Hướng dẫn cách chọn và thả cá chép đúng chuẩn trong ngày cúng ông Công ông Táo

27/04/2025

Nội dung bài viết

Với người Việt, thả cá chép cúng ông Công ông Táo vào ngày Táo Quân về trời là một phong tục quan trọng không thể thiếu. Bạn có thắc mắc làm thế nào để chọn mua và thả cá chép đúng cách không? Hãy cùng Tripi khám phá những thông tin hữu ích!

Theo truyền thống dân gian, vào ngày cúng ông Công ông Táo, các gia đình sẽ thả cá chép tượng trưng cho phương tiện đưa Táo Quân về trời. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết cách chọn và thả cá chép đúng. Hãy cùng tham khảo bài viết này để nắm được các bí quyết chọn mua và thả cá cúng ông Táo đúng cách.

Hướng dẫn cách chọn cá chép mua đúng cách

Cách lựa chọn cá chép sao cho chuẩn

Cá chép là phương tiện quan trọng giúp Táo Quân 'vượt Vũ Môn hóa rồng', vì vậy, việc chọn mua cá chép là rất quan trọng. Cá chép dâng lên Táo Quân cần phải là những con có màu đỏ tươi, khỏe mạnh, không có vết thương hay xước trên thân, và vảy cá phải nguyên vẹn.

Để kiểm tra sức khỏe của cá chép, bạn có thể xem phần mang. Nếu mang cá có màu đỏ tươi, điều đó chứng tỏ cá đang khỏe mạnh. Ngược lại, nếu mang cá có màu đỏ thâm, cá có thể đang yếu và dễ chết. Ngoài ra, khi thả cá vào nước, nếu cá bơi nhanh và quẫy mạnh, đó là dấu hiệu của một con cá chép khỏe mạnh.

Sau khi mua cá chép về, bạn nên cho cá vào một thau nước sạch có thêm một ít rong để cá dần làm quen với môi trường mới. Lý tưởng nhất là sử dụng nước sông hồ hoặc nước giếng, vì nước máy thường chứa nhiều clo, dễ gây hại cho cá.

Cúng bao nhiêu con cá chép ông Táo là đủ?

Số lượng cá chép cúng ông Táo cần bao nhiêu là hợp lý?

Số lượng cá chép cúng ông Táo phụ thuộc vào tín ngưỡng và phong tục của mỗi gia đình. Bạn có thể cúng một con cá chép tượng trưng, hoặc cúng một cặp cá, ba con cá dành cho ba vị Táo Quân, đều là lựa chọn hợp lý.

Hướng dẫn cách thả cá chép cúng ông Công ông Táo đúng cách

Thời gian thả cá chép đưa ông Táo về trời là mấy giờ?

Thời điểm thích hợp để thả cá chép đưa ông Táo về trời là khi nào?

Theo truyền thống dân gian, cá chép nên được thả trước giờ Ngọ, tức là vào lúc 12h trưa ngày 23 tháng Chạp, để kịp thời gian bay lên thiên đình. Chính vì vậy, từ tối ngày 22 đến sáng ngày 23, nhiều người đã nô nức chuẩn bị thả cá.

Hướng dẫn thả cá chép đúng theo phong tục

Để thả cá chép đúng với truyền thống và tỏ lòng thành kính, bạn nên chọn những địa điểm phù hợp để thả cá. Khi mang cá đến, hãy đặt cá vào thau hoặc túi bóng, rồi đến một ao hồ rộng rãi, sạch sẽ, không có ô nhiễm.

Cách thả cá chép đúng với phong tục truyền thống

Khi thả cá, bạn nên đến gần mép hồ, nhẹ nhàng nghiêng thau hoặc túi để cá từ từ bơi vào dòng nước. Tránh đổ cá từ độ cao vì điều này có thể làm cá bị thương, dập bụng hoặc phổi, khiến chúng dễ chết. Lưu ý không thả cá cùng túi bóng, vì không chỉ gây ô nhiễm mà còn khiến cá không thể tự thoát ra.

Sau khi thả cá, bạn nên quan sát xem cá có bơi đi hay không, tránh tình trạng nhiều người lợi dụng bắt lại cá đã thả. Tâm trạng khi thả cá cũng rất quan trọng, bạn cần giữ tâm lý thoải mái, vui vẻ, không nên coi đó là một trách nhiệm nặng nề, vì sự thoải mái sẽ mang lại may mắn.

Ý nghĩa của việc thả cá chép vào ngày 23 tháng Chạp

Vào ngày 23 tháng Chạp hằng năm, mỗi gia đình chuẩn bị lễ vật và mâm cơm cúng ông Công ông Táo về trời. Trong đó, cá chép là lễ vật không thể thiếu. Vào ngày này, Táo Quân sẽ cưỡi cá chép bay lên thiên đình để báo cáo công việc và cách cư xử của gia đình trong suốt năm qua.

Giải thích lý do tại sao cá chép được chọn làm lễ vật đưa Táo Quân lên trời, Tiến sĩ văn hóa học Nguyễn Thị Hồng từ Học viện Báo chí và Tuyên truyền cho biết: Cá chép là một trong ba Tam sinh, tượng trưng cho tài lộc, phú quý và sung túc. Chính vì vậy, truyền thống thả cá chép vào ngày này còn mang ý nghĩa cầu mong vận may và tài lộc cho gia đình.

Việc thả cá chép vào ngày 23 tháng Chạp mang ý nghĩa cầu chúc phồn vinh và tài lộc cho gia đình

Bên cạnh đó, việc thả cá chép còn mang ý nghĩa 'cá hóa long' - tức cá chép vượt Vũ Môn hóa rồng. Rồng là loài vật linh thiêng, gắn liền với nhiều tín ngưỡng tâm linh và rất có lợi cho nông dân. Cùng với đó, hình ảnh cá vượt Vũ Môn hóa rồng cũng tượng trưng cho sự kiên trì, vượt qua khó khăn để đạt được thành công.

Các câu hỏi thường gặp liên quan đến lễ cúng ông Công ông Táo

Liệu cá chép giấy có thể dùng để cúng ông Công ông Táo?

Theo GS Ngô Đức Thịnh, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và Bảo tồn văn hóa tín ngưỡng Việt Nam, dù là cá chép thật hay cá chép giấy, đều có thể dùng để cúng ông Công ông Táo. Tùy vào hoàn cảnh và sự thuận tiện của gia đình, mỗi người có thể lựa chọn phương thức phù hợp.

Cá chép giấy có thể dùng để cúng ông Công ông Táo không?

Liệu có thể không cúng cá chép ông Táo?

Không bắt buộc phải dùng cá chép sống khi cúng ông Táo, bạn hoàn toàn có thể cúng bằng cá chép giấy, đĩa in hình cá, hoặc bánh hình cá. Một số nơi còn sử dụng ngựa giấy để cúng ông Táo.

Cá chép cúng ông Táo bị chết có ảnh hưởng gì không?

Cá chép cúng ông Táo cần được giữ gìn cẩn thận, tránh để cá bị chết vì điều này có thể mang đến sự không may. Khi thả cá, bạn nên làm nhẹ nhàng, không thả từ độ cao hay ở nơi có nguồn nước ô nhiễm.

Các câu hỏi liên quan đến lễ cúng ông Công ông Táo

Ngoài cá chép và các món ăn trong mâm cúng, mâm ngũ quả là phần không thể thiếu. Nếu bạn không có thời gian để chọn lựa trái cây, hãy để Tripi chuẩn bị các loại trái cây tươi ngon để soạn mâm ngũ quả cho bạn.

Có thể bạn sẽ quan tâm đến những thông tin sau: