Thuần hóa một chú mèo hoang đòi hỏi sự đầu tư về thời gian, kiến thức, lòng kiên nhẫn và sự cẩn trọng tối đa. Mèo hoang vốn là mèo nhà đã được thuần hóa nhưng buộc phải trở về cuộc sống hoang dã và xa lánh con người. Nếu chú mèo đó có vẻ khỏe mạnh và bạn muốn thuần hóa nó, hãy lưu ý rằng mèo có thể sợ hãi và cắn bạn. Tuy nhiên, nếu bạn tìm thấy hoặc được giao chăm sóc một chú mèo đi lạc đang sợ hãi nhưng vẫn có thể chịu được việc tiếp cận con người mà không cào hay cắn, bạn có thể bắt đầu quá trình thuần hóa. Có thể bạn sẽ không hoàn toàn biến nó trở lại thành mèo nhà, nhưng nó có thể trở thành một chú mèo nuôi thả ngoan ngoãn. Đôi khi, tất cả những gì bạn cần chỉ là sự kiên nhẫn cao độ để biến một chú mèo đang sợ hãi thành một người bạn đáng yêu. Mục tiêu đầu tiên là giúp mèo cảm thấy thoải mái khi ở bên bạn. Sau đó, hãy đưa mèo đi khám sức khỏe để đảm bảo nó không mắc bệnh tật gì.
Các bước thực hiệnQuan sát tính cách của mèo

Hiểu rõ tính cách của mèo. Hãy dành vài ngày để quan sát mèo. Bằng cách này, bạn có thể xác định được bản tính của chúng, đặc biệt là khi tiếp xúc với con người. Mèo có e dè hoặc sợ hãi con người không? Mèo có hung dữ không?
- Nếu bạn nhận thấy chú mèo đó có vẻ nguy hiểm, đừng cố gắng tiếp cận nó. Thay vào đó, hãy liên hệ với đội kiểm soát động vật hoặc một tổ chức nhân đạo để họ có thể xử lý và tiếp cận mèo hoang một cách chuyên nghiệp.

Quan sát ngôn ngữ cơ thể của mèo. Mèo thể hiện cảm xúc rõ ràng qua ngôn ngữ cơ thể. Ví dụ:
- Một chú mèo giận dữ hoặc khó chịu thường cụp tai, đồng tử mắt giãn to, vẫy đuôi qua lại, cong lưng và lông dựng đứng. Chúng cũng có thể gầm gừ, đây là dấu hiệu cho thấy bạn nên lùi lại.
- Nếu mèo không bỏ chạy, chúng có thể nằm rạp xuống đất hoặc cụp đuôi vào giữa hai chân sau khi cảm thấy sợ hãi. Hãy thận trọng khi tiếp cận những chú mèo như vậy.
- Ngược lại, một chú mèo bình tĩnh sẽ dựng tai về phía trước để lắng nghe, đuôi hướng lên trời, lông mượt mà. Chúng cũng có thể vươn người, nằm xuống hoặc lăn qua lăn lại.

Theo dõi sức khỏe tổng quát của mèo. Dù không thể tiếp cận gần, bạn vẫn có thể quan sát tình trạng sức khỏe của mèo từ xa. Kiểm tra xem mèo có gầy gò hoặc hốc hác không, dấu hiệu của việc thiếu ăn. Quan sát bộ lông để đánh giá sức khỏe: lông xơ xác, rụng nhiều hoặc có vùng trụi lông có thể cho thấy mèo đang ốm. Để ý các vấn đề khác như đi khập khiễng, vết thương hoặc sưng tấy.

Tránh xa những chú mèo nghi ngờ mắc bệnh dại. Mèo hoang thường không được tiêm phòng và có nguy cơ nhiễm vi-rút dại. Dù hiếm gặp, bệnh dại ở mèo thường xuất hiện ở những cá thể nuôi thả và chưa được tiêm phòng. Triệu chứng có thể đa dạng và mất hàng tháng để bộc lộ.
- Dấu hiệu điển hình bao gồm: ốm yếu (đờ đẫn, bỏ ăn, yếu ớt) hoặc thay đổi hành vi (hung dữ, tăng động, mất định hướng, liệt, co giật).
- Nếu gặp mèo có các triệu chứng trên, hãy liên hệ đội kiểm soát động vật và tránh tiếp cận.
Để mèo tự làm quen với sự hiện diện của bạn

Giúp mèo làm quen với giọng nói của bạn. Nếu mèo có vẻ dễ thuần hóa, hãy bắt đầu bằng cách giúp chúng làm quen với sự hiện diện và giọng nói của bạn. Ngồi gần và trò chuyện với mèo bằng giọng nhẹ nhàng, dễ chịu để tạo sự tin tưởng.

Cho mèo ăn đồ khô hoặc ướt. Trong lúc trò chuyện, hãy đặt một ít thức ăn xuống cho mèo. Lặp lại việc này trong ba ngày và tránh tiếp cận mèo quá nhanh.
- Sau ba ngày, quan sát các dấu hiệu tích cực như tai dựng thẳng, đuôi hướng lên, lưng cong nhẹ, lông mượt mà, hoặc tiếng rên gừ gừ. Đây là những biểu hiện cho thấy mèo đã cảm thấy thoải mái với sự hiện diện của bạn.

Tiếp cận mèo bằng thức ăn. Sử dụng một thìa đầy thức ăn ướt hoặc cá ngừ đóng hộp, đưa về phía mèo và gọi tên hoặc “mèo con!”. Nếu mèo rít lên, điều này cho thấy chúng vẫn còn sợ hãi và cần thêm thời gian để làm quen. Hãy kiên nhẫn giúp mèo cảm thấy an toàn khi ăn uống gần bạn.

Chú ý các dấu hiệu hung dữ. Nếu mèo gầm gừ, gào lên hoặc thể hiện bất kỳ dấu hiệu hung dữ nào, hãy cho chúng thêm thời gian để thích nghi. Trong trường hợp cần thiết, hãy liên hệ đội kiểm soát động vật để được hỗ trợ.

Sử dụng sản phẩm pheromone dành cho mèo. Để giúp mèo bình tĩnh hơn, bạn có thể dùng các sản phẩm pheromone mô phỏng mùi hương tự nhiên của mèo. Xịt sản phẩm này xung quanh khu vực mèo đang ở, nhưng lưu ý âm thanh xịt có thể khiến mèo giật mình.
- Ngoài ra, bạn có thể dùng pheromone dạng lỏng bôi lên các khu vực cụ thể hoặc sử dụng sản phẩm dạng khuếch tán trong không gian kín.

Vuốt ve mèo bằng thìa. Tìm một chiếc thìa gỗ dài hoặc spatula, bọc vải mềm hoặc vải lông xung quanh. Nhẹ nhàng đưa thìa lại gần để chạm vào mèo mà không làm chúng hoảng sợ. Khi mèo đang ăn, từ từ vuốt ve bằng thìa. Bạn có thể cần thử nhiều lần trong vài ngày để mèo quen dần.
- Nếu mèo bỏ chạy, đừng đuổi theo. Hãy thử lại vào lần sau.
Tiếp xúc gần gũi với mèo

Mặc quần áo dài để bảo vệ cơ thể. Trước khi đưa mèo đi khám sức khỏe, hãy mặc quần áo dài tay, đeo găng tay dày và mặc quần dài để giảm thiểu nguy cơ bị cào hoặc cắn. Điều này giúp bạn an toàn hơn khi tiếp xúc với mèo.

Dùng tay vuốt ve mèo. Sau khi mèo đã quen với việc được vuốt ve bằng thìa, hãy thử luồn tay dưới thìa để vuốt ve vai và đầu mèo.
- Tránh chạm vào vùng bụng vì mèo có thể cảm thấy bị đe dọa. Chỉ vuốt ve bụng khi mèo hoàn toàn tin tưởng bạn.

Thử bế mèo lên. Sử dụng khăn tắm hoặc chăn để bế mèo sau khi đã vuốt ve chúng vài lần. Chọn thời điểm mèo thư giãn và thoải mái.
- Quá trình này có thể mất nhiều thời gian tùy thuộc vào tính cách của mèo. Một số mèo có thể không bao giờ đủ thuần để bế lên.
- Nếu mèo giãy giụa, hãy thả chúng ra ngay để tránh bị cắn hoặc cào. Việc này cũng giúp duy trì sự tin tưởng mà bạn đã xây dựng.
Đưa mèo đến phòng khám thú y

Giúp mèo làm quen với lồng vận chuyển. Để đưa mèo đến phòng khám thú y, bạn cần cho mèo thời gian làm quen với lồng vận chuyển.
- Mở cửa lồng trong nhà để mèo tự do khám phá.
- Đặt thức ăn trước cửa lồng để thu hút sự chú ý của mèo.
- Di chuyển đồ ăn vào trong lồng để khuyến khích mèo bước vào.

Đưa mèo đến phòng khám thú y. Khi đã có thể tiếp xúc với mèo, hãy đưa chúng đến phòng khám thú y càng sớm càng tốt. Tại đây, mèo sẽ được kiểm tra sức khỏe, tiêm phòng và điều trị cần thiết.
- Mèo cần được tiêm phòng các bệnh như bệnh bạch cầu. Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ thú y về các loại vắc-xin phù hợp.

Tham khảo bác sĩ về phương pháp diệt rận và tẩy giun. Vì mèo có thể đã sống hoang dã lâu ngày, chúng cần được điều trị chấy rận và ký sinh trùng. Bác sĩ thú y có thể áp dụng phương pháp điều trị tại chỗ hoặc hướng dẫn bạn cách thực hiện tại nhà.

Đưa mèo đi triệt sản. Một trong những cách tốt nhất để giúp đỡ mèo là triệt sản, ngăn ngừa tình trạng mèo con bị bỏ rơi. Phòng khám thú y sẽ cắt một phần nhỏ ở tai mèo, một quy trình không đau đớn vì được thực hiện khi mèo đã gây mê. Đây cũng là dấu hiệu nhận biết mèo đã được triệt sản.
Giúp mèo con đi hoang làm quen với con người

Thuần hóa mèo con khi chúng được 4 đến 8 tuần tuổi. Giai đoạn này là thời điểm lý tưởng vì mèo con bắt đầu cai sữa và trở nên độc lập hơn với mèo mẹ. Khi mèo con đã quen với con người, chúng sẽ dễ dàng thích nghi với việc được nhận nuôi.

Tạo một nơi trú ẩn an toàn cho mèo con. Khi không huấn luyện, hãy cho mèo con một không gian nhỏ và yên tĩnh như phòng tắm hoặc phòng không sử dụng để chúng thư giãn.
- Sử dụng đèn ngủ để đảm bảo không gian không quá tối.

Chọn địa điểm phù hợp để huấn luyện. Việc luyện tập mèo con làm quen với con người sẽ hiệu quả hơn ở những nơi có nhiều hoạt động, như sân nhà hoặc khu vực có người qua lại. Nếu không, bạn có thể thực hiện trong nhà với không gian tương tự.

Cúi xuống ngang tầm với mèo con. Đừng đứng quá cao khi tiếp cận mèo con. Hãy ngồi xuống sàn để tạo sự gần gũi và thân thiện.

Dùng thức ăn ướt để thu hút mèo con. Nếu mèo con khỏe mạnh, hãy dùng thức ăn ướt để giúp chúng làm quen với bạn. Ngồi gần khi mèo ăn và đặt đĩa thức ăn lên đùi để tăng sự gần gũi.
- Khi rời đi, hãy mang theo thức ăn để mèo liên kết bạn với nguồn thức ăn.

Cho mèo liếm thức ăn từ tay bạn. Khi mèo đã quen với sự hiện diện của bạn trong giờ ăn, hãy thử cho chúng ăn một ít thức ăn từ tay. Bạn có thể dùng thức ăn ướt cho mèo hoặc đồ ăn dành cho em bé (chọn vị thịt bò hoặc thịt gà).
- Mèo con có thể ngoạm thức ăn thay vì liếm, đây là hành vi tự nhiên. Chúng cũng có thể cắn nhẹ vào ngón tay bạn khi ăn.

Bắt đầu vuốt ve mèo con. Khi mèo con đang đói và tập trung vào thức ăn, hãy nhẹ nhàng vuốt ve đầu và vai của chúng.
- Nếu mèo bỏ chạy, hãy tiếp tục cho chúng ăn từ tay lâu hơn trước khi thử lại.

Chuyển sang giai đoạn vuốt ve mà không cần thức ăn. Khi mèo đã quen với việc được vuốt ve, hãy loại bỏ thức ăn khỏi quá trình này. Điều này giúp đảm bảo mèo vẫn thích được vuốt ve ngay cả khi không được cho ăn. Hãy thử vuốt ve mèo sau khi chúng đã no bụng.

Giúp mèo làm quen với những người khác. Nếu bạn đang thuần hóa mèo để người khác nhận nuôi, hãy đảm bảo mèo quen với nhiều người ngoài bạn.
- Cho phép từng người một tiếp cận mèo con, bắt đầu bằng việc cho ăn từ đĩa rồi chuyển sang cho ăn bằng tay. Mèo sẽ dần quen với giọng nói, mùi hương và cử chỉ của họ.
Lời khuyên hữu ích- Tránh chạm vào bụng, đuôi và bàn chân của mèo cho đến khi chúng tin tưởng bạn hoàn toàn. Những khu vực này rất nhạy cảm và có thể khiến mèo phản ứng bằng cách cào hoặc cắn.
- Hãy tiến hành từ từ. Quá trình này có thể cần nhiều thời gian hơn nếu bạn muốn giúp mèo thoát khỏi 'vùng an toàn' của chúng.
Lưu ý quan trọng- Nếu mèo có biểu hiện hung dữ, hãy tạm lùi lại và cho chúng không gian.
- Chỉ những người được đào tạo chuyên nghiệp mới nên tiếp cận mèo hoang.
- Nếu bị mèo cắn (dù là mèo nhà hay mèo hoang), hãy đến gặp bác sĩ ngay để xử lý vết thương. Chăm sóc kỹ lưỡng vết cào để tránh nhiễm trùng.