Hướng dẫn Thay dây đàn guitar

25/02/2025

Nội dung bài viết

Thay dây đàn guitar không phải là việc quá khó khăn, nhưng vì một số lý do, nó thường khiến những người mới chơi cảm thấy lo lắng. Dù vậy, đây là kỹ năng đơn giản mà bất kỳ ai chơi guitar cũng nên biết. (Lưu ý: Bài viết này hướng dẫn thay dây cho đàn guitar thùng dáng D. Đối với guitar điện, quy trình có thể khác đôi chút nhưng nguyên tắc cơ bản vẫn giống nhau).

Các bước thực hiện

Tháo dây và ghim ngựa đàn

Chọn phương pháp tháo dây. Có nhiều tranh luận về việc nên tháo từng dây và thay lần lượt hay tháo toàn bộ dây cùng một lúc. Quyết định tùy thuộc vào bạn.

Nếu chọn tháo từng dây, bạn có thể duy trì độ thẳng của cần đàn, giúp cân bằng lực căng giữa dây đàn và lõi chỉnh độ thẳng cần.
Nếu tháo toàn bộ dây cùng lúc, bạn có thể dễ dàng vệ sinh phím đàn mà không bị cản trở bởi dây đàn. Phím đàn thường tích tụ mồ hôi, tế bào da chết và bụi bẩn, những thứ này có thể ảnh hưởng đến chất lượng âm thanh và độ vang của đàn.

Tháo dây đàn. Nới lỏng dây đàn cho đến khi chúng không còn căng nữa. Bạn có thể sử dụng kìm tháo dây hoặc tiếp tục nới lỏng bằng khóa đàn cho đến khi dây có thể được tháo ra dễ dàng.

Một công cụ hữu ích và không quá đắt tiền là thiết bị điều chỉnh khóa đàn, có sẵn tại hầu hết các cửa hàng nhạc cụ.

Tháo ghim ngựa. Ghim ngựa là những núm nhỏ (thường có màu trắng hoặc đen) dùng để cố định dây đàn. Bạn có thể sử dụng dụng cụ tháo chốt chặn dây đàn, được bán rộng rãi tại các cửa hàng nhạc cụ. Ghim ngựa thường khá chắc chắn, đặc biệt là trên những cây đàn mới. Đôi khi, bạn có thể cần dùng kìm để tháo chúng ra. Mặc dù không cần thiết, nhưng nếu thực hiện cẩn thận, điều này cũng không gây hại.

Một cách khác để tháo chốt là sử dụng vật cứng như đồng xu. Ép dây đàn vào sâu trong thùng đàn cũng là một phương pháp hiệu quả, vì lực tác động lên dây sẽ giúp đẩy chốt ra. Sau khi chốt được tháo, bạn có thể kéo dây ra khỏi lỗ.

Tháo dây ra khỏi lỗ chốt.

Vệ sinh đàn nếu cần. Quá trình này bao gồm lau chùi thân đàn, các phím đàn, mặt sau cần đàn và đầu đàn. Bạn có thể sử dụng khăn vệ sinh chuyên dụng dành cho đàn, được bán tại các cửa hàng nhạc cụ. Tránh sử dụng các sản phẩm như bình xịt kính, sơn bóng đồ gỗ hoặc chất tẩy rửa gia dụng thông thường. Nếu không có dụng cụ chuyên dụng, bạn có thể dùng khăn da dê ẩm hoặc khăn chống bụi. Mồ hôi tay thường tích tụ trên phím đàn, tạo thành các mảng bám khó chịu.

Nếu sử dụng nước, chỉ cần làm ẩm khăn lau. Quá nhiều nước có thể gây hại cho lớp gỗ của đàn.

Thay dây mới

Chuẩn bị dây mới. Các vòng tròn sắt nhỏ ở cuối dây đàn thường được đánh dấu màu để giúp người chơi dễ dàng nhận biết và chỉnh dây theo đúng nốt nhạc.

Chọn thứ tự thay dây phù hợp. Có nhiều quan điểm khác nhau về thứ tự thay dây đàn. Một số người chơi thích bắt đầu từ dây mỏng nhất và dần lên các dây dày hơn, trong khi số khác lại ưu tiên thay dây dày trước.

Phương pháp phổ biến là thay dây mỏng nhất trước, sau đó đến dây dày nhất, rồi tiếp tục xen kẽ theo thứ tự 1, 6, 2, 5, 3, 4. Cách này giúp cân bằng lực kéo trên cần đàn, đặc biệt hữu ích với những cây đàn cũ, đồng thời giúp việc chỉnh dây trở nên dễ dàng hơn.

Lắp đuôi dây vào lỗ cắm và cố định bằng chốt. Trong quá trình này, hãy giữ chắc dây đàn và kéo nhẹ về phía đầu cần đàn để tạo độ căng vừa phải, giúp chốt không bị tuột ra.

Kéo căng dây và luồn vào khóa đàn. Sau khi cố định đuôi dây bằng chốt, kéo dây về phía khóa đàn tương ứng và luồn vào lỗ khóa. Lưu ý: Vặn khóa sang phải để căng dây. Nếu khóa đàn nằm ở hai phía đối diện trên đầu cần đàn, hãy luồn dây qua khe giữa hai thanh nối trước khi kéo ra ngoài.

Luồn dây qua lỗ và tạo độ căng phù hợp. Giữ dây hơi chùng để có đủ dây thừa quấn quanh khóa đàn. Nếu không làm vậy, dây có thể bị căng quá mức và dễ chùng khi chơi.

Quy trình này có thể khác nhau tùy từng dây, đòi hỏi bạn phải thử nghiệm và rút kinh nghiệm. Hãy nhớ rằng bạn có thể cắt bớt dây thừa nhưng không thể nối lại nếu dây quá ngắn.

Uốn cong dây (góc 90 độ so với đàn) và vặn khóa đàn để quấn vài vòng dây quanh khóa. Cần quấn nhiều vòng dây (thiết bị điều chỉnh khóa đàn rất hữu ích trong bước này). Đảm bảo mỗi vòng dây mới chồng lên vòng trước đó để tránh bị trùng, giúp vòng quấn gọn gàng, tăng tuổi thọ dây và giữ đúng cao độ.

Chưa cần lên dây chuẩn cao độ ngay, chỉ cần thấp hơn nửa cung. Mục đích là giữ dây đủ căng để cố định vị trí và tạo lực vừa đủ lên khóa đàn, tránh bị tuột.

Lặp lại quy trình này cho đến khi thay xong tất cả các dây.

Bây giờ là lúc chỉnh dây đàn.

Dùng kìm cắt bỏ phần dây thừa, chỉ để lại khoảng 1/2 cm dây dư. Cắt quá ngắn có thể khiến dây bị tuột hoặc chùng.

Lưu ý: Bước này chỉ áp dụng cho dây đàn nylon cổ điển. Đối với đàn guitar dây thép, bạn có thể bỏ qua.

Lời khuyên hữu ích

Sau khi thay dây, bạn cần điều chỉnh dây thường xuyên trong một khoảng thời gian để đảm bảo độ ổn định.
Nếu ghim ngựa khó tháo, hãy phủ một lớp vải lên ghim và dùng kìm để tháo ra, tránh làm hỏng ghim qua nhiều lần sử dụng.
Một mẹo hữu ích là dùng thìa nhỏ để bẩy ghim ngựa. Đặt đầu thìa dưới ghim và nhấn nhẹ tay cầm để bẩy ghim lên. Bạn có thể lót thêm vải để bảo vệ ghim.
Bạn cũng có thể dùng dây giày cũ để tháo ghim ngựa. Quấn dây giày quanh ghim, kéo căng cả hai đầu và từ từ tháo ghim ra mà không gây hư hại.
Để kiểm tra lượng dây thừa quấn quanh khóa đàn, hãy đặt bốn ngón tay giữa mặt phím và dây ở phím số mười hai.
Thay vì cắt dây, hãy dùng dụng cụ nhọn để tuốt nhanh phần dây thừa. Giữ dây giữa ngón tay cái và vật nhọn, sau đó tuốt thật nhanh để dây xoắn lại mà không cần cắt bỏ.

Lưu ý quan trọng

Không cần tháo chốt từ bên trong đàn. Dụng cụ tháo chốt có vết cắt hình bán nguyệt, giúp bạn nhẹ nhàng bẩy chốt ra.
Tránh kéo dây quá căng, nên để dây hơi chùng để tránh đứt dây trong quá trình quấn.