Khám phá 24 tiết khí, một hệ thống chia thời gian đặc biệt dựa trên sự chuyển động của Trái đất quanh Mặt trời. Cùng tìm hiểu cách tính toán chính xác các tiết khí trong năm 2023 để áp dụng vào cuộc sống và công việc.
06/05/2025
Nội dung bài viết
24 tiết khí là những cột mốc quan trọng trên quỹ đạo của Trái đất khi chuyển động quanh Mặt trời. Hiểu rõ các tiết khí trong năm 2023 sẽ giúp lập kế hoạch cho các hoạt động nông nghiệp, tận dụng thời điểm lý tưởng cho mùa vụ.
Việc nắm bắt thông tin về 24 tiết khí không chỉ có ích trong việc dự báo thời tiết, mà còn giúp xác định những ngày giờ thuận lợi cho những việc trọng đại. Cùng khám phá chi tiết về cách tính 24 tiết khí trong năm 2023 ngay sau đây.
Khám phá về các tiết khí là một hành trình thú vị, giúp ta hiểu hơn về các yếu tố thiên nhiên ảnh hưởng đến cuộc sống, từ mùa màng đến những ngày giờ tốt để hành động.
24 tiết khí trong năm là gì?
24 tiết khí chính là 24 điểm đặc biệt mà Trái đất di chuyển qua khi quay quanh Mặt trời, mỗi điểm cách nhau đúng 15 độ. Đây là những dấu mốc quan trọng trên quỹ đạo của Trái đất.
Khi tính toán lịch tiết khí, ta chia không gian thành 360 độ. Những ngày khi Mặt trời nằm ở các kinh độ như 0⁰, 15⁰, 30⁰,... 345⁰ sẽ được gọi là các tiết khí, tạo thành chu kỳ 24 tiết khí trong năm.
24 điểm đặc biệt trên quỹ đạo của Trái đất, mỗi điểm đại diện cho một tiết khí riêng biệt, là những dấu mốc quan trọng đánh dấu sự thay đổi của thiên nhiên qua các mùa trong năm.Phân loại các tiết khí trong năm
Có bốn tiêu chí chính để phân loại các tiết khí, giúp hiểu rõ hơn về sự biến đổi của thiên nhiên qua từng giai đoạn trong năm.
- 8 tiết khí liên quan đến sự chuyển đổi giữa nóng và lạnh: Xuân Lập, Xuân phân; Lập Hạ, Hạ chí; Thu phân, Thu chí; Lập Đông, Đông chí.
- 5 tiết khí thể hiện sự thay đổi nhiệt độ: Xuân Lập, Xuân phân; Lập Hạ, Hạ chí; Thu phân, Thu chí; Lập Đông, Đông chí.
- 7 tiết khí gắn liền với yếu tố nước, mưa và thủy: Vu Thủy, Cốc Vũ, Bạch Lộ, Hàn Lộ, Sương Giáng, Tiểu Tuyết, Đại Tuyết.
- 4 tiết khí mang tính chất hiện tượng thiên nhiên: Kinh Bẫy, Thanh Minh, Tiểu Man, Mang Chung.
Mỗi tiết khí mang một ý nghĩa đặc biệt riêng, và cách phân chia chúng giúp ta hiểu rõ hơn về sự vận hành của vũ trụ và những biến đổi trong thiên nhiên, từ đó định hướng cho các hoạt động trong cuộc sống.
Cách phân loại 24 tiết khí có thể thay đổi tùy theo đặc điểm thiên nhiên và những hiện tượng liên quan đến thời tiết, giúp ta dễ dàng nhận diện và áp dụng trong đời sống.Ý nghĩa sâu xa của 24 tiết khí
Nguồn gốc của 24 tiết khí bắt nguồn từ nền văn hóa Bách Việt, và đã được áp dụng để lập lịch trong các nền văn minh phương Đông như Việt Nam, Nhật Bản, Trung Quốc.
Ngày xưa, ông cha ta đã kết hợp chu kỳ thời tiết với tuần trăng và năm để tạo ra một hệ thống lịch tinh tế. Thông qua đó, họ có thể dự báo sự thay đổi của các mùa và thời tiết, từ đó áp dụng vào nông nghiệp để hoạch định lịch trình canh tác phù hợp với khí hậu từng mùa.
Bên cạnh đó, 24 tiết khí cũng đóng vai trò quan trọng trong việc lựa chọn ngày tốt, ngày xấu, giúp con người quyết định những công việc nên làm hay tránh làm theo từng thời điểm trong năm.
Ý nghĩa của 24 tiết khí trong sinh hoạt xưa không chỉ liên quan đến mùa màng mà còn là một phần không thể thiếu trong việc điều chỉnh các hoạt động đời sống thường nhật, từ việc lập kế hoạch công việc đến tổ chức lễ hội.Cách tính các tiết khí trong năm 2023 được thực hiện dựa trên sự chuyển động của Trái đất và các yếu tố thiên nhiên, từ đó giúp xác định thời gian thích hợp cho mọi hoạt động trong năm.
Tiết khí mùa xuân năm 2023
Kỳ nghỉ mùa xuân: Là thời điểm bắt đầu một chu kỳ mới, đánh dấu sự khởi đầu của năm mới, khi vũ trụ bắt đầu một vòng quay mới, mang theo sự đổi mới và hi vọng.
Lễ hội mùa xuân diễn ra vào khoảng ngày 4 hoặc 5 tháng 2 dương lịch, khi Mặt trời đạt đến góc 315 độ trên bầu trời, đánh dấu sự khởi đầu của mùa xuân.
Tiết Vũ Thủy: Đây là tiết khí gắn liền với mưa và nước. Vào thời gian này, mùa mưa đến, không khí ẩm ướt, mưa rào và lụt ngập thường xuyên xảy ra. Dù trời quang mây tạnh, gió xuân lại mang theo hơi ẩm, khiến độ ẩm trong không khí tăng cao.
Tết Vũ Thủy thường rơi vào ngày 19 hoặc 20 tháng 2 dương lịch, khi Mặt trời đạt góc 330 độ, báo hiệu sự chuyển mình của thiên nhiên vào mùa mưa.
Bài học về màn trập: Một cái tên thú vị với ý nghĩa là 'con sâu thức dậy'. Lúc này, thời tiết thuận lợi cho sự sinh sôi nảy lộc của cây cối và động vật. Mùa xuân đến, mang theo sự sống mới cho thiên nhiên.
Tiết Màn Trập (Kinh Trập) thường diễn ra vào khoảng ngày 6 hoặc 7 tháng 3 dương lịch, khi Mặt trời ở góc 345 độ. Đây là thời điểm chuyển giao giữa các mùa, với sự bừng tỉnh của thiên nhiên.
Tiết xuân phân: Đây là giai đoạn quan trọng trong nông nghiệp, đánh dấu giữa mùa xuân. Sau tiết xuân phân, Mặt trời di chuyển dần về phía Bắc bán cầu, ngày dài hơn, đêm ngắn lại, thời tiết ấm dần lên, mùa đông dần kết thúc.
Xuân phân thường rơi vào ngày 21 hoặc 22 tháng 3 dương lịch, khi Mặt trời đạt góc 0 độ, đánh dấu sự thay đổi quan trọng trong chuyển động của thiên nhiên và bắt đầu một chu kỳ mới.
Lễ hội viếng mộ: Là thời điểm khi bầu trời trong xanh, không khí trong lành, rất thích hợp cho việc cúng Thanh minh. Mùa này, khí hậu dễ chịu, ấm áp và mát mẻ, mọi sự sống đều tươi mới, cây cối đâm chồi nảy lộc.
Lễ Thanh minh, hay Tết Thanh minh, thường diễn ra vào ngày 4 hoặc 5 tháng 4 dương lịch hàng năm, khi Mặt trời ở góc 15 độ. Đây là thời điểm tuyệt vời để mọi người tưởng nhớ tổ tiên và thăm mộ.
Mùa xuân là mùa của sự đổi mới, khi cây cối bắt đầu đâm chồi nảy lộc, tạo nên một cảnh sắc tươi đẹp, tràn đầy sức sống.Tiết Cốc Vũ: Đây là giai đoạn của những trận mưa to, như thể trời đổ xuống một đại dương. Khí hậu chuyển dần sang mùa hè, những trận mưa giúp vạn vật sinh sôi, cây cối xanh tốt, đất đai trở nên tươi mát, màu mỡ.
Tiết Cốc Vũ có thể xảy ra vào ngày 20 hoặc 21 tháng 4 dương lịch hàng năm, khi Mặt trời ở góc 30 độ, là dấu hiệu cho mùa hè sắp đến với những thay đổi rõ rệt trong khí hậu.
Tiết khí mùa hạ 2023
Tiết Lập Hạ: Lập Hạ đánh dấu sự khởi đầu của mùa hè, khi nhiệt độ bắt đầu tăng mạnh. Trời nóng bức, mưa bão và sấm chớp xuất hiện do sự chuyển biến nhiệt độ. Cây cối trong mùa này phát triển mạnh mẽ và xanh tốt.
Tiết Lập Hạ thường rơi vào ngày 6 hoặc 7 tháng 5 dương lịch hàng năm, khi Mặt trời đạt góc 45 độ, báo hiệu sự khởi đầu của mùa hè với những ngày nắng nóng kéo dài.
Tiết Tiểu mãn: Dù tên gọi có vẻ nhỏ bé, nhưng tiết khí này lại mang trong mình một sức mạnh tự nhiên. Nó đánh dấu những cơn mưa nhỏ mùa hè và những trận lũ, lụt bất chợt, làm thay đổi không khí và cảnh vật.
Tiết Tiểu mãn có thể xảy ra vào ngày 21 hoặc 22 tháng 5 dương lịch, khi Mặt trời ở góc 60 độ, và khí hậu chuyển dần sang những cơn mưa mùa hè đặc trưng.
Tiết Mang chủng: Đây là giai đoạn mà cây cối, hoa màu vào mùa thu hoạch, lúa và ngũ cốc tràn đầy sức sống. Thời tiết nóng bức, nhưng đôi khi lại có những cơn mưa bất ngờ. Vào lúc này, bầu trời cũng như sáng rực lên với những đường vân của các ngôi sao.
Tiết Mang chủng thường diễn ra vào ngày 5 hoặc 6 tháng 6 dương lịch hàng năm, khi Mặt trời đạt góc 75 độ, đánh dấu một thời điểm quan trọng trong sản xuất nông nghiệp.
Tiết Hạ chí: Là thời điểm giữa mùa hè, khi nắng gắt nhất trong năm. Thời tiết nắng nóng và độ ẩm cao, ngày dài và đêm ngắn. Chính vì vậy, người xưa mới có câu: 'Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng, ngày tháng mười chưa cười đã tối'.
Tiết Hạ chí có thể xảy ra vào ngày 21 hoặc 22 tháng 6 dương lịch hàng năm, khi Mặt trời đạt góc 90 độ, là lúc mùa hè ở đỉnh điểm với những ngày dài, nóng bức.
Tiết Tiểu Thử: Thời tiết vào Tiết Tiểu Thử trở nên dịu hơn một chút, với những tia nắng nhẹ nhàng. Mặc dù không phải là nắng gay gắt nhất, nhưng cái oi nóng vẫn hiện hữu, đôi khi đi kèm với những trận lũ lụt, sấm sét bất ngờ.
Tiết Tiểu Thử có thể xuất hiện vào ngày 7 hoặc 8 tháng 7 dương lịch hàng năm, khi Mặt trời ở góc 105 độ, mở ra một thời kỳ chuyển giao giữa mùa hè và mùa thu.
Tiết Đại thử: Đây là lúc khí hậu trở nên khắc nghiệt, với cái nóng oi ả và độ ẩm cao, dẫn đến những cơn bão và áp thấp nhiệt đới thường xuyên xuất hiện.
Tiết Đại thử có thể rơi vào ngày 22 hoặc 23 tháng 7 dương lịch, khi Mặt trời đạt góc 120 độ, đánh dấu thời điểm nắng nóng nhất trong năm.
Tiết khí mùa hạ mang đến những ngày nắng chói chang, khí hậu oi ả và bức bối, tạo nên những dấu ấn khó quên của mùa hè.Tiết khí mùa thu 2023: Mùa thu đến, khí hậu trở nên dịu nhẹ hơn, là lúc đất trời mang đến sự tĩnh lặng, vạn vật như tĩnh lại chuẩn bị cho một mùa thu vàng rực rỡ.
Tiết Lập Thu: Giống như Tiết Lập Xuân hay Tiết Lập Hạ, Tiết Lập Thu đánh dấu sự khởi đầu của mùa thu. Thời tiết trở nên mát mẻ, dễ chịu, gió nhẹ nhàng thổi và không khí se lạnh vào ban đêm. Đây là thời điểm khiến người ta nhớ về hương cốm thơm lừng và sắc vàng của hoa cúc mùa thu.
Tiết Lập Thu có thể xảy ra vào ngày 7 hoặc 8 tháng 8 dương lịch hàng năm, khi Mặt trời ở góc 135 độ, đánh dấu sự khởi đầu của mùa thu với không khí mát mẻ dễ chịu.
Tiết Xử Thử: Thời điểm này gắn liền với những cơn mưa lớn, khi nhiệt độ nóng bức của mùa hè bắt đầu lắng xuống, nhường chỗ cho sự dịu mát của mùa thu.
Tiết Xử Thử có thể rơi vào ngày 23 hoặc 24 tháng 8 dương lịch hàng năm, khi Mặt trời đạt góc 150 độ, báo hiệu sự chuyển mình rõ rệt của thời tiết.
Tiết Bạch Lộ: Tiết khí này mang đến không khí mát mẻ hơn, với ánh nắng nhẹ nhàng và đôi khi là những làn gió se lạnh vào ban đêm, tạo nên không gian tĩnh lặng và dễ chịu.
Tiết Bạch Lộ có thể xuất hiện vào ngày 8 hoặc 9 tháng 9 dương lịch hàng năm, khi Mặt trời ở góc 165 độ, tạo nên một mùa thu thật sự với khí hậu dễ chịu.
Tiết Thu Phân: Tiết này đánh dấu giữa mùa thu, không còn cảm giác oi bức của cuối hè. Khí hậu mát mẻ và cây cối bắt đầu thay lá, tạo nên cảnh tượng thanh bình và tĩnh lặng.
Tiết Thu Phân có thể rơi vào ngày 22 hoặc 23 tháng 9 dương lịch hàng năm, khi Mặt trời ở mức 180 độ, là dấu hiệu rõ ràng của mùa thu chính thức đến.
Tiết Hàn Lộ: Được biết đến như một giai đoạn chuyển mùa với không khí mát mẻ. Trong Bắc bán cầu, đặc biệt là Việt Nam, thời tiết lúc này bắt đầu xa mặt trời, ngày ngắn hơn và khí hậu dần lạnh đi, ánh sáng mặt trời giảm bớt.
Tiết Hàn Lộ có thể diễn ra vào ngày 8 hoặc 9 tháng 10 dương lịch hàng năm, khi Mặt trời ở góc 195 độ, tạo ra không gian lạnh lẽo, là dấu hiệu rõ ràng của sự chuyển mùa.
Tuyết Rơi: Thời điểm này đánh dấu sự xuất hiện của sương mù dày đặc, đặc biệt vào chiều tối, đêm và sáng sớm. Sương muối bắt đầu xuất hiện, gây ảnh hưởng không nhỏ đến việc gieo trồng.
Tuyết rơi có thể xảy ra vào ngày 23 hoặc 24 tháng 10 dương lịch hàng năm, khi Mặt trời ở góc 210 độ, báo hiệu sự trở lại của mùa đông với những hiện tượng thời tiết đặc biệt.Tiết Khí Mùa Đông 2023: Mùa đông 2023 sẽ bắt đầu từ những ngày tiết Hàn Lộ, tiếp tục với những biến động thời tiết đặc trưng của mùa lạnh, mang đến một không khí trong lành, lạnh giá.
Tiết Lập Đông: Đây là thời điểm bắt đầu mùa đông, khi không khí lạnh từ phía Bắc tràn về. Nhiệt độ giảm sâu, đêm dài và ngày ngắn, mang lại cảm giác lạnh giá đặc trưng của mùa đông.
Tiết Lập Đông có thể xảy ra vào ngày 7 hoặc 8 tháng 11 dương lịch hàng năm, khi Mặt trời ở góc 225 độ, là dấu hiệu rõ rệt của sự bắt đầu mùa đông lạnh giá.
Tiết Tiểu Tuyết: Đây là thời điểm tuyết bắt đầu rơi nhưng chỉ ít, thưa thớt và rơi nhẹ. Mặc dù ở Việt Nam không thể thấy tuyết, nhưng ở các quốc gia như Trung Quốc và Hàn Quốc, hiện tượng này rất dễ nhận thấy.
Tiết Tiểu Tuyết có thể rơi vào ngày 22 hoặc 23 tháng 11 dương lịch hàng năm, khi Mặt trời ở góc 240 độ, báo hiệu một mùa đông sắp tới với những dấu hiệu đầu tiên của tuyết rơi.
Đại Tuyết: Đại Tuyết có nghĩa là tuyết rơi nhiều và dày đặc, thời điểm này mùa đông thực sự đến. Nhiệt độ hạ xuống rất thấp, không khí lạnh bao phủ mạnh mẽ, các quốc gia phía Bắc sẽ chìm trong tuyết trắng xóa.
Đại Tuyết có thể rơi vào ngày 7 hoặc 8 tháng 12 dương lịch hàng năm, với Mặt trời ở góc 255 độ, làm cho không khí càng trở nên lạnh giá và khắc nghiệt.
Đông Chí: Đây là thời điểm giữa mùa đông, khi sáng muộn hơn, 6-7 giờ sáng mà vẫn rét lạnh, không thấy mặt trời. Đêm đến nhanh chóng và nhiệt độ giảm mạnh, báo hiệu sự khắc nghiệt của mùa đông.
Ngày Đông Chí có thể rơi vào ngày 21 hoặc 22 tháng 12 dương lịch hàng năm, khi Mặt trời ở góc 270 độ, cho thấy mùa đông đã bước vào giai đoạn lạnh nhất.
Tiểu Hàn: Tiết Tiểu Hàn biểu thị sự lạnh vừa phải, không quá rét buốt nhưng vẫn có những đợt rét đậm. Mặc dù không khí lạnh chưa đạt đến cực đoan nhưng cũng đủ để cảm nhận được cái lạnh đặc trưng của mùa đông.
Tiết Tiểu Hàn có thể diễn ra vào ngày 5 hoặc 6 tháng Giêng dương lịch hàng năm, khi Mặt trời ở góc 285 độ. Đây là thời điểm mùa đông tiếp tục khắc nghiệt, khí lạnh dâng cao.
Thời Đại Hán: Là giai đoạn cực kỳ lạnh giá, khi nhiệt độ xuống mức thấp nhất, mang đến cái lạnh thấu xương. Cây cối và động vật đều phải chịu ảnh hưởng nặng nề, thậm chí có những đợt lạnh gây thiệt hại lớn cho chúng.
Mùa đông vào thời điểm này rất lạnh, với không khí buốt giá, mang lại cảm giác tê cóng trong từng hơi thở.
Đây là giai đoạn kết thúc chu kỳ 24 tiết khí trong năm, sau đó lại khởi đầu một vòng tròn mới đầy sức sống, bắt đầu bằng mùa xuân, khi vạn vật tái sinh, khoe sắc và tiếp tục chu kỳ tự nhiên.
Một chu kỳ mới lại bắt đầu, mang theo những hi vọng và cơ hội mới, đánh dấu sự khởi đầu của sự sống mãnh liệt trong thiên nhiên.Chúng ta đã hoàn thành hành trình khám phá về 24 tiết khí và cách tính toán chúng trong năm 2023. Hy vọng bài viết này đã mang lại những kiến thức bổ ích cho bạn.
Chọn mua đồ thờ cúng Rằm tháng 7 tại Tripi: Khám phá các món đồ thờ cúng đẹp và chất lượng cho lễ Rằm tháng 7, giúp mang đến sự trang trọng và thiêng liêng cho ngày lễ quan trọng này.
Tripi – điểm đến đáng tin cậy cho những sản phẩm thờ cúng chất lượng, giúp mỗi dịp lễ trở nên trang trọng và thiêng liêng hơn bao giờ hết.
Du lịch
Ẩm thực
Khám phá
Đi Phượt
Vẻ đẹp Việt Nam
Chuyến đi
Có thể bạn quan tâm
Những cái tên Facebook đầy tâm trạng và nỗi buồn
Hướng dẫn thiết lập font chữ mặc định trong Word, Excel và PowerPoint
Hướng dẫn lọc bạn bè Facebook hiệu quả với MonokaiToolkit
Khám phá vẻ đẹp thời thượng với 15 kiểu tóc nâu tro ấn tượng, xu hướng không thể bỏ qua của năm 2021
Hướng dẫn chi tiết cách đăng nhập Facebook bằng Token
