Mâm cúng giao thừa đêm 29 Tết Ất Tỵ 2025 bao gồm những gì cần chuẩn bị?

17/05/2025

Nội dung bài viết

Lễ cúng giao thừa, hay còn gọi là lễ trừ tịch, diễn ra vào đêm 29 Tết Ất Tỵ 2025. Vậy mâm cỗ cúng trong dịp này cần những vật phẩm gì để thể hiện lòng thành kính?

Ý nghĩa thiêng liêng của lễ cúng đêm giao thừa

Tầm quan trọng và ý nghĩa của nghi lễ cúng đêm giao thừa

Cúng đêm giao thừa là nét văn hóa đặc sắc của người Việt vào dịp Tết Nguyên Đán, còn gọi là lễ Trừ tịch – nghi thức xua đuổi ma quỷ, loại bỏ những vận hạn, xui xẻo của năm cũ. Thời điểm thực hiện thường từ 23 giờ đến 1 giờ sáng, đánh dấu khoảnh khắc chuyển giao giữa năm cũ và năm mới.

Mâm cúng giao thừa ngoài trời vào đêm 29 Tết Ất Tỵ

Tùy theo vùng miền, mâm cúng giao thừa ngày 29 Tết có sự khác biệt nhưng đều chung quy phải có mâm ngũ quả, trầu cau, rượu trà, muối gạo cùng bộ quần áo và mũ thần linh. Mâm lễ mặn thường bao gồm thịt heo hoặc gà luộc, bánh chưng, xôi, hoa tươi... Còn đối với phật tử, mâm lễ chay với hoa quả là lựa chọn phù hợp.

Mâm cúng phải được đặt trang trọng ngay trước cửa nhà, tuyệt đối không được cúng bên trong nhà hay trên ban công.

Mâm cúng cần bày ngay trước cửa nhà, không thực hiện trong nhà hay ban công. Khi đến giờ, gia chủ chỉnh tề trang phục, thắp sáng đèn, nến, rót rượu trà và thành tâm khấn vái trước án, mời gọi thập phương chư thần, chư thiên chứng giám, đồng thời cầu nguyện cho gia đình và mời người thân đã khuất trở về hưởng hương hoa đón năm mới bên con cháu.

Mâm cúng giao thừa trong nhà ngày 29 Tết Ất Tỵ

Bên cạnh mâm lễ ngoài trời, gia chủ cũng chuẩn bị mâm cúng giao thừa trong nhà gồm ngũ quả, nến, hương, hoa, vàng mã, trầu cau, rượu, trà cùng bánh chưng (hoặc bánh tét), bánh kẹo, có thể là mâm cỗ mặn hoặc chay tùy theo gia đình.

Mâm cúng giao thừa trong nhà là dịp cúng bái tổ tiên

Thực chất, mâm cúng giao thừa trong nhà là nghi thức mời tổ tiên trở về đón năm mới cùng con cháu, theo tín ngưỡng dân gian của người Việt và người Hoa. Đồng thời, đây cũng là cách bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến ông bà tổ tiên đã che chở, bảo vệ và phù hộ cho con cháu làm ăn thuận lợi, tránh khỏi tai ương.

Thông thường, mâm cúng trong nhà được tiến hành ngay sau mâm lễ ngoài trời, theo tập tục “nghênh tân, tiễn cửu” nhằm mời chư thần năm mới vào nhà và tiễn biệt các quan hành cũ.

Mâm cúng giao thừa đặc trưng của ba miền gồm những gì?

Mâm cúng giao thừa miền Nam

Vì khí hậu miền Nam chủ yếu nóng bức, nên mâm cúng ở đây thường ưu tiên những món ăn nguội, thanh mát như canh khổ qua nhồi thịt, canh măng, thịt kho trứng vịt, chả giò, củ kiệu, bánh tét và nhiều món khác.

Mâm cúng giao thừa miền Nam

Mâm cúng giao thừa miền Trung

Mâm cỗ miền Trung mang đậm dấu ấn vùng miền với những món truyền thống như đĩa dưa món, giò lụa, thịt bông, gà bóp rau răm, thịt heo luộc, dưa giá, măng khô hầm, miến, cá chiên, ram và nhiều món đặc sắc khác.

Mâm cúng giao thừa miền Trung thể hiện rõ nét đặc trưng văn hóa và ẩm thực riêng biệt của vùng đất này.

Mâm cúng giao thừa truyền thống miền Bắc

Mâm cúng giao thừa miền Bắc thường gồm những món ăn truyền thống, bố trí theo kiểu 4 bát 4 đĩa. Với những gia đình có điều kiện hoặc mâm cỗ lớn, số lượng có thể tăng lên thành 6 bát 6 đĩa hoặc 8 bát 9 đĩa, gồm nhiều món đặc sắc.

Những món tiêu biểu thường xuất hiện như móng giò hầm măng, bóng thập cẩm, canh mọc, miến lòng gà, bánh chưng và nhiều món truyền thống khác.

Mâm cúng giao thừa miền Bắc giữ trọn nét tinh hoa ẩm thực truyền thống, thể hiện lòng thành kính và sự trang nghiêm.

Những câu hỏi thường gặp

Mâm cỗ giao thừa có thể chuẩn bị theo hình thức chay không?

Mâm cỗ giao thừa không nhất thiết phải mặn, có thể dùng đồ chay để thể hiện sự thanh khiết, tôn kính. Mâm cúng chay tuy đơn giản nhưng lại mang ý nghĩa sâu sắc, được nhiều chuyên gia phong thủy khuyên dùng như một cách nhanh chóng rước phúc lành vào nhà.

Mâm cỗ giao thừa không nhất thiết phải cầu kỳ và không bắt buộc phải có đồ mặn.

Tuy nhiên, mâm cúng có đồ mặn vẫn được chư thần tiếp nhận, bởi lễ cúng không chỉ dành riêng cho thần Phật mà còn cho thập phương quỷ thần. Điều quan trọng là tấm lòng thành kính, sự trang nghiêm và đúng nghi thức của người cúng.

Vị trí đặt mâm cúng giao thừa ở đâu cho đúng?

Một mâm cúng giao thừa đúng nghi thức bao gồm cả mâm trong nhà và ngoài trời. Mâm ngoài trời dùng để kính lễ chư thiên, thần Phật và các vị quan hành khiển được dân gian gọi là Hành Khiển.

Nghi thức cúng giao thừa chuẩn mâm gồm cả bên trong lẫn bên ngoài.

Mỗi năm có một vị thần cai quản khác nhau, vì vậy mâm cúng ngoài trời nhằm rước vị quan hành mới đến và xin phép tổ tiên cho phép vào nhà đón giao thừa cùng con cháu. Mâm trong nhà dùng để cúng tổ tiên và tạ lễ quan hành cũ.

Mâm cúng giao thừa có cần chuẩn bị gạo muối hay không?

Gạo và muối là vật phẩm không thể thiếu trong mọi nghi lễ dân gian, xuất phát từ Đạo giáo với ý nghĩa cân bằng ngũ hành và tính dương, có sức mạnh trừ tà, xua đuổi vận rủi. Đêm giao thừa, bên cạnh thần linh còn có nhiều quỷ thần hiện diện, nên sau khi cúng, gia chủ thường rải gạo muối quanh nhà để mời các vị này tránh xa tổ ấm.

Ngoài ra, gạo muối còn tượng trưng cho mong ước một năm sung túc, đầy đủ, tượng trưng cho sự thịnh vượng và tài lộc tràn đầy.

Gạo và muối luôn là những vật phẩm thiết yếu trong các buổi lễ bái truyền thống của người Việt.

Trên đây là cách bày mâm cúng giao thừa theo từng miền cùng ý nghĩa sâu sắc của nghi thức cúng giao thừa trong văn hóa tâm linh Việt Nam. Hy vọng bài viết mang lại cho bạn nhiều thông tin hữu ích và thú vị.

Tripi

Du lịch

Ẩm thực

Khám phá

Đi Phượt

Vẻ đẹp Việt Nam

Chuyến đi