Cách giảm sắc tố melanin và những thành phần nên dùng, cần tránh

17/05/2025

Nội dung bài viết

Melanin là một loại sắc tố quan trọng trên da, khi tăng sinh quá mức sẽ dẫn đến các vấn đề về màu da. Vậy cách giảm sắc tố melanin hiệu quả và những thành phần nên dùng hoặc tránh trong quá trình điều trị là gì? Hãy cùng Tripi khám phá nhé.

Melanin là sắc tố quyết định màu da, được sản xuất bởi các tế bào biểu bì ở lớp ngoài cùng của da. Mỗi người có cùng số lượng tế bào hắc tố, nhưng mức độ sản sinh melanin có thể khác nhau, khiến da có màu sắc đa dạng. Da càng nhiều melanin thì càng sẫm màu.

Bên cạnh yếu tố di truyền, melanin còn tăng sinh khi da tiếp xúc với ánh nắng mặt trời và các loại ánh sáng khác. Vậy có những cách nào để kiểm soát melanin và các chất nên tránh hay ưu tiên sử dụng là gì? Tripi sẽ đồng hành cùng bạn tìm hiểu.

Các phương pháp hiệu quả giúp giảm sắc tố melanin

Điều trị bằng công nghệ laser

Liệu pháp laser ứng dụng xung ánh sáng để loại bỏ lớp da trên cùng, giúp làm mờ các vết thâm và sắc tố đậm màu. Hiện có nhiều phương pháp laser phổ biến được áp dụng, bao gồm:

Laser xâm lấn (ablative) là phương pháp laser mạnh mẽ nhất, loại bỏ lớp da bên ngoài, rất phù hợp với những trường hợp thâm nám sâu và nghiêm trọng.

Laser không xâm lấn (nonablative) nhẹ nhàng hơn, kích thích sản sinh collagen và thúc đẩy sự tái tạo tế bào da mới một cách tự nhiên.

Các phương pháp điều trị bằng laser hiện đại

Ánh sáng xung cường độ cao (IPL) là dạng laser không xâm lấn, sử dụng xung năng lượng để nhắm vào các đốm đen, làm nóng và phá hủy sắc tố melanin, từ đó xóa mờ các vùng da không đều màu.

Bên cạnh đó, laser ruby chuyển mạch Q (QSRL) sử dụng xung ánh sáng tập trung để làm nóng và phân giải sắc tố trên da một cách hiệu quả.

Tuy nhiên, liệu pháp laser không phải dành cho tất cả, vì có thể gây ra các phản ứng phụ như sẹo, nhiễm trùng hoặc mất đều màu da nếu không được thực hiện đúng cách.

Kem bôi và thuốc mỡ đặc trị

Bạn có thể lựa chọn kem bôi hoặc thuốc mỡ để làm đều và sáng vùng da sạm màu. Các sản phẩm này có thể được kê toa hoặc mua không cần đơn (OTC). Thông thường, chúng chứa các thành phần sau:

- Hydroquinone, hoạt chất nổi tiếng giúp ức chế sản sinh melanin hiệu quả.

- Axit kojic, một chất tự nhiên hỗ trợ làm sáng và làm đều màu da.

- Vitamin C, chất chống oxy hóa mạnh mẽ giúp sáng da và bảo vệ làn da khỏi tác hại môi trường.

- Axit glycolic, giúp tẩy tế bào chết nhẹ nhàng và kích thích tái tạo da mới.

- Axit azelaic, có tác dụng kháng viêm và làm giảm sắc tố thâm nám.

- Retinoid, thúc đẩy quá trình tái tạo tế bào và cải thiện kết cấu da một cách toàn diện.

Kem bôi hoặc thuốc mỡ có thể giúp làm sáng các vùng da bị sạm màu một cách hiệu quả.

Tuy nhiên, những sản phẩm này đôi khi đi kèm với các tác dụng phụ như:

- Da trở nên khô ráp, thiếu độ ẩm cần thiết,

- Cảm giác châm chích nhẹ khi sử dụng,

- Khu vực da có thể bị tấy đỏ,

- Xuất hiện hiện tượng mẩn ngứa hoặc kích ứng nhẹ.

Việc sử dụng kem chống nắng đều đặn và hạn chế tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời là vô cùng quan trọng để bảo vệ và duy trì hiệu quả của liệu trình làm sáng da.

Melanin và tia UV tồn tại mối quan hệ tương hỗ phức tạp. Melanin giúp bảo vệ da khỏi tác hại của ánh nắng, nhưng khi tiếp xúc quá mức với tia UV, da sẽ sản sinh melanin nhiều hơn, tạo nên các vùng thâm nám.

Để giảm thiểu tổn thương do ánh nắng, việc sử dụng kem chống nắng là điều thiết yếu. Theo Viện Da liễu Hoa Kỳ, một sản phẩm chống nắng hiệu quả cần đáp ứng các tiêu chuẩn sau:

- Có khả năng bảo vệ phổ rộng,

- Chỉ số SPF từ 30 trở lên,

- Khả năng chống thấm nước tốt,

Lựa chọn kem chống nắng với phổ rộng sẽ giúp bảo vệ da toàn diện hơn.

Kem chống nắng không phải là giải pháp hoàn hảo, bởi nó không ngăn chặn triệt để 100% tia UV. Do đó, bên cạnh việc dùng kem, bạn cũng nên áp dụng thêm những biện pháp khác để hạn chế tối đa sự sản sinh melanin trên da.

Những thành phần nên và không nên lựa chọn khi điều trị tình trạng tăng sắc tố da

Những thành phần khuyến khích sử dụng

- Hydroquinone

Hydroquinone là hoạt chất làm sáng da hiệu quả, được ứng dụng rộng rãi trong điều trị các vết tăng sắc tố melanin. Cơ chế của nó là giảm số lượng tế bào hắc tố hiện có và ngăn chặn quá trình tổng hợp melanin trên da.

Thông thường, hydroquinone cần khoảng bốn tuần để bắt đầu phát huy tác dụng và sử dụng liên tục trong vài tháng để đạt hiệu quả xóa mờ thâm nám sâu sắc.

Theo Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ, hydroquinone với nồng độ 2% được xem là mức an toàn và phù hợp nhất cho làn da khi sử dụng.

Hydroquinone có khả năng ức chế quá trình hình thành melanin, giúp làm sáng vùng da tối màu hiệu quả.

Một số sản phẩm dược mỹ phẩm nổi bật chứa Hydroquinone:

Serum làm sáng da Admire My Skin Ultra-Potent Brightening Serum

Serum Murad Rapid Age Spot and Pigment Lightening giúp mờ thâm nám nhanh chóng

Sản phẩm Paula’s Choice RESIST Triple-Action Dark Spot Eraser với công thức chuyên sâu

Kem làm mờ vết thâm AMBI Fade Cream được nhiều người tin dùng

- Axit Kojic, một thành phần tự nhiên hỗ trợ ức chế sắc tố melanin và làm sáng da nhẹ nhàng.

Axit kojic được chiết xuất từ nhiều loại nấm khác nhau và là sản phẩm phụ của các thực phẩm lên men như rượu sake Nhật Bản, nước tương và rượu gạo truyền thống.

Axit kojic ngăn chặn hoạt động của tyrosine – một axit amin thiết yếu trong quá trình tổng hợp melanin. Nhờ đó, nó ức chế sản xuất melanin và mang lại hiệu quả làm sáng da, giảm thiểu sạm nám rõ rệt.

Axit Kojic là giải pháp hiệu quả cho làn da sạm màu.

Với nồng độ an toàn không vượt quá 1%, axit kojic được sử dụng phổ biến trong nhiều dạng mỹ phẩm như bột, serum, kem dưỡng, sữa rửa mặt và xà phòng. Tuy nhiên, axit kojic có khả năng thẩm thấu qua da ở mức vừa phải.

- Vitamin C

Vitamin C hiện diện dồi dào trong lớp biểu bì lẫn hạ bì, sở hữu tính năng chống oxy hóa mạnh mẽ và kích thích sản sinh collagen, khiến nó trở thành “thần dược” không thể thiếu trong các sản phẩm chống lão hóa da.

Vitamin C giúp chống lại các dấu hiệu lão hóa, giữ cho làn da tươi trẻ và rạng rỡ.

Vitamin C không chỉ giúp chống lại các dấu hiệu lão hóa nhờ vai trò thiết yếu trong việc kích thích tổng hợp collagen tự nhiên của cơ thể, mà còn hỗ trợ phục hồi làn da tổn thương và giảm thiểu nếp nhăn. Ngoài ra, việc bổ sung đủ vitamin C còn giúp ngăn ngừa da khô ráp. Để tăng cường vitamin C cho cơ thể, bạn nên:

Ăn nhiều trái cây họ cam quýt như cam, bưởi,…

Bổ sung các loại rau củ giàu vitamin C như dâu tây, bông cải xanh, rau bina,…

Tìm kiếm các liệu pháp chăm sóc da chống lão hóa chứa vitamin C nhằm cải thiện tình trạng khô, mẩn đỏ, nếp nhăn và đốm nâu trên da.

- Retinoid

Retinoid là nhóm hợp chất đa dạng có nguồn gốc từ vitamin A, phổ biến trong các sản phẩm serum, kem dưỡng mắt và kem dưỡng ẩm ban đêm.

Dưới đây là một số điểm cần lưu ý khi sử dụng Retinoid:

Retinoid không làm mỏng da mà ngược lại, kích thích tái tạo collagen, giúp tăng độ dày và săn chắc cho làn da. Điều này đặc biệt hữu ích với những ai đang đối mặt dấu hiệu lão hóa.

Retinoid thúc đẩy sản sinh collagen tự nhiên, nâng cao sức khỏe và độ đàn hồi cho da.

Retinoid phù hợp với mọi độ tuổi, kể cả các bạn trẻ trong độ tuổi đôi mươi. Ban đầu retinoid được dùng để điều trị mụn trứng cá tuổi dậy thì và từ những năm 1980 đã được công nhận thêm công dụng giảm nám và ngăn ngừa lão hóa da hiệu quả.

Nhiều người lo ngại retinoid làm da nhạy cảm dưới ánh nắng, tuy nhiên điều này không hoàn toàn chính xác.

Retinoid rất dễ phân hủy dưới ánh nắng mặt trời, khiến hoạt chất mất ổn định và giảm hiệu quả. Vì vậy, chúng thường được bảo quản trong ống kim loại hoặc hộp đục, và khuyên dùng vào ban đêm để tránh tình trạng cháy nắng không mong muốn.

- Vitamin B3 với hai dạng phổ biến: myristyl nicotinate và niacinamide

Niacinamide là thành phần chăm sóc da xuất sắc, giúp cải thiện mụn, sạm màu, da khô và suy yếu. Đồng thời, nó kích thích sản sinh collagen, thu nhỏ lỗ chân lông, mang lại làn da tươi sáng và săn chắc hơn.

Niacinamide là người bạn đồng hành hiệu quả trong việc cải thiện mụn, giảm sạm màu và phục hồi làn da khô thiếu nước.

Myristyl nicotinate: Một dẫn xuất từ axit nicotinic – thành phần thuộc nhóm vitamin B3, hoạt động tương tự như niacinamide. Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng myristyl nicotinate hỗ trợ cải thiện nhiều vấn đề da một cách đáng kể.

Những thành phần có nguồn gốc từ thực vật như paper mulberry (arbutin) và glabridin (chiết xuất cam thảo) nổi bật trong khả năng làm sáng da mà không gây kích ứng hay tác dụng phụ.

Arbutin thường được ứng dụng rộng rãi trong các sản phẩm dưỡng da, với công dụng làm sáng, giảm thâm và ngăn ngừa nám hiệu quả.

Những thành phần cần tránh

Hydrogen Peroxide

Hydrogen peroxide, hay còn gọi là oxy già, được sử dụng chủ yếu trong khử trùng dụng cụ, tẩy tóc và vệ sinh bề mặt. Nó cũng được ứng dụng trong chăm sóc răng miệng và làm vườn, nhưng không thích hợp để sử dụng trực tiếp lên da.

Hydrogen peroxide dù được dùng với liều thấp để hỗ trợ điều trị tăng sắc tố melanin, nhưng nó không được xem là lựa chọn an toàn và phù hợp cho chăm sóc và xử lý các vấn đề về hắc tố da.

Hydrogen Peroxide thường được áp dụng để khử trùng dụng cụ, tẩy tóc và làm sạch các bề mặt.

Các bác sĩ da liễu và chuyên gia đã không còn sử dụng loại axit này trong điều trị thâm nám, bởi hydrogen peroxide có thể làm tổn thương các tế bào lành mạnh xung quanh vùng da cần hồi phục.

Nước cốt chanh

Nước cốt chanh nổi bật với lượng vitamin C dồi dào, được biết đến như một thành phần làm đẹp hữu hiệu trong việc làm giảm sắc tố trên da.

Tuy nhiên, hàm lượng vitamin C cao trong nước cốt chanh cũng đồng thời mang đến rủi ro cho da như: gây kích ứng, đỏ rát và mẩn ngứa nếu sử dụng không đúng cách.

Nước cốt chanh có thể kích thích da gây ra các phản ứng như đỏ, ngứa và nổi mẩn khó chịu.

Vì vậy, khi sử dụng nước cốt chanh trong quá trình điều trị thâm nám, hãy nhớ pha loãng kỹ trước khi thoa lên da và tuyệt đối tránh tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng sau đó để bảo vệ làn da tối ưu.

Qua những thông tin chia sẻ về các phương pháp giảm sắc tố melanin cùng danh sách các thành phần nên và không nên dùng, Tripi mong bạn sẽ tích lũy thêm nhiều kiến thức quý giá để vững bước trên hành trình chinh phục làn da sáng khỏe.

Kinh nghiệm hay Tripi

Du lịch

Ẩm thực

Khám phá

Đi Phượt

Vẻ đẹp Việt Nam

Chuyến đi