Bích Chi - Biểu tượng của chất lượng và sự tinh tế

Bích Chi hiện là nhà sản xuất bột lớn nhất tại Đồng Tháp, với công suất lên đến 1200 tấn bột và 3000 tấn ngũ cốc mỗi năm. Nằm tại vùng nguyên liệu phong phú, công ty cung cấp nhiều dòng sản phẩm đa dạng như: phở ăn liền, cháo ăn liền, hủ tiếu, phở, bún khô, bánh phồng tôm, bánh tráng, ngũ cốc,...

Dưới những con số đơn giản về lịch sử ra đời: 'Nhà máy Bích Chi được thành lập năm 1966 tại Đồng Tháp' là cả một câu chuyện dài đầy thăng trầm, gắn liền với cuộc đời của người sáng lập – ông Trần Khiêm Khánh (Tư Khánh), hiện sinh sống tại thị xã Sa Đéc, tỉnh Đồng Tháp.

Bột gạo lứt Bích Chi, với hình ảnh biểu tượng mẹ bồng con, đã từng là sản phẩm thân thuộc với các bà nội trợ và gia đình có con nhỏ từ miền Trung, miền Tây đến Nam Trung Bộ trong những năm 60, 70.

Tình yêu thương mà các bậc cha mẹ dành cho con cái cũng chính là tình cảm mà ông Trần Khiêm Khánh (Tư Khánh) dành cho cô con gái nhỏ của mình. Câu chuyện này đã trở thành nguồn cảm hứng, góp phần hình thành một thương hiệu gắn bó lâu dài với các bậc phụ huynh. Ông Trần Khiêm Khánh, trước khi trở thành người sáng lập thương hiệu, là một người hoạt động cách mạng, từng bị bắt, chịu cảnh tù đày và sức khỏe suy yếu sau nhiều năm giam cầm khắc nghiệt.

Vào năm 1966, tại Sa Đéc, khi vợ ông sinh cô con gái thứ hai, gia đình ông đối mặt với hoàn cảnh khó khăn, không đủ tiền mua sữa cho con. Nhớ lại lời khuyên của bác sĩ Nguyễn Văn Hưởng trong những năm kháng chiến về lợi ích của việc ăn gạo lứt để tăng cường sức khỏe, ông Khánh tìm đọc thêm tài liệu về công dụng của gạo lứt và quyết định nấu cháo gạo lứt, dùng nước cháo để nuôi con.

Sau hơn một tuần, thấy con khỏe mạnh, không bị tiêu chảy hay dị ứng, ông cảm thấy yên tâm về loại thực phẩm mới. Tuy nhiên, nhận thấy việc nấu cháo gạo lứt khá bất tiện cho trẻ nhỏ do gạo lứt cứng, ông nghĩ đến việc xay gạo thành bột để dễ sử dụng hơn. Ông nghiên cứu và chế tạo một chiếc máy xay bột nhỏ. Số bột xay ra không dùng hết, ông gửi tặng cho bạn bè có con nhỏ, không ngờ được mọi người đánh giá cao, họ giới thiệu cho người khác và yêu cầu ông làm thêm, số lượng đã lên tới vài trăm ký mỗi tháng chỉ trong một cộng đồng nhỏ.

Được mọi người khen ngợi và ủng hộ, ông Tư Khánh vui mừng không chỉ vì có thêm thu nhập cho gia đình mà còn vì thấy các trẻ em ăn bột của ông khỏe mạnh, không còn tình trạng suy dinh dưỡng. Vì vậy, khi bạn bè đề nghị mở rộng sản xuất để phục vụ nhiều người hơn, ông và vợ - bà Đinh Ngọc Điệp chỉ mất một đêm để quyết định mở nhà máy. Cái tên nhà máy được đặt theo tên cô con gái thứ hai của họ, Trần Thị Bích Chi, người đầu tiên thử nghiệm những sản phẩm bột của ông.

Sau khi thành lập công ty, ông Tư Khánh tiếp tục nghiên cứu và cho ra đời sản phẩm bột gạo lứt đậu xanh, rồi đến bột năm loại đậu, gồm đậu xanh, đậu trắng, đậu đỏ, đậu đen và đậu nành, được thị trường ưa chuộng. Lý do sản phẩm bột Bích Chi được nhiều người tin dùng là vì giá thành hợp lý, rẻ hơn so với sữa bột nhập khẩu mà vẫn có giá trị dinh dưỡng cao. Không những thế, bột Bích Chi có thể pha đường cho trẻ uống, hoặc nấu chung với thịt bằm, rau củ băm nhỏ để tạo ra món ăn dặm vừa ngon vừa bổ dưỡng. Không chỉ trẻ em, mà ngay cả người lớn tuổi cũng rất yêu thích và sử dụng các sản phẩm bột này.

Lúc đầu, bột Bích Chi được tiêu thụ chủ yếu qua hình thức truyền miệng trong cộng đồng, nhưng để mở rộng ra các khu vực khác, đặc biệt là Sài Gòn, ông Khánh nhận ra rằng phương thức này không đủ hiệu quả. Vì vậy, ông quyết định chọn ông Đỗ Như Công làm đại lý độc quyền. Ông Công, với bằng thương mại do Pháp cấp và là bạn thân của anh trai ông Khánh, Trần Khiêm Ninh, đã đóng vai trò quan trọng trong việc giúp bột Bích Chi chinh phục thị trường miền Nam, đặc biệt là Sài Gòn.

Lúc bấy giờ, phong trào cải lương tân cổ giao duyên rất thịnh hành ở miền Nam. Ông Công đã mời hai ca sĩ nổi tiếng Ngọc Giàu và Thành Được thể hiện một bài vọng cổ do soạn giả Viễn Châu viết. Phần nhạc tân thời do nhạc sĩ Nguyễn Hữu Thiết, bạn của gia đình ông Công, sáng tác và trình bày. Những bản nhạc này được phát ở các sạp hàng, đặc biệt là tại các khu chợ lớn như chợ Bến Thành, An Đông, Bình Tây… Khách qua lại có thể nghe nhạc và được mời dùng thử các sản phẩm Bích Chi miễn phí.

Ông Công còn cho sản xuất một đoạn phim ngắn quảng cáo, được chiếu tại các rạp chiếu phim. Trong phim, diễn viên trẻ Phương Hoài Tâm vào vai người vợ nông dân, chồng đi làm xa, còn bà ngoại ở nhà cho cháu ăn bột Bích Chi. Đứa trẻ trong phim, tên Lưu Minh Thiện, không phải là diễn viên mà là con của một khách hàng đã sử dụng bột Bích Chi từ nhỏ. Ông Công chủ trương không sử dụng diễn viên đóng thế, mà chỉ mời những khách hàng thực tế, những người đã tin dùng bột Bích Chi lâu dài. Hình ảnh bà Đinh Ngọc Điệp bế cô con gái Bích Chi được chọn làm biểu tượng của thương hiệu, với dòng chữ: 'Hình ảnh cháu Trần Thị Bích Chi, người đầu tiên được nuôi thử nghiệm bằng bột gạo lứt thay sữa mẹ'. Chương trình quảng cáo sau đó cũng khuyến khích khách hàng chia sẻ tên và hình ảnh thực tế để giới thiệu sản phẩm.

Nhờ chiến dịch quảng cáo hiệu quả, từ năm 1970 đến 1975, nhà máy Bích Chi đã sản xuất hàng trăm tấn bột mỗi năm. Ngoài sản phẩm bột cho trẻ em, Bích Chi bắt đầu phát triển nhiều loại bột gia dụng khác như bột gạo ngang (giữ nguyên chất xơ) dùng để làm bánh giòn như bánh xèo, bánh khọt; bột nửa lọc (đã lấy bớt chất xơ) dùng để làm bánh hấp, bánh luộc như bánh canh, bánh lọ... Một loại đặc biệt chỉ có tinh bột và không chất xơ để làm bánh bò cũng ra đời.

Cùng với những biến chuyển lịch sử, ông Tư Khánh đã tự nguyện hiến tặng nhà máy và thương hiệu bột Bích Chi cho Nhà nước. Vào năm 1976, nhà máy Bích Chi thuộc Công ty Sữa Cà phê miền Nam (tiền thân của Công ty Vinamilk hiện nay), sau đó được chuyển về tỉnh Đồng Tháp. Đến năm 2001, Công ty bột Bích Chi chính thức cổ phần hóa và đổi tên thành Công ty Cổ phần Thực phẩm Bích Chi.

Với sự phát triển không ngừng và mở rộng đa dạng sản phẩm, đến nay, công ty đã xây dựng được bốn nhóm sản phẩm chính: bột dinh dưỡng Bích Chi và bột chiên; bánh phồng tôm Bích Chi; các sản phẩm chế biến từ bột gạo như hủ tiếu, phở, bún khô và bánh tráng Bích Chi; cùng với các sản phẩm ăn liền tiện lợi. Bên cạnh việc tiêu thụ trong nước, các sản phẩm Bích Chi còn xuất khẩu sang nhiều thị trường quốc tế, bao gồm các nước châu Á, Úc, Mỹ, Canada, EU và một số quốc gia Ả Rập.

Với đội ngũ hơn 550 công nhân, Công ty Thực phẩm Bích Chi mỗi năm sản xuất hơn 3.000 tấn bột dinh dưỡng, trong đó có hơn 200 tấn bột gạo lứt phục vụ cho mọi đối tượng người tiêu dùng. Doanh thu hàng năm của công ty đạt gần 300 tỷ đồng, trong đó xuất khẩu đóng góp một phần quan trọng với 7 triệu USD.

Khám phá những mẹo hay và thông tin thú vị tại Tripi.