Hướng dẫn thực hiện hồi sức tim phổi (CPR) cho trẻ em

27/02/2025

Nội dung bài viết

Mặc dù CPR (hồi sức tim phổi) nên được thực hiện bởi những người đã qua đào tạo bài bản về sơ cứu, nhưng trong tình huống khẩn cấp, người không chuyên cũng có thể tạo ra sự khác biệt sống còn khi trẻ gặp phải tình trạng ngừng tim phổi. Đối với trẻ dưới một tuổi, cần tuân thủ các bước CPR dành riêng cho trẻ sơ sinh. Với người lớn, các bước CPR cũng có sự khác biệt. CPR cơ bản bao gồm ép ngực, mở đường thở và hô hấp nhân tạo (hà hơi thổi ngạt). Nếu chưa được đào tạo chính thức, bạn chỉ nên thực hiện ép ngực.

Các bước thực hiện

Đánh giá tình huống

Kiểm tra hiện trường để đảm bảo an toàn. Khi phát hiện trẻ bất tỉnh, hãy nhanh chóng đánh giá xung quanh để đảm bảo không có mối nguy hiểm nào đe dọa đến bạn hoặc nạn nhân. Có khói bốc lên từ xe? Rò rỉ khí gas? Có nguy cơ cháy nổ không? Dây điện có bị đứt không? Nếu có bất kỳ mối nguy hiểm nào, hãy xem xét cách xử lý chúng trước khi tiến hành cứu hộ. Mở cửa sổ, tắt bếp hoặc dập lửa nếu có thể.

Nếu không thể loại bỏ nguy hiểm, hãy di chuyển nạn nhân một cách cẩn thận. Cách tốt nhất là đặt chăn hoặc áo khoác dưới lưng nạn nhân và kéo họ đến nơi an toàn.
Nếu nghi ngờ chấn thương cột sống, cần hai người cùng di chuyển nạn nhân để tránh gây tổn thương thêm cho vùng đầu và cổ.

Kiểm tra nhận thức của trẻ. Nhẹ nhàng lắc vai hoặc vỗ vào người trẻ và hỏi to, rõ ràng: "Em ổn chứ? Em có nghe thấy không?". Nếu trẻ phản ứng, điều đó cho thấy chúng vẫn còn ý thức. Trẻ có thể đang ngủ hoặc rơi vào trạng thái hôn mê. Nếu tình huống vẫn khẩn cấp, chẳng hạn như trẻ khó thở hoặc có dấu hiệu mất ý thức, hãy gọi ngay sự trợ giúp và bắt đầu sơ cứu cũng như áp dụng các biện pháp ngăn ngừa và xử lý sốc.

Kiểm tra mạch đập của nạn nhân. Nếu trẻ không phản ứng, việc đầu tiên cần làm là kiểm tra mạch đập. Trong trường hợp này, bạn cần bắt đầu CPR ngay lập tức. Đừng dành quá 10 giây để kiểm tra mạch. Nếu không có mạch, tim trẻ đã ngừng đập và bạn cần tiến hành ép ngực ngay.

Để kiểm tra mạch cổ (động mạch cảnh), đặt ngón trỏ và ngón giữa lên một bên cổ, gần yết hầu (lưu ý yết hầu có thể không rõ ràng ở trẻ nhỏ).
Để kiểm tra mạch cổ tay (động mạch quay), đặt ngón trỏ và ngón giữa lên cổ tay, gần ngón cái.
Các vị trí khác bao gồm bẹn và mắt cá chân. Để kiểm tra mạch bẹn (động mạch đùi), ấn nhẹ vào giữa bẹn. Để kiểm tra mạch mắt cá chân (động mạch chày sau), đặt ngón tay lên phần trong của mắt cá.

Thực hiện CPR

Thực hiện CPR trong hai phút. Sau khi đánh giá tình huống và kiểm tra nhận thức cùng tuần hoàn của trẻ, hãy hành động nhanh chóng. Nếu không có mạch, bắt đầu CPR ngay lập tức và duy trì trong hai phút (khoảng 5 chu kỳ CPR), sau đó gọi Dịch vụ Y tế Khẩn cấp. Nếu bạn ở một mình, việc thực hiện CPR trước khi gọi trợ giúp là cực kỳ quan trọng.

Nếu có người khác ở đó, hãy yêu cầu họ gọi trợ giúp. Nếu chỉ có một mình, đừng gọi trợ giúp cho đến khi hoàn thành hai phút CPR.
Gọi số khẩn cấp địa phương: 115 tại Việt Nam, 911 tại Mỹ, 000 tại Úc, 111 tại New Zealand, 112 bằng điện thoại di động tại châu Âu (bao gồm Anh) và 999 tại Anh.
Nếu có AED (Máy khử rung tim tự động) gần đó, hãy nhờ người khác lấy ngay.

Nhớ nguyên tắc CAB. CAB là quy trình cơ bản của CPR, bao gồm Ép ngực (Chest Compression), Đường thở (Airway), và Thở (Breathing). Từ năm 2010, thứ tự này được khuyến nghị, trong đó ép ngực được ưu tiên trước mở đường thở và hà hơi thổi ngạt. Ép ngực đóng vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh nhịp tim bất thường (như rung thất hoặc nhịp nhanh thất vô mạch). Chỉ mất 18 giây để thực hiện 30 lần ép ngực, đảm bảo việc mở đường thở và hà hơi thổi ngạt không bị trì hoãn quá lâu.

Ép ngực hoặc CPR chỉ dùng tay được khuyến nghị nếu bạn chưa được đào tạo bài bản hoặc không thoải mái khi thực hiện hà hơi thổi ngạt với người lạ.

Chuẩn bị tư thế ép ngực đúng cách. Khi thực hiện CPR cho trẻ em, vị trí đặt tay là yếu tố quan trọng vì trẻ dễ bị tổn thương hơn người lớn. Xác định xương ức của trẻ bằng cách di chuyển hai ngón tay đến phần cuối lồng ngực. Tìm điểm giao nhau của xương sườn dưới, nằm ở giữa ngực. Đặt gan bàn tay còn lại lên các ngón tay và chỉ sử dụng gan bàn tay này để ép ngực.

Thực hiện 30 lần ép ngực. Ép ngực với khuỷu tay thẳng, ấn sâu khoảng 5 cm. Lực ép cần nhẹ nhàng hơn so với người lớn do cơ thể trẻ nhỏ hơn. Nếu nghe hoặc cảm nhận tiếng gãy xương, hãy giảm lực ép ngay lập tức. Thực hiện 30 lần ép với tốc độ tối thiểu 100 lần mỗi phút nếu bạn là người cứu hộ duy nhất.

Đảm bảo ngực bật lại hoàn toàn sau mỗi lần ép.
Hạn chế tối đa thời gian ngừng ép, không quá 10 giây khi chuyển đổi người thực hiện hoặc chuẩn bị dụng cụ.
Nếu có hai người cùng thực hiện, mỗi người nên hoàn thành 15 lần ép ngực mỗi lượt.

Đảm bảo đường thở thông thoáng. Đặt một tay lên trán nạn nhân và hai ngón tay dưới cằm. Nhẹ nhàng nâng cằm lên trong khi đẩy trán xuống. Nếu nghi ngờ chấn thương cổ, hãy kéo hàm lên thay vì nâng cằm. Sau đó, quan sát, lắng nghe và cảm nhận hơi thở.

Đặt tai gần miệng và mũi nạn nhân để nghe dấu hiệu hơi thở.
Quan sát chuyển động ngực và cảm nhận hơi thở bằng má.
Nếu không có dấu hiệu sống, đặt mặt nạ bảo vệ (nếu có) lên miệng nạn nhân.

Thực hiện hai lần hà hơi thổi ngạt. Giữ đường thở thông thoáng, dùng ngón tay bịt mũi nạn nhân. Dùng miệng bịt kín miệng nạn nhân và thở ra trong khoảng một giây. Thở chậm rãi để khí vào phổi thay vì dạ dày. Quan sát ngực nạn nhân.

Nếu ngực phồng lên nhẹ, tiếp tục hà hơi thổi ngạt lần thứ hai.
Nếu khí không vào, điều chỉnh lại đầu nạn nhân và thử lại. Nếu vẫn không thành công, có thể nạn nhân bị nghẹn và cần tiếp tục ép ngực. Lưu ý rằng thủ thuật Heimlich chỉ áp dụng khi nạn nhân còn tỉnh.

Lặp lại chu kỳ 30 lần ép ngực và hai lần hà hơi thổi ngạt. Thực hiện CPR trong hai phút (5 chu kỳ) trước khi kiểm tra lại dấu hiệu sống, mạch đập hoặc hơi thở. Tiếp tục CPR cho đến khi có người thay thế, nhân viên y tế đến, bạn quá mệt, thiết bị AED được kích hoạt, hoặc nạn nhân có dấu hiệu hồi phục.

Đừng quên gọi cấp cứu sau hai phút CPR đầu tiên.
Tiếp tục CPR cho đến khi đội cứu hộ đến hiện trường.

Sử dụng AED. Nếu có sẵn máy khử rung tim tự động (AED), hãy bật thiết bị và đặt miếng dán theo hướng dẫn (một miếng trên ngực phải và một miếng dưới lườn trái). Để AED phân tích nhịp tim và nếu cần, sau khi yêu cầu mọi người tránh xa nạn nhân (hô to: "TRÁNH RA!"), thực hiện sốc điện một lần. Tiếp tục ép ngực 5 chu kỳ ngay sau mỗi lần sốc điện trước khi đánh giá lại tình hình.

Nếu nạn nhân bắt đầu thở, nhẹ nhàng đặt họ vào tư thế hồi sức.

Lời khuyên hữu ích

Luôn gọi Dịch vụ Y tế Khẩn cấp ngay lập tức.
Nếu cần, hãy yêu cầu hướng dẫn kỹ thuật CPR chính xác từ điều phối viên cấp cứu.
Khi di chuyển nạn nhân, hãy cố gắng hạn chế tối đa tác động đến cơ thể họ.
Tham gia khóa đào tạo CPR bài bản từ các tổ chức uy tín trong khu vực. Được hướng dẫn bởi chuyên gia giàu kinh nghiệm là cách tốt nhất để sẵn sàng ứng phó với tình huống khẩn cấp.
Nếu không thể hoặc không muốn thực hiện hà hơi thổi ngạt, chỉ cần ép ngực. Điều này vẫn có thể cứu sống nạn nhân trong trường hợp ngừng tim phổi.
Luôn đặt tay ở giữa xương ức, ngang với đầu ngực.

Cảnh báo quan trọng

Không di chuyển nạn nhân trừ khi họ đang gặp nguy hiểm trực tiếp hoặc ở trong môi trường đe dọa tính mạng.
Lưu ý rằng kỹ thuật CPR khác nhau giữa người lớn, trẻ em và trẻ sơ sinh. Hướng dẫn này áp dụng riêng cho trẻ em.
Luôn sử dụng găng tay và mặt nạ thở nếu có thể để giảm nguy cơ lây nhiễm bệnh.
Đừng bỏ qua việc đánh giá hiện trường để phát hiện các mối nguy hiểm trước khi thực hiện CPR.
Nếu nạn nhân thở bình thường, ho hoặc cử động, không được ép ngực. Việc này có thể khiến tim ngừng đập.

Du lịch

Ẩm thực

Khám phá

Đi Phượt

Vẻ đẹp Việt Nam

Chuyến đi