Hướng dẫn chăm sóc chó con sơ sinh

27/02/2025

Nội dung bài viết

Đón chào những chú chó con chào đời là một trải nghiệm đầy niềm vui, nhưng cũng đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng để chăm sóc cả chó mẹ và chó con. Việc chăm sóc đúng cách sẽ đảm bảo sức khỏe và an toàn cho cả hai. Bài viết này sẽ hướng dẫn bạn cách chuẩn bị cho chó mẹ và không gian sống trước khi chó con ra đời, cũng như cách chăm sóc chó con mới sinh một cách hiệu quả.

Các bước thực hiện

Chuẩn bị ổ đẻ cho chó mẹ

Chọn một chiếc hộp đủ rộng để chó mẹ có thể nằm thoải mái. Ổ đẻ là nơi chó mẹ sinh con, giúp giữ ấm cho chó con và bảo vệ chúng khỏi bị đè nếu chó mẹ vô tình nằm lên.

Chiếc hộp cần có 4 cạnh và đáy chắc chắn. Kích thước hộp phải đủ lớn để chứa đầu và chân của chó mẹ khi duỗi thẳng. Chiều rộng hộp cần đủ để chó mẹ nằm thoải mái và có thêm không gian cho chó con.
Đảm bảo các cạnh hộp đủ cao để chó con không bò ra ngoài nhưng chó mẹ vẫn có thể ra vào dễ dàng.
Ổ đẻ có thể mua tại các cửa hàng thú cưng hoặc tự làm từ hộp giấy cứng, ván ép, hoặc gỗ dán. Bạn có thể sử dụng hai hộp lớn, như hộp đựng tivi hoặc đồ điện gia dụng, cắt một đầu và ghép chúng lại để tạo thành một hộp dài hơn.

Thiết kế không gian an toàn cho chó con. Chó con cần một khu vực riêng trong hộp để tránh bị chó mẹ vô tình đè lên, có thể gây ngạt thở. Bạn có thể tạo hàng rào ngăn cách bằng gỗ chắc chắn, cao khoảng 10-15 cm từ đáy hộp.

Cán chổi là một lựa chọn tuyệt vời để làm hàng rào.
Điều này đặc biệt quan trọng khi chó con được hơn 2 tuần tuổi và bắt đầu hiếu động hơn.

Chuẩn bị lớp lót cho ổ đẻ. Sử dụng giấy báo và khăn tắm cũ để lót đáy hộp, hoặc dùng đệm lót chuyên dụng cho thú cưng làm từ nhựa polyester, giúp hút ẩm hiệu quả từ cả chó mẹ và chó con.

Sử dụng đệm làm ấm cho khu vực chó con. Sau khi chuẩn bị khu vực riêng, đặt đệm làm ấm bên dưới lớp giấy báo. Khi chó con chào đời, bật đệm ở mức nhiệt thấp để giữ ấm cho chúng sau khi rời khỏi bụng mẹ.

Nếu không dùng đệm, bạn có thể sử dụng đèn sưởi, hướng ánh sáng vào một góc hộp để tập trung nhiệt. Tuy nhiên, đèn có thể làm khô da chó con, vì vậy hãy kiểm tra da chúng thường xuyên để tránh bong tróc hoặc đỏ da. Tắt đèn nếu phát hiện dấu hiệu này.
Bình nước nóng bọc khăn cũng là một giải pháp tạm thời hiệu quả.

Che phủ một phần miệng ổ đẻ. Trong quá trình sinh, chó mẹ thường cảm thấy an toàn hơn khi được che chắn, giống như trong hang. Bạn có thể phủ một chiếc khăn tắm lớn hoặc chăn lên một phần miệng hộp để tạo cảm giác an toàn cho chó mẹ.

Đặt ổ đẻ ở nơi yên tĩnh. Chó mẹ cần một không gian yên tĩnh để sinh con mà không bị quấy rầy. Hãy chọn một căn phòng yên tĩnh trong nhà để đặt ổ đẻ, giúp chó mẹ cảm thấy thoải mái và an toàn.

Đặt thức ăn và nước uống gần khu vực ổ đẻ. Để đảm bảo sự thoải mái cho chó mẹ, hãy đặt thức ăn và nước uống gần chiếc hộp. Điều này giúp chó mẹ cảm thấy an tâm hơn, dù bạn vẫn có thể duy trì vị trí ăn uống thông thường của chúng.

Chuẩn bị kỹ lưỡng trước khi chó mẹ sinh con

Cho chó mẹ làm quen với ổ đẻ. Ít nhất hai tuần trước khi sinh, hãy để chó mẹ tự do khám phá ổ đẻ. Đặt ổ ở nơi yên tĩnh, vì chó mẹ thường ưa thích không gian yên tĩnh khi gần đến ngày sinh.

Đặt thức ăn yêu thích của chó mẹ vào ổ đẻ. Để chó mẹ cảm thấy quen thuộc với ổ đẻ, hãy đặt những món ăn khoái khẩu của nó vào trong hộp. Điều này giúp chó mẹ liên tưởng ổ đẻ với một nơi ấm cúng và dễ chịu.

Tôn trọng sự lựa chọn nơi sinh của chó mẹ. Đừng lo lắng nếu chó mẹ không chọn ổ đẻ bạn chuẩn bị. Chó mẹ sẽ tự chọn nơi nó cảm thấy an toàn nhất, có thể là sau ghế sofa hoặc dưới gầm giường. Hãy để yên nếu nơi đó không gây nguy hiểm.

Nếu bạn cố di chuyển, chó mẹ có thể bị căng thẳng, làm chậm hoặc ngưng quá trình chuyển dạ.

Chuẩn bị đèn pin sẵn sàng. Nếu chó mẹ chọn nơi sinh ở những góc khuất như dưới giường hoặc sau ghế sofa, hãy chuẩn bị đèn pin để thuận tiện theo dõi quá trình sinh nở một cách rõ ràng và kịp thời.

Lưu trữ số điện thoại bác sĩ thú y. Hãy lưu số điện thoại của bác sĩ thú y vào điện thoại hoặc dán ở nơi dễ thấy như tủ lạnh. Trong trường hợp khẩn cấp, bạn cần liên hệ ngay với bác sĩ để được hỗ trợ kịp thời.

Đừng quên hỏi bác sĩ về cách liên lạc nếu chó sinh vào ban đêm.

Nhờ người lớn đáng tin túc trực. Hãy nhờ một người thân thiết và đáng tin cậy túc trực gần ổ đẻ để đảm bảo quá trình sinh diễn ra suôn sẻ. Người này nên là người mà chó mẹ quen thuộc và tin tưởng. Hạn chế người ra vào khu vực sinh để tránh gây căng thẳng hoặc làm gián đoạn quá trình chuyển dạ.

Không cho phép khách đến xem chó sinh. Chó mẹ cần một không gian yên tĩnh và tập trung để sinh con. Tránh mời hàng xóm, trẻ em hoặc bạn bè đến xem, vì điều này có thể gây căng thẳng hoặc làm chó mẹ phân tâm, dẫn đến việc ngừng chuyển dạ.

Chăm sóc chu đáo trong những ngày đầu sau sinh

Không cắt dây rốn của chó con. Việc cắt dây rốn trước khi các mạch máu co lại hoàn toàn có thể gây chảy máu. Hãy để dây rốn tự khô, co lại và rụng đi một cách tự nhiên, đảm bảo an toàn cho chó con.

Tránh chạm vào rốn chó con. Không cần thiết phải bôi thuốc kháng khuẩn lên rốn chó con hoặc gốc nhau thai. Nếu ổ đẻ được giữ sạch sẽ, rốn chó con sẽ tự lành mà không bị nhiễm trùng.

Thay thế khăn và giấy báo trong ổ đẻ. Sau khi chó con chào đời, hãy giữ ổ đẻ sạch sẽ bằng cách thay khăn tắm và giấy báo đã bẩn. Thực hiện việc này một cách nhẹ nhàng để không làm phiền chó mẹ quá nhiều. Vứt bỏ giấy báo cũ và thay thế bằng giấy mới ngay khi có thể.

Để chó mẹ và chó con gắn kết trong 4-5 ngày đầu. Những ngày đầu đời của chó con là thời điểm quan trọng để chúng gắn kết với mẹ. Tránh động chạm vào chó con trong giai đoạn này.

Chỉ di chuyển chó con khi cần thiết, chẳng hạn như vệ sinh ổ đẻ, và thường từ ngày thứ 3 trở đi.

Theo dõi thân nhiệt của chó con. Dùng tay kiểm tra nhiệt độ cơ thể chó con. Chó con bị lạnh sẽ cảm thấy mát khi chạm vào và thường im lặng, ít phản ứng. Chó con bị nóng quá mức thường có tai và lưỡi đỏ, đồng thời cựa quậy nhiều để tránh nguồn nhiệt.

Thân nhiệt chó con lúc mới sinh khoảng 34,5-37,2°C và tăng lên 37,8°C khi được 2 tuần tuổi. Không cần dùng nhiệt kế đo trực tiếp, nhưng hãy tham khảo ý kiến bác sĩ thú y nếu có lo lắng.
Nếu dùng đèn sưởi, hãy kiểm tra da chó con định kỳ để tránh bị bong tróc hoặc đỏ. Tắt đèn nếu phát hiện dấu hiệu bất thường.

Điều chỉnh nhiệt độ phòng phù hợp. Chó con mới sinh chưa thể tự điều chỉnh thân nhiệt, dễ bị lạnh. Nếu chó mẹ không ở bên, hãy cung cấp nguồn nhiệt cho chúng.

Điều chỉnh nhiệt độ phòng sao cho bạn cảm thấy thoải mái khi mặc quần đùi và áo thun.
Sử dụng đệm sưởi đặt dưới lớp lót ổ đẻ, điều chỉnh nhiệt độ ở mức thấp để tránh quá nóng. Chó con không thể tự di chuyển nếu cảm thấy khó chịu.

Cân chó con hàng ngày. Dùng cân điện tử cầm tay để theo dõi cân nặng của chó con trong 3 tuần đầu. Ghi lại khối lượng từng con để đảm bảo chúng phát triển khỏe mạnh và nhận đủ dinh dưỡng. Vệ sinh mặt cân bằng chất khử trùng trước khi sử dụng.

Theo dõi mức tăng cân ổn định. Đừng lo lắng nếu chó con không tăng cân hoặc giảm nhẹ trong một ngày, miễn là chúng vẫn linh hoạt và ăn uống bình thường. Nếu tình trạng kéo dài, hãy liên hệ bác sĩ thú y.

Hạn chế khách mang mầm bệnh đến. Khách thăm có thể vô tình mang theo vi khuẩn hoặc virus gây hại cho chó con.

Yêu cầu khách cởi giày và để bên ngoài trước khi vào phòng nuôi chó.
Yêu cầu khách rửa tay kỹ bằng xà phòng và nước trước khi chạm vào chó con. Hạn chế tối đa việc di chuyển hoặc tiếp xúc với chó con.

Không để động vật lạ tiếp xúc với chó con. Các động vật khác có thể mang mầm bệnh nguy hiểm cho chó con mới sinh. Chó mẹ sau sinh cũng dễ bị nhiễm bệnh, từ đó lây sang chó con. Vì vậy, hãy cách ly chó mẹ và chó con khỏi các động vật không phải thú nuôi trong nhà trong vài tuần đầu.

Hướng dẫn chó con học cách bú sữa

Hỗ trợ chó con tìm núm vú mẹ. Chó con mới sinh chưa mở mắt, chưa nghe được và không thể di chuyển trong 10 ngày đầu. Chúng cần sự giúp đỡ để tìm núm vú mẹ.

Rửa tay sạch sẽ và lau khô trước khi bế chó con. Đặt miệng chó con vào núm vú mẹ, nhẹ nhàng điều chỉnh đầu nếu cần. Nếu chó con không tìm được, hãy vắt vài giọt sữa để thu hút chúng.
Nếu chó con vẫn không ngậm được, nhẹ nhàng dùng ngón tay mở miệng chúng, đặt vào núm vú và rút tay ra. Chó con sẽ bắt đầu mút sữa.

Theo dõi quá trình bú sữa của chó con. Ghi nhớ vị trí bú của từng chó con, vì các núm vú phía sau thường sản xuất nhiều sữa hơn.

Nếu một chó con không tăng cân đều, hãy giúp nó bú ở núm vú phía sau để nhận được nhiều sữa hơn.

Không kết hợp bú bình và bú mẹ. Việc chó con bú mẹ kích thích sản xuất sữa. Nếu chó con bú bình, lượng sữa mẹ có thể giảm, dẫn đến thiếu hụt dinh dưỡng.

Chỉ cho bú bình khi cần thiết, chẳng hạn khi chó con yếu không thể cạnh tranh hoặc khi số chó con vượt quá số núm vú.

Đặt thức ăn và nước uống gần chó mẹ. Chó mẹ thường không muốn rời xa con, vì vậy hãy đặt thức ăn và nước uống ở nơi dễ tiếp cận.

Trong vài ngày đầu, chó mẹ có thể không rời ổ, vì vậy hãy đặt thức ăn và nước trong hộp gần đó. Chó con cũng có thể quan sát mẹ ăn.

Cho chó con khám phá thức ăn của mẹ. Sau 3-4 tuần, chó con bắt đầu tò mò về thức ăn của mẹ, đánh dấu giai đoạn chuyển tiếp từ bú sữa sang ăn dặm. Đây là bước đầu tiên trong quá trình cai sữa.

Chăm sóc chó con mới sinh bị bỏ rơi

Chuẩn bị tinh thần chăm sóc 24/7. Chăm sóc chó con mới sinh là một công việc đòi hỏi sự tận tâm và kiên nhẫn, đặc biệt trong hai tuần đầu tiên. Bạn cần dành thời gian gần như liên tục để đảm bảo chúng được nuôi dưỡng tốt.

Cân nhắc xin nghỉ phép để chăm sóc chó con, vì chúng cần được theo dõi và cho ăn thường xuyên.
Hãy suy nghĩ kỹ trước khi quyết định cho chó cái phối giống. Nếu không thể dành thời gian chăm sóc, tốt nhất không nên để chó sinh con.

Mua sữa thay thế sữa mẹ phù hợp. Nếu chó con không có mẹ, bạn cần mua sữa thay thế chuyên dụng dành cho chó con. Loại sữa này thường ở dạng bột (như Lactol) và cần được pha với nước sôi.

Sữa thay thế có thể mua tại phòng khám thú y hoặc cửa hàng thú cưng lớn.
Không dùng sữa bò, sữa dê hoặc sữa công thức cho trẻ sơ sinh vì chúng không phù hợp với nhu cầu dinh dưỡng của chó con.
Trong trường hợp khẩn cấp, có thể dùng sữa đặc pha với nước sôi theo tỷ lệ 4:1.

Cho chó con bú đều đặn sau mỗi 2 giờ. Chó con cần được cho ăn 12 lần mỗi ngày, tương đương sau mỗi 2 giờ.

Tuân thủ hướng dẫn pha sữa trên bao bì, thường là 30 gam bột pha với 105 ml nước sôi.

Nhận biết dấu hiệu chó con đói. Chó con đói sẽ kêu eng éc và rên rỉ liên tục. Nếu chúng oằn mình và kêu nhiều, có thể đã không được ăn trong 2-3 tiếng.

Quan sát bụng chó con để xác định tình trạng no đói. Khi đói, bụng chó sẽ phẳng hoặc hơi lõm, khi no bụng sẽ căng tròn như thùng.

Sử dụng bình và núm vú chuyên dụng cho chó con. Núm vú dành cho chó con mềm mại hơn so với núm vú cho trẻ sơ sinh, giúp chó con bú dễ dàng hơn. Bạn có thể tìm mua tại các phòng khám thú y hoặc cửa hàng thú cưng lớn.

Trong trường hợp khẩn cấp, có thể dùng chai thuốc nhỏ mắt, nhưng hãy cẩn thận vì chó con có thể nuốt phải không khí, gây đầy hơi và khó chịu.

Cho chó con ăn đến khi chúng no. Tuân theo hướng dẫn trên bao bì sữa để ước lượng lượng sữa phù hợp. Tuy nhiên, nguyên tắc chung là cho chó con bú đến khi chúng tự ngừng mút, dấu hiệu cho thấy chúng đã no.

Khi no, chó con thường ngủ thiếp đi và sẽ thức dậy đòi ăn sau khoảng 2-3 giờ.

Vệ sinh mặt chó con sau khi ăn. Sau mỗi lần cho ăn, hãy dùng khăn cotton mềm thấm nước ấm lau sạch mặt chó con. Điều này giúp ngăn ngừa nhiễm trùng da, tương tự như cách chó mẹ liếm sạch cho con.

Tiệt trùng dụng cụ cho ăn cẩn thận. Rửa sạch và tiệt trùng tất cả dụng cụ cho ăn bằng chất khử trùng dành cho trẻ sơ sinh hoặc thiết bị tiệt trùng hơi nước.

Bạn cũng có thể đun sôi dụng cụ trong nước để đảm bảo vệ sinh.

Kích thích hậu môn cho chó con trước và sau khi ăn. Chó con mới sinh không thể tự đi tiểu hoặc đại tiện mà cần được kích thích. Dùng khăn cotton mềm thấm nước ấm lau nhẹ nhàng vùng dưới đuôi để kích thích chúng bài tiết.

Lau sạch phân và nước tiểu ngay sau khi chó con bài tiết để giữ vệ sinh.

Giãn cách thời gian cho ăn khi chó con được 3 tuần tuổi. Khi chó con lớn hơn, dạ dày của chúng cũng phát triển và có thể chứa được nhiều thức ăn hơn. Đến tuần thứ ba, bạn có thể cho chúng ăn sau mỗi 4 giờ thay vì 2 giờ như trước.

Theo dõi thân nhiệt của chó con. Dùng tay kiểm tra nhiệt độ cơ thể chó con. Nếu chó bị lạnh, cơ thể sẽ mát khi chạm vào và chúng thường im lặng, ít phản ứng. Chó bị nóng quá mức sẽ có tai và lưỡi đỏ, đồng thời cựa quậy nhiều để tránh nguồn nhiệt.

Thân nhiệt chó con mới sinh khoảng 34,5-37,2°C và tăng lên 37,8°C khi được 2 tuần tuổi. Không cần dùng nhiệt kế đo trực tiếp, nhưng hãy tham khảo ý kiến bác sĩ thú y nếu có lo lắng.
Nếu dùng đèn sưởi, hãy kiểm tra da chó con định kỳ để tránh bị bong tróc hoặc đỏ. Tắt đèn nếu phát hiện dấu hiệu bất thường.

Điều chỉnh nhiệt độ phòng sao cho bạn cảm thấy thoải mái khi mặc quần đùi và áo thun.
Sử dụng đệm sưởi đặt dưới lớp lót ổ đẻ, điều chỉnh nhiệt độ ở mức thấp để tránh quá nóng. Chó con không thể tự di chuyển nếu cảm thấy khó chịu.

Chăm sóc y tế cho chó con

Sử dụng thuốc tẩy giun khi chó con được 2 tuần tuổi. Chó con thường mang giun và các ký sinh trùng khác, vì vậy cần tẩy giun ngay khi chúng đủ tuổi. Fenbendazole (Panacur) là loại thuốc phù hợp cho chó con từ 2 tuần tuổi trở lên.

Panacur có dạng lỏng, dùng ống tiêm bơm vào miệng chó con sau khi bú. Liều lượng là 2 ml mỗi ngày cho mỗi kilôgam cân nặng, sử dụng trong 3 ngày liên tiếp.

Chờ chó con đủ 6 tuần tuổi trước khi dùng thuốc chống bọ chét. Thuốc chống bọ chét không an toàn cho chó con mới sinh. Hầu hết các sản phẩm đều yêu cầu chó con phải đạt độ tuổi và khối lượng tối thiểu. Hiện không có sản phẩm nào dành cho chó con dưới 6 tuần tuổi.

Chó con phải ít nhất 6 tuần tuổi để sử dụng selamectin.
Fipronil (Frontline) yêu cầu chó con phải đạt 8 tuần tuổi và nặng trên 2 kg.

Bắt đầu tiêm phòng khi chó con được 6 tuần tuổi. Dù chó con nhận được kháng thể từ sữa mẹ, chúng vẫn cần tiêm chủng để tăng cường hệ miễn dịch. Hãy tham khảo bác sĩ thú y để lên lịch tiêm phòng phù hợp.