Bình bát là quả gì? Những lợi ích tuyệt vời của trái bình bát đối với sức khỏe
01/05/2025
Nội dung bài viết
Bình bát, loại quả đặc sản miền Nam, có thể vẫn còn khá lạ lẫm đối với nhiều người. Hãy cùng khám phá về trái bình bát và những tác dụng tuyệt vời mà nó mang lại cho sức khỏe nhé!
Bình bát không chỉ nổi bật với vị ngon đặc trưng mà còn sở hữu nhiều công dụng sức khỏe ít ai ngờ đến. Cùng Tripi khám phá về trái bình bát và những lợi ích tuyệt vời của nó cho cơ thể nhé!
Bình bát là quả gì?
Bình bát, với tên khoa học là Annona reticulata L, là một loài thực vật phổ biến ở Nam Bộ. Bình bát có hai loại chính: Bình bát dây và bình bát thân gỗ.
Bình bát dây
Quả bình bát dâyBình bát dây, còn được gọi là mảnh bát, bát bát, hay dây miểng bát, là một loài thực vật dây leo thân thảo. Trước đây, chúng mọc hoang trên các đồi ở châu Á, nhưng hiện nay đã được trồng rộng rãi khắp thế giới.
Dây bình bát có đặc điểm mảnh mai và nhẵn, dài từ 5 đến 8m. Lá của nó có hình trái tim, cuống dài, mép lá răng cưa, mọc so le. Tại các nách lá, những bông hoa đơn lẻ hoặc mọc thành chùm nhỏ sẽ xuất hiện.
Quả bình bát dây có hình bầu dục, kích thước nhỏ hơn so với bình bát thân gỗ. Khi chưa chín, quả có màu xanh, và khi chín, chuyển sang màu đỏ hồng rất bắt mắt. Thịt quả dày, chứa nhiều hạt, với vị ngọt thanh và hương thơm nhẹ nhàng.
Bình bát thân gỗ
Bình bát thân gỗ, hay còn gọi là Na xiêm, là cây thân gỗ thuộc họ Na, cao từ 2 đến 10m, có tán rộng và nhiều nhánh nhỏ. Lá của loại cây này nhọn ở đầu, gốc lá bo tròn, mặt dưới phủ lông mịn, mặt trên lá nhẵn bóng.Bình bát thân gỗ có nguồn gốc từ châu Mỹ và các đảo lân cận, hiện nay xuất hiện ở nhiều nơi như Ấn Độ, châu Phi, châu Úc... Tại Việt Nam, loài cây này mọc hoang và được trồng ở các tỉnh ven biển từ Bắc vào Nam.
Loại cây này đã được biết đến và trồng rộng rãi ở nhiều nơi trên thế giới, từ châu Mỹ đến các đảo vùng nhiệt đới. Ở Việt Nam, chúng mọc hoang ở các tỉnh ven biển, từ Bắc vào Nam.
Hoa bình bát nhỏ nhắn, màu vàng, mọc xen kẽ giữa các lá. Khoảng thời gian từ tháng 7 đến tháng 8 là lúc hoa phát triển thành quả bình bát, có hình dáng giống như trái tim.
Bình bát thân gỗ có vỏ dày hơn so với bình bát dây, khi quả non có màu xanh và chuyển sang màu vàng khi chín. Thịt quả có màu trắng hoặc trắng ngà, vị chua ngọt và mang một hương thơm đặc trưng.
Thành phần hóa học
Thành phần hóa học có trong bình bát.Hạt và quả bình bát chứa các thành phần hóa học chủ yếu như:
- Ba hợp chất dẫn xuất từ benzen (sinapaldehyde glucoside, eleutheroside B, axit vanilic).
- Hai hợp chất sterol (β-sitosterol và β-sitosterol-3-O-β-Dglucopyranoside).
- Hai hợp chất acetogenin (uvarigrandin A, cis-reticulatacin-10-one).
- Một hợp chất amin béo (N-(Triacontanol)tryptamine).
- Hai hợp chất triterpenoid (axit rotundic và pedunculosus).
Trong lá bình bát chứa:
- Một hợp chất triterpenoid mới (annonaretin A).
- Hai hợp chất flavonoid ((2S)-di-O-methylquiritigenin, rutin).
- Hai hợp chất sterol (β-sitosterol, 6β-hydroxystigmast-4-en-3-one).
- Ba hợp chất triterpenoid (taraxasterol, taraxerol, uvaol).
- Bốn hợp chất diterpenoid (axit kaurenoic, axit 17-acetoxy-16β-hydroxy-entkauran-19-oic, axit 16α-hydro-ent-kauran-17,19-dioic, axit 16αhydro-19-al-ent-kauran-17-oic).
Vỏ thân và rễ chứa:
- Roliniastatin – 2, Reticulacinon, các Diterpen, Anonain, Oxoushinsunin, Michelalbin, Reticulin, Assimilobin, Hydroxynomuciferin, Methoxyannomontin.
Những bộ phận sử dụng làm dược liệu
Đối với bình bát dây
Bình bát dây ra hoa quanh năm.Loại cây này ra hoa kết quả suốt năm, vì vậy bạn có thể thu hoạch bất cứ khi nào. Tất cả các bộ phận của bình bát dây, dù là khô hay tươi, đều có thể dùng làm dược liệu.
Về bình bát thân gỗ
Quả bình bát thân gỗ thu hoạch vào khoảng tháng 7 - tháng 8.Tất cả các bộ phận từ rễ, thân, lá cho đến quả và hạt của bình bát đều có thể sử dụng làm dược liệu.
Rễ và thân được thu hái khi cây đã trưởng thành. Lá có thể thu hái quanh năm. Quả bình bát được thu hoạch vào tháng 7 - tháng 8, còn hạt thì thu vào lúc quả chín.
Sau khi thu hoạch, các dược liệu này cần được rửa sạch, có thể sử dụng tươi hoặc phơi khô. Để bảo quản tốt, chúng cần được giữ ở nơi khô ráo, thoáng mát.
Công dụng của bình bát
Hỗ trợ kiểm soát bệnh tăng huyết áp
Bình bát dây hỗ trợ việc kiểm soát huyết áp hiệu quả.Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, chiết xuất từ quả bình bát dây có khả năng ngăn ngừa sự nhiễm độc gan ở những người cao huyết áp, đặc biệt là những người đang điều trị bằng thuốc ức chế men chuyển.
Giảm thiểu cảm giác mệt mỏi
Bình bát dây giúp giảm cảm giác mệt mỏi, giúp cơ thể trở nên tươi mới và tràn đầy năng lượng.Các nghiên cứu chỉ ra rằng, thiếu sắt là một trong những nguyên nhân chính gây ra mệt mỏi. Trái bình bát dây chính là một nguồn cung cấp sắt tuyệt vời, giúp cải thiện sức khỏe, nâng cao khả năng tập trung và giảm thiểu tình trạng suy nhược cơ thể.
Giúp bảo vệ hệ thần kinh
Bình bát dây có tác dụng bảo vệ và hỗ trợ hệ thần kinh, giúp giảm căng thẳng và nâng cao sự tập trung tinh thần.Trái bình bát dây chứa một lượng lớn vitamin B2, B6 cùng chất chống oxy hóa, giúp não bộ hoạt động hiệu quả hơn. Điều này không chỉ giúp hệ thần kinh trở nên khỏe mạnh mà còn góp phần ngăn ngừa các bệnh lý như động kinh, tê thấp, đa xơ cứng, Alzheimer, và nhiều căn bệnh khác.
Duy trì sự cân bằng trao đổi chất
Bình bát dây giúp duy trì và cân bằng quá trình trao đổi chất trong cơ thể.Trong quả bình bát dây có hàm lượng thiamine dồi dào, một chất rất quan trọng để cung cấp năng lượng cho cơ thể. Bên cạnh đó, thiamine còn giúp sản xuất tế bào hồng cầu và duy trì các chức năng chuyển hóa bình thường, giúp cơ thể khỏe mạnh.
Hỗ trợ sức khỏe hệ tiêu hóa
Bình bát dây có tác dụng rất tích cực đối với hệ tiêu hóa, giúp hệ tiêu hóa hoạt động mạnh mẽ và hiệu quả hơn.Chất xơ có trong quả bình bát dây đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện sức khỏe tiêu hóa, tăng cường khả năng hấp thu dinh dưỡng và thúc đẩy nhu động ruột. Điều này giúp ngăn ngừa các vấn đề như trĩ, táo bón và viêm loét dạ dày.
Hỗ trợ phòng ngừa sỏi thận
Bình bát dây giúp ngăn ngừa sự hình thành sỏi thận, bảo vệ sức khỏe thận hiệu quả.Nhiều nghiên cứu khoa học đã chỉ ra rằng, trái bình bát dây cung cấp lượng canxi cần thiết cho cơ thể, giúp giảm nguy cơ mắc bệnh sỏi thận – một căn bệnh xuất hiện do sự lắng đọng khoáng chất trong đường tiết niệu.
Lợi ích đối với bệnh tiểu đường
Bình bát dây là một lựa chọn tuyệt vời cho người mắc bệnh tiểu đường, giúp ổn định và điều chỉnh mức đường huyết.Các nghiên cứu đã chứng minh rằng trái bình bát dây có tác dụng hiệu quả trong việc giảm đường huyết, hỗ trợ kiểm soát bệnh tiểu đường nếu sử dụng thường xuyên.
Lợi ích cho tim mạch, hệ tiêu hóa và xương
Bình bát thân gỗ mang lại nhiều lợi ích cho hệ tim mạch, hệ tiêu hóa và xương khớp.Các axit béo và chất xơ trong trái bình bát thân gỗ giúp giảm mức cholesterol xấu LDL, cải thiện sức khỏe tim mạch, ngăn ngừa các bệnh lý về tim mạch.
Ngoài ra, lượng chất xơ phong phú trong trái bình bát hỗ trợ cân bằng hệ vi sinh đường ruột, cải thiện tiêu hóa và ngăn ngừa các vấn đề như đầy hơi, táo bón, tiêu chảy.
Trái bình bát thân gỗ còn chứa phốt pho và canxi, hai thành phần thiết yếu giúp xương chắc khỏe và phòng ngừa các vấn đề về xương khớp.
Cung cấp dinh dưỡng quan trọng
Bình bát thân gỗ cung cấp một nguồn dinh dưỡng phong phú cho cơ thể.Loại quả này không chỉ chứa nhiều chất xơ mà còn cung cấp các axit béo quan trọng như betulinic, axit caprylic, oleic, lauric, linoleic, palmitic, cùng một lượng nhỏ protein.
Các tác dụng khác
Bình bát thân gỗ không chỉ hỗ trợ sức khỏe tim mạch, tiêu hóa và xương, mà còn có khả năng làm dịu viêm lợi, chữa trị vết ghẻ lở, và thậm chí được dùng làm dầu gội.Ngoài những lợi ích cho tim mạch, hệ tiêu hóa và xương, trái bình bát thân gỗ còn mang lại những công dụng tuyệt vời khác, bao gồm:
- Vỏ rễ của cây bình bát thân gỗ có tác dụng giảm đau bụng, đau răng và viêm lợi.
- Nước hạt bình bát có thể dùng làm dầu gội đầu, nước ngâm quần áo giúp diệt chấy rận. Hạt bình bát đốt thành tro trộn với dầu dừa có công dụng hỗ trợ chữa vết ghẻ lở, mẩn ngứa.
- Nước bình bát phơi khô giúp giảm sốt, tiêu chảy và giun sán.
Bài thuốc sử dụng từ trái bình bát.
Chữa bướu cổ
Trái bình bát tươi được sử dụng trong việc chữa trị bướu cổ.Để điều trị bướu cổ, bạn có thể dùng quả bình bát tươi, xuyên qua một cây đũa rồi nướng cho vỏ hơi cháy. Sau khi để nguội vừa phải, lăn quả lên vùng bướu. Thực hiện 3 lần mỗi ngày, mỗi lần khoảng 30 phút, mỗi lần sử dụng 2 – 3 quả. Tiếp tục cho đến khi bướu tan hoàn toàn.
Chữa tiêu chảy, kiết lỵ, giun sán
Trái bình bát xanh có tác dụng hiệu quả trong việc chữa giun sán.Dùng quả bình bát xanh, phơi khô và cắt lát mỏng. Mỗi lần sử dụng 8 – 12g, sắc thành thuốc uống trong ngày.
Điều trị tiểu đường
Trái bình bát xanh là bài thuốc hữu hiệu trong việc điều trị tiểu đường.Dùng quả bình bát xanh, cắt mỏng và bỏ hạt, sau đó phơi khô. Mỗi lần dùng 5g, đun với nước uống trong ngày.
Chữa đau nhức xương khớp, nhức mỏi tay chân
Quả bình bát được ứng dụng hiệu quả trong việc điều trị đau nhức xương khớp.Dùng quả bình bát, đập dập rồi hơ qua lửa nóng, sau đó chườm vào vị trí đau. Nếu đau lưng, bạn có thể đặt quả hơ nóng lên lưng rồi nằm thư giãn.
Điều trị bệnh lao phổi
Thân và vỏ cây bình bát là bài thuốc truyền thống chữa bệnh lao phổi.Sử dụng 20g thân và vỏ cây bình bát, cắt lát mỏng, phơi khô và đun sôi cùng 1.2 lít nước, uống trong ngày để hỗ trợ điều trị.
Điều trị mề đay mẩn ngứa
Nhánh cây bình bát là một phương thuốc hiệu quả trong việc trị mề đay mẩn ngứa.Bạn sử dụng vài nhánh cây bình bát thân gỗ còn tươi, đã được rửa sạch và để ráo. Đặt lên trên lửa để tạo khói, sau đó dùng khói đó hơ lên những vị trí bị mề đay cho đến khi cơ thể ra mồ hôi, sau đó lau khô và mặc quần áo sạch.
Cách chế biến bình bát
Hầm quả bình bát dây
Quả bình bát dây thường được hầm và ăn kèm với cơm trắng.Tại Đông Phi, người dân thường hầm quả bình bát dây với cà chua, hành tây và các loại rau củ để thưởng thức cùng cơm.
Muối chua bình bát dây
Dưa chua từ quả bình bát dây có thể thưởng thức sau khoảng 10 đến 15 ngày kể từ khi muối.Muối chua quả bình bát dây non là một sáng tạo tuyệt vời. Bạn sẽ được thưởng thức hương vị chua ngọt đặc biệt của món ăn này cùng gia đình trong vòng 10 đến 15 ngày sau khi muối xong!
Canh bình bát dây
Món canh bình bát dây thơm ngon và bổ dưỡng.Trái bình bát dây khi kết hợp với thịt heo bằm, tôm hoặc huyết heo sẽ tạo ra một món canh thanh mát, đầy đủ dưỡng chất.
Bình bát dầm đường
Bình bát dầm đường mang đến hương vị ngọt ngào, mát lạnh, kết hợp vị béo ngậy từ trái bình bát. Chỉ cần rửa sạch quả bình bát chín, gọt vỏ, dầm cùng đường cát và sữa đặc, thêm chút đá, bạn sẽ có món tráng miệng tuyệt vời để thưởng thức!
Những điều cần lưu ý khi sử dụng.
Mặc dù quả bình bát mang lại nhiều lợi ích, bạn không nên lạm dụng chúng quá mức.Dưới đây là những lưu ý quan trọng khi sử dụng quả bình bát:
- Trước khi sử dụng quả bình bát, bạn nên tham khảo ý kiến của thầy thuốc hoặc chuyên gia, vì quả bình bát có thể chứa một số độc tố.
- Để đạt hiệu quả điều trị, bạn cần kiên trì sử dụng quả bình bát trong thời gian dài, vì tác dụng của chúng không phải là ngay lập tức.
- Không để nhựa cây bình bát tiếp xúc với da hoặc mắt, vì có thể gây ra dị ứng, ngứa ngáy, mẩn đỏ, mề đay.
- Những người có tỳ vị hư yếu không nên ăn quá nhiều quả bình bát, vì chúng có tính hàn. Ngoài ra, tránh kết hợp quả bình bát với thanh long vì sự kết hợp này có thể gây ra phản ứng không tốt do tính chất kỵ nhau của chúng.
Trên đây là những thông tin về quả bình bát mà Tripi đã tổng hợp. Hy vọng rằng những thông tin này sẽ hữu ích cho bạn. Chúc bạn luôn khỏe mạnh!
Hãy đến Tripi để chọn mua trái cây và thưởng thức hương vị tuyệt vời:
Tripi
Du lịch
Ẩm thực
Khám phá
Đi Phượt
Vẻ đẹp Việt Nam
Chuyến đi
Có thể bạn quan tâm
Những dòng status, stt xin lỗi bố mẹ chân thành và sâu sắc
Tải ngay mẫu file Excel kiểm kê hàng tồn kho 2025, hỗ trợ tối đa trong việc theo dõi và quản lý kho hàng một cách chính xác và dễ dàng.
Hướng dẫn sử dụng các hàm thống kê có điều kiện trong Excel
Hướng dẫn chi tiết về cách sử dụng chức năng chú thích và ghi chú (comment) trong Microsoft Word, một công cụ mạnh mẽ để bổ sung thông tin và trao đổi ý tưởng trong tài liệu.
Hướng dẫn sử dụng đồng thời 2 tài khoản Facebook trên Android
