Khi mắc táo bón, bạn nên tránh những loại thực phẩm nào để không làm bệnh trở nên nghiêm trọng hơn?

07/05/2025

Nội dung bài viết

Táo bón là một vấn đề tiêu hóa khá phổ biến, do nhiều yếu tố gây ra, trong đó chế độ ăn đóng vai trò quan trọng. Hãy cùng Tripi tìm hiểu những thực phẩm nên tránh để không làm tình trạng táo bón thêm nặng nề.

Để giảm bớt táo bón, ngoài việc duy trì chế độ ăn uống hợp lý, bạn cũng cần kết hợp với thuốc điều trị. Nếu tình trạng táo bón kéo dài, nó có thể dẫn đến những vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Hãy cùng Tripi khám phá những nguyên nhân khiến táo bón dai dẳng và các thực phẩm cần tránh.

Những yếu tố gây ra táo bón kéo dài

Theo lời khuyên của ThS-BS Nguyễn Văn Hậu - Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM, táo bón kéo dài có thể gây tổn hại cho hệ tiêu hóa và ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe. Trẻ em có thể quấy khóc, biếng ăn, và chậm phát triển, trong khi người lớn dễ mắc các bệnh như trĩ, nứt hậu môn, hoặc rò hậu môn.

Táo bón là tình trạng khi phân trở nên khô cứng, khiến việc đi đại tiện trở nên khó khăn, cần phải rặn mạnh và kéo dài thời gian đi vệ sinh, với tần suất ít hơn 3 lần mỗi tuần. Vậy nguyên nhân nào gây ra tình trạng này?

Chế độ ăn uống không hợp lý và thiếu khoa học

Chế độ ăn uống không khoa học và thiếu cân bằng

Một chế độ ăn uống hợp lý và khoa học cần đảm bảo đầy đủ chất xơ, tinh bột và đạm. Tuy nhiên, nếu bạn tiêu thụ quá nhiều thịt, trứng, sữa, đồ ăn nhanh, hoặc các thực phẩm chứa nhiều chất béo và đường mà lại thiếu chất xơ, điều này có thể khiến hệ tiêu hóa gặp khó khăn. Chất xơ có nhiều trong rau củ, ngũ cốc và trái cây, giúp làm mềm phân, từ đó dễ dàng đi đại tiện hơn.

Ngoài chế độ ăn, việc không uống đủ nước cũng khiến phân trở nên khô cứng, góp phần gây táo bón. Các đồ uống kích thích như cà phê, trà và rượu bia cũng có thể làm tình trạng táo bón thêm nghiêm trọng.

Thói quen sinh hoạt thiếu khoa học

Thói quen sinh hoạt không điều độ

Thói quen ít vận động, đặc biệt là công việc yêu cầu ngồi lâu như dân văn phòng, sẽ làm giảm sự co bóp của đại tràng, từ đó dẫn đến tình trạng táo bón.

Ngoài ra, việc trì hoãn cảm giác muốn đi vệ sinh vì ngại hoặc vì không tiện có thể khiến bạn mất dần cảm giác cần đi đại tiện, gây ra táo bón kéo dài.

Căng thẳng và lo âu kéo dài

Cảm giác căng thẳng và lo âu không chỉ làm bạn mệt mỏi mà còn ảnh hưởng đến cơ thể một cách sâu sắc. Khi bạn cảm thấy lo lắng, hệ thần kinh sẽ ngay lập tức điều chỉnh các chức năng quan trọng như nội tiết, tuần hoàn và thần kinh để đối phó, khiến hệ tiêu hóa bị bỏ qua. Nếu tình trạng này kéo dài, có thể dẫn đến táo bón.

Lo âu và rối loạn căng thẳng có thể làm giảm sự chú ý của bạn đối với nhu cầu đi đại tiện, dẫn đến táo bón. Căng thẳng kéo dài cũng có thể gây ra trầm cảm, và khi mắc phải căn bệnh này, bệnh nhân thường ít vận động và ăn uống thiếu khoa học, với nhiều đường và chất béo, những yếu tố góp phần gây táo bón.

Căng thẳng kéo dài có thể dẫn đến trầm cảm, một căn bệnh có thể ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa. Những người bị trầm cảm thường ăn uống không điều độ, với chế độ ăn giàu đường và chất béo, ít vận động, và điều này là nguyên nhân chính dẫn đến táo bón.

Phụ nữ trong thời kỳ mang thai

Khi mang thai, sự thay đổi nội tiết tố, đặc biệt là sự gia tăng hormone progesterone, khiến cơ ruột trở nên yếu, đồng thời, thai nhi lớn dần cũng tạo áp lực lên trực tràng và gây co hẹp đại tràng. Bên cạnh đó, chế độ ăn uống thay đổi để đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng cũng có thể tạo gánh nặng cho hệ tiêu hóa, gây táo bón. Theo nghiên cứu, có khoảng 2 trong 5 phụ nữ mang thai gặp phải tình trạng táo bón lâu dài.

Ảnh hưởng từ việc sử dụng thuốc

Thuốc có thể gây tác động tiêu cực đến sức khỏe của hệ tiêu hóa, đặc biệt là dẫn đến tình trạng táo bón. Một số loại thuốc như morphin, codeine, thuốc lợi tiểu, thuốc điều trị động kinh, và thuốc kháng acid dạ dày có thể làm giảm hoạt động nhu động ruột. Hơn nữa, việc lạm dụng thuốc nhuận tràng cũng có thể gây khó khăn trong việc tiêu hóa.

Việc sử dụng thuốc giảm đau hoặc các loại thuốc khác như thuốc lợi tiểu hay thuốc kháng acid dạ dày có thể gây cản trở quá trình tiêu hóa, dẫn đến tình trạng táo bón. Ngoài ra, việc phụ thuộc vào thuốc nhuận tràng cũng là nguyên nhân gây nên chứng khó tiêu, khiến ruột không hoạt động bình thường.

Uống quá nhiều sắt và canxi có thể gây tác dụng phụ nghiêm trọng

Việc tiêu thụ sắt và canxi vượt mức cho phép mỗi ngày có thể khiến nhu động ruột bị chậm lại, khiến phân bị giữ lại và nước trong phân được tái hấp thu, dẫn đến tình trạng táo bón. Triệu chứng này thường chỉ được nhận ra khi tình trạng táo bón đã trở nên nghiêm trọng.

Khi lượng canxi và sắt vượt quá mức khuyến cáo, sự thiếu hụt sự di chuyển của ruột có thể dẫn đến tình trạng táo bón, do phân trở nên khô cứng và khó thoát ra ngoài. Một số người chỉ nhận ra vấn đề này khi có những dấu hiệu bất thường của táo bón.

Để duy trì sức khỏe tốt, bạn chỉ nên bổ sung 1000mg canxi mỗi ngày thông qua các nguồn thực phẩm như sữa chua, rau lá xanh, cá mòi và ngũ cốc. Đồng thời, lượng sắt cần thiết là 8mg mỗi ngày, có thể tìm thấy trong các loại đậu, cải bó xôi, thịt và hải sản. Nếu cần bổ sung thêm, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ.

Các vấn đề về đại tràng cũng là một nguyên nhân gây táo bón

Các bệnh lý tại thực thể như tắc nghẽn ống tiêu hóa, nứt hậu môn, sa trực tràng, hoặc tình trạng trực tràng phình to mà không rõ nguyên nhân đều có thể là những yếu tố góp phần làm gia tăng tình trạng táo bón.

Một số căn bệnh toàn thân, bao gồm bệnh lý về tuyến giáp (suy giáp, cường giáp), rối loạn nội tiết (tiểu đường, tăng canxi máu, hạ kali máu) và các bệnh thần kinh như Parkinson, chấn thương đầu hay đột quỵ, đều có thể làm gián đoạn chức năng tiêu hóa, dẫn đến táo bón.

Các bệnh lý về mô liên kết, như lupus hoặc xơ cứng bì, có thể ảnh hưởng đến sức khỏe đường ruột, làm chậm quá trình tiêu hóa và góp phần vào tình trạng táo bón.

Khi mắc táo bón, bạn nên chú ý đến chế độ ăn uống, tránh một số loại thực phẩm có thể làm tình trạng bệnh trầm trọng thêm.

Đồ ngọt

Bánh kẹo và đồ ngọt thường chứa nhiều đường tinh luyện nhưng lại thiếu chất xơ. Việc tiêu thụ quá mức các thực phẩm này không chỉ có thể khiến tình trạng táo bón trở nên nghiêm trọng hơn mà còn có thể gây sâu răng, tiểu đường và béo phì. Hãy cố gắng hạn chế đồ ngọt trong khẩu phần ăn.

Các món ăn ngọt như bánh kẹo chứa nhiều đường tinh chế, không cung cấp đủ chất xơ cho cơ thể, dễ dàng gây táo bón và tăng nguy cơ mắc các bệnh lý khác như tiểu đường và béo phì. Vì vậy, bạn nên giảm bớt tiêu thụ các món ngọt để bảo vệ sức khỏe.

Những món ăn từ bột mì trắng

Các món ăn được chế biến từ bột mì trắng như bánh mì, bánh sandwich, bánh hamburger hay bánh quy là những thực phẩm phổ biến trong đời sống hàng ngày. Tuy nhiên, chúng lại ẩn chứa nguy cơ gây táo bón, do trong quá trình chế biến, phần chất xơ quý giá của bột mì đã bị loại bỏ, khiến các thực phẩm này chứa nhiều tinh bột dễ làm đầy bụng và gây khó tiêu.

Bột mì trắng, mặc dù rất quen thuộc trong các món ăn như bánh mì, bánh quy hay sandwich, nhưng lại không cung cấp đủ chất xơ cho cơ thể. Việc tiêu thụ các món ăn này có thể gây tắc nghẽn hệ tiêu hóa, dẫn đến đầy bụng và táo bón, vì chúng chứa lượng tinh bột cao mà thiếu chất xơ.

Sản phẩm từ sữa

Sữa và các sản phẩm chế biến từ sữa như kem, phô mai có thể gây khó khăn cho hệ tiêu hóa, đặc biệt là khi bạn bị táo bón. Những thực phẩm này chứa nhiều lactose, chất béo và đường, có thể gây đầy bụng, khó tiêu và làm tình trạng táo bón thêm trầm trọng.

Sản phẩm từ sữa như phô mai hay kem có thể là tác nhân làm nặng thêm triệu chứng táo bón, do chứa nhiều chất béo và lactose. Tuy nhiên, sữa chua lại là một lựa chọn tốt cho hệ tiêu hóa khi triệu chứng táo bón đã dần ổn định, giúp cải thiện sức khỏe đường ruột.

Khi tình trạng táo bón đã được cải thiện, sữa chua sẽ là một thực phẩm tuyệt vời cho sức khỏe. Nó không chỉ hỗ trợ hệ tiêu hóa mà còn giúp tăng cường miễn dịch, phòng ngừa loãng xương và giảm mức cholesterol trong máu, mang lại nhiều lợi ích cho cơ thể.

Đồ chiên và thức ăn nhanh

Thức ăn nhanh như khoai tây chiên, snack và các món chiên giòn khác rất được yêu thích nhờ sự tiện lợi và hương vị thơm ngon. Tuy nhiên, những món ăn này lại chứa nhiều dầu mỡ và ít chất xơ, gây khó khăn cho hệ tiêu hóa. Bên cạnh đó, hàm lượng natri cao trong đồ chiên cũng có thể làm mất nước trong phân, khiến phân khô và dẫn đến táo bón.

Những món ăn nhanh như khoai tây chiên hay snack mặc dù hấp dẫn nhưng lại chứa dầu mỡ, ít chất xơ và hàm lượng natri cao. Khi tiêu thụ quá nhiều, những thực phẩm này có thể làm giảm lượng nước trong phân, gây táo bón và cản trở sự hoạt động bình thường của hệ tiêu hóa.

Thịt đỏ

Các loại thịt đỏ như thịt bò, thịt heo, thịt bê cung cấp nhiều protein cho cơ thể. Tuy nhiên, khi bị táo bón, bạn nên hạn chế tiêu thụ những loại thịt này, thay vào đó hãy tăng cường các thực phẩm giàu chất xơ. Thịt đỏ chứa nhiều chất béo bão hòa, gây áp lực lên hệ tiêu hóa và có thể khiến tình trạng táo bón trở nên nghiêm trọng hơn.

Thịt đỏ là nguồn cung cấp protein dồi dào, nhưng nếu đang gặp vấn đề về táo bón, bạn nên hạn chế sử dụng chúng. Lý do là vì thịt đỏ chứa lượng lớn chất béo bão hòa, khi đi vào cơ thể sẽ làm giảm khả năng tiêu hóa, gây áp lực lên ruột và khiến táo bón thêm trầm trọng.

Chuối xanh

Chuối có thể là một lựa chọn tuyệt vời để cải thiện tình trạng táo bón, nhưng nếu không sử dụng đúng cách, nó lại có thể gây tác dụng ngược. Chuối chín chứa nhiều chất xơ hòa tan, rất tốt cho hệ tiêu hóa, nhưng chuối xanh lại chứa nhiều carbohydrate phức tạp, có thể làm tình trạng táo bón trở nên trầm trọng hơn.

Chuối xanh chứa từ 70-80% carbohydrate phức tạp, gây khó tiêu và pectin có khả năng hút nước trong ruột, làm phân khô và nặng thêm tình trạng táo bón. Vì vậy, bạn cần cẩn trọng khi tiêu thụ chuối xanh nếu đang gặp vấn đề về tiêu hóa.

Trên đây là những nguyên nhân gây táo bón và các loại thực phẩm bạn nên tránh xa. Hy vọng rằng bạn đã có thêm những kiến thức hữu ích để bảo vệ sức khỏe của bản thân và gia đình.

Nguồn: Công ty Dược phẩm Tâm Bình

Tripi

Du lịch

Ẩm thực

Khám phá

Đi Phượt

Vẻ đẹp Việt Nam

Chuyến đi