Cách để Học Hiệu quả

Quản lý thời gian hiệu quả. Lập lịch học hàng tuần và dành một khoảng thời gian cố định mỗi ngày cho việc học. Điều này không chỉ giúp cải thiện kết quả học tập mà còn tạo nên kỷ luật cá nhân. Thời lượng học có thể thay đổi tùy thuộc vào cấp học (cấp ba hay đại học) và đặc thù của từng môn học. Hãy tuân thủ lịch trình một cách linh hoạt, đồng thời sẵn sàng điều chỉnh khi cần thiết, đặc biệt là trong giai đoạn ôn thi. Đảm bảo kế hoạch của bạn thực tế và khả thi.

• Cân bằng giữa việc học, công việc và các hoạt động ngoại khóa là điều cần thiết. Nếu việc học trở nên quá tải, hãy cân nhắc tạm dừng công việc bán thời gian hoặc các hoạt động ngoại khóa để tập trung cải thiện điểm số. Hãy xác định rõ thứ tự ưu tiên và nhớ rằng học tập luôn là ưu tiên hàng đầu.
• Ở bậc đại học, thời gian dành cho mỗi môn học nên được tính toán dựa trên độ khó và số tín chỉ. Ví dụ, nếu bạn có một lớp vật lý kéo dài 3 tiếng với độ khó cao, hãy dành 9 tiếng mỗi tuần để học (3 tiếng x 3). Đối với môn văn học kéo dài 3 tiếng và có độ khó trung bình, bạn nên dành 6 tiếng mỗi tuần (3 tiếng x 2).

Hãy học theo nhịp độ của riêng bạn. Tìm ra tốc độ học phù hợp nhất và điều chỉnh linh hoạt. Một số khái niệm hoặc môn học sẽ dễ dàng tiếp thu hơn, cho phép bạn học nhanh hơn. Trong khi đó, những kiến thức khác có thể đòi hỏi nhiều thời gian và công sức hơn. Hãy dành thời gian cần thiết và học theo cách khiến bạn cảm thấy thoải mái nhất.

• Nếu bạn học chậm, hãy chấp nhận rằng bạn cần nhiều thời gian hơn để nắm vững kiến thức.

Ngủ đủ giấc là chìa khóa. Đảm bảo bạn dành đủ thời gian để ngủ đủ giấc. Một giấc ngủ chất lượng mỗi đêm sẽ giúp bạn tận dụng tối đa thời gian học tập. Điều này đặc biệt quan trọng trong giai đoạn ôn thi và ngay trước khi bước vào phòng thi. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng giấc ngủ giúp cải thiện trí nhớ và khả năng tập trung, từ đó nâng cao hiệu quả thi cử. Thức trắng đêm để học có vẻ hấp dẫn, nhưng hãy tránh xa thói quen này. Nếu bạn đã học đều đặn trong suốt tuần, bạn sẽ không cần phải làm điều đó. Một giấc ngủ ngon sẽ giúp bạn làm bài tốt hơn.

• Nếu bạn vẫn cảm thấy thiếu ngủ dù đã cố gắng, hãy chợp mắt một chút trước khi học. Giới hạn thời gian ngủ từ 15-30 phút. Sau khi thức dậy, hãy vận động nhẹ nhàng (tương tự như giải lao) trước khi bắt đầu học.

Dọn dẹp tâm trí trước khi học. Nếu có quá nhiều suy nghĩ trong đầu, hãy dành vài phút viết ra những gì bạn đang nghĩ và cảm nhận. Việc này giúp giải tỏa tâm trí và tập trung toàn bộ năng lượng vào việc học. Một tâm trí thông thoáng sẽ giúp bạn tiếp thu kiến thức hiệu quả hơn.

Loại bỏ các thiết bị điện tử gây xao nhãng. Một trong những kẻ thù lớn nhất của việc học là các thiết bị điện tử. Chúng kết nối với mạng xã hội, tin nhắn và internet, khiến bạn dễ dàng bị phân tâm. Hãy để điện thoại ở chế độ im lặng hoặc cất đi để tránh bị làm phiền bởi cuộc gọi hay tin nhắn. Nếu có thể, hãy tắt kết nối internet trên máy tính xách tay.

• Nếu bạn dễ bị cuốn vào các trang mạng xã hội như YouTube, Facebook, hãy sử dụng các ứng dụng chặn truy cập vào những trang này trong thời gian học. Sau khi hoàn thành công việc, bạn có thể mở khóa và truy cập lại bình thường.

Tạo không gian học tập lý tưởng. Hãy kiểm soát không gian học tập của bạn. Một nơi thoải mái sẽ giúp việc học trở nên dễ chịu và hiệu quả hơn. Nếu không thích ngồi bàn trong thư viện, hãy tìm một góc yên tĩnh hơn như sofa hay ghế bành êm ái. Mặc trang phục thoải mái như áo hoodie hoặc quần yoga để cảm thấy thư thái. Đảm bảo không gian học tập của bạn yên tĩnh và tránh xa những yếu tố gây xao nhãng.

• Đừng chọn nơi quá thoải mái đến mức khiến bạn buồn ngủ. Bạn cần sự thoải mái để tập trung, không phải để ngủ. Giường ngủ không phải là nơi lý tưởng để học, đặc biệt khi bạn đang mệt mỏi.
• Tiếng ồn trắng như xe cộ ngoài cửa sổ hay tiếng thì thầm trong thư viện là chấp nhận được. Tuy nhiên, tiếng ồn từ anh chị em hay âm nhạc từ phòng bên thì không. Hãy tìm một nơi yên tĩnh, tránh xa những người có thể làm bạn mất tập trung.

Sử dụng âm thanh nền phù hợp. Âm thanh nền có thể giúp bạn tập trung và tạo ra một môi trường học tập lý tưởng. Những âm thanh tự nhiên như tiếng mưa rơi, thác nước, hay tiếng rừng núi có thể tạo ra tiếng ồn trắng, giúp bạn duy trì sự tập trung và che lấp những tiếng ồn khác. Bạn có thể dễ dàng tìm thấy những âm thanh này trên các nền tảng trực tuyến như YouTube.

Tắt ti vi khi học. Mở ti vi trong lúc học là một ý tưởng không tốt. Nó có thể khiến bạn phân tâm và thay vì tập trung vào sách vở, bạn sẽ bị cuốn vào các chương trình truyền hình. Hơn nữa, giọng nói từ ti vi có thể tác động đến trung tâm ngôn ngữ của não, gây xao nhãng nghiêm trọng.

Ăn vặt thông minh. Hãy chọn những thực phẩm giàu dinh dưỡng và lành mạnh khi học, thay vì đồ ăn nhiều đường và chất béo. Ưu tiên các loại thực phẩm cung cấp năng lượng bền vững như trái cây, rau củ và các loại hạt. Nếu cần đồ ngọt, hãy chọn sô cô la đen. Uống đủ nước để giữ cơ thể tỉnh táo và trà nếu bạn cần một chút caffeine.

• Tránh xa các thực phẩm chứa nhiều đường và carbohydrate như mì ăn liền, khoai tây chiên và kẹo. Đừng sử dụng nước tăng lực hay soda có đường vì chúng có thể khiến bạn mệt mỏi sau khi tỉnh táo tạm thời. Nếu uống cà phê, hãy hạn chế thêm đường.
• Chuẩn bị sẵn đồ ăn nhẹ trước khi bắt đầu học để tránh bị gián đoạn vì đói.

Áp dụng phương pháp SQ3R. SQ3R là một kỹ thuật học tập chủ động giúp bạn hiểu và ghi nhớ tài liệu hiệu quả hơn. Bằng cách xem trước và đọc chủ động, bạn sẽ chuẩn bị tốt hơn cho việc tiếp thu kiến thức.

• Bắt đầu với Khảo sát (Survey): Xem lướt toàn bộ chương, chú ý đến các bảng biểu, số liệu, đề mục và từ khóa in đậm.
• Tiếp theo là Hỏi (Question): Biến mỗi đề mục thành câu hỏi để định hướng việc đọc.
• Đọc (Read): Đọc kỹ chương và cố gắng trả lời các câu hỏi đã đặt ra.
• Lặp lại (Recite): Tự nhắc lại câu trả lời và thông tin quan trọng bạn vừa đọc.
• Xem lại (Review): Kiểm tra lại toàn bộ chương để đảm bảo bạn đã nắm vững nội dung chính và hiểu tại sao chúng quan trọng.

Sử dụng chiến lược THIEVES. Khi bắt đầu một chương mới, chiến lược THIEVES giúp bạn tiếp cận thông tin một cách có hệ thống và dễ hiểu hơn.

• Bắt đầu với tiêu đề (Title): Tiêu đề cho bạn biết gì về chương sách? Bạn đã biết gì về chủ đề này? Hãy suy nghĩ về những câu hỏi này trước khi đọc.
• Chuyển đến giới thiệu (Introduction): Phần giới thiệu cung cấp thông tin gì về nội dung chương?
• Xem qua các đề mục và đề mục nhỏ (Headings và Subheadings): Chúng giúp bạn hình dung cấu trúc và nội dung chính của chương.
• Đọc câu đầu tiên của mỗi đoạn (First sentence of every paragraph): Những câu này thường là câu chủ đề, giúp bạn nắm bắt ý chính.
• Chú ý đến hình ảnh và từ vựng (Visuals và Vocabulary): Bao gồm bảng biểu, đồ thị và các từ khóa in đậm, in nghiêng.
• Đọc câu hỏi cuối chương (End of chapter questions): Chúng giúp bạn xác định những khái niệm quan trọng cần nắm vững.
• Xem tóm tắt chương (Summary): Đọc phần tóm tắt để có cái nhìn tổng quan trước khi đọc chi tiết.

Đánh dấu thông tin quan trọng. Sử dụng bút dạ quang hoặc gạch chân để làm nổi bật những điểm chính trong tài liệu. Đừng đánh dấu mọi thứ, chỉ tập trung vào những cụm từ và ý chính quan trọng nhất. Ghi chú bằng bút chì ở lề sách để tóm tắt hoặc nhận xét về những điểm quan trọng cũng rất hữu ích.

• Bạn có thể đọc lại những phần đã đánh dấu để nhanh chóng ôn tập và củng cố kiến thức.
• Nếu sách giáo trình không phải của bạn, hãy sử dụng miếng dán đánh dấu hoặc giấy ghi chú để ghi lại những điểm quan trọng.
• Đối với những kỳ thi quan trọng, việc xem lại các phần đã đánh dấu định kỳ sẽ giúp kiến thức luôn tươi mới trong tâm trí.

Tóm tắt và lập đề cương. Viết lại tài liệu học tập bằng ngôn từ của bạn là một cách hiệu quả để ghi nhớ. Bằng cách này, bạn có thể diễn đạt lại kiến thức theo cách dễ hiểu hơn. Kết hợp tóm tắt với ghi chép để tạo sự liên kết giữa các ý tưởng. Bạn cũng có thể lập đề cương, sắp xếp các ý chính và ý phụ một cách logic.

• Nếu có không gian riêng tư, hãy đọc to tóm tắt để tăng khả năng ghi nhớ. Điều này đặc biệt hữu ích nếu bạn là người học bằng thính giác.
• Nếu gặp khó khăn trong việc tóm tắt, hãy thử dạy lại kiến thức cho người khác. Giả vờ bạn đang giảng dạy hoặc tạo một hướng dẫn trực tuyến về chủ đề đó.
• Sử dụng màu sắc khi tóm tắt để giúp não bộ dễ dàng liên kết và ghi nhớ thông tin.

Sử dụng thẻ ghi nhớ. Thẻ ghi nhớ là công cụ hữu ích để học tập, với câu hỏi hoặc thuật ngữ ở một mặt và câu trả lời ở mặt còn lại. Chúng tiện lợi vì bạn có thể mang theo bên mình và học mọi lúc mọi nơi, như khi chờ xe buýt hoặc trong giờ giải lao.

• Bạn có thể sử dụng phần mềm trên máy tính để tiết kiệm không gian và chi phí. Hoặc đơn giản hơn, hãy gấp một tờ giấy làm đôi, viết câu hỏi bên ngoài và câu trả lời bên trong. Tự kiểm tra cho đến khi bạn trả lời đúng tất cả các câu hỏi một cách thuần thục. Nhớ rằng: "Trăm hay không bằng tay quen".
• Bạn cũng có thể chuyển ghi chú của mình thành thẻ ghi nhớ bằng cách sử dụng hệ thống Cornell, nhóm các ghi chú xung quanh từ khóa và tự kiểm tra bằng cách che phần ghi chú và cố gắng nhớ lại thông tin chỉ từ từ khóa.

Tạo liên kết kiến thức. Cách hiệu quả nhất để ghi nhớ thông tin là liên kết chúng với những kiến thức đã có sẵn trong đầu. Các kỹ thuật ghi nhớ có thể giúp bạn xử lý lượng thông tin lớn hoặc phức tạp.

• Tận dụng phong cách học của bạn. Nghĩ về những thứ bạn dễ nhớ—lời bài hát, điệu nhảy, hay hình ảnh? Hãy kết hợp chúng vào quá trình học. Nếu gặp khó khăn khi nhớ một khái niệm, hãy sáng tác một bài vè, tạo một điệu nhảy, hoặc vẽ một bức tranh minh họa. Càng sáng tạo và kỳ quặc, càng dễ nhớ.
• Sử dụng công cụ hỗ trợ trí nhớ. Sắp xếp thông tin theo cách có ý nghĩa với bạn. Ví dụ, để nhớ dãy hoạt động hóa học của kim loại, bạn có thể nhớ câu: "Khi Nào Cần May Áo Giáp Sắt Nhớ Sang Phố Hỏi Cửa Hàng Áo Phi Âu" tương ứng với K, Na, Ca, Mg, Al, Zn, Fe, Ni, Sn, Pb, H, Cu, Hg, Ag, Pt, Au. Câu này dễ nhớ hơn nhiều so với một chuỗi ký tự ngẫu nhiên.
• Sử dụng bản đồ tư duy. Kết quả cuối cùng là một mạng lưới các từ và ý tưởng liên kết với nhau, phản ánh cách bạn suy nghĩ.
• Hình ảnh hóa thông tin. Tưởng tượng một bộ phim trong đầu minh họa khái niệm bạn cần nhớ. Hãy để bộ phim đó chạy vài lần, tưởng tượng mọi chi tiết nhỏ và sử dụng tất cả các giác quan.

Chia nhỏ thông tin. Chia nhỏ kiến thức thành các phần nhỏ hơn là một cách học hiệu quả. Bằng cách này, bạn có thể tiếp thu thông tin từng chút một thay vì cố gắng hiểu mọi thứ cùng lúc. Hãy nhóm chúng theo chủ đề, từ khóa hoặc bất kỳ cách nào phù hợp với bạn. Mục tiêu là giảm bớt lượng thông tin cần tiếp thu mỗi lần, giúp bạn tập trung hơn trước khi chuyển sang phần tiếp theo.

Tạo danh sách học tập. Cố gắng tóm tắt thông tin cần học trong một hoặc hai trang giấy. Mang theo bên mình và xem lại bất cứ khi nào có thời gian rảnh, đặc biệt là trước kỳ thi. Sắp xếp ghi chú và các chương sách theo chủ đề liên quan, rút ra những khái niệm quan trọng nhất.

• Nếu bạn đánh máy, hãy tận dụng khả năng định dạng để thay đổi kích thước chữ, căn lề và sử dụng các ký hiệu đầu dòng. Điều này đặc biệt hữu ích nếu bạn là người học trực quan.

Nghỉ ngơi hợp lý. Nếu bạn học liên tục trong vài giờ, hãy dành 5 phút giải lao sau mỗi 30 phút. Điều này giúp cơ thể vận động sau thời gian dài ngồi yên một chỗ và giúp tâm trí thư giãn, từ đó cải thiện khả năng ghi nhớ. Nghỉ ngơi cũng giúp bạn duy trì sự tập trung.

• Hãy thực hiện một số hoạt động thể chất nhẹ nhàng để máu lưu thông và giữ tinh thần tỉnh táo. Bạn có thể nhảy vài bước, chạy quanh phòng, chơi với thú cưng, hoặc thực hiện vài động tác squat. Chỉ cần đủ để cảm thấy sảng khoái mà không quá mệt mỏi.
• Thử học trong tư thế đứng. Bạn có thể đi lại quanh bàn khi đọc lại thông tin hoặc đứng dựa vào tường khi xem ghi chép.

Sử dụng từ khóa để tái tập trung. Chọn một từ khóa liên quan đến nội dung bạn đang học. Mỗi khi cảm thấy mất tập trung hoặc bị phân tâm, hãy lặp lại từ khóa này trong đầu cho đến khi bạn quay lại với bài học. Từ khóa có thể thay đổi tùy theo chủ đề và không có quy tắc cụ thể nào để chọn lựa. Bất kỳ từ nào giúp bạn tập trung trở lại đều có thể trở thành từ khóa.

• Ví dụ, khi học về ghi-ta, bạn có thể chọn từ khóa ghi-ta. Mỗi khi bị xao nhãng, hãy lặp lại ghi-ta, ghi-ta, ghi-ta cho đến khi tâm trí quay về với bài học.

Ghi chép hiệu quả trong lớp. Trong giờ học, hãy tập trung ghi chép thông tin quan trọng một cách nhanh chóng và chính xác. Không cần phải viết đẹp hay đầy đủ câu, chỉ cần đảm bảo bạn nắm bắt được những ý chính. Đôi khi, bạn có thể chỉ cần ghi lại từ khóa và tra cứu định nghĩa sau.

• Ghi chép tốt giúp bạn duy trì sự tỉnh táo và tập trung trong lớp học, đồng thời ngăn ngừa việc buồn ngủ.
• Sử dụng các ký hiệu viết tắt để tiết kiệm thời gian. Bạn có thể tạo hệ thống viết tắt riêng hoặc sử dụng các ký hiệu phổ biến như ko cho không, h2o cho nước, và h cho giờ.
• Đặt câu hỏi hoặc tham gia thảo luận trong lớp ngay khi có thắc mắc. Bạn cũng có thể ghi chú câu hỏi bên lề để tìm hiểu sau.

Viết lại ghi chép sau giờ học. Khi ghi chép trong lớp, hãy tập trung vào việc ghi nhận thông tin thay vì cố gắng hiểu ngay lập tức. Sau giờ học, hãy viết lại ghi chép càng sớm càng tốt để lấp đầy các khoảng trống trong trí nhớ. Quá trình này giúp bạn chủ động tương tác với thông tin và củng cố kiến thức.

• Không cần phải hiểu hoặc sắp xếp ghi chép ngay trong lớp. Hãy coi ghi chép trên lớp là "bản nháp thô" và hoàn thiện chúng sau.
• Một số người thích đánh máy lại ghi chép, trong khi số khác nhận thấy viết tay giúp họ ghi nhớ tốt hơn.
• Cố gắng diễn đạt lại thông tin bằng ngôn từ của bạn. Ví dụ, khi học giải phẫu, hãy thử vẽ lại hệ thống cơ thể từ trí nhớ.

Biến việc học thành niềm vui. Đừng chỉ học vì mục tiêu xa vời như vào đại học hay có công việc tốt. Hãy tìm kiếm sự thú vị trong từng chủ đề học tập. Liên kết kiến thức với cuộc sống hàng ngày và những điều bạn yêu thích.

• Ví dụ, khi học hóa học, hãy thử thực hiện các phản ứng đơn giản. Khi học sinh học, hãy quan sát lá cây và liên tưởng đến những gì đã học.
• Sử dụng sự sáng tạo để tạo ra những câu chuyện từ kiến thức. Ví dụ, viết một câu chuyện với các từ vựng bắt đầu bằng chữ C hoặc tạo một câu chuyện lịch sử với các sự kiện quan trọng.

Ưu tiên học những chủ đề khó trước. Hãy bắt đầu buổi học với những khái niệm hoặc chủ đề phức tạp nhất. Bằng cách này, bạn sẽ có đủ thời gian và năng lượng để nghiên cứu chúng một cách kỹ lưỡng. Để lại những phần dễ dàng hơn cho sau cùng.

• Tập trung vào những nội dung quan trọng nhất. Đừng chỉ đọc tài liệu từ đầu đến cuối mà hãy dừng lại để ghi nhớ từng thông tin mới. Chúng sẽ dễ tiếp thu hơn khi bạn có thể liên kết chúng với kiến thức đã biết. Tránh lãng phí thời gian vào những thông tin không cần thiết cho bài kiểm tra.

Học từ vựng và thuật ngữ quan trọng. Hãy chú ý đến danh sách từ vựng hoặc các từ được in đậm trong sách giáo khoa. Kiểm tra xem sách của bạn có phần từ vựng, bảng chú giải hay danh sách thuật ngữ không và đảm bảo bạn hiểu rõ chúng. Những khái niệm quan trọng thường đi kèm với thuật ngữ chuyên ngành. Nắm vững và sử dụng thành thạo các thuật ngữ này sẽ giúp bạn tiến gần hơn đến việc làm chủ chủ đề đó.

Tạo nhóm học tập. Hãy tập hợp 3-4 người bạn hoặc bạn cùng lớp, mỗi người mang theo thẻ ghi nhớ của mình. Trao đổi thẻ và kiểm tra lẫn nhau. Nếu ai đó không hiểu một khái niệm, hãy thay phiên giải thích cho nhau. Bạn cũng có thể biến buổi học thành một trò chơi, chẳng hạn như Trivial Pursuit.

• Phân chia khái niệm giữa các thành viên và mỗi người sẽ dạy lại cho nhóm.
• Chia bài giảng thành các phần nhỏ và mỗi nhóm tóm tắt những ý chính. Họ có thể thuyết trình hoặc tạo đề cương ngắn gọn.
• Tổ chức nhóm học hàng tuần để nghiên cứu từng chủ đề mới. Điều này giúp bạn học đều đặn thay vì chỉ học vào cuối kỳ.
• Đảm bảo rằng tất cả thành viên đều nghiêm túc và hứng thú với việc học.