Hướng dẫn cách tạo mật khẩu an toàn

Tạo mật khẩu khó đoán và khó bị đánh cắp. Tránh sử dụng thông tin cá nhân quan trọng như ngày sinh hay tên người thân—đây là những dữ liệu dễ bị khai thác.

• Đồng thời, không sử dụng mật khẩu mặc định vì chúng dễ bị xâm nhập. Ví dụ về các mật khẩu mặc định dễ bị tấn công bao gồm password, password123, 1234, admin, và guest. Những mật khẩu này thường xuất hiện trong các danh sách tấn công phổ biến.

Không chia sẻ mật khẩu. Việc cho người khác sử dụng tài khoản trực tuyến của bạn có thể dẫn đến nguy cơ bị đánh cắp thông tin cá nhân.

Đảm bảo mật khẩu đủ dài. Một mật khẩu an toàn nên có từ 8 đến 10 ký tự trở lên, và mật khẩu càng dài thì càng khó bị bẻ khóa. Tuy nhiên, hãy lưu ý rằng một số nền tảng có thể giới hạn độ dài mật khẩu.

Kết hợp chữ hoa và chữ thường trong mật khẩu. Việc xen kẽ chữ hoa và chữ thường một cách ngẫu nhiên sẽ làm tăng độ phức tạp của mật khẩu. Ví dụ, bạn có thể tạo mật khẩu như "LaLoTuTu_" hoặc "NhaOCaoBaQuat#1500".

Thêm dấu cách hoặc ký tự đặc biệt vào mật khẩu. Nếu hệ thống cho phép, hãy chèn dấu cách hoặc dấu gạch dưới "_" để tăng tính bảo mật. Điều này giúp mật khẩu trở nên độc đáo và khó đoán hơn.

Sử dụng mật khẩu tương tự nhưng khác biệt cho các tài khoản. Bạn có thể dùng một từ gốc chung và thay đổi phần mở rộng để dễ nhớ mà vẫn đảm bảo an toàn. Ví dụ, từ "LaLoTuTu_" có thể biến thành "con toi LamLongTuyetTung", hoặc "NhaOCaoBaQuat#1500" thành "1500*nha dau tien cua toi o Cao Ba Quat".

Ghi chép mật khẩu và lưu trữ ở nơi an toàn. Chọn vị trí xa máy tính và tầm mắt tò mò, nhưng đảm bảo bạn có thể dễ dàng truy cập khi cần. Nếu quên mật khẩu, bạn sẽ không gặp khó khăn khi khôi phục.

• Khi ghi chép, hãy mã hóa mật khẩu theo quy tắc riêng để tăng tính bảo mật. Ví dụ, ri7%Gi6_ll có thể được viết thành 2tk9&Ik8_nn (áp dụng quy tắc dịch chuyển +2 cho mỗi ký tự).

Sử dụng câu hoặc cụm từ làm nền tảng cho mật khẩu. Đây là bước quan trọng để tạo mật khẩu phức tạp nhưng dễ nhớ. Mật khẩu nên có độ dài từ 8 đến 10 ký tự, kết hợp chữ hoa, chữ thường, số và ký tự đặc biệt. Tránh dùng thông tin cá nhân dễ đoán, thay vào đó hãy chọn cụm từ gắn liền với bạn.

• Phương pháp PAO (Người-Hành động-Đối tượng) từ Đại học Carnegie Mellon là một gợi ý hay. Chọn hình ảnh một người đáng nhớ đang thực hiện hành động với đối tượng, sau đó kết hợp chúng thành cụm từ dễ nhớ.

Sử dụng câu hoặc cụm từ để tạo mật khẩu dễ nhớ. Lấy một số chữ cái từ cụm từ của bạn và kết hợp chúng thành mật khẩu. Đảm bảo cụm từ bao gồm chữ hoa, chữ thường, số và ký tự đặc biệt.

Tạo cụm từ hoặc chuỗi ký tự phức tạp nhưng dễ nhớ. Sử dụng cụm từ hoặc chuỗi ký tự tưởng chừng ngẫu nhiên nhưng lại dễ nhớ. Ví dụ, nếu con bạn tên Lâm, Long, Tuyết, Tùng, bạn có thể tạo từ gốc "lalotutu". Nếu nhà bạn ở phố Cao Bá Quát, từ gốc có thể là "nhaocaobaquat".

Kết hợp chữ cái, số và ký tự đặc biệt trong mật khẩu. Bạn có thể thêm dấu gạch dưới hoặc ký tự ngẫu nhiên để tạo mật khẩu như "lalotutu_" hoặc "nhaocaobaquat#1500".

Ghi nhớ mật khẩu một cách sáng tạo. Ví dụ, câu "Mẹ tôi sinh ra ở Sài Gòn, Việt Nam vào ngày 27 tháng Một" có thể biến thành mật khẩu "MtsroSG,VNvn27tM". Hoặc câu "Chương trình radio bắt đầu lúc 9:10 sáng thứ Hai, thứ Tư và thứ Sáu" có thể trở thành "Ctrbd@0910stH,tT&tS".

Sử dụng bản đồ ký tự để chèn ký tự đặc biệt vào mật khẩu. Trên Windows, bạn có thể tìm bản đồ ký tự trong trình đơn Start > All Programs > Accessories > System Tools > Character Map. Trên Mac, chọn Edit > Special Characters. Ký tự đặc biệt giúp mật khẩu khó đoán hơn, nhưng hãy lưu ý rằng một số hệ thống có thể không hỗ trợ tất cả ký tự.

• Ví dụ, "ЅϋΠЅЂιηξ" có thể thay thế cho "Sunshine".
• Tuy nhiên, việc nhập lại mật khẩu với ký tự đặc biệt có thể gây bất tiện, vì vậy hãy cân nhắc kỹ trước khi sử dụng.

Thường xuyên cập nhật và đa dạng hóa mật khẩu. Tránh sử dụng cùng một mật khẩu cho nhiều tài khoản và đừng giữ nguyên mật khẩu quá lâu. Thay đổi mật khẩu định kỳ giúp tăng cường bảo mật.

Chọn trình quản lý mật khẩu phù hợp. Các chương trình này giúp quản lý nhiều mật khẩu khác nhau chỉ bằng một mật khẩu chủ, đơn giản hóa việc tạo và ghi nhớ mật khẩu. Chúng tự động tạo, lưu trữ và kiểm tra mật khẩu phức tạp cho từng tài khoản, giúp bạn chỉ cần nhớ mật khẩu chủ. Một số trình quản lý phổ biến bao gồm LastPass, Dashlane, KeePass, 1Password và RoboForm.

Tải xuống và cài đặt trình quản lý mật khẩu. Quy trình cài đặt khác nhau tùy thuộc vào chương trình bạn chọn. Hãy truy cập trang web của nhà phát triển, nhấp vào nút "Tải về" và làm theo hướng dẫn cài đặt dành cho hệ điều hành của bạn.

Thiết lập trình quản lý mật khẩu. Quá trình thiết lập khác nhau tùy theo chương trình, nhưng cơ bản bạn cần đặt một mật khẩu chủ phức tạp để quản lý các mật khẩu riêng lẻ cho từng trang web và ứng dụng. Các chương trình phổ biến thường có giao diện thân thiện và dễ sử dụng.

Tùy chỉnh các tùy chọn. Hầu hết các trình quản lý mật khẩu hàng đầu đều cho phép sử dụng mật khẩu chủ trên một thiết bị hoặc đồng bộ hóa trên nhiều thiết bị. Bạn cũng có thể thiết lập chương trình tự động đăng nhập, kiểm tra mật khẩu để đảm bảo chúng đủ mạnh và được thay đổi định kỳ.

Tránh sử dụng mật khẩu mặc định. Các mật khẩu như "password", "guest", "user", "admin" rất dễ bị tấn công vì chúng phổ biến và có sẵn trên Internet. Nhiều hệ thống cũng không cho phép đặt mật khẩu kiểu này.

Tránh đặt chuỗi số đơn giản. Các chuỗi số như 1234, 911, 112, 31415, 27183, hoặc 0000 rất dễ đoán vì chúng quá phổ biến và thiếu tính bảo mật.

Sử dụng mật khẩu phức tạp và khó đoán hơn. Thay vì dùng mật khẩu dễ bị lộ như "pr0d@dmin", hãy đảo ngược các ký tự thành "0@imdndpr" để tăng độ bảo mật.