Khám phá đặc điểm, công dụng và những bài thuốc quý từ nấm ngọc cẩu

18/05/2025

Nội dung bài viết

Nấm ngọc cẩu là vị thuốc quen thuộc trong y học cổ truyền, đặc biệt hiệu quả trong việc hỗ trợ điều trị các vấn đề sinh lý. Hãy cùng khám phá loại dược liệu độc đáo này.

Được cả Đông và Tây y xem trọng, nấm ngọc cẩu nổi bật với nhiều công dụng chữa bệnh giá trị. Bài viết dưới đây sẽ đưa bạn đến gần hơn với loại dược liệu quý hiếm này qua các đặc điểm, lợi ích và những bài thuốc tiêu biểu.

Khám phá thế giới kỳ diệu của nấm ngọc cẩu

Nấm ngọc cẩu là gì?

Nấm ngọc cẩu, còn được gọi bằng nhiều cái tên như tỏa dương, củ pín, xà cô, địa mao cầu, củ gió đất, mang tên khoa học là Cynomorium songaricum. Dù hình dáng giống nấm, thực chất loài này thuộc họ Gió đất (Balanophoraceae).

Đặc điểm của nấm ngọc cẩu

Nấm ngọc cẩu là loài thực vật sống ký sinh, thường mọc thành từng cụm và có khả năng sinh trưởng mạnh mẽ nhờ bám rễ vào các loài cây thân lớn, tán lá rậm. Hình dáng bên ngoài khiến nhiều người dễ nhầm tưởng đây là một loài nấm thực thụ.

Loài dược liệu này ưa sống ở những nơi có độ ẩm cao, khí hậu mát mẻ trên độ cao 1500 mét. Ở Việt Nam, nấm ngọc cẩu thường được tìm thấy tại các vùng núi phía Bắc như Yên Bái, Lào Cai, Tam Đảo, Cao Bằng, Sơn La, Hòa Bình, Sa Pa, Hoàng Liên Sơn và Ba Vì.

Khám phá sâu hơn về nấm ngọc cẩu

Nấm ngọc cẩu gồm những loại nào?

Dựa trên hình dạng bên ngoài, nấm ngọc cẩu được chia thành hai loại chính, có thể phân biệt như sau:

Nấm đực: Có màu đỏ sẫm đặc trưng, tỏa hương thơm dễ chịu. Thân nấm hình chóp, dài khoảng 10–15cm hoặc hơn.
Nấm cái: Kích thước thân nhỏ hơn nấm đực, bông lớn, ít thơm, thân dài như bắp ngô non, mềm và ít chất xơ.

Ngoài cách phân loại theo hình dáng, nấm ngọc cẩu còn có thể được chia loại dựa trên màu sắc phần ruột bên trong, cụ thể gồm hai nhóm chính:

Nấm ruột vàng: Khi bổ ra, phần ruột có màu vàng óng và tỏa hương thơm dịu nhẹ, dễ chịu.
Nấm ruột đỏ, đỏ tím: Loại này có phần ruột đỏ tươi, đôi khi ánh tím hoặc ngả sang sắc tím, thường nhỏ hơn nấm ruột vàng về kích thước.

Bộ phận nào của nấm ngọc cẩu được dùng làm dược liệu?

Những cây nấm ngọc cẩu có màu đỏ sẫm hoặc nâu, kích thước tương đương ngón tay cái thường được thu hái. Toàn bộ thân cây đều được tận dụng làm dược liệu sau khi được rửa sạch và để ráo nước.

Nấm sau khi thu hái có thể dùng tươi hoặc sơ chế bằng cách sấy khô, thái dọc rồi đem phơi ở nơi thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp. Dạng khô giúp bảo quản lâu hơn, thường được cất giữ trong túi kín, lọ nhựa hoặc thủy tinh.

Phần nào của nấm ngọc cẩu thường được sử dụng để chế biến dược liệu?

Tác dụng nổi bật của nấm ngọc cẩu

Lợi ích sức khỏe từ nấm ngọc cẩu

Theo y học cổ truyền, nấm ngọc cẩu có tính ôn, vị ngọt nhẹ pha chút chát, mang lại nhiều công dụng như bổ thận, tráng dương, hoạt huyết, giảm đau, bổ máu, tăng cường sinh lực và phục hồi thể trạng.

Nhờ những dược tính quý, nấm ngọc cẩu được ứng dụng trong điều trị các chứng yếu sinh lý, rối loạn cương dương, xuất tinh sớm, liệt dương, di tinh. Ngoài ra, còn hỗ trợ đau nhức xương khớp, suy giảm trí nhớ, làm đẹp da, trị nám, phục hồi sức khỏe sau sinh và phòng ngừa thiếu máu.

Những bài thuốc quý từ nấm ngọc cẩu giúp hỗ trợ điều trị bệnh hiệu quả

Như đã đề cập, nấm ngọc cẩu là một dược liệu quý với nhiều công dụng trị bệnh. Tuy nhiên, người dùng nên tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia trước khi sử dụng, và cần thăm khám kịp thời khi có dấu hiệu bất thường. Dưới đây là một số bài thuốc tiêu biểu từ nấm ngọc cẩu:

Bài thuốc hỗ trợ yếu sinh lý, rối loạn cương dương, tăng cường trí nhớ và phục hồi sức khỏe

Chuẩn bị 30g nấm ngọc cẩu và 10ml mật ong. Đem sắc với 1 lít nước đến khi còn khoảng 600ml. Gạn lấy nước, thêm mật ong, chia làm 2 lần uống trong ngày.

Bài thuốc bồi bổ thể lực, tăng cường sinh lý nam giới

Chuẩn bị 1kg nấm ngọc cẩu tươi, 4 lít rượu nếp trắng từ 40 độ trở lên, 200ml mật ong và một bình thủy tinh miệng rộng. Sau khi rửa sạch và để ráo, dùng rượu tráng qua nấm một lần để khử khuẩn.
Cắt nấm làm đôi hoặc bốn tùy theo kích thước, xếp vào bình rồi đổ rượu và mật ong vào. Đậy kín và ngâm trong 30 ngày là có thể sử dụng.

Tổng hợp những bài thuốc quý từ nấm ngọc cẩu giúp hỗ trợ điều trị hiệu quả

Tăng cường sinh lực, hỗ trợ cải thiện chức năng cương dương

Chuẩn bị 5g nấm ngọc cẩu khô, 5g nhục thung dung, 50g thịt dê và 200g bột mì. Sắc nấm và nhục thung dung lấy nước cốt.
Dùng nước đó nhào cùng bột mì cho đến khi mịn đều, không vón cục. Cán mỏng, cắt thành sợi mì rồi nấu chung với thịt dê. Ăn mỗi ngày một lần để phát huy hiệu quả.

Hỗ trợ điều trị khí hư ở nữ giới, bổ thận và dưỡng dương

Dùng 5g nấm ngọc cẩu, 3g hồng trà, 3g đảng sâm, 3g hoài sơn và 2g phúc bồn tử. Sắc chung với 1 lít nước và dùng như trà uống hàng ngày.

Hỗ trợ trị xuất tinh sớm, tăng ham muốn, cải thiện chất lượng tinh dịch

Chuẩn bị 20g nấm ngọc cẩu, 30g địa hoàng thán, 30g đỗ trọng, 8 quả táo tàu khô, 15g gừng tươi và 150g đuôi lợn.
Đuôi lợn cạo sạch lông, cắt khúc vừa ăn. Đem tất cả nguyên liệu cùng gừng giã dập cho vào nồi, đổ nước xâm xấp và hầm nhỏ lửa khoảng 2 tiếng đến khi sôi kỹ. Nêm nếm vừa miệng và dùng dần trong ngày.

Hỗ trợ điều trị chứng liệt dương

Sử dụng 20g nấm ngọc cẩu khô, 20g dâu tằm chín và 10ml mật ong. Tán nhỏ nấm, hãm cùng dâu tằm, mật ong và nước sôi trong 15–20 phút. Lọc lấy nước uống trong ngày. Tránh dùng khi bị tiêu chảy.

Hỗ trợ cải thiện tình trạng liệt dương ở nam giới

Chữa di tinh, hoạt tinh và suy giảm sinh lý phái mạnh

Dùng 120g nấm ngọc cẩu, 120g tang phiêu phiêu, 40g long cốt và 40g bạch phục linh. Tán mịn thành bột, mỗi lần pha 15–20g bột với nước muối loãng, uống hai lần mỗi ngày.

Giảm đau nhức xương khớp, bổ thận và tăng cường sức khỏe

Cần chuẩn bị 16g nấm ngọc cẩu, 16g hoàng bá, 16g hủ trường, 16g quy bản, 16g mộc miên, 16g ngưu tất, 8g đương quy, 8g địa hoàng và một lượng rượu trắng vừa đủ.
Nghiền các vị thuốc thành bột mịn, trộn đều với rượu rồi vo thành viên nhỏ khoảng 10g. Mỗi ngày uống 2 viên, bảo quản kín trong lọ thủy tinh.

Bài thuốc hỗ trợ trị xuất tinh sớm, thận yếu, di tinh và chứng bất lực nam giới

Chuẩn bị một con gà trống nhỏ, 20g nấm ngọc cẩu, 20g ngũ vị tử, 50g đảng sâm và 50g hoài sơn.
Làm sạch gà, bỏ nội tạng, nhồi các nguyên liệu vào bụng gà rồi đem hấp cách thủy trong 1 giờ. Chia làm hai lần ăn mỗi tuần một lần.
Với người lớn tuổi hay bị táo bón, có thể dùng 15g nấm ngọc cẩu, 10g chỉ xác, 10g ngưu tất, 12g vừng vàng, 12g vừng đen, sắc lấy nước uống từ 1–2 lần lúc đói.

Những điều cần lưu ý khi sử dụng nấm ngọc cẩu trong điều trị

Hiện chưa có bằng chứng khoa học xác nhận nấm ngọc cẩu gây tác dụng phụ hoặc chứa chất gây hại cho cơ thể. Tuy nhiên, không phải ai cũng phù hợp sử dụng, cần thận trọng trong một số trường hợp sức khỏe đặc biệt.

Lưu ý khi sử dụng dược liệu nấm ngọc cẩu

Những người nên tránh dùng nấm ngọc cẩu bao gồm: người đang bị hoặc có tiền sử cao huyết áp, mắc bệnh về tiêu hóa, bệnh nhân đang điều trị ung thư bằng xạ trị, người dị ứng với bất kỳ thành phần nào trong các bài thuốc hoặc người suy gan, suy thận.

Nên mua nấm ngọc cẩu ở đâu? Giá thị trường hiện nay ra sao?

Tìm mua nấm ngọc cẩu ở đâu là đảm bảo? Giá thành hiện nay như thế nào?

Hiện nay, nấm ngọc cẩu được bán phổ biến với giá từ 200.000 – 290.000 đồng/kg đối với loại tươi và khoảng 500.000 – 700.000 đồng/kg đối với loại khô. Do giá trị cao nên không tránh khỏi việc xuất hiện hàng giả, hàng pha trộn kém chất lượng.

Vì thế, để đảm bảo chất lượng và tránh mua nhầm hàng kém uy tín, người tiêu dùng nên chọn sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng, công bố giá minh bạch và phân phối bởi các đơn vị uy tín, đã được kiểm chứng về chất lượng.

Bài viết hy vọng đã giúp bạn hiểu rõ hơn về nấm ngọc cẩu: từ đặc điểm, công dụng cho đến cách sử dụng và các lưu ý quan trọng. Hãy tham khảo ý kiến chuyên gia trước khi dùng để đạt hiệu quả tốt nhất và an toàn cho sức khỏe.

Nguồn tham khảo: Trung tâm Nghiên cứu và Nuôi trồng Dược liệu Quốc gia - VIETFARM

Tripi - Nơi lan tỏa tri thức thảo dược Việt

Du lịch

Ẩm thực

Khám phá

Đi Phượt

Vẻ đẹp Việt Nam

Chuyến đi