Cúng giao thừa Ất Tỵ 2025: Phong tục, mâm cúng và nghi thức văn khấn đặc trưng

28/04/2025

Nội dung bài viết

Lễ cúng giao thừa, hay còn gọi là lễ Trừ tịch, được tổ chức vào khoảng 11 giờ đêm ngày 30 tháng Chạp. Đây là nghi thức để tiễn biệt năm cũ, mời tổ tiên về ăn Tết, tạo không khí sum vầy, ấm cúng trong gia đình.

Lễ cúng giao thừa, còn được gọi là Trừ tịch, có ý nghĩa quan trọng trong việc xua đuổi những điều xui xẻo của năm cũ và chuẩn bị đón chào những điều may mắn của năm mới. Thời điểm cúng thường diễn ra vào giờ Tý, từ 23 giờ ngày 30 tháng Chạp (hoặc 29 tháng Chạp nếu năm thiếu).

Lễ cúng giao thừa là gì?

Ý nghĩa của lễ cúng giao thừa

Cúng giao thừa là một nghi lễ không thể thiếu trong dịp Tết Nguyên Đán của các gia đình Việt. Lễ này còn được gọi là Trừ tịch, với mục đích xua đuổi ma quái và những điều xui xẻo, tạo điều kiện cho một năm mới đầy may mắn và thuận lợi.

Vì thế, lễ cúng giao thừa thường được tổ chức vào thời điểm giao thoa giữa năm cũ và năm mới, từ 23 giờ đêm cho đến 1 giờ sáng vào dịp Tết Nguyên Đán, một nghi thức mang đậm ý nghĩa tâm linh và sự tôn kính tổ tiên.

Cúng giao thừa là gì?

Cúng giao thừa nên thực hiện ở đâu?

Cúng giao thừa diễn ra tại bàn thờ gia tiên và ngoài trời. Tại đây, gia chủ sẽ chuẩn bị hai mâm cỗ để bày tỏ lòng thành kính đối với tổ tiên và các vị thần linh, cầu mong một năm mới an lành và thịnh vượng.

Vị trí và thời điểm thích hợp để cúng giao thừa

Cúng giao thừa thực hiện trong nhà hay ngoài trời?

Theo quan niệm dân gian, Thiên Đình có 12 vị Hành Khiển tương ứng với 12 con giáp, phụ trách công việc trông coi hạ giới trong suốt năm qua. Vào đêm giao thừa, vị Hành Khiển cũ sẽ trao lại quyền lực cho thần mới, tiếp nối công việc của mình.

Để thể hiện sự tôn kính đối với vị thần cũ và cầu mong sự phù hộ từ vị thần mới, người Việt luôn dâng một mâm cỗ cúng ngoài trời, với hy vọng rằng thần linh sẽ nhìn thấy tấm lòng thành của mình. Vì vậy, vào đêm giao thừa, người Việt thường chuẩn bị hai mâm cỗ, một đặt trong nhà trên bàn thờ gia tiên và một đặt ngoài trời.

Thời gian cúng giao thừa Ất Tỵ tốt nhất là khi nào?

Lễ cúng giao thừa được tổ chức vào thời khắc thiêng liêng chuyển giao giữa năm cũ và năm mới, từ 23 giờ đêm 29 Tết cho đến 1 giờ sáng mùng 1 Tết, đúng vào giờ Tý.

Quan hành khiển năm Ất Tỵ 2025 là Sở Vương Hành Khiển, vị thần của Hoả Tinh, người dẫn dắt các binh lính thần thánh, đồng thời cũng là Biểu Tào phán quan.

Địa điểm và thời gian thực hiện lễ cúng giao thừa

Mâm cỗ cúng giao thừa trong nhà và ngoài trời

Mâm cỗ cúng giao thừa có thể là lễ mặn hoặc lễ chay, tùy theo điều kiện và quan niệm riêng của mỗi gia đình. Những món ăn trong lễ cúng truyền thống thường bao gồm:

Lễ cúng ngoài trời: Mâm ngũ quả, hoa tươi, đèn nến, trầu cau, bát muối, bát gạo, trà, rượu, quần áo và mũ nón cho thần linh, gà luộc, xôi, bánh chưng, thủ lợn luộc, ba cây hương lớn,...
Lễ cúng trong nhà: Mâm cỗ tương tự lễ cúng ngoài trời, bổ sung thêm một số món ăn khác tùy theo nhu cầu và điều kiện của gia đình, nhưng không bao gồm quần áo và mũ nón cho thần linh.

Ngày nay, các mâm cúng giao thừa trở nên giản dị hơn. Gia chủ có thể tùy chỉnh mâm lễ theo khẩu vị và điều kiện gia đình, có thể chuẩn bị đầy đủ hoặc chỉ một vài món trong số đó.

Các lễ vật cần được chuẩn bị trước thời khắc giao thừa. Chúng phải được bày trên bàn thờ, không được đặt trực tiếp lên mặt đất và không được bưng mâm lễ ra sau thời điểm giao thừa.

Mâm cỗ cúng giao thừa trong và ngoài nhà

Nghi thức cúng giao thừa Ất Tỵ 2025

Sau khi chuẩn bị đầy đủ các lễ vật trước 12 giờ đêm, vào đúng thời khắc giao thừa, gia chủ sẽ bắt đầu bằng cách súc miệng với rượu thơm, thắp sáng đèn, đốt hương, và thành tâm đọc bài văn khấn giao thừa.

Sau khi hoàn thành bài cúng giao thừa, gia chủ sẽ cắm hương và vái lạy bốn phương tám hướng, cầu mong các vị thần linh phù hộ cho gia đình một năm mới đầy đủ, ấm no và hạnh phúc.

Nghi thức cúng giao thừa

Văn khấn cúng giao thừa Ất Tỵ năm 2025

Văn khấn cúng giao thừa trong nhà vào đêm cuối năm

Nam mô A Di Đà Phật (Ba lần).

Kính lạy: Đức Di Lặc Tôn Phật, đấng đương lai hạ sinh cứu độ chúng sinh.

• Hoàng Thiên, Hậu Thổ cùng các vị thần linh cai quản đất trời và muôn loài.

• Ngài bản cảnh Thành Hoàng, các vị đại vương cai trị trong khu vực này.

• Ngài bản xứ Thần linh, Thổ địa, Phúc Táo quân và tất cả các vị thần linh quản lý khu đất này, cùng với các thần linh cai quản Long mạch, địa chúa và tất cả các vị thần ở nơi đây, xin cầu chúc cho gia đình chúng con một năm an lành, phúc lộc đầy đủ.

• Các vị Tổ tiên, cả nội ngoại và chư vị tiên linh, xin nguyện cầu cho gia đình chúng con.

Hôm nay là thời khắc thiêng liêng giao thừa, năm .......

Chúng con là: …………………………………..

Ngụ tại: ……………………………………………..

Giờ phút Giao thừa đã đến, theo quy luật của Vận mệnh, chúng con kính cẩn tống cựu nghinh tân, đón chào giờ Tý đầu Xuân, mừng Nguyên Đán. Chúng con thành tâm sắp xếp hương hoa, vật phẩm, nghi thức trang trọng, dâng lên trước Án, cúng dâng Phật, Thánh, dâng hiến Tôn Thần, đốt nén Tâm hương, dốc lòng thành kính thỉnh mời.

Chúng con xin kính mời: Ngài bản cảnh Thành Hoàng và chư vị đại vương cai quản trong khu vực này.

Chúng con cũng xin mời: Ngài bản xứ Thần linh, Thổ địa, các vị thần linh quản lý khu vực này, phù hộ cho gia đình chúng con một năm mới bình an và thịnh vượng.

Ngài Phúc Táo Quân, vị thần cai quản tài lộc trong gia đình.

Ngài Phúc Đức Chính Thần, vị thần bảo vệ gia đạo, mang lại sự bình an và thịnh vượng.

Các Ngài Ngũ Phương, Ngũ Thổ và Long Mạch, những vị thần tài linh thiêng cai quản vận mệnh và tài lộc của gia đình.

Ngài Bản Gia Táo Quân, thần chủ nhà, bảo vệ mọi sự an lành trong gia đình.

Các vị Thần linh cai quản Địa Chúa, Long Mạch, Tôn Thần và tất cả các vị thần bảo vệ khu vực này, xin cầu chúc cho gia đình chúng con một năm đầy đủ và an vui.

Kính xin các vị thần giáng lâm trước Án, nhận lấy lễ vật từ tấm lòng thành kính của gia đình chúng con.

Chúng con thành kính mời: các bậc Tiên Linh, Cao Tằng Tổ Khảo, Cao Tằng Tổ Tỷ, Bá Thúc, Huynh Đệ, cô di Tỷ, Muội, cùng các vị Hương Linh nội ngoại Tộc, xin giáng về Linh Sàng để hâm hưởng lễ vật mà chúng con dâng lên.

Chúng con thành kính mời các vị Vong Linh tiền Chủ hậu Chủ, cùng các thần linh y thảo phụ mộc ở trong đất này, nhân dịp giao thừa, xin giáng lâm trước Án, chiêm ngưỡng Tôn Thần, nhận lấy lễ vật dâng lên từ tấm lòng thành kính.

Nguyện cầu cho chúng con: Năm mới an lành, mọi sự thuận lợi, công việc hanh thông. Mọi người đều được hưởng sự bình an, mỗi ngày đều mang lại may mắn, phúc lộc. Âm phù - Dương trợ, những nguyện vọng đều được thành tâm toại nguyện. Bốn mùa không có tai ương, tám tiết đều có điềm lành tiếp ứng.

Với lòng thành kính sâu sắc, chúng con xin cúi đầu trình bày và mong các ngài chứng giám cho tấm lòng thành của chúng con.

Chúng con xin cẩn cáo.

Văn khấn trong lễ cúng giao thừa

Văn khấn cúng giao thừa ngoài trời đêm cuối năm

Nam mô A-Di-Đà Phật (Ba lần)

Chúng con thành kính cúi lạy trước các bậc thần linh và Phật tổ.

Chúng con xin kính lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, và tất cả các Phật mười phương từ bi cứu độ chúng sinh.

Chúng con kính lạy Đức Đương Lai Hạ Sinh Di Lặc Tôn Phật, ngài là biểu tượng của hạnh phúc và sự an lành.

Chúng con thành kính lễ bái Đức Bồ Tát Quán Thế Âm, vị cứu nạn cứu khổ cho muôn loài, mang đến bình an cho nhân gian.

Chúng con kính lạy Hoàng Thiên, Hậu Thổ cùng chư vị tôn thần, bảo vệ vũ trụ và mọi sinh linh trong đất trời.

Chúng con kính lạy ngài cựu niên Hành Khiển, vị thần giám sát vạn vật của năm cũ, Phán Quan và Hành binh chi thần.

Chúng con thành kính lạy ngài đương niên Hành Khiển, cùng các thần linh Hành binh chi thần và Phán Quan của năm mới, nguyện ngài phù hộ gia đình chúng con bình an thịnh vượng.

Chúng con thành kính lễ bái các ngài Ngũ phương, Ngũ hổ, Long mạch, Táo quân cùng chư vị thần linh cai quản đất trời.

Giờ phút giao thừa đã đến, đưa tiễn năm Giáp Thìn, chào đón năm Ất Tỵ với niềm tin và hy vọng vào một năm mới đầy may mắn và bình an.

Chúng con là: …, sinh năm: …, hành canh: … tuổi, cư ngụ tại số nhà: …, ấp/khu phố: …, xã/phường: …, quận/huyện/thành phố: …, tỉnh/thành phố: …

Vào giờ phút thiêng liêng giao thừa, khi năm cũ khép lại, chúng con chào đón năm mới với niềm hy vọng cho một năm an khang thịnh vượng, vạn sự như ý.

Ngài Thái Tuế, tôn thần dưới sự giám sát của Ngọc Hoàng Thượng Đế, xin tiếp tục bảo vệ và che chở cho mọi sinh linh, trừ khử tà ma, mở ra một năm mới tràn đầy tài lộc và phúc khí.

Với tấm lòng thành kính, tín chủ chúng con dâng lên hương hoa, phẩm vật và nghi lễ cung kính, nguyện cầu Phật Thánh, các tôn thần và các vị thần linh chứng giám cho chúng con, phù hộ cho gia đình an khang thịnh vượng.

Chúng con kính mời: Ngài Cựu niên đương cai Thái Tuế, Ngài Tân niên đương cai Thái Tuế, các ngài Bản cảnh Thành Hoàng, Thổ Địa, Hỷ thần, Phúc Đức chính thần, Ngũ phương, Ngũ thổ, Long mạch, Tài thần và các thần linh cai quản khu vực này, xin giáng lâm trước án, thụ hưởng lễ vật của chúng con.

Nguyện cầu cho tín chủ, một năm mới bình an thịnh vượng, mọi sự tốt lành, bốn mùa tám tiết đều được hưởng chữ an lành, gia đình hưng thịnh, công danh sự nghiệp hanh thông, mỗi ngày đều nhận được ân huệ từ trời, Phật và các tôn thần.

Chúng con thành kính dâng lễ vật, với tấm lòng thành tâm cầu nguyện. Xin chín phương trời, mười phương chư Phật và chư vị thần linh chứng giám, phù hộ cho chúng con được bình an và may mắn.

Nam mô A-Di-Đà Phật (Ba lần, ba lạy).

Những điều cần lưu ý khi thực hiện nghi thức cúng giao thừa.

Cúng giao thừa là một nghi thức trọng đại trong dịp Tết. Để thực hiện đúng đắn buổi lễ này, xin lưu ý một số điều quan trọng sau đây:

Các gia chủ nên tiến hành lễ cúng ngoài trời trước, nhằm đón năm mới và tiễn năm cũ, tức là đón quan Hành Khiển mới và tiễn quan Hành Khiển cũ, sau đó thực hiện lễ cúng trong nhà.
Gia chủ cần chuẩn bị hai mâm cỗ cúng giao thừa, một ở trong nhà và một ngoài trời.
Có thể làm cỗ mặn, cỗ chay hoặc cỗ ngọt, nhưng nên đặt mâm cỗ nhỏ dưới bàn thờ chính và đặt hoa, tiền vàng, xôi chè, bánh chưng lên bàn thờ chính.
Không nên cắm cành vàng lá ngọc trên bàn thờ, vì điều này có thể mang lại khí âm không tốt cho gia đình.
Không đốt tiền vàng trong lễ cúng giao thừa vì điều này có thể thu hút vong hồn, không mang lại may mắn.

Những điều cần chú ý khi cúng giao thừa để buổi lễ diễn ra đúng chuẩn và mang lại phúc khí cho gia đình.

Những điều cần tránh trong đêm giao thừa.

Ngoài việc thực hiện nghi thức cúng giao thừa, thì cũng có nhiều điều kiêng kỵ trong đêm này để tránh những điều không may. Theo truyền thống dân gian, hãy chú ý đến những điều sau để đón năm mới với may mắn và bình an:

Tránh nói những lời xui xẻo, không may.
Không cãi vã hay gây mâu thuẫn.
Không làm vỡ đồ vật, gây tiếng động lớn.
Tránh soi gương vào đêm giao thừa.
Không làm đổ dầu hay chất lỏng.
Không phơi đồ vào đêm giao thừa.
Tránh đổ rác ra ngoài trong đêm giao thừa.
Không cầm kéo trong đêm giao thừa.

Những điều kiêng kỵ trong đêm giao thừa để giữ cho gia đình luôn may mắn và suôn sẻ trong năm mới.

Trên đây là những thông tin chi tiết về phong tục, mâm cúng và bài văn khấn trong dịp giao thừa Ất Tỵ 2025 mà Tripi đã tổng hợp. Hy vọng bài viết sẽ giúp ích cho bạn trong việc chuẩn bị lễ cúng.

Chọn mua các đồ thờ cúng tại Tripi để chuẩn bị cho lễ cúng giao thừa nhé:

Tripi

Du lịch

Ẩm thực

Khám phá

Đi Phượt

Vẻ đẹp Việt Nam

Chuyến đi