Hướng Dẫn Chữa Trật Khớp Vai Hiệu Quả

27/02/2025

Nội dung bài viết

Trật khớp, đặc biệt là khớp vai, là một chấn thương gây đau đớn và hạn chế vận động tạm thời. Khớp vai gần như không thể cử động cho đến khi được nắn chỉnh lại. Đây là khớp dễ bị trật nhất do phạm vi hoạt động rộng và linh hoạt, thường xảy ra khi ngã và chống tay, đẩy khớp vào tư thế bất lợi. Mặc dù có thể tự xử lý trong trường hợp khẩn cấp, nhưng việc nhờ chuyên gia y tế nắn chỉnh là lựa chọn an toàn nhất. Nếu không được điều trị kịp thời, trật khớp vai có thể dẫn đến biến chứng nghiêm trọng, thậm chí cần phẫu thuật.

Các Bước Thực Hiện

Xử Lý Khi Bị Trật Khớp Vai

Nhận Biết Các Triệu Chứng. Trật khớp vai thường xảy ra khi ngã và chống tay hoặc khi vai chịu tác động mạnh từ phía sau. Chấn thương gây đau dữ dội và đột ngột, kèm theo tiếng "rắc" và biến dạng rõ rệt ở vai. Vùng vai sưng, bầm tím nhanh chóng và không thể cử động.

Vai bị trật thường xệ xuống thấp hơn vai còn lại, với vết lõm xuất hiện ở cơ delta.
Triệu chứng kèm theo có thể bao gồm tê, ngứa ran hoặc yếu ở cánh tay và bàn tay. Nếu mạch máu bị tổn thương, cẳng tay và bàn tay có thể lạnh và tím tái.
Khoảng 25% trường hợp trật khớp vai đi kèm với gãy xương cánh tay hoặc xương vai.

Cố định cánh tay. Trong khi chờ đợi sự hỗ trợ y tế, việc giữ cố định cánh tay là vô cùng quan trọng. Bất kỳ cử động nào cũng có thể làm tình trạng trật khớp vai trở nên nghiêm trọng hơn, thậm chí gây tổn thương thêm như gãy xương, tổn thương dây thần kinh hoặc mạch máu. Hãy gập khuỷu tay, đặt cẳng tay trước bụng và sử dụng đai treo tay để cố định.

Nếu không có đai treo tay, bạn có thể tự làm bằng vải hoặc vỏ gối. Quàng đai dưới khuỷu tay và buộc quanh cổ để giảm đau và bảo vệ vai.
Khoảng 95% trường hợp trật khớp vai là trật ra trước, khi xương cánh tay bị đẩy khỏi ổ chảo xương vai.

Chườm lạnh. Sử dụng đá hoặc vật lạnh chườm lên vai bị trật khớp ngay lập tức để giảm sưng và đau. Đá lạnh giúp co mạch máu, hạn chế lưu lượng máu đến vùng tổn thương. Chườm đá từng đợt 15-20 phút, cách nhau mỗi giờ.

Luôn bọc đá trong vải hoặc khăn mỏng để tránh bỏng lạnh hoặc kích ứng da.
Nếu không có đá, bạn có thể dùng túi rau củ đông lạnh hoặc túi chườm gel.

Sử dụng thuốc giảm đau. Sau khi cố định và chườm lạnh, bạn có thể dùng thuốc giảm đau không kê đơn để giảm viêm và đau. Trật khớp vai thường gây đau dữ dội do tổn thương dây chằng, gân, cơ, và có thể kèm gãy xương. Ibuprofen (Advil, Motrin) và naproxen (Aleve, Naprosyn) là lựa chọn tốt nhờ khả năng kháng viêm mạnh, trong khi acetaminophen (Tylenol) giúp kiểm soát cơn đau.

Tránh dùng ibuprofen và naproxen nếu có chảy máu trong vì chúng có thể làm loãng máu.
Thuốc giãn cơ có thể được sử dụng nếu cơ bị co rút, nhưng không nên kết hợp với thuốc giảm đau.

Nắn chỉnh khớp vai trong tình huống khẩn cấp

Chỉ nắn khớp vai trong trường hợp khẩn cấp. Trong hầu hết trường hợp, hãy chờ sự hỗ trợ y tế. Tuy nhiên, nếu bạn ở xa và không thể tiếp cận dịch vụ y tế (như khi đi cắm trại, leo núi hoặc du lịch), việc tự nắn chỉnh có thể được cân nhắc để giảm đau và cố định vai.

Nếu có thể tiếp cận y tế trong vòng 12 giờ, hãy chờ đợi và sử dụng chườm lạnh, thuốc giảm đau, và đai treo tay. Nếu thời gian chờ dài hơn, đặc biệt khi cần di chuyển, bạn có thể cân nhắc nắn chỉnh.
Biến chứng có thể bao gồm tổn thương dây chằng, gân, dây thần kinh, mạch máu, hoặc chảy máu nghiêm trọng.

Tìm kiếm sự hỗ trợ trong tình huống khẩn cấp. Khi đối mặt với việc cần nắn lại khớp vai trong tình huống khẩn cấp, hãy nhận thức rằng việc tự thực hiện mà không có sự giúp đỡ là gần như bất khả thi. Do đó, hãy tìm kiếm sự hỗ trợ từ người khác hoặc giúp đỡ người khác trong tình huống tương tự. Nhiều người có thể e ngại vì sợ gây đau đớn thêm hoặc làm tình trạng tồi tệ hơn, vì vậy hãy trấn an họ rằng họ sẽ không phải chịu trách nhiệm.

Nếu bạn muốn giúp người khác nắn lại vai, hãy đảm bảo họ đồng ý và nhấn mạnh rằng bạn không có chuyên môn y tế (nếu cần). Bạn không muốn gặp rắc rối pháp lý vì cố gắng giúp đỡ mà lại làm tình hình xấu đi.
Nếu có điện thoại và có thể liên lạc, hãy gọi dịch vụ cấp cứu để nhận hỗ trợ và lời khuyên. Ngay cả khi họ không thể cử nhân viên y tế đến ngay, họ vẫn có thể cung cấp hướng dẫn hữu ích.

Nằm ngửa và dang tay ra. Một trong những cách đơn giản nhất để nắn chỉnh khớp vai mà không cần chuyên môn là nằm ngửa và dang cánh tay bị thương ra xa cơ thể ở góc 90 độ. Sau đó, nhờ người khác nắm chặt bàn tay hoặc cổ tay của bạn và kéo cánh tay ra một cách chậm rãi nhưng chắc chắn. Người hỗ trợ có thể đặt chân lên phần thân trên của bạn để tạo thêm lực đòn bẩy. Động tác kéo này sẽ giúp đầu xương cánh tay trượt về vị trí cũ một cách dễ dàng.

Hãy kéo chậm và đều tay, không giật mạnh, cho đến khi vai trở lại vị trí ban đầu. Nếu thành công, bạn sẽ nghe thấy tiếng “cách” và cảm nhận được sự thoải mái hơn.
Sau khi vai được nắn chỉnh, cơn đau sẽ giảm đáng kể. Tuy nhiên, vai vẫn cần được cố định bằng đai treo vai để tránh tổn thương thêm.

Tìm kiếm sự chăm sóc y tế.

Đến gặp bác sĩ càng sớm càng tốt. Việc sớm gặp bác sĩ hoặc chuyên gia y tế là cực kỳ quan trọng khi xử lý tình trạng trật khớp vai. Khi các cơ, gân và dây chằng xung quanh vai đã co lại, việc nắn chỉnh đầu xương cánh tay mà không cần phẫu thuật sẽ rất khó khăn. Bác sĩ thường sẽ yêu cầu chụp X-quang để loại trừ khả năng gãy xương trước khi tiến hành bất kỳ biện pháp nào.

Nếu không có gãy xương hoặc tổn thương nghiêm trọng, bác sĩ có thể thực hiện nghiệm pháp nắn kín khớp vai. Bạn có thể cần dùng thuốc an thần hoặc thuốc giãn cơ để giảm đau trong quá trình này.
Một phương pháp phổ biến là nghiệm pháp Hennepin, trong đó bác sĩ sẽ kéo khuỷu tay của bạn ở góc 90 độ và xoay vai ra ngoài một cách nhẹ nhàng. Động tác này thường đủ để đưa khớp vai về vị trí ban đầu.
Có nhiều kỹ thuật nắn kín khác nhau, và bác sĩ sẽ lựa chọn phương pháp phù hợp nhất với tình trạng của bạn.

Chuẩn bị cho khả năng phẫu thuật. Nếu vai của bạn thường xuyên bị trật khớp do biến dạng xương hoặc giãn dây chằng, hoặc nếu có gãy xương hoặc tổn thương dây thần kinh và mạch máu, phẫu thuật có thể là cần thiết để sửa chữa tổn thương và ổn định khớp vai. Phẫu thuật không chỉ giúp giảm nguy cơ tái phát mà còn cải thiện chất lượng cuộc sống.

Có nhiều phương pháp phẫu thuật khác nhau, và việc lựa chọn phương pháp nào phụ thuộc vào mức độ tổn thương và lối sống của bệnh nhân.
Nghiên cứu cho thấy phẫu thuật mổ hở có thể là lựa chọn tốt nhất cho người trẻ tuổi có mức độ hoạt động cao, vì nó giúp giảm tỷ lệ tái phát và cải thiện chức năng vai.

Phục hồi chức năng vai. Dù bạn được điều trị trật khớp vai bằng phương pháp nắn kín hay phẫu thuật, việc tập vật lý trị liệu và tăng cường sức mạnh cho khớp vai là bước không thể thiếu. Các chuyên gia như bác sĩ vật lý trị liệu, chuyên gia nắn chỉnh cột sống hoặc trị liệu thể thao sẽ hướng dẫn bạn các bài tập giãn cơ và tăng cường sức mạnh, giúp phục hồi tầm vận động và giảm nguy cơ tái phát.

Thời gian nghỉ ngơi trước khi bắt đầu vật lý trị liệu thường kéo dài 2-4 tuần. Trong giai đoạn này, đeo đai treo tay, chườm đá và dùng thuốc giảm đau là những biện pháp hỗ trợ hiệu quả.
Quá trình điều trị và phục hồi hoàn toàn có thể kéo dài từ 3-6 tháng, tùy thuộc vào mức độ chấn thương và đối tượng bệnh nhân có phải là vận động viên hay không.

Lời khuyên

Sau khi cơn đau và viêm giảm bớt sau vài ngày, bạn có thể chườm nhiệt ẩm lên vai để thư giãn các cơ bị căng và đau. Túi thảo mộc làm nóng bằng lò vi sóng cũng là một lựa chọn tốt. Tuy nhiên, chỉ nên chườm nóng trong khoảng 15-20 phút mỗi lần.
Một khi đã bị trật khớp vai, nguy cơ tái phát sẽ cao hơn, đặc biệt nếu bạn tham gia các môn thể thao có tính va chạm.
Việc nắn chỉnh khớp vai cần được thực hiện càng sớm càng tốt sau chấn thương, vì để lâu sẽ khiến quá trình điều trị khó khăn hơn.
Trật khớp vai khác biệt với trật khớp cùng đòn. Trật khớp cùng đòn liên quan đến dây chằng nối xương đòn với xương vai, trong khi khớp cánh tay vẫn ở đúng vị trí.

Cảnh báo

Sau khi nắn chỉnh khớp vai, hãy kiểm tra mạch ở cánh tay bị thương. Mạch ở cánh tay này phải tương tự như cánh tay không bị thương. Nếu mạch yếu hoặc không có, bạn cần đến cơ sở y tế ngay lập tức, vì tế bào có thể bị hoại tử nhanh chóng, dẫn đến nguy cơ mất chi.

Du lịch

Ẩm thực

Khám phá

Đi Phượt

Vẻ đẹp Việt Nam

Chuyến đi