Hướng dẫn chăm sóc vết mổ tầng sinh môn hiệu quả

27/02/2025

Nội dung bài viết

Rạch tầng sinh môn là thủ thuật y tế nhằm tạo một đường cắt nhỏ ở vùng đáy chậu, nằm giữa hậu môn và cơ quan sinh dục. Phương pháp này thường được áp dụng cho phụ nữ mang thai để hỗ trợ quá trình sinh nở diễn ra thuận lợi hơn. Vùng đáy chậu do thường xuyên ẩm ướt và kín đáo nên dễ dẫn đến nguy cơ nhiễm trùng hoặc vết thương lâu lành. Tuy nhiên, chỉ cần áp dụng một số biện pháp đơn giản, bạn có thể giảm thiểu rủi ro nhiễm trùng, giảm đau và cảm giác khó chịu.

Quy trình thực hiện

Phương pháp giảm đau hiệu quả

Tham khảo ý kiến bác sĩ về các loại thuốc giảm đau phù hợp. Nhiều loại thuốc không an toàn cho phụ nữ đang cho con bú vì chúng có thể truyền qua sữa mẹ. Do đó, hãy hỏi bác sĩ để được tư vấn về các loại thuốc giảm đau an toàn sau khi thực hiện thủ thuật rạch tầng sinh môn.

Paracetamol thường là lựa chọn an toàn cho phụ nữ đang nuôi con bằng sữa mẹ và cần giảm đau sau phẫu thuật.

Chườm túi đá lên vùng đáy chậu khi nghỉ ngơi. Việc chườm lạnh sau phẫu thuật giúp giảm sưng và đau hiệu quả. Hãy bọc túi đá trong một chiếc khăn mềm trước khi đặt giữa hai chân khi bạn nằm ngửa trên giường hoặc tựa lưng trên ghế.

Mỗi lần chườm không nên quá 15 phút, hãy nghỉ ngơi giữa các lần để tránh làm da bị quá lạnh.

Siết chặt cơ mông khi ngồi. Động tác này giúp các mô ở vùng đáy chậu co lại, tránh làm căng hoặc giãn vết khâu.

Ngồi trên gối hoặc đệm mềm cũng giúp giảm áp lực và đau đớn ở vùng đáy chậu.

Tham khảo ý kiến bác sĩ về việc sử dụng bồn tắm ngồi. Tùy vào tình trạng của bạn, bác sĩ sẽ tư vấn liệu có nên dùng bồn tắm ngồi hàng ngày hay không. Bồn tắm ngồi giúp giảm đau, sưng và bầm tím xung quanh vết thương.

Đổ nước ấm hoặc mát vào bồn. Nước ấm giúp tăng cường tuần hoàn máu, trong khi nước mát giúp giảm đau nhanh chóng.
Ngồi trong bồn khoảng 20 phút để cảm nhận sự thoải mái.

Phun nước lên vết khâu khi đi tiểu để giảm đau. Nước tiểu có thể gây kích ứng và tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập vào vết mổ.

Dùng vòi phun nước nhẹ nhàng lên vết khâu trong và sau khi đi tiểu để làm sạch và giảm cảm giác khó chịu.

Áp lực nhẹ lên vết thương khi đại tiện. Đại tiện có thể là thử thách lớn sau phẫu thuật rạch tầng sinh môn. Để giảm đau và khó chịu, hãy dùng một miếng băng vệ sinh sạch đè nhẹ lên vùng đáy chậu khi rặn.

Thay băng vệ sinh sau mỗi lần sử dụng để đảm bảo vệ sinh.

Ngăn ngừa táo bón để bảo vệ vết mổ. Táo bón gây áp lực lên tầng sinh môn, khiến vết mổ bị căng giãn và đau đớn khi đại tiện. Để phòng tránh, hãy uống nhiều nước, bổ sung thực phẩm giàu chất xơ và vận động nhẹ nhàng.

Uống ít nhất 8 cốc nước (250ml) mỗi ngày nếu không cho con bú, và nhiều hơn nếu đang cho con bú. Đừng uống quá nhiều để tránh mất sữa, chỉ cần đảm bảo không cảm thấy khát.
Ăn nhiều rau củ và trái cây giàu chất xơ để làm mềm phân, giúp đại tiện dễ dàng hơn.
Vận động nhẹ nhàng 15-30 phút mỗi ngày để kích thích nhu động ruột, hỗ trợ tiêu hóa.
Tham khảo ý kiến bác sĩ nếu táo bón kéo dài. Bác sĩ có thể kê thuốc làm mềm phân để hỗ trợ.

Thúc đẩy quá trình hồi phục vết thương

Giữ vết mổ khô ráo và sạch sẽ để nhanh lành. Vị trí vết thương giữa âm đạo và hậu môn đòi hỏi sự chăm sóc đặc biệt.

Rửa sạch vết thương bằng nước sau khi đi tiểu và luôn vệ sinh từ trước ra sau khi đại tiện để tránh nhiễm khuẩn.

Thực hiện bài tập Kegel để hỗ trợ phục hồi. Bắt đầu tập Kegel sớm nếu được bác sĩ cho phép. Bài tập này giúp tăng cường tuần hoàn máu, thúc đẩy lành vết thương và phục hồi cơ sàn chậu.

Kegel giúp săn chắc cơ sàn chậu, hỗ trợ bàng quang, tử cung và trực tràng. Ngoài ra, nó còn cải thiện tình trạng tiểu không tự chủ và tăng cường khoái cảm.
Tập Kegel sau khi đi tiểu, tưởng tượng bạn đang cố nín tiểu và siết chặt cơ sàn chậu. Tránh dùng cơ bụng, đùi hoặc mông trong quá trình tập.

Để vết thương tiếp xúc với không khí. Vết mổ tầng sinh môn thường bị bí hơi do quần áo, vì vậy hãy dành thời gian để vết thương được thoáng khí.

Khi ngủ trưa hoặc ban đêm, hãy không mặc quần lót để vết thương được thông thoáng và nhanh lành hơn.

Thay băng vệ sinh thường xuyên sau 2-4 giờ. Sử dụng băng vệ sinh giúp giữ vết khâu khô ráo, ngăn máu thấm vào quần lót và tạo môi trường sạch sẽ để vết thương nhanh lành.

Đảm bảo thay băng vệ sinh sau mỗi 2-4 giờ, ngay cả khi băng vẫn còn sạch.

Tham khảo ý kiến bác sĩ về việc quan hệ tình dục và sử dụng băng vệ sinh dạng que. Vết mổ tầng sinh môn thường lành sau 10 ngày, nhưng các mô bên trong có thể cần thời gian dài hơn để phục hồi hoàn toàn. Hầu hết bác sĩ khuyên nên đợi 6-7 tuần sau sinh trước khi quan hệ tình dục.

Luôn hỏi ý kiến bác sĩ để đảm bảo an toàn trước khi quan hệ trở lại.

Theo dõi và phòng ngừa nhiễm trùng vết mổ. Nhiễm trùng có thể làm chậm quá trình lành vết thương và gây đau đớn. Trong 7-10 ngày đầu sau phẫu thuật, hãy kiểm tra vết khâu và vùng xung quanh hàng ngày. Thông báo ngay cho bác sĩ nếu bạn gặp các triệu chứng sau:

Đau tăng dần
Vết thương có dấu hiệu hở
Dịch tiết có mùi hôi
Xuất hiện cục u cứng hoặc đau tại vùng mổ
Da giữa âm đạo và hậu môn đỏ hoặc sưng bất thường
Có mủ chảy ra từ vết khâu

Hiểu và phòng ngừa việc rạch tầng sinh môn

Hiểu rõ mục đích của việc rạch tầng sinh môn trong quá trình sinh nở. Khi sinh thường, đầu em bé cần di chuyển qua âm đạo, gây áp lực lên đáy chậu. Bác sĩ sẽ quyết định rạch tầng sinh môn trong các trường hợp sau:

Thai nhi có kích thước lớn, cần thêm không gian để ra ngoài
Vai em bé bị kẹt trong quá trình sinh
Quá trình chuyển dạ diễn ra quá nhanh, không đủ thời gian để đáy chậu giãn nở
Nhịp tim thai bất thường, cần sinh nhanh để đảm bảo an toàn
Thai nhi nằm ở vị trí bất thường

Tìm hiểu về các phương pháp rạch tầng sinh môn. Bác sĩ thường áp dụng một trong hai kỹ thuật rạch, và cả hai đều yêu cầu chăm sóc tương tự sau sinh. Quyết định rạch kiểu nào phụ thuộc vào cơ thể bạn, không gian cần thiết cho thai nhi và tốc độ sinh.

Rạch đường thẳng từ âm đạo đến điểm giữa hậu môn và âm đạo: Dễ khâu lại nhưng có nguy cơ rách đến hậu môn.
Rạch chéo từ âm đạo ra xa hậu môn: Giảm nguy cơ rách hậu môn nhưng gây đau nhiều hơn và khó khâu hơn.

Chia sẻ lo lắng và mong muốn của bạn với bác sĩ. Hãy nói rõ mong muốn dành thời gian để đáy chậu giãn nở tự nhiên và nhờ bác sĩ hướng dẫn cách tránh rạch tầng sinh môn.

Ghi chú mong muốn của bạn trong kế hoạch sinh và thảo luận với bác sĩ trước khi nhập viện.
Sử dụng gạc ấm đặt lên đáy chậu trong quá trình chuyển dạ để giúp mô giãn nở dễ dàng hơn.
Hỏi bác sĩ về tư thế đứng hoặc ngồi xổm để rặn, giúp tăng áp lực và hỗ trợ đáy chậu giãn nở.
Rặn nhẹ nhàng trong 5-7 giây kết hợp thở đều để làm chậm quá trình sinh, giúp đáy chậu có thời gian giãn nở.
Nhờ bác sĩ hỗ trợ ép nhẹ lên đáy chậu để ngăn ngừa rách.

Thực hiện bài tập Kegel để giảm nguy cơ rạch tầng sinh môn. Tập Kegel trong thai kỳ giúp săn chắc cơ sàn chậu, chuẩn bị tốt cho quá trình sinh nở.

Dành 5-10 phút mỗi ngày để tập Kegel.

Xoa bóp vùng đáy chậu trước khi sinh. Khoảng 6-8 tuần trước ngày dự sinh, hãy xoa bóp đáy chậu hàng ngày để giảm nguy cơ rách hoặc rạch tầng sinh môn. Bạn có thể tự thực hiện hoặc nhờ người thân hỗ trợ.

Nằm ngửa, kê đầu trên gối và cong hai đầu gối.
Thoa tinh dầu thực vật hoặc dầu dừa lên vùng đáy chậu để làm mềm da.
Đặt ngón tay vào âm đạo khoảng 5 cm, ép nhẹ xuống hướng hậu môn và di chuyển theo hình chữ U để kéo giãn da.
Giữ trạng thái giãn trong 30-60 giây, lặp lại 2-3 lần mỗi lần xoa bóp.

Lời khuyên hữu ích

Vết mổ tầng sinh môn thường lành trong khoảng 10 ngày, nhưng đôi khi có thể kéo dài đến một tháng. Hãy kiên nhẫn và chăm sóc vết thương cẩn thận trong thời gian này.
Giữ vết mổ sạch sẽ và khô ráo là điều cần thiết để giảm nguy cơ nhiễm trùng và thúc đẩy quá trình hồi phục nhanh chóng.
Thảo luận với bác sĩ về lý do cần rạch tầng sinh môn và tần suất thực hiện thủ thuật này. Mặc dù đôi khi là cần thiết, nhưng đây không phải là thủ thuật được thực hiện thường xuyên.