Cách nhận biết nấm an toàn và nấm có độc tính

31/05/2025

Nội dung bài viết

Có nhiều cách đơn giản giúp bạn phân biệt nấm lành và nấm độc. Dù bạn có thích hay không món nấm, những kiến thức sau đây đều rất cần thiết để bạn bảo vệ sức khỏe.

Nấm độc là gì?

Nấm độc là những loại nấm chứa độc tố tự nhiên hoặc những loại nấm dù có thể ăn được nhưng lại mọc ở khu vực bị ô nhiễm, như gần nhà máy hóa chất hoặc nơi có môi trường độc hại.

Phần lớn trường hợp ngộ độc nấm xảy ra do ăn các loại nấm hoang dã (từ rừng, ruộng, vườn hay chuồng trại), trong khi nấm trồng trong điều kiện kiểm soát thì rất ít khi gây hại.

Phân biệt nấm an toàn và nấm độc hại

- Nấm độc thường có màu sắc rực rỡ, nổi bật với nhiều sắc thái khác nhau. Mũ nấm có thể xuất hiện các đốm đen, đỏ, trắng hoặc các vân, hạt, vảy, màu sắc lẫn lộn, những vết nứt hay vòng quanh thân nấm.

- Thông thường, nấm độc khi bị bứt sẽ tiết ra nhựa đặc.

- Nấm độc thường tỏa ra mùi cay nồng, hắc hoặc đắng đượm, tuy nhiên cũng có một số loại nấm độc lại thoảng hương nhẹ nhàng.

- Nấm ăn được thường mang hương thơm dịu dàng hoặc không mùi, tạo cảm giác dễ chịu.

- Dùng phần trắng của hành lá chà lên mũ nấm; nếu hành chuyển sang màu xanh nâu, đó là dấu hiệu nấm có độc, ngược lại là an toàn.

- Thử nấm bằng đũa hoặc thìa bạc, nếu vật dụng đổi màu khi tiếp xúc với món ăn, có khả năng nấm đó chứa độc tố.

- Nhỏ một vài giọt sữa tươi lên mũ nấm; nếu sữa xuất hiện hiện tượng vón cục, khả năng nấm đó mang độc tố rất cao.

Dấu hiệu ngộ độc nấm và các biện pháp sơ cứu cần thiết ngay lập tức.

Ngộ độc nấm biểu hiện qua hai giai đoạn: sớm và muộn.

- Các triệu chứng sớm thường khởi phát trong vòng 30 phút đến 2 giờ, có thể kéo dài tối đa đến 6 giờ sau khi ăn.

- Triệu chứng muộn thường xuất hiện từ 6 đến 40 giờ, trung bình khoảng 12 giờ sau khi sử dụng nấm.

Mức độ ngộ độc phụ thuộc vào loại nấm ăn phải. Sau 20–30 phút, nạn nhân có thể cảm thấy buồn nôn, khó chịu, đau bụng dữ dội, nôn ra máu, tiêu chảy nhiều lần với phân có mùi tanh hôi, cơ thể mệt mỏi, lạnh toát, có thể nổi mẩn đỏ; trường hợp nghiêm trọng có thể gây co giật và hôn mê.

Triệu chứng càng đến muộn thì độc tính càng nặng, đe dọa trực tiếp đến tính mạng.

- Gây nôn bằng biện pháp cơ học: Trong vòng vài giờ sau khi ăn nấm (tốt nhất là trong giờ đầu tiên), nếu người bệnh trên 2 tuổi, tỉnh táo và chưa nôn nhiều, nên cho uống nước và kích thích nôn.

- Uống than hoạt tính với liều lượng 1 gram trên mỗi kg trọng lượng cơ thể để hấp thụ độc tố.

- Đảm bảo người bệnh được uống đủ nước, ưu tiên sử dụng dung dịch Oresol để bù điện giải.

- Cần nhanh chóng đưa người bệnh đến cơ sở y tế gần nhất để được chăm sóc kịp thời.

- Nếu bệnh nhân hôn mê hoặc co giật, nên đặt họ nằm nghiêng để đảm bảo an toàn đường thở.

- Trong trường hợp người bệnh thở yếu hoặc ngưng thở, cần thực hiện hà hơi thổi ngạt hoặc hô hấp nhân tạo bằng các thiết bị cứu hộ hiện có.

- Không nên cho người bệnh tự về nhà trong 1–2 ngày đầu nằm viện dù các triệu chứng ngộ độc đã thuyên giảm.

- Với các trường hợp ngộ độc biểu hiện muộn, cần điều trị tại các cơ sở y tế có trang thiết bị hồi sức tích cực, thường là bệnh viện tuyến tỉnh trở lên.

Cách phòng tránh ngộ độc nấm hiệu quả và an toàn.

- Tuyệt đối không tự ý hái và sử dụng những loại nấm tự nhiên mà bạn không chắc chắn về độ an toàn. Hãy ưu tiên lựa chọn các loại nấm quen thuộc, đã được kiểm chứng.

- Dù là nấm hái tự nhiên hay mua ngoài chợ, bạn nên luộc qua nước sôi trước khi chế biến để loại bỏ phần độc tố tiềm ẩn và tăng cường an toàn cho sức khỏe.

- Tránh uống rượu khi dùng nấm vì có những loại nấm dù không độc nhưng khi kết hợp với rượu có thể sinh ra phản ứng hóa học gây độc. Đồng thời, rượu còn làm tăng mức độ nguy hiểm khi bị ngộ độc nấm.

- Nếu sau khi ăn nấm bạn cảm thấy khó chịu, hãy nhanh chóng đến cơ sở y tế để thăm khám. Trong trường hợp cần thiết, áp dụng ngay các biện pháp sơ cứu nhằm giảm nhẹ triệu chứng trước khi nhập viện.

Chọn lựa nấm tươi ngon, chất lượng tuyệt vời tại Tripi: