Bí quyết đọc truyện trước giờ đi ngủ

Hãy bắt đầu sớm. Đọc truyện cho bé ngay cả khi chưa thể hiểu ngôn ngữ hay tập trung vào tranh ảnh có vẻ kỳ lạ, nhưng điều này giúp bé liên kết sự ấm áp và thư giãn với việc đọc sách, từ đó nuôi dưỡng tình yêu sách sau này.

• Ngay từ trong bụng mẹ, bé đã có thể nghe giọng bạn và liên hệ nó với bạn. Khi chào đời, bé sẽ yêu thích giọng nói của bạn và học được nhịp điệu ngôn ngữ.

Biến việc đọc truyện thành một phần trong thói quen trước giờ ngủ. Một chuỗi hoạt động đều đặn trước khi ngủ sẽ giúp bé dễ dàng chìm vào giấc ngủ và ngủ sâu hơn. Đây cũng là khoảng thời gian quý giá để bạn và bé gần gũi nhau, giúp bé thư giãn sau một ngày dài.

• Hãy thử kết hợp các hoạt động như tắm buổi tối, mặc đồ ngủ, đọc truyện và tắt đèn. Duy trì thói quen này mỗi ngày vào cùng một khung giờ.

Khám phá những tác phẩm kinh điển dành cho trẻ nhỏ. Bé chưa thể hiểu được ngôn từ phức tạp, vì vậy hãy chọn những cuốn sách đẹp mắt, hấp dẫn và dễ nghe. Âm thanh của ngôn từ cũng mang lại giá trị giáo dục cho bé. Bạn có thể chọn sách có vần điệu nhẹ nhàng và nội dung ngắn gọn, phù hợp với khả năng tập trung ngắn của bé vào buổi tối.

• Một số tác phẩm tiếng Anh nổi tiếng dành cho bé trước giờ ngủ bao gồm “Goodnight Moon” của Margaret Wise Brown, “Bear Snores On” của Karma Wilson, và “Time for Bed” của Mem Fox.

Đọc truyện với giọng nhẹ nhàng và thư thái. Bạn có thể thay đổi cao độ giọng đọc để thu hút sự chú ý của bé và giúp bé cảm nhận được nhịp điệu của ngôn ngữ. Vì đây là thời gian chuẩn bị đi ngủ, hãy tránh những câu chuyện quá kích động, vì chúng có thể khiến bé khó ngủ hơn.

Hãy để trẻ tự chọn sách. Có nhiều cách để thực hiện điều này, tùy thuộc vào tính cách và khả năng của trẻ.

• Đưa trẻ đến thư viện và để chúng chọn một vài cuốn sách tranh mang về nhà. Với trẻ mới bắt đầu, hãy chọn hai đến ba cuốn; còn những trẻ yêu thích đọc sách có thể chọn nhiều hơn. Khi đến giờ đọc, hãy để trẻ chọn từ những cuốn sách đã mang về. Bạn cũng có thể để trẻ chọn từ kho sách tại nhà.
• Nếu trẻ cần hỗ trợ, hãy giới hạn lựa chọn xuống hai đến ba cuốn và để trẻ quyết định.

Hãy chuẩn bị tinh thần đọc đi đọc lại một câu chuyện. Trẻ nhỏ học hỏi thông qua sự lặp lại, và bạn có thể sẽ phải đọc cùng một câu chuyện nhiều lần cho đến khi trẻ cảm thấy chán. Trẻ đang ghi nhớ hình ảnh, từ ngữ và luôn háo hức khám phá những điều thú vị ở trang tiếp theo.

• Sự lặp lại giúp trẻ mở rộng vốn từ vựng một cách tự nhiên.
• Những câu chuyện quen thuộc cũng là cách tuyệt vời để trẻ thư giãn và dễ dàng chìm vào giấc ngủ.

Bạn cũng có thể chọn những câu chuyện mà mình yêu thích. Đọc truyện cho trẻ là một hoạt động thú vị, nhưng có thể trở nên nhàm chán nếu bạn chọn sách không phù hợp. Một số người thích những câu chuyện có vần điệu của Tiến sĩ Seuss, trong khi số khác lại cảm thấy chúng khó đọc và không hấp dẫn. Hãy chọn những cuốn sách hoặc tác giả mà bạn yêu thích để cùng trẻ khám phá mỗi tối.

• Nếu trẻ đã đủ lớn, bạn có thể đọc hai câu chuyện ngắn mỗi đêm: một do trẻ chọn và một do bạn chọn.

Lựa chọn những cuốn sách phổ biến cho nhóm tuổi này. Trẻ ở độ tuổi mầm non và mẫu giáo thường yêu thích truyện tranh với cốt truyện đơn giản, nhân vật dễ thương và ngôn từ có vần điệu. Hãy chọn những cuốn sách không quá dài để tránh làm trẻ (hoặc bạn) mất hứng thú.

• Hầu hết truyện tranh cho trẻ em có khoảng 30 trang; ở độ tuổi này, hãy ưu tiên những cuốn sách có ít chữ trên mỗi trang.
• Một số tựa sách hay dành cho trẻ từ 2-5 tuổi bao gồm Gì vậy! Bà khóc (What! Cried Granny) của Kate Lum, Nhà ngủ buổi trưa (The Napping House) của Audrey Wood, và Sách cho lúc đi ngủ (The Going to Bed Book) của Sandra Boynton.

Thử đọc những cuốn truyện dài cùng nhau. Trước khi trẻ biết đọc, bạn có thể đọc sách cho trẻ nghe. Khi trẻ lớn hơn, hãy thử đọc xen kẽ từng đoạn hoặc đề nghị trẻ đọc cho bạn nghe. Mục tiêu là hoàn thành một chương mỗi tối.

• Nhiều trường tiểu học yêu cầu học sinh đọc sách trong một khoảng thời gian nhất định mỗi tối. Hãy kết hợp điều này vào giờ đọc truyện để vừa học vừa chơi một cách hiệu quả.

Đừng quá lo lắng về việc ai sẽ chọn sách. Đôi khi, trẻ muốn tự chọn sách, và điều đó rất tốt. Nếu trẻ không quá khắt khe, bạn có thể giới thiệu những cuốn sách yêu thích thời thơ ấu của mình hoặc đề xuất danh sách những tác phẩm thiếu nhi nổi tiếng để cùng khám phá.

• Một số tác phẩm kinh điển dành cho trẻ tiểu học bao gồm loạt truyện “Những đứa trẻ hộp ô tô” (Boxcar Children) của Gertrude Chandler Warner, The BFG của Roald Dahl, và Nhà tù Bóng ma (The Phantom Tollbooth) của Norton Juster.
• Trẻ từ 12 tuổi trở lên có thể yêu thích bộ Harry Potter của J.K. Rowling hoặc thậm chí bộ Chúa tể của những chiếc nhẫn (Lord of the Rings) của J.R.R. Tolkien.

Đừng bỏ qua những cuốn sách cũ mà trẻ yêu thích. Ngay cả khi trẻ đã đủ lớn để đọc truyện dài, đôi lúc chúng vẫn muốn quay lại với những cuốn truyện tranh quen thuộc. Hãy tôn trọng sự lựa chọn của trẻ.

• Hãy nhớ rằng, thời gian vui vẻ bên nhau khi đọc sách quan trọng hơn việc lo lắng về trình độ hay thể loại sách.

Hãy tiếp tục đọc truyện cùng nhau chừng nào trẻ còn hứng thú. Bạn không cần đặt ra giới hạn thời gian cho hoạt động này. Việc trẻ lớn vẫn thích được nghe đọc truyện trước giờ ngủ là điều hoàn toàn bình thường. Nếu gia đình có nhiều trẻ, đứa lớn nhất vẫn có thể tham gia cùng các em.

• Đến một lúc nào đó, trẻ có thể muốn tự đọc sách. Điều đó cũng không sao, vì bạn và trẻ đã có những năm tháng đẹp bên nhau trong giờ đọc truyện.

Chọn một không gian thoải mái để đọc sách. Bạn có thể ngồi trên ghế bập bênh hoặc một góc yêu thích nào đó. Cũng có thể ngồi trên giường của trẻ để giúp trẻ dễ ngủ hơn.

• Với trẻ nhỏ, hãy để chúng ngồi trên đùi và cùng quấn chăn ấm áp. Trẻ lớn hơn có thể ngồi bên cạnh và bạn quàng tay qua vai chúng. Nếu trẻ không thích, cũng không sao, chỉ cần ở bên nhau là đủ.

Hãy tập trung vào sở thích của trẻ. Dù có những câu chuyện truyền thống như Goodnight Moon (Chúc Mặt trăng ngủ ngon), bạn có thể đọc bất kỳ thể loại nào phù hợp với trẻ. Sở thích của trẻ sẽ thay đổi theo thời gian, và bạn hoàn toàn có thể lựa chọn những câu chuyện không theo khuôn mẫu.

• Ví dụ, nhiều trẻ thích sách tìm đồ vật hoặc sách về động vật. Quan trọng là bạn dành thời gian đọc sách cùng trẻ trong một không gian yên tĩnh và thư giãn.

Đọc truyện với cảm xúc và biểu cảm. Trẻ em ở mọi lứa tuổi đều thích nghe giọng đọc truyền cảm. Khi bạn đọc với sự nhiệt tình, trẻ sẽ hào hứng và tập trung hơn vào câu chuyện.

• Hãy tạo giọng nói riêng cho từng nhân vật và đừng ngại thể hiện sự vui nhộn.
• Bạn có thể khuyến khích trẻ đoán trước diễn biến bằng cách thêm ngắt nghỉ hoặc nhấn mạnh vào những chi tiết quan trọng. Ví dụ, thay vì nói, “Ngoài cửa sổ, cô thấy một chú gấu to đùng”, hãy nói, “Ngoài cửa sổ, cô thấy một CHÚ GẤU… to… đùng!”

Áp dụng các chiến lược giáo dục sớm. Dù trẻ chưa biết đọc, bạn vẫn có thể giúp chúng phát triển kỹ năng cần thiết để chuẩn bị cho việc học đọc. Hãy thử:

• Chỉ vào từng từ khi đọc để giúp trẻ hiểu mối liên hệ giữa chữ viết và lời nói.
• Khuyến khích trẻ đoán trước diễn biến tiếp theo để phát triển khả năng suy luận và giải mã câu chuyện.
• Đọc một vài từ rồi yêu cầu trẻ đọc theo, hoặc tìm cách đọc những từ mới.

Đặt câu hỏi để tương tác với trẻ. Bạn không cần đọc liền mạch cả câu chuyện; hãy dừng lại để thảo luận, đặt câu hỏi hoặc để trẻ khám phá hình ảnh. Giờ đọc truyện nên là khoảng thời gian nhẹ nhàng và thú vị.

Hãy đọc với sự nhiệt tình. Sau một ngày dài, bạn có thể cảm thấy mệt mỏi khi đọc truyện Goodnight Moon (Chúc Mặt trăng ngủ ngon), nhưng trẻ sẽ nhận ra ngay sự hào hứng hay thờ ơ của bạn.

• Hãy nhớ rằng đây là khoảng thời gian trẻ mong chờ nhất trong ngày. Vì vậy, hãy toàn tâm toàn ý và tận hưởng những phút giây này.

Chọn sách có độ khó cao hơn một chút so với khả năng đọc hiểu của trẻ. Giờ đọc truyện trước khi ngủ là cơ hội để trẻ học hỏi nhiều điều. Bạn có thể giúp trẻ mở rộng vốn từ vựng bằng cách chọn những cuốn sách hơi khó hơn một chút, giúp trẻ tiếp xúc với từ mới và cấu trúc câu phức tạp hơn. Nếu trẻ 4 tuổi, hãy chọn sách dành cho trẻ 5-6 tuổi. Độ tuổi khuyến nghị thường được in ở mặt sau bìa sách.

• Nếu gặp từ khó, hãy giải thích ngắn gọn trong lúc đọc. Ví dụ: “Công chúa đã ghi nhớ mã bí mật. ‘Ghi nhớ’ có nghĩa là cô ấy đã học thuộc nó để nhớ lại sau này.”
• Tránh chọn sách quá khó. Nếu trẻ mất hứng thú, hãy chọn một cuốn sách khác phù hợp hơn.