Sáo flute, một nhạc cụ thuộc bộ gỗ, nổi tiếng với khả năng tạo ra những nốt nhạc cao vút trong dàn nhạc. Mặc dù hệ thống phím bấm phức tạp có thể khiến người mới cảm thấy e ngại, nhưng việc học cách chơi sáo flute lại không quá khó khăn. Chỉ cần lắp ráp nhạc cụ đúng cách, điều chỉnh vị trí môi, và bấm các phím để thay đổi nốt nhạc, bạn sẽ dần làm quen với nhạc cụ này. Với sự kiên trì luyện tập hàng ngày, bạn hoàn toàn có thể thổi sáo flute một cách điêu luyện!
Các bước thực hiệnLắp ráp sáo flute

Mua hoặc thuê sáo flute tại cửa hàng nhạc cụ. Hãy nhờ nhân viên tư vấn để chọn loại sáo phù hợp nhất cho người mới bắt đầu. Nếu bạn muốn sở hữu một cây sáo riêng, hãy cân nhắc mua nó. Nếu không, bạn có thể hỏi về dịch vụ cho thuê sáo để sử dụng khi cần.
- Một cây sáo flute dành cho người mới tập có giá khoảng 50 USD (1,3 triệu đồng), nhưng chất lượng có thể không quá tốt.
- Nhiều cửa hàng cung cấp chương trình trả góp, giúp bạn dễ dàng sở hữu cây sáo mà không cần thanh toán toàn bộ ngay lập tức.
Lời khuyên hữu ích: Nếu bạn đang là học sinh hoặc sinh viên, hãy tìm hiểu xem trường học của mình có dịch vụ cho thuê nhạc cụ không. Điều này giúp bạn có cơ hội tham gia vào ban nhạc của trường mà không cần phải đầu tư mua một cây sáo riêng.

Lắp ráp phần đầu vào thân sáo. Phần đầu sáo bao gồm môi bạc (nơi đặt môi) và miệng thổi. Hãy lấy phần đầu và thân sáo ra khỏi hộp, sau đó nhẹ nhàng đẩy và xoay phần đầu vào thân sáo cho đến khi khớp hoàn toàn.
- Lưu ý: Tránh cầm vào các thanh và phím trên thân sáo khi lắp ráp vì chúng rất dễ bị hỏng.

Căn chỉnh miệng thổi với phím đầu tiên của thân sáo. Hãy tìm phím đầu tiên trên thân sáo và xoay phần đầu sao cho miệng thổi thẳng hàng với phím này. Giữ sáo ngang tầm mắt và quan sát để đảm bảo miệng thổi được căn chỉnh chính xác.
- Nếu miệng thổi bị lệch quá xa về phía trước hoặc sau, bạn sẽ gặp khó khăn trong việc chơi đúng tông nhạc.

Lắp phần chân sáo vào thân sáo. Chân sáo là phần cuối cùng, có một số thanh và phím. Đẩy phần chân vào đuôi thân sáo và vặn chặt để đảm bảo chúng khớp với nhau. Xoay chân sáo sao cho chốt kim loại thẳng hàng với phím cuối cùng trên thân sáo.

Chỉnh âm bằng cách điều chỉnh phần đầu sáo. Sử dụng dụng cụ chỉnh nhạc hoặc ứng dụng trên điện thoại để kiểm tra âm thanh. Thổi một nốt và lắng nghe xem âm thanh có bị trầm (quá thấp) hay chói (quá cao) không. Nếu âm thanh chói, hãy vặn ra và kéo đầu sáo lên một chút. Nếu âm thanh trầm, đẩy đầu sáo vào sâu hơn để rút ngắn chiều dài. Điều chỉnh cho đến khi sáo phát ra âm thanh chuẩn xác.
Cách cầm sáo flute

Điều khiển các phím gần đầu sáo bằng tay trái. Đặt ngón cái lên phím đầu tiên ở mặt dưới thân sáo, lòng bàn tay hướng vào trong. Vòng các ngón trỏ, giữa và đeo nhẫn qua mặt kia, đặt lên phím thứ 2, 4 và 5. Ngón út đặt trên phím bên cạnh thân sáo.
- Dùng phần hõm giữa ngón cái và ngón trỏ để đỡ trọng lượng sáo.

Điều khiển các phím đuôi sáo bằng tay phải. Ngón cái đỡ mặt dưới sáo, lòng bàn tay hướng ra ngoài. Đặt ngón trỏ, giữa và đeo nhẫn lên 3 phím cuối thân sáo, ngón út ấn vào phím đầu tiên của phần chân sáo.
- Cong các ngón tay tạo hình chữ C, chỉ đặt tay lên phím chứ không bấm xuống.
Lời khuyên: Khi thổi sáo, các ngón tay không di chuyển sang phím khác. Tránh đổi chỗ ngón tay để không làm lệch vị trí bấm, giúp giữ đúng nốt nhạc.

Giữ sáo song song với mặt sàn. Đuôi sáo hơi chếch xuống. Ngồi thẳng lưng trên mép ghế, mắt hướng về phía trước, hai tay thả lỏng và đưa ra xa người khi nâng sáo lên miệng. Đảm bảo thân sáo nằm ngang, không chúc xuống.
- Nếu đứng chơi, đặt hai chân rộng bằng vai và đứng vững trên mặt đất.
Chơi các nốt nhạc cơ bản

Đặt miệng thổi ngay dưới và chính giữa môi dưới. Khi giữ sáo song song với mặt sàn, hãy đặt môi bạc của sáo ngay dưới môi dưới của bạn. Cân bằng cây sáo giữa cằm và môi dưới để giữ vững. Đảm bảo miệng thổi nằm chính giữa môi để tạo ra âm thanh tròn trịa nhất.
- Nếu miệng thổi bị lệch, âm thanh phát ra sẽ không hoàn chỉnh.

Khép nhẹ khoé miệng nhưng giữ môi mềm mại và thả lỏng. Hãy siết nhẹ các cơ ở khoé miệng nhưng không quá mạnh để tránh môi bị dúm lại. Tưởng tượng như bạn đang phát âm chữ “M” để điều chỉnh vị trí môi một cách chính xác.
Lời khuyên: Bạn có thể chỉ sử dụng phần đầu sáo để tập đặt môi nếu chưa muốn cầm nguyên cây sáo.

Thổi luồng hơi từ giữa hai môi hướng về miệng thổi của sáo. Mở hé miệng như khi phát âm chữ “P” để thổi vào sáo. Thở ra một hơi sâu và điều khiển luồng hơi về phía miệng thổi để bắt đầu tạo ra âm thanh. Luồng khí sẽ đi qua thân sáo và tạo nên các nốt nhạc.
- Tránh mở miệng quá rộng, vì hơi sẽ không tập trung vào sáo.
- Nếu không nghe thấy âm thanh, hãy điều chỉnh hàm nhẹ nhàng về phía trước hoặc sau để tìm vị trí phù hợp.

Di chuyển lưỡi để tạo các nốt ngắn (staccato). Khi thổi sáo, hãy di chuyển lưỡi như đang phát âm từ “tu”. Điều này giúp tách biệt các nốt nhạc, tạo hiệu ứng âm thanh rõ ràng và sắc nét. Thay đổi tốc độ di chuyển lưỡi để chuyển đổi giữa các nốt ngắn nhanh và các nốt dài hơn.
- Kỹ thuật này được gọi là “staccato” (âm nảy).

Điều chỉnh cao độ bằng cách thay đổi tốc độ hơi thở. Hít một hơi sâu và thổi chậm rãi vào miệng thổi để tạo các nốt trầm. Sau đó, mím chặt khoé miệng hơn và thổi nhanh hơn để tạo các nốt cao. Luyện tập luân phiên giữa các nốt cao và thấp để nâng cao kỹ năng điều khiển quãng âm.
- Giữ môi mềm mại, tránh dúm lại để đảm bảo âm thanh tròn trịa.
- Khi thổi nốt cao, hướng luồng hơi lên trên để tạo âm thanh trong trẻo.

Sử dụng sơ đồ ngón bấm để học các nốt nhạc. Sơ đồ ngón bấm là công cụ hữu ích giúp bạn nắm vững cách chơi các nốt trong thang âm. Tìm sơ đồ phù hợp với loại sáo flute của bạn và luyện tập từng ngón bấm để chuyển đổi giữa các nốt một cách linh hoạt.
- Nhiều sách hướng dẫn chơi sáo flute đều cung cấp sơ đồ ngón bấm chi tiết.
Lời khuyên: In sơ đồ ngón bấm và kẹp vào giá nhạc để tiện theo dõi khi tập luyện.
Lời khuyên hữu ích- Vệ sinh sáo sau mỗi lần sử dụng để đảm bảo độ bền và chất lượng âm thanh.
- Tìm một giáo viên dạy riêng để được hướng dẫn chi tiết về tư thế và kỹ thuật thổi sáo.
- Dành 20-30 phút mỗi ngày để luyện tập, giúp nâng cao kỹ năng một cách đều đặn.
- Khám phá các bản nhạc được soạn riêng cho sáo flute để thử thách bản thân và làm phong phú thêm khả năng biểu diễn.
- Bảo quản sáo trong hộp đựng khi không sử dụng để tránh hư hại.
- Luôn “khởi động” sáo bằng cách thổi vài nốt nhạc trước khi tập luyện hoặc biểu diễn để làm ấm nhạc cụ.