Nếu không có khát khao mạnh mẽ để tiếp thu kiến thức mới hoặc rèn luyện kỹ năng, việc duy trì sự tập trung sẽ trở nên khó khăn. Những yếu tố như truyền hình, điện thoại, mạng xã hội, bạn bè và gia đình dễ dàng khiến bạn xao nhãng khỏi mục tiêu đạt thành tích tốt trong học tập. Hãy tạo một môi trường học tập phù hợp, lập thời gian biểu hợp lý để tối ưu hóa thời gian học, và thử nghiệm các phương pháp học tập khác nhau kết hợp với nghỉ ngơi hợp lý để tránh quá tải. Dưới đây là một số mẹo khoa học giúp bạn nâng cao khả năng tập trung.
Các bước thực hiệnXây dựng môi trường học tập lý tưởng

Loại bỏ các yếu tố gây xao nhãng. Chọn một không gian học tập phù hợp. Để tập trung tốt hơn, hãy giảm thiểu các tác nhân gây xao nhãng như tắt thiết bị di động, tắt TV, đóng các trang web không cần thiết, và tránh xa những nơi ồn ào.
- Ngồi học tại bàn và ghế phù hợp. Tránh nằm dài trên giường hoặc ngồi ở tư thế dễ gây buồn ngủ. Hãy chọn một không gian chỉ dành riêng cho việc học để cơ thể dần quen với hoạt động này.
- Học trong không gian đủ ánh sáng. Điều này giúp bảo vệ mắt khỏi mỏi mệt khi đọc sách, ghi chép hoặc nhìn màn hình máy tính. Ánh sáng cũng giúp bạn tỉnh táo hơn.
- Sử dụng ghế ngồi thoải mái. Đảm bảo lưng và cổ không bị đau mỏi, vì đau nhức là yếu tố gây xao nhãng lớn nhất.

Thử nghe nhạc không lời. Đối với nhiều người, không gian yên tĩnh không phải lúc nào cũng lý tưởng để tập trung. Âm nhạc nhẹ nhàng, đặc biệt là nhạc cổ điển, có thể trở thành nguồn động lực giúp họ tập trung hơn. Tuy nhiên, không phải ai cũng phù hợp với phương pháp này. Hãy thử nghiệm để tìm ra cách phù hợp với bạn. Lưu ý rằng nhạc dùng để học khác biệt hoàn toàn với nhạc giải trí. Âm thanh nền nên đủ nhẹ nhàng để không gây xao nhãng hoặc căng thẳng.
- Hãy khám phá các thể loại nhạc khác nhau để tìm ra loại nhạc giúp bạn tập trung tốt nhất.

Chuẩn bị kỹ lưỡng trước khi học. Đảm bảo bạn có đầy đủ dụng cụ học tập như bút, giấy, máy tính, hoặc bất kỳ vật dụng cần thiết nào khác. Một không gian học tập gọn gàng và sạch sẽ sẽ giúp giảm thiểu sự xao nhãng. Mục tiêu là hoàn thành mọi việc chuẩn bị trước khi bắt đầu học để tránh phải đứng lên ngồi xuống liên tục. Việc gián đoạn sẽ làm giảm hiệu quả học tập đáng kể.

Tìm một không gian “ngắt kết nối”. Sự phụ thuộc vào mạng xã hội và thiết bị điện tử là nguyên nhân chính khiến học sinh mất tập trung. Để khắc phục, hãy tìm một nơi không có Internet hoặc tín hiệu điện thoại yếu. Thư viện là một lựa chọn tuyệt vời vì nơi này thường yêu cầu sự yên tĩnh và hạn chế sử dụng thiết bị điện tử.
- Sử dụng các công cụ như SelfRestraint, SelfControl, hoặc Think để chặn các trang web và ứng dụng gây xao nhãng.
- Chọn những địa điểm học tập không có Internet hoặc điện thoại không thể kết nối.

Vị trí ngồi học là yếu tố then chốt để tăng cường sự tập trung. Hãy chọn một không gian yên tĩnh, tránh xa các yếu tố gây xao nhãng. Một khi đã chọn được nơi phù hợp, hãy cam kết chỉ dành thời gian ở đó cho việc học và không làm bất cứ điều gì khác.
Lên kế hoạch thời gian để hướng tới thành công

Học cách nói lời từ chối. Đôi khi, việc không thể tập trung học tập xuất phát từ việc bạn bị cuốn vào những trách nhiệm khác. Đừng ngần ngại từ chối những yêu cầu không cần thiết. Hãy giải thích rằng bạn cần dành thời gian cho việc học và không có đủ năng lượng để đáp ứng mọi yêu cầu từ người khác.

Xây dựng thời gian biểu hợp lý. Hãy đặt mục tiêu học tập trong khoảng 30-60 phút, sau đó nghỉ ngơi 5-10 phút. Việc này giúp bạn dễ dàng duy trì động lực khi biết rằng mình sẽ có thời gian nghỉ ngơi sau mỗi khoảng học tập. Não bộ cần những khoảng nghỉ ngắn để xử lý và lưu trữ thông tin hiệu quả.
- Phân bổ thời gian học cho các môn học khác nhau. Học một môn trong thời gian dài dễ gây nhàm chán. Hãy tự nhận thức bản thân: Bạn có phải người dễ chán không? Nếu có, hãy lên kế hoạch thời gian biểu một cách thông minh.
- Thời điểm nào trong ngày bạn học hiệu quả nhất? Hãy tận dụng khoảng thời gian năng lượng dồi dào để học những môn khó, và dành thời gian mệt mỏi hơn cho những môn đơn giản.
- Một số người thích dậy sớm để học trong không gian yên tĩnh, trong khi số khác lại làm việc hiệu quả hơn vào đêm khuya khi mọi người đã đi ngủ. Nếu bạn không thuộc nhóm nào, hãy tìm khung giờ phù hợp nhất trong ngày để tập trung học tập.

Tạo danh sách công việc. Viết ra những mục tiêu cần hoàn thành trong ngày. Đảm bảo rằng chúng thực tế và khả thi.
- Ví dụ, nếu bạn cần viết một bài luận 10 trang trong một tuần, hãy chia nhỏ thành viết 2 trang mỗi ngày trong 5 ngày. Cách này giúp công việc trở nên dễ quản lý hơn và không còn quá áp lực. Phương pháp này có thể áp dụng cho mọi nhiệm vụ, từ đọc sách, ôn thi đến thực hiện dự án khoa học.
Phương pháp học tập hiệu quả

Đa dạng hóa cách thức học tập. Đừng chỉ bó hẹp bản thân trong việc đọc sách giáo khoa. Hãy thử làm thẻ học, tự tạo đề kiểm tra, hoặc xem video bài giảng nếu có. Việc viết lại bài học cũng là một cách hiệu quả. Sự đa dạng trong phương pháp học sẽ giúp bạn duy trì hứng thú và tối ưu hóa thời gian học tập.
- Não bộ cần được tiếp nhận thông tin qua nhiều kênh khác nhau. Bằng cách đa dạng hóa phương pháp học, bạn sẽ giúp não lưu trữ thông tin một cách hiệu quả hơn.

Học tập chủ động. Để tăng hiệu quả học tập và duy trì sự tập trung, hãy áp dụng phương pháp đọc chủ động. Đọc to những gì bạn cần học, đồng thời ghi chép lại. Việc này giúp não bộ xử lý thông tin theo nhiều cách khác nhau, từ đó duy trì sự tập trung.
- Học nhóm cũng là một cách hiệu quả. Hãy thử dạy lại kiến thức cho người khác, như bạn bè hoặc người thân, để kiểm tra xem bạn đã thực sự hiểu bài chưa.

Ghi chép theo phong cách riêng. Học tập không phải là việc ghi nhớ máy móc. Hãy cố gắng hiểu bản chất của vấn đề và ghi chép lại theo cách riêng của bạn. Điều này giúp bạn nắm bắt kiến thức một cách sâu sắc hơn.

Áp dụng quy tắc “thêm 5”. Khi cảm thấy mệt mỏi, hãy thử thách bản thân học thêm 5 phút hoặc làm thêm 5 câu hỏi trước khi nghỉ ngơi. Sau khi hoàn thành, hãy khuyến khích bản thân tiếp tục thêm 5 phút nữa. Cách này giúp bạn duy trì động lực và tập trung lâu hơn.

Ưu tiên những nhiệm vụ khó khăn trước. Nghe có vẻ ngược đời, nhưng việc hoàn thành những nhiệm vụ khó trước sẽ giúp bạn cảm thấy nhẹ nhõm hơn với những việc còn lại. Đừng để những vấn đề khó trở thành rào cản. Hãy đánh giá nhanh xem bạn có cần hỗ trợ gì để vượt qua chúng không.
Thời gian nghỉ ngơi

Dành thời gian nghỉ ngơi. Não bộ giống như một miếng bọt biển, nếu hấp thụ quá nhiều thông tin, nó sẽ bị quá tải. Hãy đảm bảo bạn có những khoảng nghỉ ngắn để tâm trí được thư giãn và phục hồi.

Tự thưởng cho bản thân. Đôi khi, chúng ta cần những phần thưởng nhỏ để duy trì động lực. Nếu thành tích học tập không đủ để thúc đẩy bạn, hãy tạo ra những phần thưởng riêng. Đó có thể là một bữa ăn nhẹ, xem một tập phim yêu thích, mua sắm, hay thậm chí là một buổi massage thư giãn. Hãy tìm ra điều gì khiến bạn cảm thấy xứng đáng để nỗ lực.

Ăn nhẹ lành mạnh. Dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sự tỉnh táo và tập trung. Hãy chuẩn bị những món ăn nhẹ như đậu phộng, việt quất, hoặc sô-cô-la đen. Đừng quên uống đủ nước, nhưng hạn chế đồ uống chứa caffeine như cà phê hay nước tăng lực để tránh mất ngủ.
- Ưu tiên thực phẩm tốt cho não. Nghiên cứu cho thấy việt quất, rau bina, bí đỏ, bông cải xanh và sô-cô-la đen giúp tăng cường chức năng não. Tránh xa đồ ăn nhanh và đồ ngọt vì chúng không cung cấp nhiều dinh dưỡng mà chỉ khiến cơ thể mệt mỏi.

Tập thể dục để thư giãn. Tập thể dục không chỉ tốt cho cơ thể mà còn giúp cải thiện trí nhớ, tâm trạng và sự tỉnh táo. Hãy thực hiện các động tác giãn cơ nhẹ nhàng, nâng tạ nhẹ, hoặc đi bộ ngắn để giải tỏa căng thẳng sau giờ học.

Ngủ một giấc ngắn. Giấc ngủ đóng vai trò quan trọng trong việc giúp não bộ lưu trữ thông tin từ quá trình học tập. Thiếu ngủ sẽ khiến mọi nỗ lực học hành trở nên vô ích. Ngủ đủ giấc không chỉ giúp cân bằng hormone mà còn mang lại cảm giác thoải mái và sẵn sàng cho những thử thách tiếp theo.