Bí quyết để sở hữu phong cách ứng xử tinh tế

24/02/2025

Nội dung bài viết

Kỹ năng ứng xử là yếu tố không thể thiếu trong hành trình hoàn thiện bản thân. Sở hữu cách cư xử tốt không chỉ là việc tuân theo những chuẩn mực xã hội mà còn thể hiện sự tôn trọng đối với người khác. Thái độ tích cực sẽ giúp bạn xây dựng những mối quan hệ chất lượng hơn, từ người quen đến những người mới gặp. Hãy bắt đầu bằng cách nắm vững những nghi thức cơ bản như phép tắc ăn uống và cách giao tiếp qua điện thoại. Luôn lịch sự với mọi người là bước đầu tiên quan trọng, và bạn có thể bắt đầu hành trình này bằng những hành động nhỏ như giữ cửa cho người khác. Thái độ tốt không chỉ truyền tải sự tôn trọng mà còn giúp bạn nhận lại sự tôn trọng từ những người xung quanh.

Những bước thực hiện

Những nguyên tắc cơ bản

Rèn luyện phong cách lịch sự từ những điều nhỏ nhất. Hãy nói "Làm ơn" và "Xin lỗi" khi cần thiết, ngay cả với nhân viên phục vụ tại McDonald. Mọi người sẽ đánh giá cao khi bạn thể hiện sự lịch sự và tôn trọng họ, và điều đó tạo nên sự khác biệt lớn.

Đừng quên nói "Xin lỗi" khi bạn vô tình va vào ai đó hoặc cần rời khỏi một tình huống xã hội tạm thời.

Giữ cửa cho người khác. Hành động nhỏ này không phân biệt giới tính. Khi thấy ai đó đang bước tới cửa sau bạn, hãy dừng lại và giữ cửa mở. Nói "Ông/bà đi trước ạ" nếu là người lạ, hoặc thay bằng tên của họ nếu quen biết.

Nếu không chắc người khác có muốn bạn giữ cửa không, hãy lịch sự hỏi: "Tôi giữ cửa cho bạn được chứ?". Điều này giúp họ có quyền lựa chọn.

Nói năng lịch sự. Duy trì giọng nói nhẹ nhàng nhưng đủ nghe, tránh dùng tiếng lóng hoặc từ đệm như "ừm", "ờ". Hãy nhớ rằng mọi người xung quanh không bị khiếm thính, nên không cần nói quá to.

Phát âm rõ ràng, tròn chữ.
Tránh thảo luận chủ đề nhạy cảm nơi công cộng như chức năng cơ thể, nói xấu sau lưng, hoặc những điều bạn không muốn người thân nghe thấy.
Đừng ngắt lời người khác. Hãy lắng nghe và nói khi đến lượt mình.

Nhường chỗ trên phương tiện công cộng. Khi đi xe buýt hoặc tàu hỏa đông đúc, hãy nhường chỗ cho người già, phụ nữ mang thai, hoặc người mang nhiều đồ. Một câu nói nhẹ nhàng như "Xin lỗi, bạn có muốn ngồi vào chỗ này không?" sẽ giúp họ cảm thấy thoải mái hơn. Nếu họ từ chối, hãy lịch sự nói: "Cứ tự nhiên nếu bạn thay đổi ý định."

Chúc mừng người khác. Hãy dành lời khen ngợi khi ai đó đạt thành tựu lớn như tốt nghiệp, thăng chức, hoặc có thêm thành viên mới trong gia đình. Những lời chúc mừng chân thành sẽ truyền cảm hứng và khiến họ cảm động.

Thể hiện tinh thần thể thao cao thượng. Hãy chúc mừng người đã vượt qua bạn trong cuộc thi, sự kiện thể thao, hoặc bất kỳ cuộc tranh tài nào.

Lái xe lịch sự. Lái xe với thái độ tốt không chỉ là phép lịch sự mà còn liên quan đến an toàn. Hãy tuân thủ những nguyên tắc sau:

Dừng lại ở ngã tư và nhường đường nếu tài xế khác không rõ quy tắc.
Nhường đường cho người đi bộ và xe đạp. Xe của bạn nặng hơn và nguy hiểm hơn, nên bạn có trách nhiệm đảm bảo an toàn cho họ.
Đừng bám đuôi xe khác hoặc từ chối cho họ chuyển làn.
Luôn bật đèn tín hiệu khi rẽ, dù bạn nghĩ xung quanh không có ai.

Nghệ thuật chào hỏi. Dù trong tình huống thân mật hay trang trọng, việc nhận thức và tôn trọng sự hiện diện của người khác là nền tảng của phép lịch sự.

Với người thân hoặc bạn bè, một lời chào đơn giản như "Chào, dạo này thế nào?" là đủ.
Với người lớn tuổi, đối tác, hoặc người có địa vị, hãy dùng cách xưng hô phù hợp như "Cô Châu" hoặc "Mục sư Sang", tránh tiếng lóng và nói trọn câu. Ví dụ: "Xin chào, cô Châu. Cô khỏe không?".
Kèm theo cử chỉ phù hợp: bắt tay, cúi đầu nhẹ, hoặc ôm nếu họ chủ động.

Giới thiệu người khác một cách tinh tế. Khi ở cùng hai người chưa quen biết, bạn nên giới thiệu họ với nhau một cách duyên dáng.

Giới thiệu người có địa vị thấp hơn với người có địa vị cao hơn. Ví dụ: "Cô Châu, tôi xin giới thiệu bạn tôi, Lan Anh.".
Bắt đầu bằng tên người có địa vị cao, sau đó nói "Tôi muốn ông/bà gặp..." hoặc "Đây là...".
Cung cấp thông tin ngắn gọn về mỗi người để tạo điểm chung cho cuộc trò chuyện.
Khi được giới thiệu, hãy nhìn thẳng, ghi nhớ tên, và chào hỏi lịch sự.

Chăm sóc ngoại hình phù hợp. Dù đi học, đi làm, hay đi siêu thị, việc chải chuốt chỉn chu là cách thể hiện sự tôn trọng bản thân và người khác. Hãy tắm rửa hàng ngày, giữ tóc, da, móng và quần áo sạch sẽ. Mặc trang phục phù hợp với hoàn cảnh, dù là đồng phục hay trang phục công sở.

Viết thư cảm ơn. Khi nhận quà hoặc sự giúp đỡ đặc biệt, hãy gửi thư cảm ơn trong vòng vài ngày (hoặc vài tuần với sự kiện lớn). Nhấn mạnh lòng biết ơn và niềm vui của bạn.

Email cảm ơn cũng phù hợp trong một số trường hợp, nhưng thư viết tay luôn được đánh giá cao hơn.

Quy tắc ứng xử qua điện thoại

Sử dụng điện thoại đúng lúc, đúng chỗ. Tránh dùng điện thoại trong nhà vệ sinh, cuộc họp, nhà thờ, hoặc khi nhân viên đang phục vụ bạn. Nếu cảm thấy không phù hợp hoặc nhận được ánh mắt khó chịu, hãy cất điện thoại đi.

Khi nói chuyện nơi công cộng, hãy giữ giọng nói nhẹ nhàng và tránh đề cập chủ đề nhạy cảm.
Đừng nói chuyện với người khác trong phòng khi đang nghe điện thoại. Nếu ai đó cố giao tiếp, hãy chỉ vào điện thoại để họ hiểu.
Tránh gõ máy tính khi nghe điện thoại, trừ khi đó là công việc cần thiết.
Khi ở cùng người khác, hạn chế dùng điện thoại để thể hiện sự tôn trọng.
Không gọi điện trước 8 giờ sáng hoặc sau 8 giờ tối, trừ trường hợp khẩn cấp.

Kiểm tra kỹ số điện thoại trước khi gọi. Nếu gọi nhầm, hãy lịch sự xin lỗi: "Tôi xin lỗi, tôi gọi nhầm số!". Đừng cúp máy đột ngột, vì người nghe có thể là người già, người ốm, hoặc người cần sự tôn trọng. Tương tự, nếu ai đó gọi nhầm cho bạn, hãy nhẹ nhàng thông báo họ đã nhầm số.

Chú ý giọng nói khi gọi điện. Giọng nói qua điện thoại là "gương mặt" của bạn, phản ánh tính cách và thái độ. Hãy nói với giọng vui vẻ, rõ ràng và mỉm cười khi trò chuyện. Điều này tạo ấn tượng tốt và truyền tải sự thân thiện.

Thực hành phép lịch sự khi gọi điện. Khi ai đó nghe máy, đừng vội vàng yêu cầu ngay. Hãy giới thiệu bản thân và mục đích cuộc gọi một cách lịch sự. Ví dụ: "Xin chào, tôi là Nam. Tôi muốn nói chuyện với cô Mai. Cô ấy có ở đó không ạ?". Nếu người đó không có mặt, hãy nhắn lời và cảm ơn họ. Kết thúc cuộc gọi bằng lời chào chân thành và đợi họ nói lời tạm biệt.

Cho người khác thời gian trả lời điện thoại. Đừng cúp máy sau ba tiếng chuông. Họ có thể đang bận việc nhà, làm vườn, hoặc ở xa điện thoại. Tuy nhiên, cũng đừng để chuông quá lâu, vì họ có thể không tiện nghe máy. Đặc biệt khi gọi điện thoại di động, hãy cân nhắc thời điểm phù hợp.

Tránh kéo dài cuộc trò chuyện quá lâu. Đừng lãng phí thời gian của người khác hoặc làm phiền gia đình họ. Một cuộc trò chuyện dài dòng có thể khiến họ cảm thấy mệt mỏi và không muốn giao tiếp với bạn lần sau. Hãy biết điểm dừng để giữ thiện cảm.

Cách trả lời điện thoại lịch sự. Hãy bắt đầu bằng lời chào vui vẻ và đơn giản như "Xin chào". Tránh tiết lộ thông tin cá nhân như "Nhà An đây" hoặc "Mai An đang nói". Đặc biệt khi ở nhà một mình, đừng cho người lạ biết bạn đang ở một mình. Hãy giả vờ có người khác ở cùng để đảm bảo an toàn.

Nếu cuộc gọi không dành cho bạn, hãy nói: "Xin chờ một chút, tôi sẽ gọi họ cho bạn.". Nếu người đó không có mặt, hãy đề nghị ghi lại lời nhắn.

Yêu cầu giữ máy một cách tế nhị. Nếu bạn cần tạm dừng cuộc trò chuyện, hãy xin phép một cách lịch sự. Ví dụ: "Xin lỗi, bạn chờ máy chút nhé; sếp đang cần nói chuyện với tôi.". Nếu cuộc trò chuyện khác kéo dài, hãy đề nghị gọi lại sau.

Nếu cần vào nhà vệ sinh, hãy nói: "Bạn giữ máy một vài phút nhé? Tôi sẽ quay lại ngay.".

Quy tắc ứng xử khi dùng bữa

Không mở miệng khi nhai thức ăn. Đây là nguyên tắc cơ bản nhưng dễ bị lãng quên khi thưởng thức bữa ăn ngon. Hãy nhai kín miệng để thể hiện sự tôn trọng với người cùng bàn.

Xin phép khi rời bàn ăn. Dù là trẻ em hay người lớn, hãy lịch sự nói "Xin thứ lỗi cho tôi" trước khi rời bàn. Nếu là trẻ vị thành niên, hãy xin phép người lớn: "Cháu có thể rời bàn vì (lý do cụ thể) được không ạ?".

Nhờ người khác lấy đồ ăn một cách lịch sự. Đừng bao giờ với tay qua mặt người khác để lấy đồ ăn. Thay vào đó, hãy nhờ người ngồi gần: "Bạn có thể lấy giúp tôi nước sốt được không?".

Tránh chống khuỷu tay lên bàn khi ăn (theo văn hóa Anh và Mỹ). Hành động này thường bị coi là thiếu lịch sự trong bữa ăn. Tuy nhiên, nếu bữa ăn chưa bắt đầu hoặc đã kết thúc, bạn có thể chống khuỷu tay.

Trong văn hóa Pháp, điều này được chấp nhận.

Quản lý dụng cụ ăn uống trong bối cảnh thông thường và trang trọng. Nguyên tắc cơ bản là "đi từ ngoài vào trong". Bắt đầu với dụng cụ ngoài cùng bên trái và phải, tiến dần vào đĩa.

Trong bối cảnh thông thường, nĩa ăn chính nằm gần đĩa nhất, dao ăn chính nằm bên phải, và ly nước đặt phía trên dao.
Trong bối cảnh trang trọng, có thêm nĩa và dao dùng cho món cá, cùng các loại ly rượu được sắp xếp theo thứ tự.

Cách cầm dụng cụ ăn uống. Có hai phong cách phổ biến:

Phong cách Mỹ: Cắt thức ăn bằng dao ở tay thuận, sau đó đổi nĩa sang tay thuận để ăn.
Phong cách Âu: Giữ nĩa ở tay trái và dao ở tay phải, không đổi tay sau khi cắt.

Hiểu rõ cách sắp xếp dụng cụ ăn uống. Cách bạn đặt dao và nĩa trên đĩa sẽ truyền tải thông điệp về việc bạn đã dùng xong hay vẫn đang tiếp tục. Hãy tưởng tượng chiếc đĩa như một mặt đồng hồ.

Nếu đã ăn xong, đặt dao và nĩa cùng một phía, lưỡi dao và đầu nĩa hướng về tâm đĩa, cán hướng về vị trí 3 và 4 giờ.
Nếu vẫn đang ăn, đặt dao và nĩa sao cho cán hướng về 8 giờ và 4 giờ, đầu nĩa và lưỡi dao gần tâm đĩa.

Lời khuyên hữu ích

Không ngắt lời người khác khi họ đang nói.
Tránh xì mũi trước mặt người khác trong bữa ăn.
Không để trẻ em chạy nhảy trong nhà người khác, vì chúng có thể làm vỡ đồ hoặc gây phiền toái.
Nhận quà bằng cả hai tay, giao tiếp bằng mắt và nói lời cảm ơn chân thành.
Khi chờ thang máy, hãy để người bên trong bước ra trước khi bạn bước vào.
Bắt đầu ngày mới với thái độ tích cực và đối xử với mọi người bằng sự tôn trọng. Một nụ cười có thể lan tỏa niềm vui.
Tránh cười to nơi công cộng, đặc biệt là những nơi cần sự yên tĩnh.
Thể hiện sự tôn trọng với cha mẹ, vì điều đó phản ánh thái độ tốt của bạn.
Kiểm soát cơn giận và giữ bình tĩnh trong mọi tình huống.
Không đặt tay lên bàn khi đang ăn, hãy luôn ý thức về cách cư xử của mình.

Du lịch

Ẩm thực

Khám phá

Đi Phượt

Vẻ đẹp Việt Nam

Chuyến đi