Cách Chữa Trị Dây Thần Kinh Cổ Bị Chèn Ép Hiệu Quả

27/02/2025

Nội dung bài viết

Thuật ngữ 'dây thần kinh bị chèn ép' thường được dùng để miêu tả những cơn đau nhói, dữ dội ở vùng cổ hoặc các khu vực khác của cột sống. Tuy nhiên, trên thực tế, dây thần kinh cột sống hiếm khi bị chèn ép về mặt vật lý. Thay vào đó, chúng thường bị kích thích hóa học, va chạm hoặc giãn nhẹ trong cơ thể, gây ra các cơn đau được mô tả là nóng rát, tê buốt, ngứa ran hoặc nhức nhối. Phần lớn các trường hợp dây thần kinh bị chèn ép là do bề mặt khớp đốt sống bị ép, kích ứng hoặc viêm, dẫn đến đau đớn dữ dội và hạn chế vận động, nhưng thường không được coi là nghiêm trọng. Có nhiều phương pháp giúp giải quyết tình trạng này, từ chăm sóc tại nhà đến điều trị chuyên sâu bởi các chuyên gia y tế.

Các Bước Thực Hiện

Chữa Trị Dây Thần Kinh Cổ Bị Chèn Ép Tại Nhà

Kiên Nhẫn Chờ Đợi. Dây thần kinh cổ bị chèn ép (thường gọi là cứng cổ) thường xuất hiện đột ngột do cử động cổ bất thường hoặc chấn thương (ví dụ như chấn thương giật cổ). Nếu nguyên nhân là do cử động cổ bất thường, cơn đau thường tự biến mất nhanh chóng mà không cần điều trị. Trong trường hợp này, kiên nhẫn chờ đợi từ vài giờ đến vài ngày là cách tốt nhất.

Nguy cơ chấn thương cổ tăng cao nếu cơ bị căng và lạnh, vì vậy bạn nên tránh cử động cổ quá mạnh cho đến khi cơ được làm ấm nhờ tuần hoàn máu bình thường hoặc bằng cách quấn khăn choàng (hoặc mặc áo cổ lọ) nếu thời tiết lạnh.
Tiếp tục cử động cổ nhẹ nhàng trong khi bị đau có thể giúp giải quyết tình trạng dây thần kinh bị chèn ép một cách tự nhiên.

Thay đổi thói quen làm việc và tập luyện. Nếu nguyên nhân đau cổ xuất phát từ công việc, hãy trao đổi với cấp trên để điều chỉnh hoạt động hoặc cải thiện điều kiện làm việc, giúp giảm áp lực lên cổ. Những công việc như hàn xì, xây dựng có tỷ lệ đau cổ cao, nhưng nhân viên văn phòng cũng dễ gặp vấn đề này nếu cổ thường xuyên bị vẹo hoặc cong. Nếu cơn đau do tập luyện, có thể bạn đã tập quá sức hoặc sai tư thế. Hãy tham khảo ý kiến huấn luyện viên để điều chỉnh phù hợp.

Tránh nằm bất động hoàn toàn vì cơ và khớp cần vận động nhẹ nhàng để máu lưu thông, hỗ trợ quá trình hồi phục.
Duy trì tư thế chuẩn khi làm việc và sinh hoạt. Đặt màn hình máy tính ngang tầm mắt để tránh căng cổ.
Kiểm tra điều kiện ngủ. Gối quá cao có thể gây đau cổ. Tránh nằm sấp vì tư thế này khiến cổ bị vẹo nghiêm trọng.

Sử dụng thuốc không kê đơn. Các loại thuốc kháng viêm không steroid (NSAID) như Ibuprofen, Naproxen hoặc Aspirin có thể giúp giảm đau và viêm tạm thời. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng những thuốc này có thể ảnh hưởng đến dạ dày, thận và gan. Không nên dùng quá 2 tuần liên tục và tuyệt đối tuân thủ liều lượng khuyến cáo.

Liều dùng thông thường cho người lớn là 200-400 mg mỗi 4-6 giờ, uống trực tiếp.
Bạn cũng có thể dùng thuốc giảm đau như Acetaminophen (Tylenol) hoặc thuốc giãn cơ như Cyclobenzaprine, nhưng không kết hợp với NSAID.
Tránh uống thuốc khi bụng đói để giảm nguy cơ kích ứng dạ dày.

Chườm lạnh. Chườm đá là phương pháp hiệu quả cho các chấn thương nhỏ ở cơ xương, bao gồm đau cổ. Chườm lạnh lên vùng đau nhất để giảm sưng và đau. Thực hiện 20 phút mỗi 2-3 giờ trong vài ngày, sau đó giảm tần suất khi cơn đau thuyên giảm.

Kết hợp chườm đá với đai quấn đàn hồi để kiểm soát viêm tốt hơn.
Luôn bọc đá hoặc túi gel lạnh trong khăn mỏng để tránh bỏng lạnh.

Thử ngâm mình với muối Epsom. Ngâm lưng và cổ trong bồn tắm chứa muối Epsom có thể giúp giảm đau và sưng đáng kể, đặc biệt khi cơn đau do căng cơ. Magie trong muối giúp thư giãn cơ bắp. Tránh tắm nước quá nóng và không ngâm quá 30 phút để tránh mất nước.

Nếu cổ bị sưng, hãy chườm lạnh sau khi ngâm muối Epsom khoảng 15 phút.

Thực hiện các động tác giãn cổ nhẹ nhàng. Giãn cổ có thể giúp giảm áp lực lên dây thần kinh và khớp đốt sống, đặc biệt khi phát hiện sớm. Thực hiện động tác chậm rãi, kết hợp hít thở sâu. Giữ mỗi tư thế khoảng 30 giây và lặp lại 3-5 lần mỗi ngày.

Đứng thẳng, từ từ nghiêng cổ sang một bên sao cho tai gần vai nhất có thể. Giữ vài giây rồi đổi bên.
Nên giãn cổ sau khi tắm nước ấm hoặc chườm nhiệt để cơ cổ mềm dẻo hơn.

Tìm kiếm sự hỗ trợ y tế chuyên nghiệp

Thăm khám với chuyên gia y tế. Để loại trừ các nguyên nhân nghiêm trọng gây đau cổ như thoát vị đĩa đệm, viêm tủy xương, loãng xương, nứt cột sống, viêm khớp dạng thấp hoặc ung thư, bạn nên gặp bác sĩ chỉnh hình, bác sĩ thần kinh hoặc bác sĩ chuyên khoa thấp khớp. Những vấn đề này tuy hiếm gặp nhưng cần được kiểm tra nếu các phương pháp điều trị tại nhà và truyền thống không hiệu quả.

Các phương pháp chẩn đoán bao gồm chụp X-quang, quét xương, MRI, CT và đo tốc độ dẫn truyền thần kinh.
Xét nghiệm máu có thể được yêu cầu để phát hiện viêm khớp dạng thấp hoặc các bệnh viêm nhiễm cột sống như viêm màng não.

Thảo luận với bác sĩ hoặc nhà vật lý trị liệu về phương pháp kéo giãn cột sống. Kéo giãn cột sống là kỹ thuật nhằm mở rộng khoảng cách giữa các đốt sống, có thể thực hiện bằng tay hoặc sử dụng bàn kéo chuyên dụng. Các thiết bị kéo giãn tự chế cũng có sẵn, nhưng cần thận trọng. Nếu cảm thấy đau hoặc tê lan xuống cánh tay, hãy dừng lại ngay và tham khảo ý kiến bác sĩ. Trước khi sử dụng thiết bị tại nhà, nên tư vấn với bác sĩ hoặc nhà vật lý trị liệu để lựa chọn phương pháp phù hợp.

Cân nhắc tiêm khớp đốt sống. Đau cổ do viêm khớp mãn tính có thể được điều trị bằng phương pháp tiêm khớp đốt sống. Dưới hướng dẫn của tia X, kim tiêm sẽ đưa hỗn hợp gây tê và corticosteroid vào khớp bị viêm, giúp giảm đau và viêm nhanh chóng. Quá trình này thường mất 20-30 phút và hiệu quả có thể kéo dài từ vài tuần đến vài tháng.

Chỉ nên tiêm tối đa 3 lần trong vòng 6 tháng.
Cơn đau có thể giảm từ ngày thứ hai hoặc thứ ba sau tiêm, nhưng có thể tăng nhẹ trong thời gian đầu.
Biến chứng tiềm ẩn bao gồm nhiễm trùng, xuất huyết, teo cơ và tổn thương dây thần kinh.

Xem xét phẫu thuật nếu cần thiết. Phẫu thuật là giải pháp cuối cùng khi các phương pháp điều trị khác không hiệu quả hoặc khi nguyên nhân đau cổ đòi hỏi can thiệp phẫu thuật. Các trường hợp như nứt cột sống, thoát vị đĩa đệm, khối u hoặc tổn thương dây thần kinh có thể cần phẫu thuật. Triệu chứng bao gồm đau nhói, tê, yếu cơ ở cổ, cánh tay hoặc bàn tay.

Phẫu thuật có thể sử dụng thanh kim loại, ghim hoặc thiết bị hỗ trợ để ổn định cột sống.
Phục hồi thoát vị đĩa đệm thường liên quan đến việc nối các đốt sống, có thể hạn chế cử động cổ.
Biến chứng tiềm ẩn bao gồm nhiễm trùng, dị ứng với thuốc gây tê, tổn thương dây thần kinh, tê liệt và đau mãn tính.

Áp dụng các liệu pháp thay thế hiệu quả

Mát-xa vùng cổ. Căng cơ xảy ra khi các sợi cơ bị kéo giãn quá mức, dẫn đến rách cơ, gây đau, viêm và co thắt cơ như một cơ chế bảo vệ. Tình trạng "dây thần kinh bị chèn ép" thực chất có thể là do cơ cổ bị căng. Mát-xa mô sâu rất hữu ích cho căng cơ nhẹ đến trung bình, giúp giảm co thắt, chống viêm và thư giãn cơ bắp. Hãy bắt đầu với liệu trình mát-xa 30 phút, tập trung vào cổ và lưng trên. Cho phép chuyên gia mát-xa sâu đến mức bạn có thể chịu đựng được mà không cảm thấy khó chịu.

Luôn uống nhiều nước sau khi mát-xa để loại bỏ độc tố, axit lactic và các sản phẩm phụ gây viêm. Không uống đủ nước có thể dẫn đến đau đầu hoặc buồn nôn nhẹ.
Nếu không có điều kiện mát-xa chuyên nghiệp, bạn có thể dùng quả bóng quần vợt hoặc thiết bị rung để tự lăn lên vùng cổ đau. Lăn nhẹ nhàng trong 10-15 phút, vài lần mỗi ngày cho đến khi cơn đau thuyên giảm.

Thăm khám với chuyên gia nắn khớp hoặc chỉnh hình. Các chuyên gia nắn khớp và chỉnh hình là những người có chuyên môn về cột sống, giúp khôi phục chuyển động và chức năng bình thường của các khớp nhỏ giữa các đốt sống. Điều chỉnh bằng tay có thể giảm áp lực hoặc đặt lại vị trí các khớp bị lệch, nguyên nhân gây viêm và đau nhói, đặc biệt khi cử động. Kéo giãn cổ cũng là một phương pháp hiệu quả.

Một lần điều chỉnh đôi khi có thể giải quyết hoàn toàn tình trạng dây thần kinh bị chèn ép, nhưng thường cần 3-5 lần để đạt kết quả rõ rệt.
Các chuyên gia cũng sử dụng nhiều liệu pháp khác để điều trị căng cơ, phù hợp hơn với mô cổ.

Điều trị vật lý trị liệu. Nếu tình trạng đau cổ tái phát thường xuyên (mãn tính) do yếu cơ, tư thế xấu hoặc thoái hóa như loãng xương, vật lý trị liệu là lựa chọn phù hợp. Nhà vật lý trị liệu sẽ hướng dẫn các bài tập cụ thể và phù hợp, kết hợp với các động tác tăng cường sức mạnh vùng cổ. Liệu trình thường kéo dài 2-3 buổi mỗi tuần trong 4-6 tuần để cải thiện tình trạng cột sống mãn tính.

Nhà vật lý trị liệu có thể sử dụng phương pháp điện trị liệu như siêu âm hoặc kích thích cơ bằng điện để giảm đau.
Các bài tập như bơi lội, yoga và tập tạ cũng rất hữu ích, nhưng cần đảm bảo chấn thương đã hồi phục trước khi tập.

Cân nhắc châm cứu. Châm cứu là phương pháp đưa những cây kim mỏng vào các huyệt đạo trên cơ thể để giảm đau và viêm. Đây là liệu pháp hiệu quả cho đau cổ, đặc biệt khi thực hiện ngay khi triệu chứng xuất hiện. Dựa trên nguyên lý y học cổ truyền Trung Hoa, châm cứu giúp giải phóng các chất như endorphin và serotonin, giúp giảm đau tự nhiên.

Châm cứu còn kích thích lưu thông năng lượng trong cơ thể.
Phương pháp này được thực hiện bởi nhiều chuyên gia, bao gồm bác sĩ, chuyên gia chỉnh hình, nhà vật lý trị liệu và chuyên gia mát-xa.

Những lời khuyên hữu ích

Tránh đọc sách trên giường với nhiều gối kê cao vì điều này có thể khiến cổ bị giãn quá mức, dẫn đến đau nhức.
Hạn chế sử dụng túi đeo một bên hoặc ví đeo chéo vì chúng gây áp lực không đều lên vai và cổ. Thay vào đó, hãy chọn túi có bánh xe hoặc balô có dây đeo được đệm êm ái.
Ngừng hút thuốc lá vì thuốc lá làm giảm lưu thông máu, khiến cơ và xương sống thiếu oxy và chất dinh dưỡng cần thiết.