Không dung nạp Lactose là gì? Nguyên nhân và triệu chứng của tình trạng không chịu được đường lactose

18/05/2025

Nội dung bài viết

Hội chứng không dung nạp Lactose là gì? Nguyên nhân gây bệnh và cách khắc phục hiệu quả? Cùng Tripi khám phá chi tiết trong bài viết này!

Không dung nạp Lactose gây ra những khó chịu khi sử dụng sản phẩm từ sữa. Để hiểu rõ về căn bệnh này, triệu chứng và cách điều trị, Tripi mời bạn theo dõi bài viết dưới đây.

Không dung nạp Lactose là tình trạng gì?

Không dung nạp Lactose, hay còn gọi là bệnh không tiêu hóa được đường lactose, là hiện tượng rối loạn tiêu hóa do cơ thể không thể phân giải và hấp thụ lactose – một loại đường đôi phổ biến trong sữa động vật và sữa mẹ.

Không dung nạp lactose là tình trạng rối loạn tiêu hóa do cơ thể không thể tiêu hóa và hấp thụ lactose có trong các sản phẩm từ sữa.

Khi cơ thể thiếu enzyme lactase cần thiết để phân giải đường lactose trong sữa và các chế phẩm như bánh mì, phô mai, sẽ dẫn đến tiêu chảy và buồn nôn sau khi sử dụng. Tình trạng này phổ biến ở người lớn và trẻ em, nhưng hiếm gặp ở trẻ sơ sinh.

Nguyên nhân gây ra bệnh không dung nạp lactose

Bệnh không dung nạp lactose xuất phát chủ yếu từ việc thiếu hụt hoặc mất khả năng sản xuất enzyme lactase. Một số lý do dẫn đến tình trạng này gồm:

Không dung nạp lactose nguyên phát

Ở giai đoạn sơ sinh, enzyme lactase hoạt động mạnh để tiêu hóa lactose từ sữa mẹ – nguồn dinh dưỡng chính. Nghiên cứu cho thấy, nếu trẻ không bú sữa mẹ mà dùng sữa công thức, lượng lactase sản xuất sẽ giảm, nhưng vẫn đủ để tiêu hóa lượng sữa trong khẩu phần. Qua thời gian, enzyme lactase suy giảm đáng kể, gây khó khăn trong tiêu hóa các sản phẩm sữa khi trưởng thành.

Sự giảm enzyme lactase ở trẻ không được bú sữa mẹ mà thay thế bằng sữa khác

Không dung nạp lactose thứ phát

Thiếu hụt enzyme lactase cũng có thể xảy ra sau các tổn thương do nhiễm khuẩn đường tiêu hóa, chấn thương hoặc phẫu thuật liên quan đến ruột non.

Tình trạng thiếu hụt enzyme lactase thường phát sinh sau khi cơ thể trải qua nhiễm khuẩn đường tiêu hóa.

Thiếu hụt enzyme lactase bẩm sinh

Thiếu hụt enzyme lactase bẩm sinh là hiện tượng rất hiếm gặp, thường do di truyền từ cha mẹ. Nghiên cứu cho thấy trẻ sinh non trước 32 tuần tuổi có hoạt động enzyme lactase thấp hơn so với trẻ đủ tháng.

Trẻ sinh non thường có mức độ hoạt động enzyme lactase thấp hơn so với những trẻ sinh đủ tháng.

Những nhóm đối tượng có nguy cơ cao mắc bệnh không dung nạp lactose

Ngoài các nguyên nhân chính, một số nhóm người sau đây cũng dễ gặp phải hội chứng không dung nạp lactose:

Người trưởng thành và người cao tuổi: Tình trạng không dung nạp lactose thường khởi phát ở giai đoạn này.
Trẻ sinh non: Thiếu hụt lactase do enzyme phát triển mạnh vào cuối thai kỳ.
Người mắc bệnh ruột non: Các bệnh như loạn khuẩn, bệnh celiac và Crohn có thể làm giảm khả năng tiêu hóa lactose.
Người đang điều trị ung thư: Xạ trị hoặc hóa trị có thể gây tổn thương tiêu hóa, làm tăng nguy cơ không dung nạp lactose.

Những nhóm đối tượng có nguy cơ cao mắc bệnh không dung nạp lactose

Các biện pháp phòng ngừa bệnh không dung nạp lactose

Đến nay, chưa có phương pháp nào hoàn toàn ngăn ngừa được chứng không dung nạp lactose. Tuy nhiên, bạn có thể lưu ý những điểm sau để phát hiện bệnh sớm:

Khám sức khỏe định kỳ toàn diện để bác sĩ theo dõi và phát hiện kịp thời các dấu hiệu bất thường.
Quan sát kỹ các phản ứng của cơ thể sau khi tiêu thụ sữa hoặc sản phẩm chứa lactose.
Kiểm tra lượng lactose trong thực phẩm, đặc biệt là các sản phẩm chế biến từ sữa.
Nếu bản thân bị không dung nạp lactose, cần chú ý đến sức khỏe của con cái vì đây có thể là bệnh có tính di truyền.

Việc khám sức khỏe tổng quát định kỳ giúp bác sĩ theo dõi sát sao sức khỏe của bạn.

Những phương pháp chẩn đoán chính xác bệnh không dung nạp lactose

Nếu cơ thể xuất hiện các triệu chứng sau khi dùng sản phẩm sữa, hãy đến các cơ sở y tế để thực hiện các xét nghiệm chẩn đoán. Hiện nay, nhiều phương pháp đã được áp dụng nhằm xác định chính xác tình trạng này:

Xét nghiệm dung nạp lactose

Xét nghiệm dung nạp lactose đo phản ứng của cơ thể khi tiếp nhận dung dịch chứa hàm lượng lactose cao. Mức glucose trong máu được theo dõi, nếu glucose không tăng, chứng tỏ cơ thể không tiêu hóa và hấp thụ lactose đúng cách.

Xét nghiệm dung nạp lactose

Xét nghiệm hơi thở hydro

Trong đại tràng, vi khuẩn kỵ khí tạo ra hydro khi gặp các chất không được hấp thụ như đường và carbohydrate. Đo nồng độ hydro trong hơi thở giúp chẩn đoán các rối loạn tiêu hóa, bao gồm cả không dung nạp lactose.

Xét nghiệm hơi thở hydro

Kiểm tra độ axit trong phân

Phương pháp này chủ yếu dành cho trẻ nhỏ. Khi lactose không được tiêu hóa, nó sẽ lên men tạo ra axit lactic cùng các axit khác. Qua phân tích mẫu phân, bác sĩ có thể xác định loại axit và lượng lactose tồn đọng trong phân.

Kiểm tra độ axit trong phân

Những biện pháp điều trị bệnh không dung nạp lactose

Khi mắc chứng không dung nạp lactose, việc giảm tiêu thụ các sản phẩm từ sữa là cần thiết, nhưng điều này có thể dẫn đến thiếu hụt canxi và các dưỡng chất quan trọng khác.

Hiện chưa có phương pháp chữa trị hoàn toàn do cơ thể không thể tăng sản xuất enzyme lactase. Người bệnh thường kiểm soát tốt triệu chứng bằng cách:

Kiểm soát chế độ ăn uống

Hạn chế tiêu thụ sữa và các sản phẩm từ sữa, thay thế bằng thực phẩm không chứa lactose. Để bù đắp thiếu hụt canxi, bạn nên bổ sung từ các nguồn thực phẩm khác như:

Súp lơ xanh, rau bó xôi, cải kale
Thực phẩm chức năng bổ sung canxi
Cá hồi giàu dinh dưỡng
Các loại sữa thay thế như sữa đậu nành, sữa hạt
Cam, chuối tươi ngon

Bên cạnh đó, hãy đảm bảo cơ thể nhận đủ vitamin D qua các thực phẩm như trứng, sữa chua…

Hạn chế dùng nhiều sữa và sản phẩm từ sữa, thay vào đó chọn các loại không chứa lactose để bảo vệ sức khỏe.

Điều trị bằng thuốc hỗ trợ

Hiện nay, probiotic được ứng dụng nhằm tăng cường lượng lactose trong đường ruột. Probiotic là các vi sinh vật sống giúp cân bằng hệ tiêu hóa, hỗ trợ điều trị các rối loạn như tiêu chảy và hội chứng ruột kích thích. Đây được xem là giải pháp an toàn cho người không dung nạp lactose.

Probiotic thường được đánh giá là phương án an toàn trong việc kiểm soát và cải thiện chứng không dung nạp lactose.

Hy vọng bài viết mang đến cho bạn những hiểu biết quý giá về hội chứng không dung nạp lactose. Nếu nhận thấy dấu hiệu bất thường, hãy chủ động đến cơ sở y tế để kiểm tra kịp thời!

Thông tin tham khảo: Vinmec

Lựa chọn sữa hạt chất lượng, phân phối độc quyền tại Tripi thay thế sữa tươi truyền thống:

Tripi - Nơi tin cậy của những sản phẩm dinh dưỡng tinh túy

Du lịch

Ẩm thực

Khám phá

Đi Phượt

Vẻ đẹp Việt Nam

Chuyến đi