Ngày Tết cổ truyền của người Việt luôn chứa đựng những phong tục mang đậm bản sắc dân tộc, thể hiện sự kính trọng đối với tổ tiên và niềm tin vào sự an lành, thịnh vượng. Những nghi lễ này không chỉ là hình thức mà còn là cầu nối giữa quá khứ và tương lai, giữ gìn truyền thống tốt đẹp qua bao thế hệ.

30/04/2025

Nội dung bài viết

Tết Nguyên Đán, một lễ hội lớn của người Việt, dù trải qua bao thăng trầm của lịch sử, vẫn luôn bảo tồn những phong tục độc đáo qua từng năm tháng. Những nét đẹp truyền thống này không chỉ mang giá trị văn hóa mà còn thể hiện lòng hiếu kính, gắn kết các thế hệ trong gia đình và cộng đồng.

Chắc hẳn bạn đang đếm từng ngày để đón Tết, khi không khí xuân tràn ngập khắp mọi nơi. Tết là dịp để các gia đình sum vầy, quây quần bên nhau, cùng nhau thăm hỏi, tặng quà, cầu chúc những điều tốt đẹp cho nhau trong năm mới. Dưới đây là những phong tục truyền thống đã làm nên vẻ đẹp trong ngày Tết của người Việt.

Lễ cúng ông Công, ông Táo

Ngày cúng ông Công, ông Táo rơi vào ngày 23 tháng Chạp âm lịch, là dịp để các gia đình dọn dẹp bếp núc, sắm sửa đồ cúng, bao gồm cá vàng, quần áo và tiền vàng. Mục đích là để tiễn ông Công, ông Táo về trời báo cáo mọi việc của gia chủ trong năm qua với Ngọc Hoàng. Sau nghi lễ cúng, cá vàng sẽ được thả về thiên nhiên như một hành động mang lại sự an lành và phúc lộc cho gia đình.

Lễ gói bánh chưng

Trong mỗi dịp Tết, hình ảnh bánh chưng xanh, cây nêu, tràng pháo luôn gắn liền với không khí đón xuân của người Việt. Tuỳ theo điều kiện gia đình, việc gói bánh chưng có thể bắt đầu từ ngày 23 tháng Chạp, hoặc kéo dài đến những ngày cận Tết như 27, 28, 29 Tết. Bánh chưng không chỉ là món ăn Tết mà còn là món quà ý nghĩa dành tặng anh em, họ hàng, thể hiện tấm lòng hiếu thảo và tình yêu thương.

Ở miền Bắc, bánh chưng được coi là linh hồn của Tết, trong khi miền Nam lại đặc trưng với bánh tét. Dù là bánh chưng hay bánh tét, mỗi chiếc bánh đều chứa đựng tình cảm, sự tỉ mỉ của người gói, khiến cho không khí Tết trở nên ấm cúng và ngập tràn ý nghĩa, đưa gia đình gần nhau hơn.

Gói bánh chưng

Chơi hoa trong dịp Tết

Ở miền Bắc, hoa đào là biểu tượng không thể thiếu trong những ngày Tết, trong khi miền Nam lại yêu thích hoa mai. Cả hai loài hoa này chỉ nở vào dịp Tết, mang đến sự tươi mới và may mắn. Bên cạnh đó, các gia đình còn chơi cây quất, hoa cúc, hoa thọ… để trang trí, tạo không gian xuân tươi vui, đón lộc vào nhà.

Chơi hoa trong dịp Tết

Mâm ngũ quả

Mâm ngũ quả là một phần không thể thiếu trong mỗi dịp Tết, với sự kết hợp của năm loại quả tượng trưng cho sự cân bằng và sự trù phú. Mỗi miền của Việt Nam sẽ có những loại quả riêng, nhưng điểm chung là mâm ngũ quả mang ý nghĩa sâu sắc, thể hiện lòng thành kính đối với đất trời và tổ tiên, đồng thời cầu mong một năm mới an lành, tài lộc, sung túc.

Dọn dẹp nhà cửa

Vào dịp cận Tết, mỗi gia đình Việt thường dành thời gian để dọn dẹp nhà cửa, không chỉ để không gian sống trở nên gọn gàng, sạch sẽ, mà còn để xua đuổi những điều không may của năm cũ. Qua đó, chuẩn bị tâm thế đón nhận những điều tốt đẹp, may mắn trong năm mới.

Dọn dẹp nhà cửa

Viếng thăm mộ tổ tiên

Trước Tết, để thể hiện lòng kính trọng và đạo hiếu sâu sắc đối với tổ tiên, con cháu trong gia đình thường ra mộ thăm viếng, chăm sóc và dọn dẹp nơi an nghỉ của những người đã khuất. Đây là cách để tưởng nhớ công ơn của ông bà, tổ tiên và cầu chúc cho họ được yên nghỉ nơi chín suối.

Lễ cúng tất niên

Bữa cơm tất niên diễn ra vào chiều 30 Tết, là một dịp quan trọng trong mọi gia đình Việt. Mỗi gia đình đều chuẩn bị một mâm cơm cúng tổ tiên để tri ân, sau đó cùng nhau quây quần bên mâm cơm, chia sẻ những câu chuyện, tâm sự, kết thúc một năm cũ đầy kỷ niệm và đón chào một năm mới với hy vọng về những điều tốt đẹp, may mắn.

Lễ cúng tất niên

Chào đón giao thừa

Chào đón giao thừa là khoảnh khắc thiêng liêng chuyển giao giữa năm cũ và năm mới. Mỗi gia đình sẽ tổ chức lễ cúng giao thừa với các lễ vật khác nhau, có gia đình cúng hoa quả, có gia đình cúng xôi gà. Thời điểm cúng giao thừa là phút cuối của năm cũ, mang ý nghĩa trừ tịch, tiễn biệt những điều xấu của năm qua, để đón nhận những điều tốt đẹp, may mắn trong năm mới.

Lễ cúng giao thừa

Hái lộc

Một phong tục ý nghĩa trong ngày Tết của người Việt là hái lộc. Lễ hái lộc thường được thực hiện vào đêm giao thừa hoặc sáng sớm mùng một Tết, với niềm tin rằng việc hái lộc đầu năm sẽ mang đến may mắn, tài lộc và những điều tốt lành cho gia đình trong suốt năm mới.

Hái lộc

Xông đất

Theo quan niệm của người Việt, việc xông đất đầu năm là rất quan trọng. Do đó, nhiều gia đình xem tuổi và nhờ những người hợp tuổi đến xông đất, với mong muốn gia đình được hạnh phúc, làm ăn phát đạt và gặp nhiều may mắn trong suốt năm.

Thời điểm xông đất thường diễn ra ngay sau khoảnh khắc giao thừa, khi năm cũ nhường chỗ cho năm mới. Người xông đất thường là người vui vẻ, dễ tính và hay gặp may mắn, mang đến những điều tốt đẹp cho gia đình.

Lễ xông đất

Chúc tết và mừng tuổi

Tết Nguyên Đán là dịp để người Việt thăm viếng và chúc Tết người thân, bạn bè. Câu ca dao “Mùng một Tết cha, mùng hai Tết mẹ, mùng ba Tết thầy” thể hiện sự hiếu kính của con cái đối với cha mẹ và sự tôn trọng đối với thầy cô. Những lời chúc Tết đầy ý nghĩa và phong bao lì xì mang đến may mắn là những món quà không thể thiếu trong những ngày đầu năm mới.

Đi lễ chùa đầu năm

Lễ chùa đầu năm là một nét đẹp trong văn hóa tâm linh của người Việt. Mọi người đi lễ chùa không chỉ để bày tỏ lòng thành kính đối với Phật tổ và tổ tiên mà còn để cầu mong một năm mới bình an, may mắn và tài lộc. Đây là dịp để tịnh tâm và gửi gắm những ước vọng cho gia đình, cho bản thân.

Đi lễ chùa đầu năm

Xuất hành

Vào ngày mùng 1 Tết, nhiều gia đình sẽ xem xét ngày và hướng xuất hành, với mong muốn năm mới gặp nhiều may mắn và thuận lợi, đặc biệt trong công việc, kinh doanh và học tập. Đây là một phong tục truyền thống mang đến hy vọng và khởi đầu tốt đẹp cho một năm mới.

Xuất hành

Trên đây là những phong tục truyền thống trong ngày Tết Nguyên Đán của người Việt. Mặc dù đơn giản nhưng mỗi phong tục đều chứa đựng giá trị văn hóa sâu sắc, mang đến sự kết nối, sẻ chia và hy vọng. Chúc mọi người một năm mới tràn đầy sức khỏe, tài lộc và may mắn.

Tripi

Du lịch

Ẩm thực

Khám phá

Đi Phượt

Vẻ đẹp Việt Nam

Chuyến đi