Cách Thiết lập Kế hoạch Cuộc sống Hiệu quả

Nhận diện vai trò hiện tại của bạn. Mỗi ngày, chúng ta đều đảm nhận nhiều vai trò khác nhau, được định hình bởi hành động và trách nhiệm. Những vai trò này có thể là ‘con cái’, ‘nghệ sĩ’, ‘sinh viên’, ‘người yêu’, ‘người đam mê ẩm thực’, v.v. Hãy liệt kê chúng ra giấy. Đâu là vai trò bạn thấy mình gắn bó nhất?

• Một số ví dụ về vai trò khác bao gồm (nhưng không giới hạn): đầu bếp, người yêu động vật, anh/chị em, nhiếp ảnh gia, quản lý, người hướng dẫn, du khách, cháu, nhà tư tưởng, v.v.

Suy ngẫm về những vai trò bạn mong muốn trong tương lai. Một số vai trò hiện tại của bạn có thể sẽ tiếp tục đồng hành cùng bạn, chẳng hạn như ‘người mẹ’ hay ‘nghệ sĩ’. Tuy nhiên, hãy nghĩ về những danh hiệu bạn muốn được người khác nhắc đến khi nhìn lại cuộc đời mình. Đồng thời, xem xét những vai trò hiện tại đang gây áp lực hoặc ảnh hưởng tiêu cực đến bạn – có lẽ chúng nên được loại bỏ khỏi kế hoạch tương lai.

• Để xây dựng danh sách này, hãy nghĩ về những điều bạn khao khát thực hiện. Bạn có muốn khám phá những vùng đất mới chưa từng đặt chân đến? Nếu có, hãy thêm ‘người du lịch’ vào danh sách tương lai của mình.

Xem xét lý do đằng sau những vai trò bạn đang hoặc mong muốn đảm nhận. Để lập kế hoạch cuộc sống, bạn cần xác định rõ những ưu tiên hiện tại. Hãy suy nghĩ về lý do tại sao bạn muốn duy trì hoặc thêm vào những vai trò này. Ví dụ, có thể bạn muốn trở thành ‘người cha’ để mang đến cho con cái một cuộc sống hạnh phúc và đầy đủ.

• Một cách hữu ích để khám phá lý do sâu xa là hình dung về tang lễ của chính mình (dù nghe có vẻ đáng sợ, nhưng nó sẽ giúp bạn nhận ra điều gì thực sự quan trọng). Bạn muốn người khác nhớ đến mình như thế nào? Có thể bạn muốn được nhắc đến như một người mẹ tuyệt vời hoặc một người đã thay đổi cuộc sống của nhiều động vật thông qua công việc tình nguyện.

Liệt kê những ưu tiên của bạn. Sau khi đã hiểu rõ lý do đằng sau những điều bạn muốn trở thành hoặc thực hiện, hãy viết chúng thành một danh sách rõ ràng. Điều này sẽ giúp bạn sắp xếp và định hình kế hoạch cuộc sống một cách khoa học.

• Ví dụ, danh sách của bạn có thể bao gồm: Tôi là ‘người chị’ vì tôi luôn muốn hỗ trợ em trai mình; Tôi muốn trở thành ‘nhà văn’ để kể lại câu chuyện cuộc đời ông bà tôi, v.v.

Xác định nhu cầu thể chất và cảm xúc của bản thân. Bạn cần gì để trở thành phiên bản tốt nhất của chính mình? Nếu một trong những vai trò bạn mong muốn là ‘người chinh phục đỉnh Everest’, bạn cần duy trì sức khỏe và chế độ ăn uống hợp lý. Nếu bạn muốn trở thành một ‘người bạn tốt’, hãy đảm bảo rằng bạn dành thời gian cho những người thân yêu và nuôi dưỡng các mối quan hệ.

Suy ngẫm về những mục tiêu bạn muốn hoàn thành trong đời. Dựa trên vai trò, ưu tiên và nhu cầu của bản thân, hãy xác định những điều bạn thực sự mong muốn đạt được. Hãy coi đây như ‘danh sách những điều phải làm trước khi nhắm mắt’ – những gì bạn muốn hoàn thành trước khi kết thúc hành trình cuộc đời. Đảm bảo rằng đây là mục tiêu xuất phát từ trái tim bạn, không phải từ kỳ vọng của người khác. Để thu hẹp ý tưởng, bạn có thể phân loại mục tiêu theo các danh mục như:

• Sự nghiệp/Nghề nghiệp; Xã hội (gia đình và bạn bè); Tài chính; Sức khỏe; Du lịch; Kiến thức/Học vấn; và Tinh thần.
• Ví dụ về mục tiêu (theo thứ tự danh mục trên): Trở thành kiến trúc sư nổi tiếng; kết hôn và có hai con; tích lũy đủ tiền để con cái học đại học thoải mái; duy trì cân nặng 54 kg; khám phá mọi châu lục; đạt bằng thạc sĩ kiến trúc; viếng thăm đền Borobudur.

Viết ra các mục tiêu cụ thể kèm thời hạn hoàn thành. Sau khi đã xác định những mục tiêu lớn, hãy chia nhỏ chúng thành các mục tiêu ngắn hạn với thời gian rõ ràng. Ví dụ:

• Giảm 5 kg trước tháng 10 năm 2017.
• Được nhận vào chương trình thạc sĩ kiến trúc trước tháng 2 năm 2018.
• Du lịch đến Indonesia và thăm đền Borobudur vào năm 2019.

Xác định các bước cần thực hiện để đạt được mục tiêu. Hãy đánh giá vị trí hiện tại của bạn và lên kế hoạch chi tiết để tiến gần hơn đến mục tiêu. Ví dụ, để đạt được bằng thạc sĩ kiến trúc:

• Từ nay đến tháng 2 năm 2018, bạn cần: A. Nghiên cứu các chương trình sau đại học về kiến trúc. B. Chuẩn bị hồ sơ ứng tuyển. C. Hoàn thiện và nộp đơn. D. Chờ phản hồi từ trường. E. Lựa chọn chương trình phù hợp. F. Đăng ký nhập học.

Viết ra từng bước cụ thể để hoàn thành mỗi mục tiêu. Bạn có thể trình bày kế hoạch dưới bất kỳ hình thức nào – viết tay, đánh máy, vẽ sơ đồ, v.v. Dù chọn cách nào, hãy liệt kê các bước cần thực hiện theo trình tự thời gian. Xin chúc mừng, bạn đã hoàn thành kế hoạch cuộc đời của mình.

• Đây là lúc để xem xét lại chi tiết từng bước – ví dụ như tên các chương trình sau đại học bạn muốn ứng tuyển. Hoặc, nếu mục tiêu của bạn đơn giản là sống hạnh phúc, hãy mô tả chi tiết những điều sẽ mang lại niềm vui cho bạn trong hành trình này.

Đánh giá lại kế hoạch cuộc sống của bạn. Cuộc sống luôn biến đổi không ngừng, và chúng ta cũng vậy. Những mục tiêu và ưu tiên bạn đặt ra ở tuổi 15 có thể sẽ khác xa so với khi bạn 25 hay 45 tuổi. Hãy thường xuyên xem xét và điều chỉnh kế hoạch để đảm bảo rằng nó vẫn phù hợp với cuộc sống hạnh phúc và ý nghĩa mà bạn mong muốn.

• Khi đánh giá kế hoạch, đừng quên ghi nhận những thành tựu bạn đã đạt được. Việc theo dõi tiến trình sẽ giúp bạn có thêm động lực.

Điều chỉnh kế hoạch cuộc sống khi cần. Khi nhận thấy những ưu tiên và mục tiêu của bạn thay đổi, hãy linh hoạt cập nhật kế hoạch. Xác định những điều mới mẻ và quan trọng hơn trong hiện tại, đồng thời lên kế hoạch để đạt được chúng. Bạn có thể điều chỉnh kế hoạch bất cứ lúc nào.

• Đừng giới hạn bản thân trong một khuôn khổ cứng nhắc. Kế hoạch cuộc sống là một hành trình linh hoạt, nơi bạn có thể thêm vào những mục tiêu mới và loại bỏ những điều không còn phù hợp.