Cách Dọn dẹp và Sửa lỗi Máy tính Miễn phí Hiệu quả
23/02/2025
Nội dung bài viết
Máy tính của bạn sẽ ngày càng chậm nếu không được bảo trì thường xuyên. Nếu gần đây bạn nhận thấy máy tính hoạt động ì ạch hơn trước hoặc muốn cải thiện tốc độ cho chiếc máy tính cũ, có nhiều giải pháp đơn giản mà bạn có thể áp dụng. Đối với các lỗi cơ bản, đôi khi chỉ cần khởi động lại máy. Nếu máy tính bị nhiễm phần mềm quảng cáo, bạn có thể sử dụng các công cụ quét và loại bỏ chúng một cách dễ dàng.
Các bước thực hiện
Xử lý các vấn đề cơ bản
Khởi động lại máy tính khi gặp sự cố. Mặc dù đơn giản, nhưng việc khởi động lại máy tính có thể giải quyết được nhiều vấn đề hơn bạn nghĩ. Hãy nhớ lưu lại tất cả tài liệu đang mở trước khi thực hiện.
Khởi động lại mạng nếu gặp sự cố kết nối Internet. Nếu trước đây bạn có thể truy cập web nhưng hiện tại không thể, hãy thử khởi động lại mạng. Cách này thường khắc phục được các lỗi liên quan đến modem và router.
- Rút nguồn modem và router (nếu có).
- Chờ 30 giây, sau đó cắm lại modem.
- Khi đèn modem sáng đầy đủ, cắm lại router. Mạng sẽ hoạt động lại trong vòng một phút.
Kiểm tra đồng hồ hệ thống. Nếu đồng hồ máy tính không chính xác, bạn có thể gặp vấn đề khi tải thông tin bảo mật từ các trang web. Hãy đảm bảo đồng hồ hệ thống được thiết lập đúng giờ để tránh các lỗi liên quan.
Khởi động lại máy in nếu không thể kết nối. Nếu máy in không hiển thị, việc khởi động lại có thể giúp nó xuất hiện trở lại. Tắt máy in bằng nút nguồn hoặc rút dây, chờ 30 giây rồi bật lại.
Loại bỏ phần mềm quảng cáo và tối ưu hóa trình duyệt (trên Windows)
Mở Control Panel. Nếu trình duyệt chạy chậm hoặc xuất hiện nhiều pop-up, quảng cáo và thanh công cụ lạ, có thể máy tính của bạn đã bị nhiễm phần mềm quảng cáo. Phần mềm này được thiết kế để làm chậm trình duyệt, hiển thị quảng cáo không mong muốn và đánh lạc hướng người dùng. Để loại bỏ, hãy gỡ cài đặt các chương trình lạ qua Control Panel. Quy trình thực hiện khác nhau tùy phiên bản Windows:
- Windows 10 và 8: Nhấp chuột phải vào nút Windows và chọn "Control Panel".
- Windows 7, Vista, XP: Nhấp nút Start và chọn "Control Panel" từ menu.
Chọn "Uninstall a program" hoặc "Programs and Features". Bạn sẽ thấy danh sách các chương trình đã được cài đặt trên máy tính.
Tìm kiếm các chương trình lạ được cài đặt gần đây. Bạn có thể sắp xếp danh sách theo ngày cài đặt để dễ dàng phát hiện những chương trình không mong muốn. Kiểm tra từng chương trình và tìm kiếm thông tin trên web để xác định xem chúng có phải là phần mềm không cần thiết hay không.
Chọn chương trình không mong muốn và nhấp "Uninstall". Làm theo hướng dẫn để gỡ cài đặt chương trình. Lặp lại quy trình với các chương trình khác mà bạn muốn loại bỏ.
- Đây cũng là cơ hội để gỡ bỏ các chương trình không còn sử dụng như game cũ, trình duyệt không dùng đến, hoặc tiện ích chỉ dùng một lần. Việc này giúp giải phóng bộ nhớ và cải thiện hiệu suất máy tính.
Tải xuống AdwCleaner. Đây là công cụ miễn phí giúp quét và loại bỏ phần mềm độc hại và phần mềm quảng cáo. Bạn có thể tải AdwCleaner từ toolslib.net/downloads/viewdownload/1-adwcleaner/.
Chạy AdwCleaner. Nhấp nút "Scan" để quét máy tính. Quá trình này có thể mất khoảng 20 phút. Sau khi quét xong, nhấp "Clean" để loại bỏ các mối đe dọa mà AdwCleaner phát hiện.
Tải và cài đặt Malwarebytes Anti-Malware. Phiên bản miễn phí của công cụ này có khả năng phát hiện và loại bỏ hầu hết các phần mềm độc hại. Truy cập malwarebytes.org, chọn "Download" và nhấp "Download Free Version". Chạy bộ cài đặt sau khi tải về để hoàn tất cài đặt.
Thực hiện quét bằng Anti-Malware. Khởi chạy Malwarebytes Anti-Malware và cập nhật nếu cần. Quá trình quét có thể mất từ 20 đến 30 phút. Sau khi hoàn tất, nhấp "Quarantine All" để loại bỏ các mối đe dọa được phát hiện.
Tải và chạy Shortcut Cleaner. Phần mềm quảng cáo thường thêm liên kết độc hại vào shortcut trình duyệt. Shortcut Cleaner là công cụ miễn phí giúp quét và loại bỏ các liên kết này. Tải xuống tại đây và chạy chương trình để sửa lỗi shortcut.
Đặt lại trình duyệt web. Để loại bỏ dấu vết phần mềm độc hại còn sót lại, hãy đặt lại trình duyệt về thiết lập mặc định:
- Internet Explorer: Nhấp Tools > "Internet options" > tab "Advanced" > "Reset" > tích "Delete personal settings" > nhấp "Reset".
- Chrome: Nhấp Chrome Menu > "Settings" > "Show advanced settings" > cuộn xuống > nhấp "Reset settings" > "Reset".
- Firefox: Nhấp Firefox Menu > "?" > "Troubleshooting Information" > "Refresh Firefox" > xác nhận lại.
Khởi động lại máy tính và quét lại bằng Anti-Malware và AdwCleaner. Sau khi dọn dẹp và đặt lại trình duyệt, khởi động lại máy tính và chạy lại cả hai công cụ để đảm bảo không còn mối đe dọa nào tồn tại.
Loại bỏ phần mềm quảng cáo và tối ưu hóa Safari (trên Mac)
Gỡ bỏ các chương trình lạ trong thư mục Applications. Thư mục Applications chứa tất cả chương trình đã cài đặt trên Mac. Nếu phát hiện chương trình không rõ nguồn gốc, hãy kéo chúng vào thùng rác (Trash) để gỡ cài đặt.
- Thực hiện tìm kiếm thông tin về các chương trình lạ để xác định tính an toàn trước khi xóa.
Tải và cài đặt Malwarebytes Anti-Malware cho Mac. Công cụ này, từng được biết đến với tên AdwareMedic, là một trong những giải pháp hiệu quả nhất để loại bỏ phần mềm độc hại trên Mac. Tải miễn phí tại malwarebytes.org/antimalware/mac/.
- Sau khi tải, nhấp đúp vào tập tin và kéo Anti-Malware vào thư mục Applications.
- Nếu gặp thông báo không thể cài đặt do không phải từ App Store, nhấp chuột phải (Ctrl-nhấp) vào tập tin, chọn "Open" và nhấp lại "Open" để tiếp tục.
Chạy Anti-Malware và quét máy tính. Lần đầu chạy, bạn sẽ được yêu cầu nhập mật khẩu admin để truy cập các tập tin được bảo vệ. Nhấp "Scan" để bắt đầu quét, quá trình này thường mất khoảng 15-20 phút.
Nhấp "Remove Selected Items" sau khi quét xong. Bước này sẽ loại bỏ mọi mối đe dọa mà Anti-Malware phát hiện. Bạn có thể cần khởi động lại máy để hoàn tất quá trình.
Tối ưu hóa hiệu suất máy tính (Windows)
Cập nhật Windows thường xuyên. Các bản cập nhật mới nhất không chỉ khắc phục lỗi mà còn đảm bảo tính bảo mật và ổn định cho hệ thống. Truy cập Windows Update bằng cách gõ "windows update" vào thanh tìm kiếm từ màn hình hoặc trình đơn Start.
- Trên Windows 10, bạn có thể tìm thấy Windows Update trong mục "Update & Security" của Settings.
Kiểm tra dung lượng trống trên ổ cứng. Dung lượng trống dưới 20% trên ổ cài đặt Windows có thể khiến máy tính chạy chậm do hệ thống thiếu không gian lưu trữ tạm thời. Mở cửa sổ Computer/This PC (nhấn ⊞ Win+E) và đảm bảo ổ Windows (thường là ổ C:) có ít nhất 20% dung lượng trống.
Sử dụng Disk Cleanup để dọn dẹp tập tin tạm thời. Gõ "disk cleanup" vào thanh tìm kiếm để mở công cụ. Chọn ổ Windows và đợi quá trình phân tích. Tích chọn các loại tập tin cần xóa và xem dung lượng có thể giải phóng.
- Kiểm tra thư mục Downloads và Documents để xóa các tập tin không cần thiết.
Gỡ cài đặt các chương trình không sử dụng. Nhiều chương trình cũ chiếm dụng dung lượng và tài nguyên hệ thống. Mở Control Panel, chọn "Uninstall a program" hoặc "Programs and Features", sau đó gỡ bỏ các chương trình không cần thiết.
- Bạn có thể sử dụng "PC Decrapifier", một công cụ miễn phí giúp phát hiện và loại bỏ các phần mềm không mong muốn. Tải xuống từ pcdecrapifier.com và chạy trực tiếp mà không cần cài đặt.
Giảm thiểu các chương trình khởi động cùng hệ thống (startup). Nhiều chương trình được cấu hình để khởi động cùng Windows, làm tăng thời gian khởi động.
- Trên Windows 10 và 8: Nhấn Ctrl+⇧ Shift+Esc để mở Task Manager, chọn tab "Startup" và tắt các chương trình không cần thiết.
- Trên Windows 7 và Vista: Nhấn ⊞ Win+R, gõ "msconfig", và bỏ tích các mục không cần thiết trong tab "Startup".
Thay thế các chương trình nặng bằng phần mềm nhẹ hơn. Một số chương trình phổ biến như Norton Antivirus, iTunes, và Adobe Reader có thể làm chậm máy tính. Hãy cân nhắc sử dụng các lựa chọn thay thế nhẹ hơn và miễn phí.
- Thay vì Norton, hãy dùng Microsoft Defender, Avast hoặc Bit-Defender.
- Thay iTunes bằng foobar2000 hoặc MediaMonkey để quản lý và đồng bộ media.
Tối ưu hóa hiệu suất máy tính (Mac)
Cập nhật hệ thống và phần mềm thường xuyên. Các bản cập nhật giúp Mac hoạt động ổn định và hiệu quả hơn. Kiểm tra bản cập nhật trong Mac App Store bằng cách nhấp vào tab Updates và cài đặt các bản cập nhật có sẵn.
Giải phóng dung lượng ổ cứng. Dung lượng trống ít có thể ảnh hưởng đến hiệu suất Mac.
- Gỡ cài đặt chương trình không dùng bằng cách kéo vào thùng rác (Trash).
- Kiểm tra và xóa tập tin cũ trong thư mục Downloads và Documents.
- Sử dụng công cụ như CleanMyMac3, Disk Inventory X, hoặc DaisyDisk để dọn dẹp tập tin thừa.
- Dùng Monolingual để xóa các ngôn ngữ không cần thiết, nhưng tránh xóa ngôn ngữ đang dùng hoặc tiếng Anh. Tải từ monolingual.sourceforge.net/.
Dọn dẹp các biểu tượng không cần thiết trên desktop. Quá nhiều biểu tượng và tập tin trên desktop có thể làm chậm hệ thống. Hãy giảm bớt số lượng để cải thiện hiệu suất máy tính.
Giảm thiểu các chương trình khởi động cùng hệ thống (startup). Một số chương trình được cấu hình để khởi động cùng Mac, làm tăng thời gian khởi động.
- Mở "System Preferences" từ trình đơn Apple.
- Chọn "Users & Groups" > "Login Items".
- Chọn ứng dụng không cần thiết và nhấp "-" để loại bỏ. Bạn có thể cần nhập mật khẩu admin để thực hiện thay đổi.
Kiểm tra và sửa lỗi ổ cứng bằng Disk Utility. Các tập tin và quyền hạn bị lỗi có thể ảnh hưởng đến hiệu suất Mac.
- Mở Disk Utility từ thư mục Utilities trong Applications.
- Chọn ổ cứng của bạn từ danh sách bên trái.
- Nhấp tab "First Aid" và chọn "Verify Disk" để quét lỗi. Nếu phát hiện lỗi, nhấp "Repair Disk" để sửa chữa.
Duy trì hiệu suất ổn định cho máy tính
Cẩn trọng khi tải và cài đặt phần mềm từ Internet. Phần mềm quảng cáo thường được cài đặt kèm với các chương trình miễn phí. Hãy đọc kỹ từng bước trong quá trình cài đặt và tránh tích vào các tùy chọn không cần thiết.
- Ưu tiên sử dụng phần mềm mã nguồn mở vì chúng thường an toàn hơn.
- Tránh các trang tải về như CNet hoặc Tucows vì chúng thường đi kèm với trình quản lý tải về chứa quảng cáo.
Sử dụng phần mềm diệt virus nhẹ và hiệu quả. Trên Windows, việc sử dụng phần mềm diệt virus là cần thiết để bảo vệ hệ thống. Windows Defender là lựa chọn mặc định, nhưng bạn có thể dùng Avast, Bit-Defender, hoặc Kaspersky. Chỉ nên sử dụng một phần mềm diệt virus để tránh xung đột.
- Tham khảo cách cài đặt và sử dụng phần mềm diệt virus phù hợp.
Vệ sinh máy tính định kỳ. Bụi bẩn tích tụ bên trong máy tính có thể gây quá nhiệt, khiến hệ thống tự động giảm hiệu suất. Giữ máy tính sạch sẽ và thoáng mát giúp duy trì hiệu suất tối ưu, đặc biệt nếu bạn nuôi thú cưng hoặc hút thuốc.
- Sử dụng hộp khí nén hoặc máy nén khí để loại bỏ bụi bẩn bên trong.
- Tham khảo hướng dẫn vệ sinh máy tính chi tiết.
Gỡ cài đặt các chương trình không cần thiết. Việc quản lý chặt chẽ các chương trình đã cài đặt giúp tránh lãng phí tài nguyên hệ thống. Hãy gỡ bỏ những chương trình không còn sử dụng để giải phóng dung lượng và tối ưu hóa hiệu suất. Bạn cũng có thể lưu trữ bản sao lưu của bộ cài đặt để dễ dàng cài đặt lại khi cần.
Du lịch
Ẩm thực
Khám phá
Đi Phượt
Vẻ đẹp Việt Nam
Chuyến đi
