Cách Xử lý và Hỗ trợ Người Bị Ngộ độc Tiêu hóa

27/02/2025

Nội dung bài viết

Theo báo cáo từ Hội Nhi khoa Hoa Kỳ, mỗi năm có khoảng 2,4 triệu người, trong đó hơn một nửa là trẻ em dưới sáu tuổi, vô tình nuốt phải hoặc tiếp xúc với các chất độc hại. Chất độc có thể xâm nhập qua đường hô hấp, tiêu hóa hoặc thẩm thấu qua da. Những tác nhân gây ngộ độc nguy hiểm nhất bao gồm thuốc, chất tẩy rửa, nicotine lỏng, nước rửa kính xe, dung dịch chống đóng băng, thuốc trừ sâu, xăng, dầu hỏa và nhiều chất khác. Tác động của các chất này rất đa dạng, khiến việc chẩn đoán thường bị chậm trễ. Trong mọi trường hợp nghi ngờ ngộ độc, việc đầu tiên cần làm là ngay lập tức gọi cấp cứu hoặc liên hệ trung tâm kiểm soát chất độc.

Các bước thực hiện

Tìm kiếm sự trợ giúp y tế ngay lập tức

Nhận biết các triệu chứng ngộ độc. Triệu chứng ngộ độc phụ thuộc vào loại chất độc, chẳng hạn như thuốc trừ sâu, thuốc tây hoặc pin nhỏ. Các dấu hiệu thường gặp có thể giống với các bệnh lý khác như co giật, phản ứng insulin, đột quỵ hoặc say. Một cách để xác định ngộ độc là quan sát các dấu hiệu như chai lọ hoặc hộp đựng rỗng, vết ố hoặc mùi lạ trên người nạn nhân hoặc xung quanh, đồ vật bị dịch chuyển hoặc ngăn tủ mở. Một số triệu chứng thực thể cần lưu ý bao gồm:

Vết bỏng hoặc đỏ quanh miệng
Hơi thở có mùi hóa chất (xăng hoặc dung môi)
Nôn mửa hoặc buồn nôn
Khó thở
Buồn ngủ
Rối loạn tinh thần hoặc thay đổi trạng thái tâm lý

Kiểm tra xem nạn nhân có đang thở không. Quan sát chuyển động của lồng ngực; lắng nghe tiếng thở; cảm nhận hơi thở bằng cách đặt má gần miệng nạn nhân.

Nếu nạn nhân không thở hoặc không có dấu hiệu sinh tồn như cử động hoặc ho, hãy thực hiện hồi sức tim phổi (CPR) và gọi ngay dịch vụ cấp cứu hoặc nhờ người xung quanh hỗ trợ.
Nếu nạn nhân nôn mửa, đặc biệt khi bất tỉnh, hãy nghiêng đầu họ sang một bên để tránh nghẹt thở.

Gọi dịch vụ cấp cứu ngay lập tức. Gọi 911 (hoặc 115 tại Việt Nam) hoặc số điện thoại khẩn cấp địa phương nếu nạn nhân bất tỉnh và nghi ngờ ngộ độc, dùng quá liều thuốc, chất kích thích hoặc rượu. Đồng thời, gọi cấp cứu nếu nạn nhân có các triệu chứng nghiêm trọng như:

Ngất xỉu
Khó thở hoặc ngưng thở
Kích động hoặc lo lắng dữ dội
Co giật

Liên hệ trung tâm chống độc (Poison Help). Nếu nghi ngờ ngộ độc nhưng nạn nhân vẫn tỉnh táo và không có triệu chứng nghiêm trọng, hãy gọi Poison Help số 1-800-222-1222 (tại Mỹ) hoặc tìm số điện thoại trung tâm kiểm soát chất độc địa phương. Các chuyên gia sẽ cung cấp hướng dẫn chi tiết và có thể khuyên bạn theo dõi tại nhà hoặc đưa nạn nhân đi cấp cứu.

Dịch vụ này miễn phí và hoạt động 24/7. Nhân viên sẽ hướng dẫn bạn từng bước xử lý ngộ độc.
Bạn cũng có thể sử dụng website của trung tâm chống độc nếu nạn nhân từ 6 tháng đến 79 tuổi, không có triệu chứng nghiêm trọng, và chất độc là thuốc, sản phẩm gia dụng hoặc thực vật.

Chuẩn bị thông tin cần thiết. Cung cấp tuổi, cân nặng, triệu chứng, loại thuốc đang dùng và chi tiết về chất độc mà nạn nhân đã tiếp xúc. Đừng quên thông báo địa chỉ hiện tại của bạn.

Thu thập nhãn mác, bao bì hoặc bất kỳ thứ gì liên quan đến chất độc. Ước lượng lượng chất độc mà nạn nhân đã nuốt phải.

Sơ cứu khẩn cấp

Xử lý chất độc đã nuốt phải. Yêu cầu nạn nhân nhổ bỏ mọi thứ còn sót lại trong miệng và đảm bảo chất độc không còn trong tầm với. TUYỆT ĐỐI KHÔNG gây nôn hoặc sử dụng xi-rô gây nôn. Theo khuyến cáo mới từ Hội Nhi khoa Hoa Kỳ và Hiệp hội Trung tâm Chống độc Hoa Kỳ, thay vì gây nôn, hãy liên hệ ngay với dịch vụ cấp cứu và trung tâm chống độc để nhận hướng dẫn cụ thể.

Nếu nạn nhân nuốt phải pin nút áo, hãy gọi cấp cứu ngay lập tức để đưa họ đến bệnh viện. Chất axit trong pin có thể gây bỏng dạ dày chỉ trong vòng 2 giờ.

Xử lý chất độc dính vào mắt. Rửa mắt bị dính chất độc nhẹ nhàng bằng nước mát hoặc nước ấm trong 15 phút hoặc cho đến khi đội cấp cứu đến. Hướng dòng nước ổn định vào góc trong của mắt để làm loãng chất độc.

Khuyến khích nạn nhân chớp mắt nhẹ nhàng và không cố gắng mở mắt bằng lực trong quá trình rửa.

Xử lý chất độc hít phải. Khi đối mặt với khói hoặc hơi độc như carbon monoxide, hãy đưa nạn nhân ra ngoài không khí trong lành ngay lập tức trong khi chờ cấp cứu.

Cố gắng xác định loại hóa chất nạn nhân đã hít phải để thông báo cho trung tâm chống độc hoặc dịch vụ cấp cứu, giúp họ đưa ra phương án điều trị phù hợp.

Xử lý chất độc trên da. Nếu da nạn nhân tiếp xúc với hóa chất độc hại, hãy cởi bỏ quần áo dính chất độc bằng cách sử dụng găng tay y tế như găng tay nitril hoặc bao tay bảo hộ. Rửa vùng da bị nhiễm độc dưới vòi nước mát hoặc ấm trong 15-20 phút.

Xác định loại hóa chất để giúp nhân viên y tế đánh giá mức độ tổn thương và đưa ra phương pháp điều trị phù hợp, chẳng hạn như chất kiềm, axit hoặc các hóa chất khác.

Lời khuyên hữu ích

Không bao giờ gọi thuốc là "kẹo" để dụ trẻ uống. Trẻ có thể tìm cách ăn "kẹo" khi không có sự giám sát của bạn.
Dán số điện thoại của trung tâm chống độc quốc gia 1-800-222-1222 (tại Mỹ) lên tủ lạnh hoặc gần điện thoại để dễ dàng liên hệ trong trường hợp khẩn cấp.

Lưu ý quan trọng

Mặc dù xi-rô gây nôn và than hoạt tính có sẵn tại các hiệu thuốc, Hội Nhi khoa Hoa Kỳ và Hiệp hội các Trung tâm Chống độc Hoa Kỳ hiện không khuyến khích sử dụng tại nhà do nguy cơ gây hại cao hơn lợi ích.
Phòng ngừa là biện pháp tốt nhất. Hãy cất giữ thuốc, pin, hóa chất gia dụng và chất tẩy rửa trong tủ có khóa, luôn giữ nguyên bao bì gốc. Đọc kỹ hướng dẫn sử dụng để đảm bảo an toàn.

Du lịch

Ẩm thực

Khám phá

Đi Phượt

Vẻ đẹp Việt Nam

Chuyến đi