Hướng dẫn Xử lý Vết Xước Sâu

Nhận biết loại vết thương. Đôi khi vết xước sâu và vết rách trông khá giống nhau. Trước khi xử lý, bạn cần xác định chính xác đó là vết xước. Điều này rất quan trọng vì vết rách hoặc vết cắt có thể cần khâu hoặc nối. Vết xước chỉ là tổn thương nông trên bề mặt da.

• Nếu vết thương sâu hơn 1 cm, bạn nên tìm kiếm sự chăm sóc y tế để được điều trị và khâu lại.

Rửa tay sạch sẽ. Trước khi chăm sóc vết thương, hãy đảm bảo tay của bạn hoàn toàn sạch sẽ. Nếu vết thương không chảy máu nhiều, hãy dành thời gian rửa tay kỹ lưỡng với xà phòng diệt khuẩn. Trường hợp vết xước nằm ở bàn tay, cẩn thận tránh để xà phòng dính vào vết thương vì có thể gây xót.

Rửa vết thương bằng nước. Sau khi xác định chính xác đó là vết xước, hãy rửa sạch vết thương dưới vòi nước chảy. Điều này giúp loại bỏ bụi bẩn hoặc cát sạn có thể xâm nhập vào vết thương. Sử dụng nước ấm nhẹ và để nước chảy qua vết thương trong vài phút, kiểm tra kỹ để đảm bảo không còn dị vật.

• Nếu không có nước sạch, bạn có thể dùng một miếng vải sạch để loại bỏ cát sạn.
• Nếu vết thương chảy máu nhiều, hãy rửa nhanh để loại bỏ dị vật rồi chuyển sang bước tiếp theo.

Ép vết thương để cầm máu. Sau khi loại bỏ các dị vật lớn, hãy tập trung vào việc cầm máu. Dùng một miếng vải sạch, khăn hoặc gạc y tế đắp lên vết thương và ép chặt. Ngay cả khi chỉ có vải bẩn, đừng quá lo lắng về nhiễm trùng vì ưu tiên hàng đầu lúc này là cầm máu.

• Tránh kiểm tra vết thương trong ít nhất 7-10 phút để máu đông kịp thời.
• Nếu máu đã ngừng chảy sau thời gian này, bạn có thể tiến hành làm sạch vết thương.

Tìm kiếm chăm sóc y tế khi cần. Nếu gạc ép thấm đẫm máu hoặc máu phun thành tia, hãy tìm kiếm sự trợ giúp y tế ngay lập tức. Đây là dấu hiệu cho thấy vết thương nghiêm trọng và cần được xử lý chuyên nghiệp. Đặc biệt, các vết xước lớn hoặc dài cần được chú ý đặc biệt.

• Nếu bạn mắc các bệnh như rối loạn đông máu, tiểu đường, hoặc các vấn đề về tim, thận, gan, hoặc hệ miễn dịch yếu, hãy đến bệnh viện ngay để tránh rủi ro.

Loại bỏ dị vật trong vết thương. Một số mảnh vụn hoặc cát sạn có thể mắc kẹt trong da và không trôi đi khi rửa, đặc biệt là với các vết xước. Khi máu đã ngừng chảy, hãy kiểm tra kỹ vết thương để đảm bảo không còn dị vật. Nếu có, bạn có thể dùng nhíp sạch nhẹ nhàng gắp ra; nếu không thể tự làm, hãy đến cơ sở y tế để được hỗ trợ.

• Tránh chọc nhíp quá sâu vào da để không gây thêm tổn thương.
• Nếu không còn dị vật, bạn có thể chuyển sang bước tiếp theo.

Làm sạch vết thương bằng dung dịch sát khuẩn. Sau khi máu đã ngừng chảy, hãy rửa vết thương dưới vòi nước ấm để loại bỏ máu khô. Tiếp theo, sử dụng dung dịch sát khuẩn như cồn, oxy già hoặc povidone-iodine để khử trùng. Bạn có thể dùng gạc thấm dung dịch và nhẹ nhàng lau lên vết thương. Hãy chuẩn bị tinh thần vì có thể cảm thấy xót. Sau đó, thấm khô vết thương bằng gạc vô trùng hoặc khăn sạch.

• Quá trình này có thể khiến máu chảy lại do làm gián đoạn quá trình đông máu, nhưng đây là hiện tượng bình thường và không đáng lo ngại.

Thoa kem kháng sinh lên vết xước. Dù đã loại bỏ bụi bẩn và dị vật, vết thương vẫn có nguy cơ nhiễm trùng. Do đó, thoa kem kháng sinh là bước quan trọng. Kem kháng sinh cũng giúp giữ ẩm cho vết thương, ngăn ngừa nứt nẻ và tổn thương thêm khi cử động. Chỉ cần thoa một lớp mỏng kem hoặc bột kháng sinh lên vết thương.

• Một số sản phẩm phổ biến bao gồm Neosporin, Polysporin và Bacitracin.
• Bạn có thể dùng oxy già để rửa ban đầu, nhưng tránh sử dụng lâu dài vì nó có thể gây tổn thương mô.

Băng bó vết thương. Sau khi thoa kem kháng sinh, hãy băng vết thương bằng gạc hoặc băng y tế. Dùng băng dính y tế để cố định gạc, giúp ngăn chặn bụi bẩn và vi khuẩn xâm nhập. Nếu vết xước nhỏ, bạn có thể dùng băng y tế thay vì gạc.

• Các vật liệu này có sẵn tại hầu hết các hiệu thuốc.
• Gạc cuộn là lựa chọn lý tưởng cho vết thương ở khớp hoặc vùng da thường xuyên cử động, vì chúng dễ cố định và ít bị bong tróc.

Thay băng thường xuyên. Thay băng 2-3 lần mỗi ngày để đảm bảo vết thương luôn sạch sẽ. Mỗi lần thay băng, hãy rửa sạch vết thương và kiểm tra dấu hiệu nhiễm trùng. Không để băng cũ trên vết thương quá 24 giờ.

• Thay băng ngay khi nó bị ướt hoặc bẩn, vì băng bẩn có thể dẫn đến nhiễm trùng.

Theo dõi dấu hiệu nhiễm trùng. Dù đã cố gắng giữ vết thương sạch sẽ, vết xước vẫn có nguy cơ nhiễm trùng. Nguy cơ này phụ thuộc vào kích thước vết thương, tuổi tác, tình trạng sức khỏe tổng thể và các bệnh lý nền như tiểu đường hoặc béo phì. Những yếu tố này cũng ảnh hưởng đến thời gian lành vết thương. Các dấu hiệu nhiễm trùng bao gồm vùng da xung quanh vết thương đỏ ửng, đặc biệt nếu vết đỏ lan rộng, hoặc vết thương tiết dịch hoặc mủ.

• Nếu kèm theo sốt, nhiễm trùng có thể đã xảy ra.

Tìm kiếm sự chăm sóc y tế. Nếu nghi ngờ vết thương nhiễm trùng hoặc máu không ngừng chảy dù đã ép, hãy đến gặp bác sĩ ngay. Nếu vết thương xuất hiện dấu hiệu nhiễm trùng sau một thời gian, cũng cần được điều trị kịp thời. Nhiễm trùng kéo dài có thể dẫn đến nhiễm trùng huyết hoặc các biến chứng nguy hiểm khác.

• Nếu bị sốt hoặc vùng da quanh vết thương nóng ấm, hãy đến bệnh viện.
• Nếu vết thương tiết dịch vàng hoặc xanh, cần được bác sĩ kiểm tra.
• Nếu da xung quanh vết thương chuyển màu vàng sáng hoặc đen, hãy tìm sự trợ giúp y tế ngay lập tức.

Tiêm phòng uốn ván. Nếu vết thương nhiễm trùng, bạn có thể cần tiêm phòng uốn ván. Thông thường, mũi tiêm uốn ván được nhắc lại mỗi 10 năm, nhưng với vết thương sâu, bác sĩ có thể đề nghị tiêm ngay.

• Tiêm phòng sớm sau khi bị thương giúp ngăn ngừa nguy cơ uốn ván.

Sử dụng thuốc kháng sinh. Với vết xước sâu hoặc nhiễm trùng nặng, bác sĩ thường kê đơn kháng sinh để điều trị hoặc ngăn ngừa nhiễm trùng. Erythromycin là loại kháng sinh phổ biến. Nếu nghi ngờ nhiễm tụ cầu vàng kháng methicillin (MRSA), bác sĩ có thể chỉ định thuốc mạnh hơn. Hãy tuân thủ hướng dẫn sử dụng thuốc từ bác sĩ.

• Thông thường, liều dùng là 250 mg, 4 lần/ngày trong 5-7 ngày, uống trước bữa ăn 30 phút đến 2 giờ để tối ưu hấp thụ.
• Thuốc giảm đau cũng có thể được kê đơn tùy vào mức độ đau của vết thương.