Cách thoát khỏi mối quan hệ bạo hành
27/02/2025
Nội dung bài viết
Mối quan hệ có thể trở nên độc hại theo nhiều cách, nhưng điểm chung là sự kiểm soát và thống trị. Mối quan hệ bạo hành xảy ra khi một người sử dụng bạo lực thể chất, tình dục, cảm xúc hoặc tâm lý để khống chế đối phương. Dù nạn nhân thường là phụ nữ, nam giới cũng có thể gặp phải tình trạng tương tự. Bạo hành xuất hiện trong cả mối quan hệ đồng giới và khác giới. Nếu bạn nghi ngờ mình đang bị bạo hành, hãy tìm kiếm sự giúp đỡ ngay lập tức, chẳng hạn như gọi đến số 113. Bạn cũng nên học cách nhận biết các dấu hiệu cảnh báo của mối quan hệ bạo hành.
Các bước thực hiện
Nhận diện tính cách bạo hành
Chú ý đến chủ nghĩa cầu toàn không lành mạnh. Người bạo hành thường đặt ra những kỳ vọng phi thực tế. Họ tin rằng mọi thứ phải diễn ra theo cách họ muốn hoặc theo tiêu chuẩn của họ. Họ có quan niệm cứng nhắc về “công bằng” và “bất công”. Khi mọi việc không như ý, họ dễ nổi giận, bực bội và thậm chí dùng bạo lực.
- Người bạo hành thường yêu cầu người khác, đặc biệt là người họ yêu, phải tuân theo những tiêu chuẩn không thực tế. Họ có thể nói những câu như “Anh/Em là tất cả đối với em/anh” và mong đợi bạn đáp ứng mọi nhu cầu của họ.
- Họ thường phản ứng thái quá với những vấn đề nhỏ nhặt, như tắc đường hoặc điểm kém của con cái.
- Người cầu toàn không nhất thiết là người bạo hành, nhưng những hành vi này có thể là dấu hiệu cảnh báo.
Xem xét liệu người đó có biểu hiện tâm trạng thất thường hoặc dấu hiệu rối loạn cảm xúc không. Dù ai cũng có lúc thay đổi tâm trạng, người bạo hành thường dao động giữa nhiều cảm xúc khác nhau. Bạn có thể cảm thấy phải “cẩn trọng” khi ở gần họ, như thể họ là “ngòi nổ” dễ kích hoạt.
- Họ có thể kìm nén cảm xúc đến khi bùng nổ hoặc trở nên gây hấn thụ động, khiến bạn cảm thấy có lỗi. Sự bất ổn cảm xúc là dấu hiệu cảnh báo về sức khỏe tinh thần không ổn định.
- Trong nhiều trường hợp, sự bất ổn này có thể xuất phát từ rối loạn tâm thần. Người đó cần được điều trị và tư vấn, nhưng bạn không nên sống cùng họ chỉ vì họ cần giúp đỡ.
Xem xét liệu người đó có chịu trách nhiệm cho hành động của mình không. Người bạo hành thường đổ lỗi cho người khác về cảm xúc và hành vi của họ.
- Ví dụ, họ có thể nói: “Anh/Em làm em/anh tức giận vì anh/em không đồng ý với em/anh”. Câu nói này nhằm đổ lỗi cho bạn về hành động của họ.
- Họ cũng thường đổ lỗi cho người khác về sự đổ vỡ trong các mối quan hệ trước đây. Dù họ có khen ngợi bạn, việc đổ lỗi cho người khác là dấu hiệu cảnh báo.
Suy ngẫm xem bạn có cảm thấy được công nhận không. Người bạo hành thường coi mình là trung tâm, xem nhu cầu và ý kiến của họ quan trọng hơn người khác. Trong mối quan hệ lành mạnh, cả hai đều lắng nghe và tôn trọng nhau.
- Nếu bạn cảm thấy người yêu không lắng nghe hoặc quan tâm đến suy nghĩ của bạn, đây là dấu hiệu mối quan hệ không lành mạnh.
- Bạn cần cảm thấy thoải mái khi thảo luận vấn đề khó khăn, dù không đồng ý. Trong mối quan hệ lành mạnh, cả hai đều cảm thấy được tôn trọng.
Chú ý đến dấu hiệu ghen tuông. Ban đầu, ghen tuông có vẻ như một lời khen, nhưng thực chất nó thể hiện sự thiếu tin tưởng.
- Ghen tuông không phải biểu hiện của tình yêu, mà là dấu hiệu cho thấy người đó không tin tưởng bạn và có thể phát triển thành hành vi kiểm soát.
Quan sát cách người đó đối xử với người khác. Người bạo hành thường chỉ quan tâm đến bản thân. Cách họ đối xử với người khác sẽ phản ánh cách họ đối xử với bạn.
- Nếu họ tỏ ra tàn nhẫn hoặc thiếu tôn trọng với người khác, đặc biệt là người yếu thế, đây là dấu hiệu cảnh báo rằng họ có thể đối xử tương tự với bạn.
Nhận diện hành vi bạo hành
Xem xét liệu bạn có được tự do không. Trong một mối quan hệ lành mạnh, cả hai đều cảm thấy tự do thể hiện bản thân và đưa ra quyết định. Người bạo hành thường tước đoạt quyền tự do của bạn thông qua sự kiểm soát và ghen tuông. Hãy suy nghĩ xem bạn có gặp phải những điều sau:
- Người ấy yêu cầu bạn báo cáo vị trí mọi lúc.
- Họ kiểm soát trang phục, địa điểm bạn đến, và người bạn gặp.
- Họ theo dõi hoạt động trực tuyến, điện thoại, hoặc yêu cầu mật khẩu tài khoản của bạn.
- Bạn gặp khó khăn trong việc sử dụng tiền bạc hoặc phương tiện di chuyển.
- Người ấy cô lập bạn khỏi bạn bè và gia đình.
- Họ cấm bạn gặp người khác nếu không có họ đi cùng hoặc tức giận khi bạn dành thời gian cho bạn bè.
Lắng nghe cảm xúc của bạn khi ở bên người ấy. Dù đôi khi cảm xúc tiêu cực là điều bình thường, nếu bạn thường xuyên cảm thấy buồn bã, tổn thương, hoặc bị làm nhục, đây là dấu hiệu của mối quan hệ độc hại. Hãy tự hỏi:
- Bạn có cảm thấy kiệt sức về cảm xúc và thể chất khi ở cạnh họ?
- Bạn có cảm thấy tồi tệ về bản thân khi ở bên họ?
- Họ có khiến bạn cảm thấy có lỗi về cảm xúc và hành động của họ?
- Bạn có cảm thấy khó chịu, xấu hổ, hoặc bị coi thường?
- Bạn có nhận thấy sự khác biệt trong tiêu chuẩn đối xử giữa bạn và họ?
Chú ý cách người ấy giao tiếp với bạn. Một mối quan hệ lành mạnh không bao gồm sự xem thường, sỉ nhục, hoặc đe dọa. Hãy tự hỏi:
- Người ấy có thường xuyên chỉ trích hoặc soi mói bạn?
- Họ có gọi bạn bằng những cái tên xúc phạm hoặc lăng mạ bạn?
- Họ có nói rằng bạn “đáng” bị đối xử như vậy?
- Họ có tiếp tục hành động dù bạn đã nói rằng nó làm bạn tổn thương?
- Bạn có cảm thấy bị phớt lờ, xua đuổi, hoặc không được tôn trọng?
- Họ có la hét hoặc hét vào mặt bạn?
- Bạn có cảm thấy tồi tệ về bản thân sau khi trò chuyện với họ?
Xem xét liệu bạn có cảm thấy an toàn không. Ngay cả lời đe dọa bạo lực cũng là hành vi bạo hành. Bạn cần cảm thấy an toàn trong mối quan hệ. Nếu không, hãy tìm kiếm sự giúp đỡ ngay lập tức.
- Bạo hành không chỉ là đánh đập. Nó bao gồm phá hoại tài sản, làm hại vật nuôi, từ chối nhu cầu cơ bản, nhốt bạn, hoặc bỏ rơi bạn ở nơi nguy hiểm.
Xem xét liệu cả hai có hài lòng trong đời sống tình dục không. Người bạo hành thường thao túng hoặc ép buộc bạn trong lĩnh vực tình dục. Một đời sống tình dục lành mạnh đòi hỏi sự đồng thuận và tôn trọng lẫn nhau. Nếu bạn cảm thấy bị ép buộc hoặc không được tôn trọng, đây là dấu hiệu của lạm dụng tình dục.
- Bạn có quyền từ chối bất kỳ hành vi tình dục nào. Không có “hợp đồng” nào bắt buộc bạn phải làm điều bạn không muốn.
- Gây áp lực hoặc ép buộc là hành vi bạo hành. Nếu người ấy nói: “Nếu anh/em yêu em/anh, anh/em sẽ làm điều này”, đây là dấu hiệu của mối quan hệ độc hại.
- Bạn có quyền kiểm soát việc sử dụng biện pháp tránh thai và phòng ngừa bệnh lây truyền qua đường tình dục. Người ấy phải tôn trọng quyết định của bạn.
Bước ra khỏi mối quan hệ bạo hành
Hãy nhớ rằng bạo hành không bao giờ là lỗi của bạn. Dù có nhiều quan niệm sai lầm cho rằng một số người “xứng đáng” bị bạo hành, điều này hoàn toàn không đúng. Bạn luôn xứng đáng được đối xử tử tế và tôn trọng. Bạo hành là trách nhiệm của người gây ra, không phải nạn nhân.
- Điều này áp dụng cho mọi hình thức bạo hành. Mỗi người phải chịu trách nhiệm cho hành động của mình.
Chia sẻ với người bạn tin tưởng. Rời bỏ mối quan hệ bạo hành là điều khó khăn và nguy hiểm. Bạn không nên đối mặt một mình. Hãy tìm đến bạn bè, người thân, nhà tư vấn, hoặc tổ chức tôn giáo để được hỗ trợ.
- Càng có nhiều sự giúp đỡ, bạn càng dễ dàng thoát khỏi mối quan hệ độc hại và hướng tới cuộc sống lành mạnh hơn.
Liên hệ với đường dây nóng về bạo lực gia đình. Các đường dây nóng này luôn sẵn sàng hỗ trợ, ngay cả khi bạn không trong tình huống khẩn cấp. Họ cung cấp nhân viên được đào tạo để lắng nghe và giúp bạn lên kế hoạch an toàn.
- Tại Việt Nam, bạn có thể gọi số (04) 3775 9339 để được tư vấn.
- Tham khảo trang web HotPeachPages để tìm thêm thông tin về các tổ chức hỗ trợ.
Cắt đứt liên lạc với người bạo hành. Người bạo hành thường dùng lời hứa thay đổi để lợi dụng lòng tốt của bạn. Đây là một phần của chu kỳ bạo hành và bạn không nên tin tưởng. Hãy tránh xa họ bằng mọi giá.
- Bạn có thể bị áp lực từ cộng đồng, gia đình, hoặc truyền thống để “tha thứ”. Hãy nhớ rằng tha thứ phải vì lợi ích của bạn, không phải của họ. Bạn có thể buông bỏ sự tức giận mà không cần để bạo hành tiếp diễn.
- Chỉ khi loại bỏ hoàn toàn người đó khỏi cuộc sống, bạn mới thực sự thoát khỏi mối quan hệ độc hại.
Tìm kiếm sự hỗ trợ chuyên nghiệp. Hậu quả của bạo hành có thể kéo dài, với 31 – 84% nạn nhân bị Hội chứng Rối loạn Căng thẳng Sau Chấn thương (PTSD). Bạo hành cũng gây trầm cảm và lo âu. Chuyên gia sức khỏe tâm thần sẽ giúp bạn chữa lành và xây dựng cuộc sống lành mạnh.
- Nhiều tổ chức, bệnh viện, và nơi trú ẩn có thể giới thiệu bạn đến nhà tư vấn hoặc nhà trị liệu.
- Tìm kiếm liệu pháp dựa trên bằng chứng như CBT, CPT, PE, hoặc EMDR – phương pháp hiệu quả cho PTSD.
Xây dựng mạng lưới hỗ trợ. Nạn nhân bạo hành thường nghĩ rằng bạo hành là “bình thường” hoặc họ “xứng đáng” nhận nó. Điều này làm tăng nguy cơ lặp lại trong tương lai. Hãy bao quanh mình bằng những người đối xử với bạn bằng tình yêu và sự tôn trọng.
- Kết bạn mới. Nhiều nạn nhân bạo hành cảm thấy bị cô lập. Kết nối với người khác giúp bạn mạnh mẽ hơn.
- Tham gia câu lạc bộ hoặc nhóm có cùng sở thích. Điều này giúp bạn cảm thấy thuộc về một cộng đồng lớn hơn.
- Chia sẻ với người bạn tin tưởng. Dù một số người có thể phán xét, nhiều người khác sẽ ủng hộ và giúp bạn vượt qua.
Lời khuyên
- Hãy nhớ rằng cô đơn vẫn tốt hơn một mối quan hệ độc hại.
- Bạn xứng đáng được tôn trọng. Đừng tha thứ cho bất kỳ ai không đối xử với bạn bằng sự tôn trọng.
Cảnh báo
- Bạo hành không bao giờ tự cải thiện. Thực tế, nó sẽ ngày càng tồi tệ hơn. Đừng hy vọng rằng “tình yêu” của bạn sẽ thay đổi người bạo hành. Chỉ có họ mới có thể thay đổi chính mình.
- Nếu bạn đang trong tình huống nguy hiểm, hãy gọi ngay 113 hoặc dịch vụ khẩn cấp khác.
Du lịch
Ẩm thực
Khám phá
Đi Phượt
Vẻ đẹp Việt Nam
Chuyến đi
