Hướng dẫn Vẽ tranh sơn dầu
25/02/2025
Nội dung bài viết
Bạn có mong muốn tạo ra những tác phẩm nghệ thuật đẹp mắt và ấn tượng bằng sơn dầu? Dưới đây là những kiến thức cơ bản giúp bạn bước vào thế giới tuyệt đẹp của tranh sơn dầu. Khi thành thạo các kỹ thuật cơ bản, bạn sẽ thấy cả thế giới là một bức tranh để bạn thỏa sức sáng tạo!
Các bước thực hiện
Khởi đầu

Chọn loại sơn phù hợp. Trước khi đi sâu vào kỹ thuật vẽ tranh sơn dầu, bạn cần hiểu rõ về các loại sơn dầu. Mặc dù thị trường có rất nhiều loại sơn dầu, nhưng đừng vội bị thu hút bởi những sản phẩm giá rẻ. Sử dụng sơn kém chất lượng sẽ khiến việc tô màu trở nên khó khăn, làm mất đi sự thú vị và khiến bạn dễ nản lòng. Hãy đầu tư thêm một chút để mua loại sơn chỉ cần một lớp phủ thay vì hai hoặc ba lớp để đạt được độ phủ màu và khả năng phối màu tốt nhất.
- Bộ sơn dầu cơ bản nên bao gồm các màu sau: vàng cadmium, vàng ochre, đỏ cadmium, đỏ thẫm alizarin crimson, xanh biển ultramarine, trắng titanium và đen mars. Bạn có thể kết hợp các màu này để tạo ra bất kỳ màu sắc nào trong bảng màu (ví dụ: vàng và đỏ tạo ra màu cam).
- Bạn sẽ nhận thấy rằng màu trắng thường được sử dụng nhiều nhất, vì vậy hãy mua một tuýp lớn màu trắng và các tuýp nhỏ hoặc vừa cho các màu còn lại.
- Tránh mua bộ màu dành cho học sinh vì chúng thường có chất lượng thấp. Ngoài ra, đừng chọn bộ màu đi kèm cọ vì những loại cọ này cũng thường kém chất lượng.

Chuẩn bị các vật liệu cần thiết. Người mới bắt đầu thường có xu hướng tiết kiệm bằng cách bỏ qua một số dụng cụ, nhưng có những vật liệu cơ bản không thể thiếu để việc vẽ tranh sơn dầu trở nên dễ dàng và thú vị hơn.
- Chọn một vài cọ vẽ chất lượng tốt, bao gồm cả cọ đầu tròn và đầu dẹt với kích thước khác nhau.
- Cọ sợi tổng hợp mềm mịn, trong khi cọ tự nhiên cứng hơn, phù hợp cho các kỹ thuật khác nhau.
- Bạn cần dao trộn sơn, bảng pha màu, khung vẽ canvas, khăn lau và lọ rửa cọ. Sơn dầu thường đặc và cần pha loãng bằng xăng trắng hoặc nhựa thông cho lớp đầu tiên, sau đó dùng dầu lanh hoặc dầu hạt poppy cho các lớp tiếp theo. Áp dụng nguyên tắc 'lớp đặc trên lớp lỏng' để tránh nứt màu.
- Một số dụng cụ không bắt buộc như giá vẽ, tạp dề, tấm lót và hộp đựng dụng cụ cũng rất hữu ích.

Sắp xếp không gian vẽ tranh. Vẽ tranh sơn dầu đòi hỏi không gian rộng rãi và thoáng đãng. Đặt giá vẽ hoặc bàn ở nơi yên tĩnh, tránh ánh nắng trực tiếp và trải tấm lót để bảo vệ sàn nhà.
- Chọn nơi thoáng khí vì sơn dầu có mùi mạnh. Nếu dùng giá vẽ, điều chỉnh sao cho bạn cảm thấy thoải mái khi vẽ.
- Mặc quần áo cũ để tránh dính sơn, vì sơn dầu rất khó làm sạch. Buộc tóc gọn gàng và tháo đồ trang sức để tránh vướng víu.
Lên ý tưởng cho bức tranh
Phác thảo bức tranh. Sử dụng bút chì để phác thảo chủ thể lên canvas hoặc vẽ trên giấy can rồi chuyển sang canvas. Chú ý đến bố cục và khoảng âm để tạo sự cân đối.
- Bố cục là cách sắp xếp các yếu tố trong tranh, giúp người xem tập trung vào toàn bộ tác phẩm.
- Khoảng âm là không gian xung quanh vật thể, giúp làm nổi bật chủ thể. Sử dụng hình dạng chồng chéo để tạo chiều sâu và hiện thực cho bức tranh.

Xác định nguồn ánh sáng. Ánh sáng và bóng đổ là yếu tố quan trọng để tạo nên bức tranh hiện thực. Quan sát vật thể và xác định hướng ánh sáng, vùng sáng và vùng tối.
- Ánh sáng từ phía trên tạo bóng khó nhận biết, hãy thử di chuyển ánh sáng hoặc vật thể để bóng hiển thị rõ hơn.
- Trên thực tế, ánh sáng và bóng đổ không quá tương phản, vì vậy đừng lo lắng nếu chúng không quá rõ ràng.
Lưu ý khi sử dụng màu sắc. Đối với người mới bắt đầu, việc pha màu sơn dầu sao cho giống với màu thực tế của vật thể thường rất khó. Nguyên nhân là do não bộ có xu hướng tạo ra một tiêu chuẩn màu lý tưởng hóa. Ví dụ, bạn thấy bầu trời xanh và cố pha màu xanh dương, nhưng kết quả lại sáng và rực rỡ hơn so với thực tế. Bí quyết là hãy loại bỏ màu sắc lý tưởng hóa và tập trung vào màu sắc thực tế.
- Màu sắc của bức tranh thay đổi tùy thuộc vào ánh sáng. Ban đêm, tranh thường có màu đậm và phong phú hơn so với ban ngày.
- Quan sát màu sắc dưới các điều kiện ánh sáng khác nhau. Ánh sáng mặt trời làm vật thể có ánh vàng, trong khi trời âm u tạo ra màu xám. Đèn màu, như đèn neon, cũng ảnh hưởng đến màu sắc của vật thể.

Chú ý đến chuyển động của vật thể. Bạn đang vẽ một bức tranh tĩnh vật với ít hoặc không có chuyển động, hay một cảnh đồng quê với gió thổi và nhiều chuyển động? Việc quan sát chuyển động của vật thể rất quan trọng để quyết định cách sử dụng nét cọ. Tranh hiện thực thường thể hiện chuyển động hoặc sự tĩnh lặng thông qua các nét cọ phù hợp.
Tạo nên tác phẩm của bạn
Pha màu sơn. Sơn dầu mất nhiều ngày để khô, nhưng đây cũng là một lợi thế vì bạn có thời gian điều chỉnh. Tuy nhiên, việc pha màu chính xác hai lần là gần như không thể, vì vậy hãy pha một lượng lớn và bảo quản để sử dụng lại.
- Sử dụng vòng tròn màu để hiểu cách pha màu. Vòng tròn màu giúp bạn nhận biết màu cấp 1, cấp 2 và cấp 3, cũng như cách kết hợp chúng.
- Màu thuần khiết là màu chưa pha với trắng hoặc đen. Bạn có thể pha màu cấp 1 để tạo ra màu cấp 2.
- Thêm trắng để tạo màu nhạt (tint), mang lại tông pastel nhẹ nhàng.
- Thêm đen để tạo màu đậm (shade).
- Thêm trắng vào màu đậm để tạo màu trung gian (tone), thường xuất hiện trong cuộc sống hàng ngày.
Bắt đầu tô màu. Bạn có thể chọn bất kỳ phương pháp nào phù hợp, chẳng hạn như tô màu từng phần hoặc sơn nhiều lớp trên toàn bộ bức tranh. Khi vẽ tranh sơn dầu, hãy tuân thủ nguyên tắc 'lỏng trước, đặc sau'.
- Thử tô màu lên các hình dạng cơ bản như hình lập phương, hình nón, hình trụ và hình tròn. Những hình dạng này là nền tảng của mọi vật thể.
- Pha loãng sơn bằng dung môi như dầu lanh hoặc nhựa thông. Bắt đầu với một lượng nhỏ và điều chỉnh dần để đạt được độ đặc mong muốn.
- Lớp sơn đầu tiên cần khoảng 3 ngày để khô trước khi bạn có thể thêm lớp thứ hai, vì vậy hãy kiên nhẫn.
Khám phá nhiều kỹ thuật khác nhau. Có vô số cách để hoàn thiện một bức tranh, nhưng đừng cố gắng học tất cả cùng lúc khi mới bắt đầu. Thay vào đó, hãy tập trung vào một vài kỹ thuật cơ bản.
- Thử phối màu, một kỹ thuật kết hợp hai hoặc nhiều màu một cách hài hòa (như màu sắc lúc hoàng hôn). Thêm nhiều lớp sơn cạnh nhau và dùng cọ đầu dẹp để tán đều, tạo hiệu ứng chuyển màu mượt mà.
- Tạo lớp màu glaze bằng hỗn hợp 1/3 dầu lanh, 1/3 dầu thông và 1/3 sơn bóng. Hỗn hợp này tạo ra màu trong suốt, có thể pha với bất kỳ màu nào để tạo hiệu ứng xuyên thấu trên lớp sơn khô.
- Sử dụng kỹ thuật chấm màu (stippling) để tạo các chấm nhỏ. Dùng cọ khô hoặc cọ tự nhiên, chấm nhẹ lên canvas để tạo hiệu ứng mờ ảo.
- Dùng dao trộn sơn để tạo lớp sơn dày, phù hợp cho tranh phong cảnh. Xúc sơn lên mép dao và quét ngang canvas để tạo chuyển động sống động.
Hoàn thiện tác phẩm
Sửa chữa lỗi sai. Trong vòng 3 ngày đầu, khi sơn dầu còn ướt, bạn có thể dễ dàng chỉnh sửa hoặc xóa bỏ hoàn toàn bằng khăn ướt. Trước khi hoàn thành, hãy lùi lại một bước để quan sát tổng thể và điều chỉnh những chi tiết cần thiết.
Bảo quản sơn thừa. Nếu còn nhiều sơn chưa dùng trên bảng pha màu, hãy bảo quản chúng cho lần vẽ tiếp theo. Đựng sơn trong hộp nhỏ hoặc để nguyên trên bảng pha màu, sau đó bọc kín bằng màng bọc thực phẩm.
Vệ sinh cọ vẽ. Sơn dầu có thể làm hỏng cọ nếu để khô, vì vậy hãy làm sạch cọ ngay sau khi sử dụng. Dùng nhựa thông và khăn cũ để lau sạch sơn, sau đó rửa lại với nước ấm và một ít nước rửa bát. Kiểm tra bằng cách quét đầu cọ trên lòng bàn tay để đảm bảo sơn đã được rửa sạch. Để cọ khô tự nhiên trong không gian thoáng mát, đầu cọ hướng lên trên.

Kiên nhẫn chờ đợi. Sơn dầu cần khoảng 3 tháng hoặc lâu hơn để khô hoàn toàn, đặc biệt nếu bạn sử dụng nhiều lớp sơn đặc. Hãy đặt bức tranh ở nơi an toàn, tránh tác động bên ngoài và để khô tự nhiên trong thời gian cần thiết.

Phủ lớp sơn bóng bảo vệ. Khi lớp sơn đã khô hoàn toàn, hãy thêm một lớp sơn bóng để bảo vệ và giữ màu sắc tươi sáng. Sau khi lớp sơn bóng khô, tác phẩm của bạn đã sẵn sàng để trưng bày và chiêm ngưỡng!

Kelly Medford
Họa sĩ
Họa sĩ
Thời gian khô của sơn bóng. Kelly Medford, một họa sĩ trực họa, chia sẻ: "Thời điểm thêm sơn bóng phụ thuộc vào thời gian khô của màu vẽ. Sơn dầu khô từ lớp trên xuống lớp dưới, vì vậy, cần từ 6 tháng đến 1 năm để sơn khô hoàn toàn trước khi phủ sơn bóng. Phủ sơn bóng quá sớm có thể ngăn màu vẽ tiếp xúc với không khí, dẫn đến hư hỏng tác phẩm."
Lời khuyên hữu ích
- Màu đen (black ivory) khô rất chậm: tránh sử dụng nó làm lớp sơn lót.
- Không dùng dầu lanh để pha màu nhạt vì nó có thể khiến màu sơn chuyển sang vàng theo thời gian.
- Để làm sạch sơn dầu trên tay, hãy dùng dầu em bé hoặc dầu ô liu. Thoa một ít dầu lên khăn và lau sạch tay. Không rửa tay trước khi tẩy sơn để đạt hiệu quả tốt nhất. Sơn dầu sẽ dễ dàng bị loại bỏ khi kết hợp với dầu, sau đó rửa sạch bằng xà phòng và nước.
- Để bảng pha màu không bị khô, bạn có thể ngâm nó trong nước hoặc bảo quản trong tủ đông.
- Tránh ngâm bảng pha màu quá lâu trong nước để không làm dính dầu thừa.
- Đeo găng tay latex để tránh sơn dính vào tay.
- Khi chuyển sang màu sơn mới, hãy rửa sạch cọ bằng nước ấm.
Lưu ý quan trọng
- Tránh để sơn và dung môi tiếp xúc với mắt hoặc vùng da nhạy cảm. Nếu dính vào mắt, rửa ngay bằng nước sạch trong ít nhất 2 phút. Sử dụng cốc rửa mắt hoặc bồn rửa mắt chuyên dụng nếu có. Nếu không, dùng cốc thủy tinh nhỏ hoặc để nước ấm chảy nhẹ vào mắt. Việc này giúp giảm thiểu tổn thương cho mô mắt.
- Dung môi pha sơn có thể gây kích ứng da. Rửa sạch vùng da bị ảnh hưởng bằng nước ấm và xà phòng, sau đó xả kỹ. Nếu có phản ứng dị ứng, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ.
- Dung môi pha sơn và dầu là chất dễ cháy. Bảo quản chúng trong tủ chuyên dụng và tránh xa nguồn nhiệt. Đảm bảo các vật liệu dễ cháy được cất giữ an toàn.
- Sơn dầu và dung môi có thể được xếp vào nhóm vật liệu nguy hiểm. Hãy tuân thủ quy định địa phương về việc tiêu hủy đúng cách.
Du lịch
Ẩm thực
Khám phá
Đi Phượt
Vẻ đẹp Việt Nam
Chuyến đi
Có thể bạn quan tâm

Những bức tranh châm biếm sâu sắc về bản chất gian dối và hiểm ác của lòng người

Nghệ Thuật Viết Câu Ẩn Dụ

Hướng dẫn tạo ghi chú nhanh ngay trên màn hình khóa iPhone

Cách tải ứng dụng vượt quá 200 MB qua mạng 3G/4G trên iPhone

Hướng dẫn chi tiết cách thiết lập hình nền động trên iPhone
