Khám phá những công dụng chữa bệnh tuyệt vời từ cây rau bầu đất
26/04/2025
Nội dung bài viết
Bạn đã từng nghe đến những công dụng thần kỳ của cây rau bầu đất? Cùng Tripi tìm hiểu về những khả năng chữa bệnh đặc biệt của loại rau này nhé!
Cây rau bầu đất mang lại nhiều tác dụng tích cực trong đời sống. Trong bài viết này, Tripi sẽ chia sẻ với bạn về những công dụng chữa bệnh kỳ diệu của cây rau này, được tư vấn bởi bác sĩ Đức Thuần, chuyên gia từ trang Sức khoẻ & Đời sống.
Rau bầu đất là gì?
Cây rau bầu đất còn được gọi với các tên khác như kim thất, rau lúi, thiên hắc địa hồng, dây chua lè,... Tên Hán Việt của nó bao gồm xà tiếp cốt, thụ tam thất, kiến trũng tiêu, ô phong thất, bình ngoại thổ tam thất. Tên khoa học là Gynura procumbens (Lour) Merr. (G. sarmentosa DC), thuộc họ Cúc.
Rau bầu đất có mặt ở nhiều quốc gia như Ấn Độ, Indonesia, Thái Lan, Philippines và cả Việt Nam. Tại Việt Nam, rau bầu đất thường mọc hoang nhưng cũng được trồng để sử dụng trong chế biến món ăn và làm thuốc chữa bệnh.
Cây bầu đất là một loài cây thuốc nam quý giá. Cây có thân thảo, mọc bò hoặc hơi leo, chiều cao trung bình khoảng 1m. Thân cây chứa nhiều nước và thường phân nhiều cành.
Lá cây rau bầu đất có cấu trúc dày và giòn, mặt trên có màu xanh đậm, trong khi mặt dưới lại có sắc xanh nhạt. Các gân lá đều màu xanh, với kích thước chiều dài từ 3 đến 8cm, rộng từ 1.5 đến cm, mép lá có hình răng cưa và cuống dài khoảng 1cm.
Hoa của cây bầu đất thường nở ở ngọn, mang hình dáng ống và có màu vàng da cam. Quả cây có ba cạnh và đỉnh quả được phủ một lớp lông trắng. Cây thường ra hoa và kết quả vào mùa xuân và mùa hè.

Các thành phần dinh dưỡng có trong rau bầu đất

Trong 100gr rau bầu đất, có chứa 95.7gr nước, 1.3gr protein, 1.6gr gluxit, 0.8gr chất xơ, 0.6gr tro, 3.6mg carotene và 36mg vitamin C, mang lại giá trị dinh dưỡng cao.
Rau bầu đất có rất nhiều công dụng quý báu, từ việc chế biến món ăn bổ dưỡng đến hỗ trợ điều trị một số bệnh lý, nâng cao sức khỏe tổng thể.
Trong cuộc sống hàng ngày
Cành lá và ngọn non của rau bầu đất thường được dùng để chế biến các món ăn như chần qua nước sôi, xào hay nấu canh, mang đến hương vị ngon miệng, bổ dưỡng và thanh mát.

Trong lĩnh vực y học
Rau bầu đất được sử dụng như một vị thuốc quý trong việc điều trị các bệnh lý như:
- Điều trị chứng đái són và đái buốt.
- Hỗ trợ điều trị các bệnh phụ nữ như viêm bàng quang mãn tính, khí hư bạch đới, bệnh lậu và rối loạn kinh nguyệt.
- Trẻ em bị chứng đái dầm và ra mồ hôi trộm thường xuyên.
- Điều trị chứng sốt phát ban và bệnh lỵ.
- Thân và lá rau bầu đất thường được kết hợp với các vị thuốc khác để hạ nhiệt, điều trị sốt phát ban như bệnh sởi và tinh hồng nhiệt.
- Lá rau bầu đất cũng thường được dùng trộn với dầu giấm và cây để chữa trị bệnh ỵ hoặc hỗ trợ điều trị các vấn đề về thận.
Những bài thuốc từ rau bầu đất
Bài thuốc chữa đau mắt: Lá bầu đất được rửa sạch, thêm chút muối hạt, sau đó giã nhỏ và đắp lên mắt để giảm đau.
Bài thuốc chữa viêm bàng quang, khí hư, bạch đới ở phụ nữ: Dùng rau bầu đất sắc lấy nước uống kết hợp với bột thổ tam thất và ý dĩ sao với tỷ lệ mỗi vị bằng nhau. Mỗi lần uống 10-15gr mỗi loại, 2 lần/ngày.
Bài thuốc chữa bầm tím phần mềm do chấn thương: Sử dụng rau bầu đất tươi, kết hợp với vài hạt tiêu, giã nát và đắp lên vùng bị bầm tím. Áp dụng mỗi ngày một lần.
Bài thuốc chữa trẻ em tiểu dầm: Nấu canh rau bầu đất và cho trẻ ăn hàng ngày, tốt nhất nên ăn vào buổi trưa để đạt hiệu quả cao nhất.
Bài thuốc hỗ trợ điều trị đái tháo đường: Nhai và nuốt mỗi lần 7-9 lá rau bầu đất, hai lần/ngày vào buổi sáng và chiều. Bạn cũng có thể kết hợp với các vị thuốc khác để hỗ trợ điều trị đái tháo đường.
Bài thuốc trị viêm họng, ho gió, ho khan hoặc có đờm: Nhai vài lá rau bầu đất, sau đó ngậm và nuốt từ từ nước tiết ra để giảm ho và viêm họng.

Bài thuốc trị viêm phế quản mãn tính: Nấu canh rau bầu đất với thịt heo nạc hoặc tôm tươi, ăn với cơm hàng ngày để hỗ trợ điều trị viêm phế quản.
Bài thuốc chữa vết thương chảy máu: Rửa sạch rau bầu đất, đắp lên vết thương chảy máu, buộc chặt để giảm viêm, sưng và đau nhức.
Bài thuốc trị đái dắt, đái buốt: Sử dụng 80gr rau bầu đất, rửa sạch và cho vào 700ml nước, sắc nhỏ lửa cho đến khi còn 200ml. Chia làm hai lần uống trong ngày, dùng liên tục trong 10-15 ngày để đạt hiệu quả.
Bài thuốc trị mất ngủ: Thường xuyên ăn rau bầu đất tươi, xào hoặc nấu canh sẽ giúp cơ thể an thần, điều hòa huyết áp, mang lại giấc ngủ sâu và dễ dàng.
Bài thuốc hỗ trợ điều trị ung thư: Dùng 30gr rau bầu đất khô (hoặc 100gr rau bầu đất tươi), 1 lít nước sôi và một bình giữ nhiệt. Rửa sạch rau bầu đất, ngâm vào 800ml nước sôi trong bình giữ nhiệt khoảng 20 phút, rồi uống nước này mỗi ngày.
Hướng dẫn trồng và chăm sóc rau bầu đất
Cách trồng rau bầu đất
Chuẩn bị
Đất trồng: Rau bầu đất thích hợp với nhiều loại đất khác nhau, nhưng tốt nhất nên sử dụng đất thịt nhẹ hoặc cát pha, giàu mùn và dinh dưỡng, có khả năng thoát nước tốt.
Trước khi trồng, bạn nên xử lý đất bằng cách cày cuốc trong khoảng 15-30 ngày. Sau đó, hãy đánh nhỏ đất, bón phân và tạo luống để chuẩn bị cho việc trồng.
Phương pháp trồng: Rau bầu đất có thể trồng bằng cách sử dụng hom cành hoặc thân.
- Chọn hom: Chọn hom từ thân cây mẹ từ 3 tháng tuổi trở lên, lấy từ phần gốc đến phần bánh tẻ của thân. Tránh lấy phần ngọn quá non vì có thể gây thối gốc hom.
- Cắt hom: Dùng dao hoặc kéo sắc để cắt hom, tránh làm dập hoặc trầy xước. Cắt hom dài từ 10-20cm, mỗi hom nên có khoảng 3-5 mắt lá. Tỉa bớt lá, chỉ chừa lại 1/3 số lá. Cắt hom vào buổi nào thì đem trồng hoặc giâm vào luống ươm ngay trong ngày.

Điều kiện thời tiết: Nếu thời tiết không thuận lợi hoặc nếu số lượng hom còn ít, bạn có thể giâm hom vào luống ươm để đảm bảo cây phát triển tốt.
Thời gian trồng: Rau bầu đất có thể trồng quanh năm, tuy nhiên thời điểm lý tưởng nhất là vào đầu mùa xuân.
Luống trồng:
Rau bầu đất thường được trồng trên các luống nổi, với chiều dài của luống phụ thuộc vào diện tích vườn trồng.
+ Chiều rộng: từ 1 đến 1.2m.
+ Chiều cao của mặt luống: từ 12 đến 20cm.
+ Khoảng cách giữa các luống: từ 0.3 đến 0.4m.
Nên thiết lập hệ thống thoát nước để tránh tình trạng ngập úng trong mùa mưa lớn kéo dài.
Cách trồng:
Khi cành giâm đã ra rễ và phát triển thành cây, bạn sử dụng bay để tạo hố trồng hoặc dùng que nhọn chọc lỗ và cắm hom vào. Trồng cây theo hàng ngang, hàng dọc với khoảng cách từ 15-25cm giữa các cây.
Sau khi trồng xong, bạn lên đất luống và tưới nước đầy đủ để giữ chặt gốc. Nếu điều kiện cho phép, bạn có thể trồng thưa hơn và làm giàn cho rau bầu đất, hoặc áp dụng phương pháp thủy canh.
Cách chăm sóc rau bầu đất
Bón phân
Để rau bầu đất phát triển mạnh, bạn cần bón phân chuồng và super lân thường xuyên. Sau khoảng hai tuần, bổ sung phân Ure bằng cách hòa tan phân với nước rồi tưới lên luống rau bằng bình sen. Sau đó, tưới lại bằng nước sạch để loại bỏ phân bám trên lá.

Tưới nước
Để đảm bảo cây phát triển khỏe mạnh, bạn nên tưới nước đều đặn hai lần mỗi ngày, vào buổi sáng sớm và chiều mát. Trong những ngày nắng nóng, cần tăng cường tưới nước để giữ ẩm cho cây.
Phòng ngừa bệnh tật
Để bảo vệ rau khỏi sâu bệnh và ốc sên, bạn cần thường xuyên nhổ cỏ dại và tiến hành các biện pháp phòng trừ côn trùng gây hại cho lá và chồi non.
Mua rau bầu đất ở đâu và giá cả ra sao?

Rau bầu đất có thể tìm mua tại các cửa hàng uy tín, vườn ươm chuyên cung cấp rau, hoặc dễ dàng mua qua các nền tảng thương mại điện tử như Shopee, Lazada,...
Giá tham khảo: 80.000 đồng cho 5 cây giống.
Hy vọng rằng bài viết này sẽ giúp bạn khám phá thêm những công dụng tuyệt vời của rau bầu đất và cách áp dụng vào cuộc sống hàng ngày.
Khám phá rau tươi ngon tại Tripi:
Thông tin từ: Sức khoẻ & Đời sống
Tripi
Du lịch
Ẩm thực
Khám phá
Đi Phượt
Vẻ đẹp Việt Nam
Chuyến đi
Có thể bạn quan tâm

Cách chế biến món cá chình biển xào sả ớt thơm ngon đậm đà

Khám phá nghệ thuật ướp gia vị để thịt, cá luôn đậm đà và chuẩn vị như các đầu bếp chuyên nghiệp.

Các loại sữa tắm giúp làm sáng da hiệu quả

Phở tái lăn tại Hoàng Mai, Hà Nội, đã có hơn 40 năm tuổi, luôn là điểm đến đông khách nhờ vào hương vị độc đáo, đậm đà của từng tô phở nóng hổi.

Khám phá hành trình du lịch Chợ Lách (Bến Tre) qua 5 điểm đến nổi bật
