Cách Giảm Axit Dư Thừa Trong Dạ Dày

27/02/2025

Nội dung bài viết

Dạ dày sản xuất axit tự nhiên để hỗ trợ tiêu hóa thức ăn và bảo vệ đường tiêu hóa khỏi nhiễm trùng. Tuy nhiên, lượng axit dư thừa có thể dẫn đến các triệu chứng khó chịu, đau đớn, và thậm chí là những vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như chứng ợ nóng (hay trào ngược dạ dày), xảy ra khi axit dạ dày trào ngược lên thực quản. Ợ nóng thường xuyên là dấu hiệu của bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD), một tình trạng có thể gây tổn thương thực quản và cổ họng. Giảm axit dư thừa là cách hiệu quả nhất để kiểm soát những vấn đề này.

Các bước thực hiện

Tìm kiếm Biện pháp Y tế để Điều trị GERD

Thăm khám bác sĩ khi cần thiết. Nếu bạn đã thử các biện pháp thay đổi lối sống được đề xuất nhưng không thấy cải thiện, hãy đến gặp bác sĩ. Tình trạng GERD kéo dài có thể gây tổn thương thực quản và liên quan đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng khác. Viêm mãn tính và tổn thương liên tục cũng có thể làm tăng nguy cơ ung thư thực quản. Đừng chần chừ tìm kiếm sự chăm sóc y tế nếu thay đổi lối sống không giúp giảm axit dư thừa trong dạ dày của bạn.

Hãy yêu cầu bác sĩ kê đơn thuốc phù hợp. Việc điều trị GERD phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng. Nhiều loại thuốc không cần kê đơn có sẵn tại các hiệu thuốc, nhưng bạn vẫn nên tham khảo ý kiến bác sĩ để có liệu trình điều trị tối ưu. Sử dụng thuốc theo đơn từ bác sĩ tại các quầy thuốc OTC sẽ an toàn hơn. Tuân thủ hướng dẫn về liều lượng và thời gian điều trị để tránh các tác dụng phụ nghiêm trọng.

Đối với GERD nhẹ đến trung bình: Sử dụng thuốc kháng axit (Tums, Maalox) để trung hòa axit nếu triệu chứng xuất hiện mỗi tuần một lần hoặc ít hơn. Các loại thuốc này giảm triệu chứng tức thời nhưng chỉ có tác dụng trong khoảng 1 giờ. Dùng sucralfate (CARAFATE) để bảo vệ niêm mạc dạ dày và thực quản, đồng thời hỗ trợ quá trình lành vết thương. Thuốc chẹn H-2 (Zantac, Pepcid) giúp giảm tiết axit.
Đối với GERD nặng hoặc mãn tính (xuất hiện 2 lần/tuần trở lên): Sử dụng thuốc ức chế bơm proton (omeprazole, lansoprazole, esomeprazole, pantoprazole, dexlansoprazole, Rabeprazole) để ngăn chặn tiết axit. Một số loại có sẵn không cần kê đơn. Liều dùng tiêu chuẩn là 1 viên/ngày trong 8 tuần. Tác dụng phụ có thể bao gồm nhiễm trùng, tiêu chảy, thiếu máu, loãng xương và tương tác thuốc.

Cân nhắc phương pháp nội soi. Trong quá trình nội soi dạ dày thực quản, bác sĩ sử dụng một ống mềm có gắn camera để quan sát cổ họng, thực quản và dạ dày. Sinh thiết có thể được thực hiện để đánh giá tình trạng viêm, kiểm tra vi khuẩn H. pylori và loại trừ nguy cơ ung thư. Hãy thảo luận với bác sĩ để xác định xem bạn có cần nội soi hay không.

Cân nhắc phẫu thuật nếu bác sĩ đề xuất. Trong một số ít trường hợp, các triệu chứng GERD không thể kiểm soát bằng thuốc, và phẫu thuật có thể là lựa chọn. Phương pháp đầu tiên là thắt chặt phần trên của dạ dày xung quanh thực quản và khâu lại để củng cố cơ vòng thực quản. Phương pháp thứ hai là sử dụng các hạt từ hóa để thắt chặt vùng cơ yếu giữa thực quản và dạ dày, ngăn axit trào ngược nhưng vẫn cho phép thức ăn đi qua.

Người trẻ tuổi mắc GERD mãn tính cũng có thể cân nhắc phẫu thuật.

Áp dụng Liệu pháp Tự nhiên và Thay thế

Thử các liệu pháp tự nhiên. Mặc dù chưa có nhiều nghiên cứu khoa học chứng minh hiệu quả, một số liệu pháp tự nhiên có thể giúp giảm triệu chứng trào ngược dạ dày:

Muối nở (baking soda): Hòa tan ½ đến 1 muỗng cà phê với một ly nước để trung hòa axit dạ dày.
Lô hội: Nước ép lô hội có thể làm dịu cảm giác nóng rát.
Trà gừng hoặc trà hoa cúc: Giúp giảm căng thẳng, buồn nôn và hỗ trợ tiêu hóa.
Cam thảo và hạt Carum: Hai loại thảo mộc được nhiều người tin dùng để giảm triệu chứng.
DGL (Deglycyrrhizinated - chiết xuất từ rễ cam thảo): Dạng viên nhai có sẵn tại các nhà thuốc hoặc cửa hàng chăm sóc sức khỏe.
Mastic (kẹo cao su Ả-rập): Thực phẩm chức năng phổ biến tại các nhà thuốc.

Tránh những phương pháp tự nhiên không hiệu quả. Dù nhiều người tin rằng bạc hà có thể giúp trung hòa axit trào ngược, nhưng thực tế, dầu bạc hà lại làm tình trạng dư axit trở nên trầm trọng hơn. Tương tự, sữa dù có thể tạm thời trung hòa axit dạ dày nhưng về lâu dài lại kích thích sản xuất thêm axit, khiến vấn đề khó giải quyết hơn.

Tăng tiết nước bọt để hỗ trợ tiêu hóa. Nghiên cứu cho thấy việc tăng tiết nước bọt có thể giúp trung hòa axit dạ dày hiệu quả. Bạn có thể nhai kẹo cao su không đường hoặc ngậm kẹo ho để kích thích tiết nước bọt, đồng thời tránh nạp thêm calo không cần thiết.

Khám phá lợi ích của châm cứu. Dù châm cứu có vẻ đáng ngại, nhưng nhiều nghiên cứu đã chứng minh nó có thể làm giảm các triệu chứng trào ngược và ợ nóng. Tuy cơ chế chính xác vẫn chưa được làm rõ, châm cứu vẫn là một liệu pháp đáng cân nhắc để cải thiện sức khỏe dạ dày.

Thay đổi lối sống để cải thiện sức khỏe. Một lối sống lành mạnh không chỉ giúp giảm trào ngược axit mà còn nâng cao chất lượng cuộc sống tổng thể. Hãy bắt đầu từ những thay đổi nhỏ trong thói quen hàng ngày.

Xây dựng chế độ ăn uống khoa học. Một chế độ ăn cân bằng bao gồm nhiều rau củ, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt và các sản phẩm từ sữa ít béo. Đồng thời, ưu tiên các nguồn đạm nạc như thịt gia cầm, cá và đậu. Hạn chế chất béo bão hòa, axit béo chuyển hóa, cholesterol, muối và đường để bảo vệ sức khỏe dạ dày và tim mạch.

Duy trì chỉ số khối cơ thể (BMI) lý tưởng. Chỉ số BMI là thước đo quan trọng để đánh giá cân nặng phù hợp với chiều cao và giới tính của bạn. Một BMI trong khoảng 18,5-24,9 được coi là bình thường. Nếu BMI dưới 18,5, bạn đang thiếu cân; từ 25,0 đến 29,9 là thừa cân; và trên 30,0 là béo phì.

Sử dụng công thức BMI để xác định chỉ số của bạn.
Điều chỉnh chế độ ăn và tập luyện để đạt được BMI trong khoảng lý tưởng.

Kiểm soát lượng calo để quản lý cân nặng. Theo dõi lượng calo trên nhãn thực phẩm là cách hiệu quả để duy trì hoặc giảm cân. Để ước tính nhu cầu calo hàng ngày, nhân khối lượng cơ thể (kg) với 10. Ví dụ, nếu bạn nặng 80kg, bạn cần khoảng 800 calo mỗi ngày để duy trì cân nặng.

Lưu ý rằng nhu cầu calo có thể thay đổi tùy thuộc vào giới tính, tuổi tác và mức độ vận động.
Giảm 500 calo mỗi ngày giúp bạn giảm khoảng 0,5kg mỗi tuần.
Sử dụng ứng dụng theo dõi calo để quản lý chế độ ăn hiệu quả hơn.

Ăn uống khoa học với khẩu phần nhỏ. Thay vì ăn nhiều trong một bữa, hãy chia thành nhiều bữa nhỏ và ăn chậm, nhai kỹ để hỗ trợ tiêu hóa. Ăn nhanh và nhai không kỹ có thể khiến dạ dày hoạt động quá tải và dẫn đến đầy hơi.

Dạ dày cần khoảng 20 phút để báo hiệu no, vì vậy ăn chậm giúp bạn kiểm soát lượng thức ăn tốt hơn.

Tránh xa thực phẩm làm trầm trọng triệu chứng GERD. Một số thực phẩm có thể làm nặng thêm chứng trào ngược dạ dày (GERD), bao gồm:

Đồ uống chứa caffeine (cà phê, trà, soda).
Thực phẩm giống caffeine (sôcôla, bạc hà).
Đồ uống có cồn.
Món ăn cay (ớt, cà ri, mù tạt).
Thực phẩm có tính axit (cam, quýt, cà chua).
Thực phẩm gây đầy hơi (cải bắp, bông cải xanh, đậu).
Đường và thực phẩm chứa nhiều đường.

Duy trì thói quen tập luyện đều đặn. Hiệp hội Tim mạch Mỹ khuyến nghị tập luyện vừa phải ít nhất 30 phút mỗi ngày, 5 ngày/tuần. Bạn cũng có thể kết hợp 25 phút tập aerobic cường độ cao với 2 buổi tập cường độ vừa phải mỗi tuần.

Dù bận rộn, hãy cố gắng vận động ít nhất 10-15 phút mỗi ngày. Đi bộ ngắn cũng mang lại lợi ích đáng kể.
Tập luyện giúp đốt cháy calo, từ đó bạn có thể ăn uống thoải mái hơn mà không lo tăng cân.

Hạn chế tập luyện cường độ cao, đặc biệt sau bữa ăn. Dạ dày cần từ 3-5 giờ để tiêu hóa hoàn toàn thức ăn, tùy thuộc vào lượng và loại thực phẩm. Để tránh trào ngược axit, hãy đợi thức ăn tiêu hóa hết hoặc chỉ ăn nhẹ trước khi tập luyện.

Loại bỏ thói quen xấu làm trầm trọng triệu chứng trào ngược. Hút thuốc lá và sử dụng các sản phẩm từ thuốc lá cần được bỏ ngay lập tức. Rượu bia cũng làm tăng nguy cơ trào ngược axit, vì vậy hãy loại bỏ hoặc hạn chế tối đa. Ngoài ra, tránh nằm ngay sau khi ăn. Nếu cần, hãy kê cao gối để giảm thiểu tình trạng trào ngược.

Lời khuyên hữu ích.

Khi bị ợ nóng, tránh nằm ngửa vì tư thế này dễ khiến axit trào ngược lên thực quản.
Ghi chép lại các loại thực phẩm đã ăn, thời gian ăn và triệu chứng trào ngược trong vòng một giờ sau bữa ăn. Nhật ký này sẽ giúp bạn xác định nguyên nhân gây ra vấn đề.

Cảnh báo quan trọng.

Lượng axit dạ dày quá thấp cũng nguy hiểm không kém so với lượng axit quá cao. Việc lạm dụng thuốc kháng axit hoặc các phương pháp giảm axit có thể làm suy yếu hệ tiêu hóa và khả năng hấp thụ chất dinh dưỡng. Do đó, tuân thủ đúng chỉ định của bác sĩ khi điều trị dư axit là điều tối quan trọng.
Nguyên nhân dư axit dạ dày có thể xuất phát từ chế độ ăn uống, căng thẳng tâm lý, lạm dụng rượu bia hoặc do cơ địa. Dù nguyên nhân là gì, nồng độ axit cao kéo dài có thể dẫn đến tổn thương thực quản hoặc loét dạ dày. Nếu triệu chứng kéo dài, hãy thăm khám bác sĩ ngay.
Thuốc giảm axit dạ dày có thể gây thiếu hụt vitamin B12, dẫn đến bệnh thiếu máu ác tính – một tình trạng nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời. Dạ dày cần duy trì lượng axit phù hợp để đảm bảo quá trình tiêu hóa và hấp thụ dinh dưỡng. Việc ức chế axit quá mức có thể làm gián đoạn cơ chế tự nhiên này.

Du lịch

Ẩm thực

Khám phá

Đi Phượt

Vẻ đẹp Việt Nam

Chuyến đi