Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) là một rối loạn nội tiết tố phổ biến, ảnh hưởng đến khoảng 10% phụ nữ trong độ tuổi sinh sản. Những người mắc PCOS thường gặp các vấn đề như kinh nguyệt không đều, mụn trứng cá, tăng cân, khó khăn trong việc thụ thai và các triệu chứng khác. Ngoài ra, sự xuất hiện của các u nang lành tính trong buồng trứng có thể được phát hiện thông qua siêu âm. PCOS có thể xuất hiện từ tuổi dậy thì (khoảng 11 tuổi) hoặc muộn hơn ở tuổi thanh thiếu niên, độ tuổi 20 hoặc cao hơn. Do ảnh hưởng nghiêm trọng đến hormone, chu kỳ kinh nguyệt, ngoại hình và khả năng sinh sản, việc chẩn đoán sớm là cực kỳ quan trọng. Nhận biết và điều trị kịp thời có thể giúp ngăn ngừa các biến chứng lâu dài.
Các bước thực hiệnNhận biết các triệu chứng chính để chẩn đoán hội chứng buồng trứng đa nang

Theo dõi chu kỳ kinh nguyệt. Nếu mắc hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS), chu kỳ kinh nguyệt thường không đều hoặc có thể vô kinh. Hãy chú ý đến những bất thường như khoảng cách giữa các kỳ kinh kéo dài, tắc kinh, lượng máu kinh quá nhiều hoặc quá ít, hoặc xuất huyết giữa các kỳ. Các dấu hiệu cần lưu ý bao gồm:
- Khoảng cách giữa các kỳ kinh hơn 35 ngày
- Ít hơn 8 kỳ kinh trong một năm
- Không có kinh trong hơn 4 tháng
- Lượng máu kinh quá nhiều hoặc quá ít
- Nghiên cứu cho thấy khoảng 50% phụ nữ mắc PCOS có chu kỳ kinh thưa, trong khi 20% không có kinh nguyệt (vô kinh). Tình trạng rụng trứng không đều hoặc không xảy ra được gọi là ít rụng trứng (oligoovulation) hoặc không rụng trứng (anovulation). Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ nếu nghi ngờ mình không rụng trứng, dù nguyên nhân là do PCOS hay các vấn đề khác.

Quan sát sự phát triển của lông mặt và lông cơ thể. Phụ nữ khỏe mạnh thường có một lượng nhỏ androgen (hormone nam giới) trong cơ thể. Tuy nhiên, ở những người mắc hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS), lượng androgen thường cao hơn do sự gia tăng hormone luteinizing và insulin. Điều này có thể dẫn đến tình trạng rậm lông, với lông mọc nhiều ở mặt, bụng, ngực, lưng và các vùng khác trên cơ thể.

Theo dõi tình trạng rụng tóc hoặc hói đầu. Mức độ androgen tăng cao cũng có thể gây ra rụng tóc, tóc mỏng hoặc thậm chí hói đầu kiểu nam giới. Hãy chú ý nếu bạn nhận thấy tóc rụng nhiều hơn bình thường, đặc biệt là khi gội đầu hoặc chải tóc.

Quan sát tình trạng da dầu, mụn trứng cá hoặc gàu. Sự gia tăng androgen có thể khiến da tiết nhiều dầu hơn, dẫn đến mụn trứng cá hoặc gàu. Những dấu hiệu này cũng có thể là triệu chứng liên quan đến hội chứng buồng trứng đa nang.

Tham khảo ý kiến bác sĩ về buồng trứng đa nang. Buồng trứng đa nang được đặc trưng bởi sự xuất hiện của hơn 12 nang, mỗi nang có đường kính từ 2-9 mm, nằm xung quanh buồng trứng và làm tăng kích thước của nó. Trong một số trường hợp, phẫu thuật có thể được yêu cầu để loại bỏ các nang này. Siêu âm là phương pháp chính để chẩn đoán, nhưng kết quả cần được đánh giá bởi chuyên gia nội tiết sinh sản để tránh chẩn đoán sai hoặc bỏ sót.
Nhận biết các triệu chứng liên quan đến hội chứng buồng trứng đa nang

Chú ý đến tình trạng tăng insulin. Tăng insulin xảy ra khi nồng độ insulin trong cơ thể vượt quá mức bình thường, thường liên quan đến tình trạng kháng insulin. Đây là một triệu chứng phổ biến ở phụ nữ mắc hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS). Các dấu hiệu bao gồm tăng cân, thèm đồ ngọt, đói liên tục, mệt mỏi, lo lắng và khó tập trung. Tăng insulin cũng có thể dẫn đến da nhờn, mụn trứng cá và tăng cân vùng bụng. Xét nghiệm dung nạp glucose (GTT) và các chỉ số như insulin, glucose, hemoglobin A1c và c-peptide có thể giúp chẩn đoán. Điều trị bao gồm chế độ ăn uống, tập luyện và có thể sử dụng thuốc Metformin.

Nhận biết nguy cơ vô sinh. Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây vô sinh ở phụ nữ. Rụng trứng không đều hoặc không rụng trứng khiến việc thụ thai trở nên khó khăn. Ngoài ra, nồng độ hormone cao có thể làm tăng nguy cơ sảy thai. Nếu bạn gặp khó khăn trong việc mang thai, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Quan tâm đến tình trạng béo phì. Béo phì là một dấu hiệu phổ biến ở phụ nữ mắc hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS). Sự gia tăng insulin dẫn đến tích tụ mỡ quanh eo và tạo nên thân hình quả lê. Khoảng 38% phụ nữ mắc PCOS bị béo phì, với chỉ số khối cơ thể (BMI) trên 30. Giảm cân có thể là một thách thức nhưng rất quan trọng để cải thiện sức khỏe.

Chú ý đến những thay đổi trên da. Phụ nữ mắc hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) có thể gặp các vấn đề về da như chứng gai đen (các mảng da sẫm màu ở cổ, nách, đùi và ngực) hoặc xuất hiện mụn thịt (phần da dư) ở cổ và dưới cánh tay. Những thay đổi này là kết quả của sự mất cân bằng hormone và kháng insulin.

Theo dõi các cơn đau vùng chậu và bụng. Một số phụ nữ mắc hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) có thể trải qua các cơn đau âm ỉ hoặc nhói ở vùng chậu, bụng dưới hoặc lưng. Cơn đau có thể tương tự như đau bụng kinh và thay đổi từ nhẹ đến dữ dội. Nếu bạn thường xuyên gặp phải tình trạng này, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được kiểm tra và điều trị.

Theo dõi chất lượng giấc ngủ. Phụ nữ mắc hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) có nguy cơ cao mắc chứng ngưng thở khi ngủ, một tình trạng đặc trưng bởi tiếng ngáy và những cơn ngưng thở tạm thời trong lúc ngủ. Nguyên nhân có thể liên quan đến sự gia tăng nồng độ estrogen, testosterone hoặc tình trạng béo phì - những yếu tố thường đi kèm với PCOS.

Chú ý đến các triệu chứng tâm lý. Phụ nữ mắc hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) thường dễ gặp các vấn đề như lo âu hoặc trầm cảm. Nguyên nhân có thể xuất phát từ sự mất cân bằng hormone hoặc phản ứng tâm lý trước các triệu chứng khác của PCOS, chẳng hạn như vô sinh.

Kiểm tra tiền sử gia đình. Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) có tính chất di truyền. Nếu mẹ hoặc chị gái của bạn mắc PCOS, nguy cơ bạn mắc bệnh cũng cao hơn. Hãy xem xét tiền sử gia đình để đánh giá nguy cơ của bản thân.
- Phụ nữ mắc PCOS thường có người thân bị tiểu đường.
- Những người mắc PCOS cũng có thể có tiền sử cân nặng bất thường khi sinh (quá nhỏ hoặc quá lớn).
Khám phá các biến chứng lâu dài của hội chứng buồng trứng đa nang

Thăm khám bác sĩ. Nếu nghi ngờ mắc hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS), hãy đến gặp bác sĩ hoặc bác sĩ phụ khoa để được đánh giá toàn diện. Bác sĩ sẽ hỏi về triệu chứng, tiền sử bệnh lý và thực hiện các kiểm tra cần thiết.
- Tiền sử bệnh lý: Bác sĩ sẽ trao đổi về tiền sử gia đình, lối sống, chế độ ăn uống, mức độ căng thẳng và kế hoạch mang thai (nếu có).
- Khám tổng quát và phụ khoa: Bác sĩ sẽ đo cân nặng, chỉ số khối cơ thể (BMI), huyết áp và kiểm tra các tuyến nội tiết.
- Xét nghiệm máu: Để kiểm tra nồng độ glucose, insulin, cholesterol, androgen và các chỉ số liên quan.
- Siêu âm âm đạo: Giúp phát hiện sự hiện diện của các nang trên buồng trứng.

Kiểm soát cân nặng. Thừa cân hoặc béo phì có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng của hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS). Duy trì lối sống lành mạnh giúp giảm thiểu các biến chứng nghiêm trọng.
- Ưu tiên thực phẩm giàu dinh dưỡng, hạn chế đồ ăn không lành mạnh, tập thể dục thường xuyên và tránh hút thuốc.
- Làm quen với chỉ số đường huyết (GI) của thực phẩm. Chọn thực phẩm có GI thấp và tránh những loại có GI cao để kiểm soát insulin tốt hơn.

Theo dõi huyết áp thường xuyên. Phụ nữ mắc hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) có nguy cơ cao bị huyết áp cao. Hãy kiểm tra huyết áp định kỳ để đảm bảo sức khỏe.
- Huyết áp lý tưởng là dưới 120/80 mmHg.

Chú ý đến sức khỏe tim mạch. Phụ nữ mắc hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) có nguy cơ cao mắc các bệnh tim mạch. Để giảm thiểu rủi ro, hãy duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, tập thể dục đều đặn và kiểm soát cân nặng.
- Khám sức khỏe định kỳ, bao gồm kiểm tra tim mạch, là điều cần thiết.

Nhận biết dấu hiệu tiểu đường. Phụ nữ mắc hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) có nguy cơ cao phát triển bệnh tiểu đường. Các triệu chứng phổ biến bao gồm:
- Đi tiểu thường xuyên
- Khát nước hoặc đói quá mức
- Mệt mỏi kéo dài
- Vết thương lâu lành
- Mờ mắt
- Tê hoặc ngứa ran ở tay và chân

Cảnh giác với nguy cơ ung thư. Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) có thể làm tăng nguy cơ ung thư nội mạc tử cung, đặc biệt nếu kinh nguyệt không đều hoặc vô kinh. Sự mất cân bằng hormone, như tăng estrogen và giảm progesterone, là yếu tố nguy cơ chính.
- Điều hòa kinh nguyệt bằng thuốc tránh thai hoặc progesterone tổng hợp có thể giúp giảm nguy cơ. Các biện pháp như vòng tránh thai chứa progestin cũng là lựa chọn hiệu quả.
Lời khuyên hữu ích- Nếu được chẩn đoán mắc hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS), hãy tham khảo bài viết “Cách điều trị hội chứng buồng trứng đa nang” để tìm hiểu phương pháp điều trị và cách sống chung với bệnh.
- Chẩn đoán sớm giúp ngăn ngừa các triệu chứng khó chịu của PCOS. Nếu nhận thấy dấu hiệu bất thường, hãy đi khám ngay. Luôn chia sẻ đầy đủ triệu chứng với bác sĩ, không chỉ tập trung vào một vấn đề như vô sinh hoặc tăng cân.
- Phụ nữ mắc hoặc nghi ngờ mắc PCOS có thể cảm thấy lo lắng, xấu hổ hoặc trầm cảm. Đừng để những cảm xúc này cản trở quá trình điều trị. Nếu gặp khó khăn về tâm lý, hãy tìm kiếm sự hỗ trợ từ bác sĩ hoặc chuyên gia tâm lý.