Cách Xử lý Hiệu quả Khi Bị Gãy Cánh Tay

27/02/2025

Nội dung bài viết

Gãy tay là chấn thương phổ biến, xảy ra ở cả trẻ em và người lớn tuổi. Cánh tay có thể bị gãy ở một trong ba xương chính: xương cánh tay (humerus), xương trụ (ulna), hoặc xương quay (radius). Để điều trị gãy tay, cần nhanh chóng sơ cứu, tìm kiếm sự hỗ trợ y tế và dành thời gian nghỉ ngơi để vết thương hồi phục hoàn toàn.

Hướng dẫn Chi tiết

Tiếp nhận Điều trị Y tế

Đánh giá Tình trạng Chấn thương. Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của vết gãy, bạn có thể gọi cấp cứu hoặc tự di chuyển đến bệnh viện. Việc đánh giá kỹ lưỡng trước khi hành động có thể giúp ngăn ngừa tổn thương thêm.

Dấu hiệu gãy tay bao gồm tiếng "rắc" hoặc "tách" khi chấn thương xảy ra.
Các triệu chứng khác như đau dữ dội, sưng, bầm tím, biến dạng cánh tay, hoặc khó cử động bàn tay cũng là dấu hiệu cảnh báo.
Gọi cấp cứu ngay nếu nạn nhân bất tỉnh, khó thở, chảy máu nhiều, đau dữ dội khi chạm nhẹ, tê bì đầu chi, hoặc nghi ngờ gãy xương ở cổ, đầu, lưng. Đặc biệt, nếu xương lộ ra ngoài hoặc cánh tay biến dạng nghiêm trọng, cần can thiệp y tế khẩn cấp.
Trong trường hợp không thể tiếp cận dịch vụ y tế ngay lập tức, tham khảo bài viết "Cách Sơ cứu Khi Bị Gãy Xương" của tripi.vn để xử lý tạm thời.

Kiểm soát chảy máu. Nếu vết gãy gây chảy máu, việc cầm máu kịp thời là ưu tiên hàng đầu. Sử dụng băng gạc, vải sạch hoặc quần áo để áp nhẹ lên vùng chảy máu.

Hãy gọi cấp cứu hoặc đến bệnh viện ngay nếu tình trạng chảy máu nghiêm trọng.

Không tự ý nắn chỉnh xương. Nếu xương lộ ra ngoài hoặc biến dạng, tuyệt đối không cố gắng nắn chỉnh. Hãy đến gặp bác sĩ và cố định cánh tay để tránh tổn thương thêm và giảm đau đớn.

Việc tự nắn chỉnh có thể gây đau dữ dội, tổn thương thêm và tăng nguy cơ nhiễm trùng.

Cố định cánh tay bị gãy. Đảm bảo cánh tay không cử động để tránh tổn thương thêm. Sử dụng nẹp đặt phía trên và dưới vết gãy để cố định cho đến khi được chăm sóc y tế.

Bạn có thể dùng báo cuộn, khăn tắm hoặc vật dụng tương tự làm nẹp. Dùng băng dính hoặc dây buộc để cố định nẹp chắc chắn.
Thêm lớp đệm lót để giảm bớt khó chịu.

Chườm lạnh để giảm đau và sưng. Bọc đá trong khăn hoặc vải và chườm lên vùng bị gãy. Điều này giúp giảm đau và sưng tạm thời trước khi bạn được điều trị y tế.

Không đặt đá trực tiếp lên da để tránh bỏng lạnh. Luôn bọc đá trong khăn hoặc vải.
Chườm đá mỗi lần 20 phút, lặp lại cho đến khi được bác sĩ thăm khám.

Đến gặp bác sĩ ngay lập tức. Tùy vào mức độ nghiêm trọng, bạn có thể cần bó bột, nẹp hoặc các phương pháp cố định khác. Bác sĩ sẽ đưa ra phương án điều trị phù hợp nhất.

Bác sĩ sẽ hỏi về triệu chứng, mức độ đau và các yếu tố liên quan để đánh giá tình trạng.
Chụp X-quang hoặc MRI có thể được chỉ định để xác định phương pháp điều trị tối ưu.

Thủ thuật nắn chỉnh xương. Nếu xương bị gãy và lệch khỏi vị trí, bác sĩ sẽ thực hiện thủ thuật nắn chỉnh để đưa xương về đúng vị trí ban đầu. Quá trình này có thể gây đau, nhưng bác sĩ sẽ hỗ trợ bạn bằng thuốc giảm đau hoặc thuốc an thần.

Bạn có thể được kê thuốc giãn cơ hoặc thuốc an thần để giảm bớt khó chịu trong quá trình nắn chỉnh.
Sau đó, cánh tay sẽ được bó bột, nẹp hoặc cố định bằng dây đeo để hỗ trợ quá trình hồi phục.

Thích nghi với sinh hoạt hàng ngày

Tuân thủ nguyên tắc RICE. Để hỗ trợ quá trình hồi phục, hãy ghi nhớ nguyên tắc RICE: Nghỉ ngơi (Rest), Chườm đá (Ice), Băng ép (Compression), và Nâng cao (Elevation). Áp dụng nguyên tắc này giúp bạn cảm thấy thoải mái và dễ dàng hơn trong các hoạt động thường ngày.

Dành thời gian nghỉ ngơi cho cánh tay. Để cánh tay được nghỉ ngơi hoàn toàn trong suốt cả ngày. Việc giữ cánh tay bất động không chỉ giúp vết thương mau lành mà còn ngăn ngừa đau đớn và khó chịu.

Chườm đá để giảm sưng và đau. Sử dụng túi đá chườm lên vùng bị gãy để giảm sưng và đau nhức.

Chườm đá mỗi lần 20 phút, lặp lại khi cần thiết.
Luôn bọc túi đá trong khăn để tránh làm ướt lớp bột bên ngoài.
Ngừng chườm nếu cảm thấy quá lạnh hoặc da bị tê.

Băng ép vùng tổn thương. Sử dụng băng gạc hoặc băng thun để quấn quanh cánh tay bị gãy. Việc này giúp giảm sưng và hỗ trợ giảm đau hiệu quả.

Băng ép ngăn ngừa tình trạng sưng quá mức, giúp duy trì khả năng cử động.
Tiếp tục băng ép cho đến khi vết thương hết sưng hoặc theo chỉ dẫn của bác sĩ.
Bạn có thể dễ dàng mua băng ép tại các hiệu thuốc hoặc cửa hàng thiết bị y tế.

Nâng cao cánh tay trên mức tim. Giữ cánh tay cao hơn tim giúp hạn chế sưng và duy trì lưu thông máu.

Nếu không thể giơ tay lên cao, hãy kê tay lên gối hoặc bề mặt phù hợp.

Tránh làm ướt lớp bột bó. Trong quá trình hồi phục, việc giữ lớp bột khô ráo là vô cùng quan trọng. Khi tắm, hãy bảo vệ lớp bột bằng cách bọc kín bằng túi ni-lông hoặc màng bọc thực phẩm.

Sử dụng túi ni-lông dày hoặc màng bọc để che phủ toàn bộ lớp bột, đảm bảo không bị thấm nước.
Thêm một lớp khăn bên ngoài để tăng cường bảo vệ và ngăn ngừa kích ứng da.
Nếu lớp bột bị ướt, hãy dùng máy sấy tóc để làm khô. Trường hợp ướt sũng, liên hệ ngay với bác sĩ để được hướng dẫn.

Chọn trang phục phù hợp. Mặc quần áo khi bị gãy tay có thể là thử thách. Hãy ưu tiên trang phục rộng rãi, dễ mặc để tránh gây khó chịu.

Áo ngắn tay hoặc áo ba lỗ là lựa chọn lý tưởng.
Vào mùa lạnh, có thể choàng áo len qua vai để giữ ấm cánh tay bị thương.
Nếu cần giữ ấm tay, hãy thử dùng tất để trùm lên bàn tay.

Tận dụng cánh tay còn lại. Nếu tay thuận bị gãy, hãy tập sử dụng tay không thuận để thực hiện các hoạt động hàng ngày.

Bạn có thể tập đánh răng, chải tóc hoặc sử dụng dụng cụ nhà bếp bằng tay không thuận.

Nhờ sự hỗ trợ từ người thân và bạn bè. Khi cánh tay bị gãy, nhiều hoạt động hàng ngày sẽ trở nên khó khăn. Đừng ngần ngại nhờ người thân hoặc bạn bè giúp đỡ để giảm bớt áp lực.

Nhờ bạn bè chép bài giúp hoặc ghi âm lại bài giảng nếu bạn không thể tự ghi chép.
Những người xung quanh, kể cả người lạ, thường sẵn lòng giúp đỡ khi thấy bạn gặp khó khăn, chẳng hạn như xách đồ hoặc giữ cửa. Hãy tận dụng sự giúp đỡ này để cánh tay được nghỉ ngơi.
Tránh các hoạt động phức tạp như lái xe. Thay vào đó, hãy nhờ người thân đưa đón hoặc sử dụng phương tiện công cộng.

Thúc đẩy quá trình hồi phục

Hạn chế cử động cánh tay. Để cánh tay hồi phục nhanh chóng, hãy giữ nó càng bất động càng tốt. Dù được bó bột hay chỉ dùng dây đeo, bạn cũng nên tránh cử động mạnh hoặc va chạm vào đồ vật.

Điều này đặc biệt quan trọng nếu bác sĩ đang chờ vết sưng giảm để bó bột.
Bạn có thể cần vài tuần để trở lại các hoạt động bình thường, tùy theo chỉ dẫn của bác sĩ.

Sử dụng thuốc giảm đau hợp lý. Gãy tay có thể gây đau từ nhẹ đến dữ dội. Thuốc giảm đau sẽ giúp bạn cảm thấy dễ chịu hơn và hạn chế cử động không cần thiết.

Bạn có thể dùng thuốc giảm đau không kê đơn như aspirin, ibuprofen, naproxen sodium hoặc acetaminophen. Ibuprofen và naproxen sodium còn giúp giảm sưng.
Trẻ em và thanh thiếu niên dưới 18 tuổi không nên dùng aspirin trừ khi có chỉ định của bác sĩ.
Tránh dùng aspirin hoặc các thuốc làm loãng máu nếu vết gãy gây chảy máu hoặc xương đâm ra ngoài.
Trong trường hợp đau nhiều, bác sĩ có thể kê đơn thuốc giảm đau mạnh hơn.

Tham gia vật lý trị liệu và phục hồi chức năng. Sau khi điều trị ban đầu, việc bắt đầu phục hồi chức năng sớm sẽ giúp cánh tay hồi phục tốt hơn. Bạn có thể bắt đầu với các bài tập nhẹ nhàng để tránh cứng khớp và dần dần tăng cường khi tháo bột hoặc nẹp.

Chỉ thực hiện các bài tập phục hồi chức năng dưới sự hướng dẫn của bác sĩ.
Các cử động nhẹ nhàng ban đầu giúp tăng cường lưu thông máu và giảm cứng khớp.
Vật lý trị liệu giúp khôi phục sức mạnh cơ bắp, độ linh hoạt và khả năng vận động sau khi tháo bột hoặc phẫu thuật.

Phẫu thuật trong trường hợp gãy tay nghiêm trọng. Nếu cánh tay bị gãy phức tạp hoặc gãy rời xương, phẫu thuật có thể là cần thiết để đảm bảo xương lành lại đúng cách và giảm thiểu biến chứng.

Trong quá trình phẫu thuật, bác sĩ có thể sử dụng các dụng cụ như đinh, ốc, lá kim loại hoặc dây thép để cố định xương, giúp chúng liền lại đúng vị trí.
Bạn sẽ được gây tê tại chỗ trong quá trình phẫu thuật.
Thời gian hồi phục phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của chấn thương và cách bạn chăm sóc sau phẫu thuật.
Vật lý trị liệu sau phẫu thuật có thể giúp khôi phục sức mạnh cơ bắp, độ linh hoạt và khả năng vận động của khớp.

Bổ sung thực phẩm giàu canxi và vitamin D. Một chế độ ăn giàu canxi và vitamin D giúp xương chắc khỏe, hỗ trợ quá trình hồi phục và ngăn ngừa gãy xương trong tương lai.

Canxi và vitamin D kết hợp giúp tăng cường sức khỏe xương.
Các nguồn canxi dồi dào bao gồm sữa, rau bó xôi, đậu nành, cải xoăn, phô mai và sữa chua.
Nếu chế độ ăn không đủ, bạn có thể bổ sung canxi từ thực phẩm chức năng, nhưng ưu tiên nguồn thực phẩm tự nhiên.
Vitamin D có nhiều trong cá hồi, cá ngừ, gan bò và lòng đỏ trứng.
Bạn cũng có thể sử dụng thực phẩm bổ sung vitamin D hoặc chọn các sản phẩm tăng cường như nước cam, sữa.

Tập luyện kháng lực để tăng cường sức khỏe xương. Tập thể dục không chỉ tốt cho cơ bắp mà còn giúp xương chắc khỏe hơn. Những người thường xuyên vận động có mật độ xương cao hơn và khả năng giữ thăng bằng tốt hơn, giúp ngăn ngừa té ngã và chấn thương.

Các bài tập như đi bộ, chạy bộ, leo cầu thang, tennis và khiêu vũ đều có lợi cho xương.
Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi bắt đầu bất kỳ chương trình tập luyện nào, đặc biệt nếu bạn có vấn đề về xương khớp.