Cách Chăm sóc Vết Thương do Dao Đâm

03/03/2025

Nội dung bài viết

Vết thương do dao đâm thường gây đau đớn dữ dội, chảy máu nhiều và có nguy cơ đe dọa tính mạng. Vì vậy, việc xử lý ngay lập tức để cầm máu và ổn định tình trạng nạn nhân là vô cùng quan trọng, đặc biệt là trước khi được nhân viên y tế can thiệp. Chăm sóc vết đâm đòi hỏi sự nhanh nhẹn, bình tĩnh và kỹ năng sơ cứu hiệu quả để kiểm soát tình trạng chảy máu và bảo toàn tính mạng cho nạn nhân.

Các bước thực hiện

Đánh giá tình huống

Quan sát hiện trường. Nạn nhân thường bị đâm trong những khu vực không an toàn, và kẻ tấn công có thể vẫn còn ở gần đó, gây nguy hiểm cho cả bạn và nạn nhân. Bạn cần tránh trở thành nạn nhân tiếp theo bằng cách chỉ tiếp cận khi đảm bảo an toàn.

Mặc dù việc chờ đợi kẻ tấn công rời đi có thể làm mất thời gian quý giá, nhưng bạn không thể cứu ai nếu bản thân cũng gặp nguy hiểm.

Gọi cấp cứu ngay lập tức. Khi phát hiện nạn nhân bị đâm, việc đầu tiên cần làm là gọi ngay cho dịch vụ cấp cứu.

Nếu bạn là người duy nhất tại hiện trường, hãy ưu tiên gọi cấp cứu trước. Nếu không có điện thoại, hãy tìm kiếm sự giúp đỡ từ người xung quanh hoặc các cửa hàng gần đó. Mặc dù ai cũng muốn giúp đỡ nạn nhân ngay lập tức, nhưng cách hiệu quả nhất là đảm bảo họ được tiếp cận dịch vụ y tế càng sớm càng tốt.
Nếu kẻ tấn công vẫn còn ở gần và bạn không thể tiếp cận nạn nhân an toàn, hãy tận dụng thời gian này để gọi cấp cứu.

Đặt nạn nhân nằm xuống. Trước khi tiến hành chăm sóc vết thương, hãy đặt nạn nhân nằm xuống mặt đất. Điều này giúp họ ổn định tư thế, đặc biệt nếu họ bắt đầu cảm thấy chóng mặt hoặc có nguy cơ ngất xỉu. Bạn không muốn tình trạng của họ trở nên tồi tệ hơn do ngã bất tỉnh.

Hãy đặt đầu nạn nhân lên một chiếc áo khoác hoặc ba lô để tạo sự thoải mái, hoặc nhờ người khác ngồi xuống để đỡ đầu nạn nhân. Cách này không chỉ giúp nạn nhân cảm thấy dễ chịu mà còn giúp họ giữ được bình tĩnh.

Kiểm tra nạn nhân để xác định mức độ chấn thương. Có bao nhiêu vết đâm? Có vết chém nào không? Máu chảy từ đâu? Vết đâm nằm ở phía trước hay sau cơ thể?

Bạn có thể cần cởi bớt quần áo của nạn nhân để xác định chính xác vết thương. Hãy cố gắng tìm tất cả các vết thương trước khi bắt đầu xử lý.
Tuy nhiên, nếu phát hiện một vết thương nghiêm trọng cần được xử lý ngay, hãy ưu tiên xử lý nó trước. Vết thương được coi là nghiêm trọng nếu máu chảy liên tục và nhiều, hoặc phun thành tia. Máu phun thành tia là dấu hiệu cho thấy động mạch đã bị tổn thương.

Chăm sóc vết thương do dao đâm

Đeo găng tay dùng một lần nếu có. Hoặc bạn có thể bọc tay bằng túi nhựa. Mặc dù bước này không bắt buộc, nhưng nó sẽ bảo vệ bạn và nạn nhân khỏi nguy cơ nhiễm trùng.

Nếu có thể, hãy sử dụng găng tay làm từ nitrile hoặc chất liệu không phải cao su thiên nhiên. Những loại găng tay này giảm thiểu nguy cơ dị ứng và giúp quá trình điều trị diễn ra thuận lợi hơn. Găng tay nitrile thường có màu xanh hoặc tím và đang dần thay thế găng tay cao su thiên nhiên truyền thống.
Nếu không có găng tay, hãy rửa tay sạch sẽ hoặc sử dụng dung dịch sát khuẩn. Nếu không có gì khác, hãy sử dụng một lớp vải để ngăn cách giữa bạn và máu của nạn nhân.
Hãy nhớ rằng bạn không bắt buộc phải tiếp xúc trực tiếp với nạn nhân nếu nghi ngờ có nguy cơ nhiễm trùng hoặc cảm thấy không an toàn. Hãy chờ nhân viên y tế đến nếu bạn không chắc chắn. Nếu quyết định tự xử lý, hãy hạn chế tiếp xúc với máu của nạn nhân.

Kiểm tra đường thở, nhịp thở và tuần hoàn máu của nạn nhân.

Đảm bảo đường thở của họ luôn thông thoáng.
Lắng nghe âm thanh hơi thở và quan sát chuyển động lồng ngực.
Kiểm tra mạch để xác nhận tim vẫn đập.
Nếu nạn nhân ngừng thở, hãy tiến hành hô hấp nhân tạo ngay lập tức.
Nếu họ còn tỉnh, hãy bắt đầu chăm sóc vết thương và trò chuyện để giúp họ bình tĩnh, giảm nhịp tim. Nếu có thể, hãy hướng ánh mắt của họ ra xa vết thương để tránh gây hoảng loạn.

Cởi bỏ quần áo xung quanh vết thương. Điều này giúp bạn xác định chính xác vị trí vết đâm để điều trị. Quần áo dính máu, bụi bẩn hoặc bùn đất có thể che khuất vết thương.

Hãy thực hiện cẩn thận để tránh gây thêm đau đớn cho nạn nhân.

Không rút vật đâm ra nếu nó vẫn cắm sâu. Hãy để nguyên vật đâm trong vết thương và tránh di chuyển nó, vì việc rút ra có thể gây tổn thương nghiêm trọng hơn. Vật đâm đang giúp cầm máu, và việc rút nó ra có thể dẫn đến mất máu ồ ạt hoặc tổn thương nội tạng.

Hãy quấn chặt vết thương xung quanh vật đâm, càng sát càng tốt. Việc rút vật đâm chỉ nên được thực hiện bởi chuyên gia y tế để tránh gây nguy hiểm.

Cầm máu. Sử dụng vật liệu sạch có khả năng thấm hút (như vải hoặc khăn tắm), hoặc tốt nhất là gạc vô trùng, để quấn chặt vết thương. Nếu vật đâm vẫn còn trong vết thương, hãy quấn chặt xung quanh nó. Áp lực lên vết thương sẽ giúp hạn chế chảy máu.

Một số kỹ thuật sơ cứu khuyên dùng thẻ tín dụng để "đóng kín" vết thương, đặc biệt nếu vết thương ở ngực, giúp ngăn ngừa xẹp phổi.
Nếu máu chảy nhiều, hãy đè lên động mạch chính dẫn đến vết thương (huyệt điểm) trong khi tiếp tục ấn lên vết thương. Ví dụ, với vết thương ở cánh tay, hãy ấn vào mặt trong cánh tay phía trên khuỷu tay hoặc dưới nách.

Đặt nạn nhân ở tư thế vết thương cao hơn tim. Điều này giúp hạn chế mất máu. Nếu nạn nhân có thể ngồi, hãy để họ ngồi thẳng. Nếu không, hãy hỗ trợ họ ngồi dậy một cách an toàn.

Cố định gạc bằng băng. Nếu có dụng cụ sơ cứu, hãy dùng băng keo để quấn chặt gạc. Tránh nâng hoặc tháo gạc để không làm gián đoạn quá trình đông máu. Nếu gạc thấm quá nhiều máu, hãy đắp thêm lớp vải lên trên.

Nếu không có dụng cụ cố định, tiếp tục dùng tay ép nhẹ để hỗ trợ đông máu.
Với vết thương ở ngực, hãy băng bằng vật liệu như giấy bạc, túi nhựa hoặc màng bọc thực phẩm, nhưng chỉ băng ba phía và để hở một phía để không khí thoát ra, tránh gây xẹp phổi.
Chỉ sử dụng garô trong trường hợp cực kỳ nguy cấp. Sử dụng sai cách có thể dẫn đến tổn thương nghiêm trọng hoặc phải cắt bỏ chi.

Tiếp tục ép vết thương cho đến khi nhân viên y tế đến. Trong thời gian chờ đợi, hãy liên tục theo dõi đường thở, nhịp thở và tuần hoàn máu của nạn nhân.

Nhận biết và xử lý triệu chứng sốc, bao gồm da lạnh, xanh xao, mạch nhanh, buồn nôn, chóng mặt hoặc kích động. Nếu nghi ngờ sốc, hãy nới lỏng quần áo bó sát, đắp chăn giữ ấm và yêu cầu nạn nhân nằm yên. Tham khảo thêm Cách xử lý trường hợp sốc.

Kiểm tra mức độ tỉnh táo của nạn nhân. Nếu nạn nhân bất tỉnh, hãy đặt họ ở tư thế hồi sức: nằm nghiêng một bên, đầu ngửa ra sau, tay trên đặt dưới đầu và chân trên gập lại để giữ ổn định. Tránh đặt tư thế này nếu nghi ngờ chấn thương cột sống hoặc cổ.

Nếu nạn nhân ngừng thở, đặt họ nằm ngửa và tiến hành hô hấp nhân tạo.

Giữ ấm và an ủi nạn nhân. Mất máu hoặc sốc có thể khiến thân nhiệt giảm. Hãy đắp chăn, khoác áo hoặc dùng bất kỳ vật dụng nào để giữ ấm.

Giúp nạn nhân nằm yên và bình tĩnh. Luôn có người túc trực bên cạnh để trấn an và theo dõi tình trạng của họ.

Làm sạch và băng kín vết thương do dao đâm

Bắt đầu làm sạch vết thương. Nếu bạn đang ở nơi xa xôi và không thể gọi cấp cứu (ví dụ như đi cắm trại), hãy rửa vết thương sau khi đã cầm máu. Thông thường, việc này do nhân viên y tế thực hiện, nhưng trong một số trường hợp, bạn phải tự làm.

Loại bỏ các mảnh vụn khỏi vết thương. Tuy nhiên, hãy nhớ rằng dù vết thương không có mảnh vụn, vật đâm đã xuyên qua da nên không thể đảm bảo vết thương sạch. Mọi vết thương đều cần được vệ sinh kỹ lưỡng.
Nước muối là lựa chọn tốt nhất để rửa vết thương, nhưng nếu không có, hãy dùng nước sạch.
Bạn có thể tự pha dung dịch nước muối bằng cách hòa 1 thìa canh muối vào 1 cốc nước ấm.
Hãy cảnh báo nạn nhân nếu họ còn tỉnh táo, vì việc rửa vết thương có thể gây đau đớn.

Băng bó vết thương. Không băng vết thương khi nó còn bẩn, vì vết đâm luôn tạo ra vết thương không sạch. Băng kín giúp ngăn bụi bẩn và nhiễm trùng. Hãy dùng gạc tẩm nước muối và quấn nhẹ bằng băng keo. Lúc này, bạn chỉ cần quấn nhẹ để chờ máu đông.

Nếu bạn có kiến thức y tế và chắc chắn vết thương sạch, hãy băng kín. Đảm bảo vết thương khô ráo. Dùng keo dán mép da xung quanh vết thương (không bôi lên vết thương). Dán băng keo và quấn vết thương bằng vải sạch để ngăn nhiễm trùng. Thay băng hàng ngày.
Nếu vết thương vẫn chảy máu, KHÔNG ĐƯỢC băng kín.

Thoa thuốc kháng sinh nếu có. Nếu bạn có thuốc kháng sinh dạng mỡ, hãy thoa lên vết thương định kỳ để ngăn ngừa nhiễm trùng.

Đảm bảo băng không quá chặt. Kiểm tra khu vực xa tim nhất của chi được băng. Ví dụ, nếu vết thương ở cánh tay, hãy kiểm tra ngón tay. Nếu ở chân, kiểm tra ngón chân. Băng quá chặt có thể ngăn máu lưu thông, gây tổn thương mô vĩnh viễn. Dấu hiệu nhận biết là khu vực đó chuyển màu xanh hoặc thẫm. Hãy nới lỏng băng ngay và tìm sự giúp đỡ y tế.

Lời khuyên hữu ích

Nếu thiếu dụng cụ y tế, hãy sử dụng gạc vô trùng đắp lên vết thương và cố định bằng các vật dụng có sẵn như khăn tắm, áo sơ mi, hoặc bất kỳ thứ gì phù hợp.
Việc rửa vết thương có thể gây đau (trừ khi dùng nước sạch), nhưng cảm giác đau là dấu hiệu cho thấy quá trình khử trùng đang diễn ra hiệu quả.

Du lịch

Ẩm thực

Khám phá

Đi Phượt

Vẻ đẹp Việt Nam

Chuyến đi