Cách chăm sóc trẻ nhỏ bị tiêu chảy

22/02/2025

Nội dung bài viết

Tiêu chảy ở trẻ em có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân như nhiễm trùng, bệnh lý, dị ứng thực phẩm hoặc tác dụng phụ của thuốc. Khi bị tiêu chảy, trẻ thường đi ngoài phân lỏng hoặc nước trong nhiều giờ hoặc thậm chí kéo dài hơn. Một số trường hợp tiêu chảy nhẹ có thể tự khỏi sau vài ngày, nhưng cũng có những trường hợp kéo dài và cần được chăm sóc đặc biệt. Để ngăn ngừa tình trạng mất nước và suy dinh dưỡng, cha mẹ cần bổ sung đủ chất lỏng và lựa chọn thực phẩm phù hợp giúp trẻ cảm thấy dễ chịu và duy trì sức khỏe.

Các bước thực hiện

Thay đổi chế độ ăn cho trẻ

Chờ đến khi trẻ đi ngoài phân lỏng nhiều lần. Trước khi điều chỉnh chế độ ăn, cha mẹ cần xác định chắc chắn rằng trẻ đã đi ngoài phân lỏng nhiều lần trong thời gian ngắn. Một lần đi ngoài phân lỏng không đủ để kết luận trẻ bị tiêu chảy, nhưng nếu tình trạng này lặp lại nhiều lần, đó là dấu hiệu rõ ràng và việc thay đổi chế độ ăn là cần thiết.

Bổ sung chất lỏng và điều chỉnh chế độ ăn là hai yếu tố quan trọng giúp điều trị tiêu chảy tại nhà. Điều này giúp trẻ tránh mất nước và thiếu hụt dinh dưỡng trong quá trình hồi phục.
Việc thay đổi chế độ ăn cũng giúp các bữa ăn trở nên hấp dẫn hơn, kích thích trẻ ăn ngon miệng hơn khi đang bị tiêu chảy.

Chia nhỏ bữa ăn cho trẻ trong ngày. Thay vì ba bữa chính, hãy cho trẻ ăn nhiều bữa nhỏ hoặc ăn vặt nhẹ nhàng suốt cả ngày. Điều này giúp trẻ cảm thấy dễ chịu hơn và kích thích sự thèm ăn. Bạn có thể chuẩn bị những phần ăn nhỏ và cho trẻ ăn nhiều lần, đồng thời đừng quên bổ sung chất lỏng để tránh tình trạng mất nước.

Một số chuyên gia khuyên nên cho trẻ uống chất lỏng trước, sau đó mới ăn thức ăn đặc. Hãy đảm bảo trẻ uống đủ nước trước và sau bữa ăn để duy trì lượng nước cần thiết.

Ưu tiên những món ăn trẻ yêu thích. Khi bị tiêu chảy, trẻ thường chán ăn, vì vậy hãy tập trung vào những món ăn mà trẻ thích và chế biến sao cho hấp dẫn để khuyến khích trẻ ăn nhiều hơn.

Ví dụ, nếu trẻ thích ăn gà, bạn có thể nấu món súp gà mì. Súp không chỉ dễ ăn mà còn cung cấp đầy đủ dinh dưỡng, giúp trẻ không bị thiếu chất dù đang bị tiêu chảy.

Giúp trẻ quay lại chế độ ăn bình thường từ từ. Nếu tình trạng tiêu chảy của trẻ đã cải thiện sau hai đến ba ngày, hãy dần dần đưa trẻ trở lại chế độ ăn thông thường. Bắt đầu với một hoặc hai bữa chính kèm theo các bữa phụ nhẹ nhàng. Đừng ép trẻ ăn quá nhiều ngay lập tức, vì cơ thể trẻ cần thời gian để thích nghi lại với thức ăn đặc.

Một số trẻ có thể gặp lại tình trạng tiêu chảy nhẹ khi quay lại chế độ ăn bình thường. Đây là phản ứng tự nhiên khi ruột của trẻ đang làm quen lại với thức ăn. Hiện tượng này thường không kéo dài và sẽ tự khỏi trong khoảng một ngày.

Lựa chọn thức ăn và đồ uống phù hợp cho trẻ

Đảm bảo trẻ uống đủ chất lỏng. Mất nước là một trong những biến chứng nguy hiểm khi trẻ bị tiêu chảy. Hãy cho trẻ uống nhiều nước và các loại chất lỏng khác để ngăn ngừa tình trạng này. Trong vài giờ đầu tiên, hãy cho trẻ uống nước lọc, sau đó chuyển sang các loại chất lỏng giàu sodium và dinh dưỡng như sữa. Uống quá nhiều nước lọc có thể gây hại vì nó không cung cấp đủ đường và chất điện giải cần thiết. Trẻ cần uống ít nhất tám ly chất lỏng mỗi ngày để duy trì lượng nước trong cơ thể.

Tránh cho trẻ uống nước ép trái cây nguyên chất như nước táo, vì chúng có thể làm tình trạng tiêu chảy nặng hơn. Tuy nhiên, nếu trẻ không thích uống nước lọc, bạn có thể thêm vài giọt nước ép để tạo hương vị.
Không cho trẻ uống nước ngọt hoặc đồ uống chứa caffeine như soda hoặc trà. Những loại nước này có thể làm trầm trọng thêm tình trạng tiêu chảy.
Nếu trẻ gặp vấn đề với sữa hoặc tiêu chảy nặng hơn sau khi uống sữa, hãy thay thế bằng các dung dịch bù nước như Rehydralyte hoặc Pedialyte. Trẻ lớn hơn có thể uống nước thể thao như Gatorade.
Luôn tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng dung dịch bù nước cho trẻ sơ sinh hoặc trẻ dưới 1 tuổi.

Chuẩn bị các món ăn nhẹ giàu tinh bột. Trẻ bị tiêu chảy thường phản ứng tốt với các món ăn nhẹ chứa tinh bột. Khi chế biến, hãy nêm nếm nhẹ nhàng với muối và tiêu để tránh mùi vị quá đậm khiến trẻ khó chịu. Một số món ăn phù hợp bao gồm:

Thịt bò, thịt lợn, thịt gà, cá hoặc gà tây nướng
Trứng luộc
Bánh mì trắng nướng
Mì phô mai hoặc cơm trắng
Ngũ cốc chế biến như Cream of Wheat, yến mạch, ngô
Bánh pancake hoặc bánh quế làm từ bột mì trắng
Khoai tây nướng hoặc nghiền
Rau củ nấu chín như cà rốt, nấm, bí ngòi, đậu xanh. Tránh các loại rau củ như bí vàng, bông cải xanh, ớt, đậu, quả mọng, mận, rau lá xanh và ngô vì chúng có thể gây kích thích tiêu hóa.
Chuối và các loại trái cây tươi như táo, lê, đào.

Gọt vỏ và bỏ hạt trước khi cho trẻ ăn. Để tăng sự hấp dẫn và dễ tiêu hóa, hãy gọt vỏ và bỏ hạt các loại rau củ và trái cây trước khi cho trẻ ăn, chẳng hạn như bí ngòi và đào.

Cho trẻ ăn các loại bánh mặn. Bánh mặn là lựa chọn tốt cho trẻ bị tiêu chảy vì chúng giúp bổ sung lượng sodium bị mất đi. Hãy cho trẻ ăn các loại bánh quy mặn hoặc bánh quy xoắn. Bạn cũng có thể thêm một chút muối vào các món ăn như gà nướng hoặc khoai tây nướng.

Để bánh quy mặn trong bát để trẻ nhấm nháp cả ngày. Đừng quên cho trẻ uống nước để cân bằng lượng sodium và ngăn ngừa mất nước.

Cho trẻ ăn kem que trái cây và thạch. Những món ăn vặt này không chỉ ngon miệng mà còn giúp bổ sung chất lỏng cho cơ thể. Hãy chọn kem que chứa nhiều nước và ít nước ép trái cây. Tránh kem que có thành phần sữa vì sữa có thể gây kích ứng dạ dày. Bạn cũng có thể thử kem que Pedialyte.

Thạch trái cây cũng là nguồn cung cấp chất xơ, giúp phân cứng hơn và hấp thụ nước từ hệ tiêu hóa.

Thêm sữa chua ít béo vào chế độ ăn của trẻ. Sữa chua chứa lợi khuẩn giúp cân bằng hệ tiêu hóa. Hãy cho trẻ ăn một phần sữa chua mỗi ngày để hỗ trợ quá trình hồi phục.

Chọn sữa chua ít đường và ít béo để tránh làm tình trạng tiêu chảy nặng hơn.
Bạn có thể xay nhuyễn sữa chua với trái cây để tạo thành sinh tố. Ví dụ, xay nửa cốc sữa chua với một quả chuối và một ít quả mọng đông lạnh. Thêm nước nếu cần để tăng lượng chất lỏng cho trẻ.

Tránh thức ăn cay nồng hoặc nhiều dầu mỡ. Những món ăn chứa nhiều gia vị hoặc dầu mỡ có thể gây kích ứng dạ dày và làm tình trạng tiêu chảy của trẻ trầm trọng hơn. Hãy loại bỏ các món cay như cà ri, súp cay hoặc bất kỳ món nào có ớt. Đồng thời, tránh cho trẻ ăn thức ăn chiên rán, đồ đóng gói hoặc chế biến sẵn.

Những thực phẩm khó tiêu như xúc xích, bánh ngọt, bánh rán hoặc đồ ăn chế biến sẵn giàu đường và chất béo cũng nên được loại bỏ khỏi thực đơn của trẻ.

Đưa trẻ đi khám bác sĩ khi cần thiết

Đưa trẻ đến bác sĩ ngay nếu phát hiện chất nhầy hoặc máu trong phân. Đây có thể là dấu hiệu của một bệnh lý nghiêm trọng hơn. Hãy quan sát kỹ phân của trẻ và nhanh chóng đưa trẻ đến cơ sở y tế để được thăm khám kịp thời.

Ngoài ra, hãy chú ý đến các triệu chứng khác như nôn mửa, co thắt bụng, buồn nôn, đau bụng hoặc sốt cao. Nếu trẻ có những biểu hiện này, cần đưa trẻ đi khám ngay.

Tham khảo ý kiến bác sĩ nếu tiêu chảy kéo dài hơn hai đến ba ngày. Thông thường, tiêu chảy sẽ tự khỏi trong vòng vài ngày, nhưng có thể mất một đến hai tuần để trẻ trở lại chế độ ăn bình thường. Nếu tình trạng tiêu chảy không cải thiện sau hai đến ba ngày, hãy liên hệ với bác sĩ để được tư vấn.

Trừ khi trẻ có máu trong phân hoặc tiêu chảy nghiêm trọng, việc đưa trẻ đi khám ngay có thể không cần thiết.

Đưa trẻ đến bác sĩ nếu có dấu hiệu mất nước nghiêm trọng. Tiêu chảy khiến trẻ dễ bị mất nước, đặc biệt nếu trẻ không uống đủ chất lỏng. Các triệu chứng mất nước bao gồm:

Miệng khô và dính
Không đi tiểu trong 6 đến 8 tiếng hoặc ít hơn 3 lần trong 24 tiếng
Khóc không có nước mắt
Mắt trũng sâu
Giảm hoạt động
Sụt cân đột ngột

Thảo luận với bác sĩ về các phương pháp điều trị phù hợp. Bác sĩ có thể yêu cầu xét nghiệm phân để xác định xem tiêu chảy có phải do nhiễm trùng hay không. Ngoài ra, một số xét nghiệm khác cũng có thể được thực hiện để tìm ra nguyên nhân chính xác. Thuốc kháng sinh hiếm khi được kê đơn trừ khi bác sĩ xác định tiêu chảy do vi khuẩn, vì chúng có thể gây tác dụng phụ nếu sử dụng không đúng cách.

Hầu hết các loại thuốc chống tiêu chảy không được khuyến nghị cho trẻ em. Thay vào đó, bác sĩ thường đề xuất các giải pháp không kê đơn như probiotics để hỗ trợ điều trị.
Nếu trẻ bị tiêu chảy kéo dài hoặc có các triệu chứng nghiêm trọng khác, bác sĩ có thể giới thiệu bạn đến chuyên gia tiêu hóa để được chẩn đoán và điều trị chuyên sâu.

Du lịch

Ẩm thực

Khám phá

Đi Phượt

Vẻ đẹp Việt Nam

Chuyến đi