Cách ứng xử với mèo lang thang

Phân biệt mèo hoang và mèo nuôi. Mèo đi lạc hay mèo hoang đều có thể nhút nhát hoặc thân thiện, khiến việc nhận biết qua hành vi trở nên khó khăn. Mèo nhà thường có bộ lông bù xù, bẩn, gầy gò hoặc có vết thương. Nếu có thể, hãy kiểm tra lòng bàn chân: mèo lang thang lâu ngày sẽ có bàn chân chai sần, khác biệt với bàn chân mềm mại của mèo nuôi.

• Nếu mèo trốn tránh, không giao tiếp, có thể đó là mèo hoang chưa từng được nuôi dưỡng.
• Chú ý các thông báo tìm mèo lạc trên cột điện, cửa hàng, báo địa phương hoặc trang web.
• Vào mùa đông, hãy quan sát kỹ hơn. Thú hoang cần nơi trú ẩn và thức ăn, trong khi thú cưng ít ra ngoài. Bạn có thể theo dấu chúng qua vết chân in trên tuyết vào sáng sớm.

Tiếp cận mèo một cách nhẹ nhàng. Nếu nghi ngờ đó là mèo lang thang, hãy từ từ tiếp cận và nói chuyện với giọng dịu dàng. Nếu mèo tỏ ra nhút nhát, thử cúi xuống ngang tầm với nó, đưa tay ra và gọi ngọt ngào. Nếu không thành công, lần sau hãy mang theo thức ăn hấp dẫn như cá ngừ hoặc gan khô.

• Thử dùng nhiều âm sắc khác nhau, vì mỗi chú mèo có thể phản ứng khác nhau với giọng cao, thấp hoặc tiếng “meo meo”.
• Tránh tiến quá gần nếu mèo tỏ ra căng thẳng hoặc lo lắng, vì chúng có thể cắn hoặc cào khi cảm thấy bị đe dọa.

Kiểm tra thẻ đeo cổ của mèo. Nếu mèo đeo thẻ và cho phép bạn tiếp cận, hãy đọc thông tin liên lạc trên thẻ để liên hệ với chủ nhân. Nếu thẻ chỉ ghi thông tin bác sĩ thú y, họ có thể giúp chuyển lời nhắn đến chủ nuôi.

• Một số thẻ chỉ ghi thông tin phòng khám thú y, nhưng họ có thể hỗ trợ liên lạc gián tiếp.

Cung cấp nơi trú ẩn, nước và cây bạc hà mèo. Điều này giúp giữ mèo ở gần khu vực của bạn cho đến khi có thể giúp đỡ. Đặt thức ăn vào ban đêm ở nơi hẹp, chỉ mèo có thể vào được.

• Vào mùa lạnh, thêm một ít dầu cá mòi vào thức ăn khô để tăng hiệu quả.
• Chỉ đặt thức ăn khi nghi ngờ có mèo lạc, tránh thu hút động vật hoang dã hoặc thú cưng khác.

Liên hệ với chuyên gia. Nếu không thể tiếp cận mèo, hãy gọi Trung tâm Kiểm soát Động vật hoặc hội cứu trợ địa phương. Tìm hiểu chính sách của họ, đặc biệt với mèo không đeo thẻ. Một số nơi áp dụng chương trình Bẫy – Thiến – Thả (TNR) để kiểm soát mèo hoang.

• Các tổ chức cứu trợ thường mang lại cuộc sống tốt hơn cho mèo lang thang, tránh cho chúng khỏi đói khát và nguy hiểm.

Tự đặt bẫy nhân đạo. Nếu muốn tự bắt mèo, hãy mua bẫy lồng hoặc hỏi mượn từ trung tâm kiểm soát động vật. Dùng báo che lẫy thiếc và đáy bẫy để tránh làm mèo sợ hãi. Đặt mồi bằng thức ăn có mùi thơm như cá trích hoặc cá mồi ngâm dầu.

• Tránh cài lẫy quá nhạy để mèo không bị sập bẫy sớm và bỏ chạy.
• Đừng đặt quá nhiều mồi, vì mèo có thể làm bẩn hoặc nôn khi hoảng loạn.
• Vào mùa lạnh, phủ khăn và tuyết lên bẫy để giữ ấm và giúp mèo bình tĩnh hơn.

Kiểm tra bẫy thường xuyên và cẩn thận. Hãy kiểm tra bẫy càng thường xuyên càng tốt, nhưng tiếp cận từ từ để tránh làm mèo sợ hãi. Nếu bẫy không hiệu quả sau một hoặc hai ngày, hãy thử cách tiếp cận chậm rãi hơn:

• Không cài bẫy ngay lập tức.
• Mỗi ngày vào cùng một giờ (tốt nhất là chiều muộn), đặt thức ăn gần bẫy.
• Dần dần di chuyển thức ăn vào trong bẫy. Nếu mèo không vào, thử dùng khăn có xịt pheromone của mèo phủ lên bẫy.
• Khi mèo quen với việc ăn trong bẫy, hãy cài bẫy.

Quyết định cách xử lý khi mèo sập bẫy. Sau khi bẫy được mèo, hãy liên hệ với tổ chức cứu trợ động vật địa phương để biết quy định. Tùy vào phản ứng của mèo và hướng dẫn từ tổ chức, bạn có thể:

• Nếu không định nuôi, hãy liên hệ với tổ chức cứu trợ để họ đón mèo. Giữ mèo trong bẫy ở nơi yên tĩnh và tối, hạn chế thời gian chờ đợi.
• Mèo đi lạc thường có bộ lông bẩn, kêu nhiều và nhìn vào mắt người. Nếu mèo bớt căng thẳng, hãy tiếp tục tìm chủ hoặc quyết định nuôi nó.
• Mèo hoang thường trốn sâu trong lồng, không quan tâm đến đồ chơi hoặc người. Hãy tìm hiểu cách xử lý phù hợp.

Chuẩn bị nơi an toàn cho mèo. Chọn một căn phòng kín, yên tĩnh, dễ dọn dẹp và gần như trống trải. Đặt vào phòng những vật dụng sau:

• Chỗ ngồi thoải mái để bạn ngồi yên lặng khi mèo làm quen.
• Một chỗ ẩn nấp thoải mái cho mèo, như lồng có thành cao.
• Nước sạch.
• Hộp cát vệ sinh.
• Có thể thêm trụ cào móng hoặc đồ chơi, nhưng mèo có thể không chơi do căng thẳng.

Thả mèo một cách cẩn thận. Đeo găng tay và đặt bẫy hoặc lồng xa khỏi tầm tay khi thả mèo. Hầu hết mèo sẽ nhanh chóng tìm chỗ ẩn nấp, nhưng một số có thể cố gắng thoát thân.

• Đóng cửa phòng. Mèo rất nhanh nhẹn và có thể nhảy qua bạn để thoát ra ngoài.

Tách mèo khỏi các vật nuôi khác. Phòng chứa mèo phải kín đáo, không có lối vào cho các vật nuôi khác, kể cả khe cửa nhỏ. Thay quần áo và giày, rửa tay và vùng da tiếp xúc sau mỗi lần ra khỏi phòng để tránh lây bệnh.

• Mèo có thể truyền bệnh cho người. Nếu bị cắn, rửa vết thương bằng nước và xà phòng, sau đó tham khảo ý kiến bác sĩ về nguy cơ bệnh dại. Nếu bị cào, rửa sạch và theo dõi các dấu hiệu như sưng đỏ, sốt hoặc mệt mỏi.

Cho mèo thời gian bình tĩnh. Sau vài giờ, hãy nhẹ nhàng vào phòng với thức ăn và máy ảnh. Quan sát mèo kỹ lưỡng và chụp ảnh rõ nét để bắt đầu tìm chủ.

• Nếu mèo có dấu hiệu hung dữ như tai ép sát đầu, đồng tử giãn to, hoặc tiến về phía bạn với tư thế căng thẳng, hãy rời khỏi phòng ngay.
• Tiếng gầm gừ nhỏ thường chỉ là biểu hiện sợ hãi, không nhất thiết là dấu hiệu tấn công.

Xác định chủ mèo. Bắt đầu tìm kiếm chủ mèo càng sớm càng tốt. Nếu mèo không đeo thẻ, hãy thử các cách sau:

• Hỏi hàng xóm xung quanh.
• Đưa mèo đến bác sĩ thú y để kiểm tra chip định danh.
• Liên hệ với hội cứu trợ động vật để xem có ai báo mất mèo phù hợp không.
• Phát tờ rơi với dòng chữ “TÌM ĐƯỢC” và ảnh rõ mặt mèo.
• Kiểm tra mục thông báo tìm vật thất lạc trên báo địa phương.
• Chỉ tiết lộ màu lông và ảnh mặt mèo, không cung cấp thông tin chi tiết khác.

Xác minh chủ mèo. Khi có người liên hệ, hãy hỏi về giới tính và đặc điểm nhận dạng của mèo để xác minh. Nếu mèo không có dấu hiệu đặc biệt, hỏi về hồ sơ sức khỏe hoặc thông tin bác sĩ thú y.

• Nếu mèo chưa được tiêm phòng hoặc thiến/triệt sản, hãy thông báo cho hội cứu trợ động vật để họ yêu cầu chủ nuôi hoàn thành các thủ tục cần thiết.

Cho mèo ăn và chăm sóc theo lịch đều đặn. Luôn tự tay mang thức ăn đến cho mèo và ngồi lại trong phòng nếu mèo chịu. Thức ăn là cách tốt nhất để xây dựng lòng tin. Nếu mèo không ăn khi bạn có mặt, hãy để nó ăn một mình nhưng đảm bảo nó biết bạn là người cung cấp.

• Thói quen đều đặn giúp mèo đoán được thời gian bạn đến, giảm bớt sợ hãi và tạo sự mong đợi.
• Ngồi yên trên ghế vài phút mỗi ngày để mèo làm quen. Di chuyển chậm rãi, không nhìn thẳng vào mắt mèo, và tỏ ra thân thiện bằng cách nhắm mắt hoặc nói nhẹ nhàng.

Thử chạm vào mèo một cách nhẹ nhàng. Có thể mất hai đến ba tuần với nhiều lần tương tác ngắn mỗi ngày để mèo bình tĩnh và thoải mái ăn gần bạn. Khi đó, hãy thử đưa tay ra đặt thức ăn gần mèo, từ từ tiến gần hơn nếu nó không phản ứng tiêu cực. Cuối cùng, bạn có thể để mèo ngửi tay và thử vuốt ve nhẹ nhàng.

• Quan sát ngôn ngữ cơ thể của mèo. Hầu hết mèo đi lạc sẽ cho phép bạn chạm vào khi đã tin tưởng, nhưng hãy dừng lại nếu mèo tỏ ra khó chịu.
• Nếu mèo không đeo vòng cổ, không kêu meo meo hoặc tiến lại gần bạn, hãy cẩn thận vì đó có thể là mèo hoang.

Quyết định nhận nuôi mèo. Nếu sau một tháng tìm kiếm mà không ai nhận mèo, bạn có thể nhận nuôi hoặc giao cho hội cứu trợ động vật. Nếu quyết định nhận nuôi, hãy làm theo các bước sau:

• Đưa mèo đến bác sĩ thú y để kiểm tra sức khỏe, xét nghiệm các bệnh như FELV, FIV, bệnh dại và giun sán. Tiêm phòng đầy đủ và cách ly mèo khỏi các vật nuôi khác cho đến khi hoàn thành các thủ tục y tế.
• Thiến hoặc triệt sản mèo để cải thiện sức khỏe và hành vi. Tìm phòng khám thú y chi phí thấp để tiết kiệm.
• Cho mèo làm quen dần với các phòng khác và các vật nuôi khác trong nhà, từng bước một.

Xác định chắc chắn mèo hoang. Mèo hoang chưa từng được nuôi dưỡng, không kêu meo meo với người hoặc tiếp xúc mắt. Bộ lông của chúng thường sạch sẽ và gọn gàng hơn mèo nhà đi lạc. Một số dấu hiệu nhận biết:

• Mèo hoang đực thường không được thiến, có cơ bắp vạm vỡ và má đầy đặn. Một số có lông cứng hoặc vùng trụi lông ở gốc đuôi.
• Một chóp tai bị cắt cụt là dấu hiệu mèo hoang đã được thiến hoặc triệt sản.
• Mèo hoang cái thường sống gần nguồn thức ăn như bãi rác. Mèo cái mang thai hoặc đang nuôi con thường là mèo hoang.

Triệt sản cho mèo. Nếu mèo không có dấu hiệu đã được triệt sản (như chóp tai bị cắt cụt), hãy đưa nó đến bác sĩ thú y để thiến hoặc triệt sản. Việc này giúp giảm các hành vi phiền toái như rắc nước tiểu hoặc kêu gào, đồng thời kiểm soát số lượng mèo hoang. Nếu tham gia chương trình Bẫy – Thiến – Thả, bạn có thể được hỗ trợ miễn phí. Đảm bảo mèo không bị nhốt quá 12 tiếng.

• Nếu tham gia chương trình, hãy sắm một chiếc lồng chuyển để mèo có không gian rộng hơn mà không thoát ra ngoài.
• Bạn có thể kiểm tra trực tiếp xem mèo đã được triệt sản chưa, nhưng cần kinh nghiệm và sự cẩn thận.

Chăm sóc mèo sau phẫu thuật. Mèo thường cần 24 tiếng để hồi phục, nhưng mèo cái có thể cần đến 48 tiếng. Đặt mèo trong phòng ấm áp, yên tĩnh và không cho người hoặc vật nuôi khác vào. Theo dõi sát sao:

• Cho mèo con ăn ngay khi chúng tỉnh, và mèo lớn sau 8 tiếng. Đưa thức ăn và nước vào bẫy một cách an toàn.
• Liên hệ bác sĩ thú y ngay nếu mèo chảy máu, khó thở, nôn hoặc không tỉnh.

Thả mèo về tự nhiên. Mèo hoang trưởng thành thường không thể thuần hóa. Hãy đưa bẫy trở lại nơi bắt mèo, mở cửa và để nó tự đi.

• Vệ sinh bẫy kỹ lưỡng trước khi sử dụng lại.
• Nếu không muốn mèo ở lại khu vực, hãy đưa nó đến hội cứu trợ động vật để được thả ở nơi phù hợp.

Hỗ trợ mèo hoang. Bạn có thể giúp đỡ mèo hoang bằng cách đặt thức ăn và nước uống gần nơi bắt chúng. Vào mùa đông, hãy cung cấp nơi trú ẩn và nước ấm để giúp chúng vượt qua thời tiết khắc nghiệt.

Thuần hóa mèo hoang. Nếu mèo tỏ ra thân thiện hoặc còn nhỏ (dưới 4 tháng tuổi), bạn có thể thử thuần hóa nó. Đầu tiên, đưa mèo đến bác sĩ thú y để tẩy giun và tiêm phòng. Sau đó, từ từ cho mèo làm quen với các phòng trong nhà. Lưu ý rằng việc này rất khó với mèo hoang trưởng thành và có thể cần thả chúng về tự nhiên nếu không thành công.