thế hệ người dân nơi đây.

Tên gọi bánh tằm được đặt ra vì hình dáng của món bánh này dài và thon giống như con tằm, và khi ăn, lớp cơm dừa phủ lên bánh khiến nó trông như sợi tơ mềm mại.

Hướng dẫn cách làm bánh tằm khoai mì dẻo mềm, thơm ngon, ăn kèm với nước cốt dừa béo ngậy

Bánh ít

Bánh ít có nguồn gốc gắn liền với một sự tích xưa, kể rằng công chúa út của vua Hùng sau khi thưởng thức bánh chưng, bánh dày, đã nảy ra ý tưởng làm ra một loại bánh nhỏ hơn, mang hương vị giống bánh chưng và bánh dày, nhằm thể hiện sự tôn kính và khiêm nhường đối với các thế hệ đi trước.

Từ đó, loại bánh của công chúa út đã trở thành một phần trong văn hóa ẩm thực dân gian, gắn liền với bánh chưng và bánh dày. Để vinh danh nàng, người dân đã gọi tên bánh này là 'bánh nàng út ít', và theo thời gian, tên gọi đã được rút gọn thành 'bánh ít' như ngày nay.

Bánh gật gù

Bánh gật gù là đặc sản của Quảng Ninh, được làm từ bột gạo và cuộn tròn thành cuốn dài, khá giống với bánh ướt. Tên gọi bánh gật gù bắt nguồn từ hình dáng bánh cuốn dài, khi ăn, người ta thường dùng tay để giữ bánh và bột mềm khiến bánh 'gật' lên xuống, hoặc do khi thưởng thức, người ăn không thể không gật đầu khen ngon, từ đó cái tên 'gật gù' ra đời.

Bánh kẹp

Bánh kẹp không phải là loại bánh có nhân thịt hay các nguyên liệu đặc biệt, mà tên gọi của nó đến từ khuôn nướng bánh có hình dáng giống chiếc kẹp, nơi người ta cho bột vào, kẹp lại và nướng chín, chính vì vậy món bánh này được gọi là bánh kẹp.

Hướng dẫn cách làm bánh kẹp tàn ong giòn ngon, thơm phức

Bánh răng bừa

Bánh răng bừa, còn được gọi là bánh tẻ hay bánh lá tùy theo từng vùng miền, nhưng riêng người Thanh Hóa lại gọi là bánh răng bừa vì hình dáng của bánh giống như chiếc răng bừa. Đây là món bánh truyền thống thường được làm vào các dịp đặc biệt như ngày rằm, ngày giỗ, Tết Nguyên Đán hay những dịp lễ hội, cúng kính trong gia đình.

Xem ngay cách làm bánh răng bừa (bánh tẻ) mềm, thơm ngon với công thức đơn giản, dễ làm ngay tại nhà.

Những giải thích trên đây là lý do vì sao những chiếc bánh quen thuộc mà bạn thường ăn từ nhỏ lại có những tên gọi đặc biệt như vậy. Bánh truyền thống Việt Nam phong phú vô cùng, và không chỉ dừng lại ở các loại bánh đã kể mà còn rất nhiều món khác. Hãy tiếp tục khám phá nhé!

Tripi

Du lịch

Ẩm thực

Khám phá

Đi Phượt

Vẻ đẹp Việt Nam

Chuyến đi